Akademia Młodego Ekonomisty Społeczna odpowiedzialność biznesu Przedsiębiorstwo społecznie odpowiedzialne Dr hab. Dorota Teneta-Skwiercz Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 11 kwietnia 2016 r.
Agenda 1. Definicje PSO. Pojęcie interesariusza przedsiębiorstwa 2. Obszary społecznej odpowiedzialności biznesu 3. Narzędzia społecznej odpowiedzialności biznesu
Ad. 1. Przedsiębiorstwo społecznie odpowiedzialne to przedsiębiorstwo, które prowadzi działalność gospodarczą w oparciu o budowanie trwałych, przejrzystych relacji ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, m.in. z pracownikami, klientami, dostawcami, akcjonariuszami z konkurencją oraz ze społecznością lokalną; prowadzi biznesu w taki sposób, aby uwzględniać wartości etyczne, prawo, szacunek dla pracowników, społeczeństwa i środowiska przyrodniczego; dostarcza dobra i usług w sposób nie degradujący środowiska przyrodniczego i społecznego; dobrowolne uwzględnia cele społeczne i kwestie ochrony środowiska naturalnego w prowadzonej działalności biznesowej oraz relacjach z interesariuszami. Aktywność ta wykraczać powinna poza zobowiązania wynikające z powszechnie przyjętych norm prawnych
Pojęcie interesariuszy Tabela 1 Definicje interesariuszy przedsiębiorstwa Autor M.B. Low Definicje interesariuszy... wszyscy ci, którzy mają interes w przetrwaniu firmy M. Romanowska... to grupy bądź osoby zainteresowane działalnością przedsiębiorstwa i wysuwające wobec niego żądania. Obejmują zarówno podmioty dostarczające przedsiębiorstwu zasobów, jak i uzależnione od zasobów tej firmy, podmioty ponoszące ryzyko, a także wpływające na poziom tego ryzyka.
Rys. 1. Interesariusze przedsiębiorstwa
Ad. 2. Główne obszary społecznej odpowiedzialności firm Pracownicy Rynek: klienci, dostawcy, konkurencja partnerzy Społeczność lokalna Środowisko naturalne
Przejawy społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw KLIENT Jakość produktu/usługi, bezpieczeństwo produktu, etykieta i opakowanie, cena, etyczny marketing, usługi posprzedażowe
Etyczny marketing dotyczy np. uczciwej reklamy. Za nieuczciwą reklamę uważa się: wprowadzająca w błąd prezentacja towarów (rozbudzane są nadmierne oczekiwania odbiorców np. w dziedzinie odchudzania czy kosmetyków), wyciąganie fałszywych wniosków z faktów ( mylące wykorzystanie metod i danych naukowych np. Actimel) podawanie niepełnej prawdy ( wygląd produktów w reklamie odbiega od rzeczywistości, przemilczanie istotnych szczegółów, podpieranie się autorytetami, używanie wieloznacznych pojęć). Reklama z udziałem Julii Roberts(45 l.) została zakazana na Wyspach Brytyjskich. Urząd ds. standardów w reklamie uznał, że aktorka na zdjęciach jest za bardzo wyretuszowana.
PARTNERZY BIZNESOWI, KONKURENCJA I DOSTAWCY budowanie długoterminowych kontraktów ze sprawdzonymi dostawcami, partnerami zagwarantowanie odpowiednich standardów współpracy (np. terminowe płatności) Uczciwe konkurowanie (fair play)
Przejawy nieuczciwej konkurencji : utrudnianie konkurentom dostępu do rynku, nakłanianie kontrahentów konkurencyjnego przedsiębiorstwa do rozwiązywania i niewykonywania umów lub wykonywania ich w sposób nienależyty, naśladownictwo produktów
PRACOWNIK poprawa warunków pracy i płacy, umożliwianie wywierania realnego wpływu na bieżące sprawy firmy, troska o zdrowie i dobre samopoczucie, unikanie wszelkich przejawów dyskryminacji, inwestowanie w szkolenia i rozwój
SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA poświęcanie czasu na sprawy społeczne (wolontariat), współpraca z lokalnymi instytucjami takimi jak szkoły, szpitale oraz z władzami lokalnymi na rzecz spraw społecznych, dotacje finansowe lub darowizny w naturze na rzecz społeczności lokalnych
ŚRODOWISKO NATURALNE ekologizacja procesów produkcji, tj. ogół działań związanych ściśle z produkcją, których głównym celem jest poprawa parametrów środowiskowych danej firmy. promowanie świadomości ekologicznej wśród klientów, dostawców, partnerów biznesowych, monitorowanie wpływu produktów i usług na środowisko Program Ekologia dla szkół firmy Tesco - jego adresatami są dzieci oraz młodzież szkolna. W jego ramach tworzone są materiały edukacyjne: filmy, multimedialne teksty i zagadki, ciekawostki oraz inne informacje, dotyczące ochrony środowiska.
Ad.3. Wybrane narzędzia społecznej odpowiedzialności biznesu I. Kampanie społeczne; II. Marketing zaangażowany społecznie (cause related marketing); III. Wolontariat pracowniczy;
Kampanie społeczne Służą wywołaniu pożądanych postaw i zachowań, poprzez namawianie do: prospołecznych zachowań, jak np. pomaganie potrzebującym: niepełnosprawnym, ofiarom kataklizmów, osobom chorym lub bezdomnym. zaniechania zachowań niepożądanych, takich jak np. nałogowe palenie papierosów, nieostrożna jazda samochodem czy przemoc w rodzinie.
Kampania Młodzi kierowcy pokazująca nowości w życiu kierowcy po wypadku (nowa laska, nowa bryka i nowe drinki) prowadzona była latem 1999 roku. Poprzedziły ją badania jakościowe mające na celu ustalenie, do jakich wartości należy się odwoływać by dotrzeć do młodych ludzi, którzy są głównymi uczestnikami wypadków drogowych. Statystyki policyjne wskazywały wówczas, że 1/3 uczestników wypadków drogowych to osoby poniżej 25. roku życia. Badania dowiodły, że młodzi ludzie najbardziej obawiają się trwałego kalectwa, a nie śmierci. Trwałe kalectwo jest postrzegane jako kres rozrywkowego stylu życia cenionego przez tę grupę.
Marketing zaangażowany społecznie (cause related marketing) To połączenie celów ekonomicznych przedsiębiorstwa z celami społecznymi w ramach danego przedsięwzięcia, zazwyczaj o charakterze partnerskim. W CRM angażuje się klientów firmy w dofinansowywanie określonych organizacji pozarządowych poprzez zakupy produktów danej firmy uczestniczącej w kampanii. Część zysku ze sprzedaży produktów Danone aoznaczonych talerzykiem Podziel się Posiłkiem (od sierpnia do października każdego roku) firma przekazuje na walkę z niedożywieniem dzieci
WOLONTARIAT PRACOWNICZY Oznacza angażowanie się pracowników firmy w działalność na rzecz społeczności lokalnych czy organizacji pozarządowych. Firma ułatwia pracownikom takie zaangażowanie np. poprzez delegowanie pracownika do pracy w charakterze wolontariusza w czasie jego godzin pracy (np. w wymiarze jednego dnia pracy miesięcznie), pomoc rzeczową bądź finansową oraz wsparcie logistyczne.
Wolontariat Pracowniczy w PKN ORLEN Zaczarowany Tornister W ramach akcji Zaczarowany Tornister pracownicy Koncernu fundują dzieciom z ubogich rodzin wyprawki szkolne.
Podsumowanie W Polsce, pomimo braku pełnego zrozumienia idei CSR, coraz więcej przedsiębiorstw angażuje się społecznie, przestrzega norm ekologicznych, dba o relacje z różnymi grupami interesu
Generalnie jednak tempo upowszechniania przedmiotowej koncepcji, należy uznać za niewystarczające. Jednym z głównych powodów takiego stanu rzeczy jest słaba presja ze strony konsumentów na bycie społecznie odpowiedzialnym
Warsztaty Wytyczne: Jesteście osobami, które w przedsiębiorstwie X zajmują się społeczną odpowiedzialnością biznesu. W związku z tym Zarząd zlecił Wam opracowanie na podstawie podanych informacji wstępnego raportu, w którym muszą znaleźć się następujące elementy: 1. Określeni najważniejsi interesariusze firmy, ich klasyfikacja 2. Zidentyfikowane obszary problemowe 3. Propozycja działań zgodnych z ideą odpowiedzialnego biznesu, które wspomogłyby rozwiązanie wybranego problemu.