Program Profilaktyki Przedszkola Samorządowego nr 76 w Krakowie

Program Profilaktyki Przedszkola Samorządowego nr 76 w Krakowie rok szkolny 2016/2017

Spis treści: 1. Wstęp. 2 2. Zadania przedszkola w celu przeciwdziałania różnym zagrożeniom 2 3. Zasady współpracy profilaktycznej z rodziną dziecka 2 4. Formy realizacji oddziaływań profilaktycznych.... 2 5. Cele programu profilaktyki..... 3 6. Oczekiwane rezultaty. 5 7. Formy realizacji...... 8 8. Ewaluacja programu profilaktyki. 9 Narzędzia do ewaluacji programu profilaktyki: 9. Ankieta dla Rodziców... 12 10. Ankieta dla Nauczycieli.... 13 2

Wstęp Program profilaktyki przeznaczony jest do realizacji w przedszkolu i w swoim założeniu obejmuje pracę wychowawczo-profilaktyczną nad całością osobowości dziecka z uwzględnieniem kształtowania sfery psychicznej, duchowej i fizycznej. Wdrażanie programu równolegle wśród rodziców i nauczycieli, tworzenie jednorodnego środowiska wychowawczego jest jedną z najskuteczniejszych metod w profilaktyce wszelkich zachowań niepożądanych. Edukacja przedszkolna, stwarzając sposobność do ukształtowania postaw i wartości, ułatwia dzieciom dokonywanie wyborów, mających znaczenie dla ich obecnego i przyszłego życia. Zadania przedszkola w celu przeciwdziałania różnym zagrożeniom: promocja zdrowia, zdrowego żywienia i zdrowych nawyków kształtowanie umiejętności dostrzegania różnicy między pożywieniem, lekami, trucizną i środkami odurzającymi wdrażanie do umiejętnego szukania pomocy w trudnych sytuacjach u odpowiedzialnych osób dorosłych kształtowanie umiejętności zdobywania informacji, jak unikać potencjalnych niebezpiecznych przedmiotów, substancji i osób informowanie rodziców, co zagraża zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci tworzenie więzi z rówieśnikami i opieki nad młodszymi stosowanie profilaktyki opartej na metodach aktywizujących dostosowanych do możliwości dzieci kształtowanie umiejętności prawidłowego i bezpiecznego korzystania z Internetu i poruszania się dziecka w świecie wirtualnym Zasady współpracy profilaktycznej z rodziną dziecka: poradnictwo dla rodziców, udzielanie rodzicom wsparcia w trudnych sytuacjach, kierowanie do specjalistów zapewnienie rodzicom pomocy psychologiczno pedagogicznej włączenie rodziców i innych członków rodzin do podejmowania działań na rzecz przedszkola szerzenie wiedzy pedagogicznej wśród rodziców. 3

Formy realizacji oddziaływań profilaktycznych: opracowanie i realizacja planu profilaktyki w danym roku szkolnym umieszczenie w miesięcznych planach pracy nauczycieli problematyki dotyczącej przeciwdziałaniu różnym zagrożeniom realizacja przez nauczycieli zawartych w planach treści poprzez zabawy i inne formy aktywizujące działania dzieci i rodziców opracowanie planu współpracy z policją zorganizowanie zajęć ze specjalistą dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu wykorzystywanie aktywizujących formy pracy z rodzicami /warsztaty/, w celu przybliżenia problematyki. Cel główny: Cele programu profilaktyki Wspierania dziecka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi rozwojowi oraz eliminowanie czynników zagrażających jego zdrowiu. Cele szczegółowe: 1. Wyrabianie odpowiedzialności za własne zdrowie, wspieranie rozwoju dziecka poprzez kształtowanie nawyków prawidłowego odżywiania oraz troski o higienę własnego ciała: poznawanie i przestrzeganie podstawowych zasad i zabiegów higienicznych na rzecz własnego zdrowia fizycznego i psychicznego popularyzacja zdrowego stylu życia poprzez wdrażanie nawyków zdrowego odżywiania się zwiększanie aktywności fizycznej dziecka rozwijanie umiejętności dostrzegania różnicy pomiędzy pożywieniem, lekami, trucizną i środkami odurzającymi wyposażenie przedszkola sprzyjające prawidłowemu rozwojowi dziecka ramowy rozkład dnia dostosowany do potrzeb rozwojowych dzieci skuteczna współpraca pomiędzy przedszkolem a instytucjami w zakresie działań profilaktycznych. 2. Kształtowanie umiejętności świadomego dokonywania wyboru: 4

wskazywanie właściwych rozwiązań w różnych sytuacjach życiowych budowanie systemu wartości wskazywanie dzieciom tego co dobre i złe kształtowanie odporności emocjonalnej rozpoznawanie i nazywanie uczuć, emocji radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach radzenie sobie ze stresem i porażkami podejmowanie prób kontrolowania swojego zachowania. 3. Kształtowanie podstawowych umiejętności osobistych i społecznych: radzenie sobie ze stresem wzajemna pomoc koleżeńska współdziałanie z rówieśnikami zgodne współdziałanie w zespole i podejmowanie prób rozwiązywania konfliktów na drodze negocjacji rozumienie konieczności szanowania działalności innych (nieprzeszkadzanie innym) uważne słuchanie szanowanie mienia społecznego (np. szanowanie zabawek, nie pisanie po murach, sprzątanie po swoim psie). 4. Kształtowanie umiejętności bezpiecznego zachowania się na terenie przedszkola: poznanie rozkładu pomieszczeń przedszkolnych i zasad poruszania się po nich korzystanie z zabawek i sprzętu ogrodowego zgodnie z ustalonymi regułami umiejętne korzystanie z różnorodnych materiałów, przyborów, narzędzi i różnych urządzeń zgłaszanie nauczycielowi dolegliwości, skaleczeń znajomość imienia, nazwiska, adresu zamieszkania i numeru telefonu samodzielne ocenianie własnych zachowań oraz zachowań innych pod względem bezpieczeństwa. 5

5. Kształtowanie umiejętności bezpiecznego zachowania się poza terenem przedszkola: znajomość podstawowych zasad wychowania komunikacyjnego zachowanie ostrożności w nieznanych środowiskach przyrodniczych samodzielne ocenianie własnych zachowań i zachowań innych pod względem bezpieczeństwa umiejętność radzenia sobie w sytuacjach zagrażających własnemu bezpieczeństwu zwracanie uwagi na nieoddalanie się od grupy, rodziców reagowanie na sygnał nauczyciela nauka bezpiecznych relacji w stosunku do nieznanych osób unikanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu zachowanie bezpieczeństwa podczas korzystania z urządzeń rekreacyjnych właściwe zachowanie podczas korzystania ze środków transportu sprzeciwianie się przemocy fizycznej wobec siebie i innych dzieci ze strony rówieśników i dorosłych m. in. przemoc w rodzinie wprowadzenie Niebieskiej Karty. 6. Zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń wykształcenie umiejętności rozpoznawania różnych źródeł dymów w tym dymu papierosowego zwiększenie wrażliwości dzieci na szkodliwość dymu tytoniowego zwiększenie wiedzy na temat skutków palenia papierosów zwiększenie wrażliwości dzieci na miejsca, w których mogą być narażone na dym z papierosów. 7. Dziecko w świecie wirtualnym: uświadamianie zagrożeń związanych z korzystaniem z Internetu ( np. wirtualny przyjaciel- oszust, złe samopoczucie, niedotlenienie organizmu, brak kolegów/koleżanek) korzystanie z Internetu tylko za zgodą rodziców, osób dorosłych nie traktowanie komputera jako największego towarzysza zabaw dostrzeganie zachowań agresywnych, przemocy np. w grach komputerowych jak również dostrzeganie pozytywnego wpływu świata wirtualnego (np. rozwój myślenia, kojarzenia, wyobraźni, pogłębienie wiedzy, wzmacnianie poczucia własnej wartości) zdawanie sobie sprawy, że świat wirtualny to świat iluzji ( rozróżnienie rzeczywistości od świata wirtualnego- nierzeczywistego). 8. Profilaktyka logopedyczna (poranki logopedyczne): 6

uczestniczenie w podejmowanych dyskusjach, np. podczas zajęć uczestniczenie w zajęciach logopedycznych (w miarę potrzeby) aktywny udział w tzw. porankach logopedycznych organizowanych przez nauczyciela (ćwiczenia języka, warg, usprawniające podniebienie miękkie, ćwiczenia oddechowe oraz z emisji głosu ) udzielanie swobodnych wypowiedzi ustnych poprawnych pod względem gramatycznym samodzielne nawiązywanie słownego kontaktu społecznego. Oczekiwane rezultaty: Cele szczegółowe: 1. Wyrabianie odpowiedzialności za własne zdrowie, wspieranie rozwoju dziecka poprzez kształtowanie nawyków prawidłowego odżywiania oraz troski o higienę własnego ciała: Dziecko: zna i przestrzega podstawowe zasady i zabiegi higieniczne na rzecz własnego zdrowia fizycznego i psychicznego stosuje nawyki zdrowego odżywiania się rozumie znaczenie przebywania na świeżym powietrzu aktywie spędza czas na świeżym powietrzu dostrzega różnicę pomiędzy pożywieniem, lekami, trucizną i środkami odurzającymi. 2. Kształtowanie umiejętności świadomego dokonywania wyboru: Dziecko: świadomie dokonuje wyboru w różnych sytuacjach życiowych rozróżnia dobro od zła rozpoznaje i nazywa uczucia i emocję radzi sobie w nowych i trudnych sytuacjach radzi sobie ze stresem i porażkami 7

podejmuje próby kontrolowania swojego zachowania. 3. Kształtowanie podstawowych umiejętności osobistych i społecznych: Dziecko: radzi sobie ze stresem pomaga innym współdziała z rówieśnikami zgodnie współdziała w zespole i podejmuje próby rozwiązywania konfliktów na drodze negocjacji rozumie konieczność szanowania działalności innych (nieprzeszkadzanie innym) dba o estetykę otoczenia szanuje mienie społeczne (nie niszczy zabawek, nie pisze po murach, sprząta po swoim psie, rozumie znaczenie wyrazu -wandalizm). 4. Kształtowanie umiejętności bezpiecznego zachowania się na terenie przedszkola: Dziecko: zna rozkład pomieszczeń przedszkolnych i zasady poruszania się po nich korzysta z zabawek i sprzętu ogrodowego zgodnie z ustalonymi regułami umiejętne korzysta z różnorodnych materiałów, przyborów, narzędzi i różnych urządzeń zgłasza nauczycielowi dolegliwości oraz skaleczenia przedstawia się, podaje adres zamieszkania i numer telefonu samodzielne ocenia własne zachowana oraz zachowania innych pod względem bezpieczeństwa. 5. Kształtowanie umiejętności bezpiecznego zachowania się poza terenem przedszkola: Dziecko: porusza się po ulicy zgodnie z zasadami ruchu drogowego dla pieszych, zna podstawowe znaki ostrzegawcze bezpiecznie korzysta ze środków komunikacji stosuje różnorodne elementy odblaskowe unika zabaw w pobliżu tras komunikacyjnych rozumie zakaz spożywania nieznanych owoców, roślin, grzybów czy pokarmów nieznanego pochodzenia oraz zbliżania się do nieznanych zwierząt obsługuje w obecności dorosłych proste urządzenia elektryczne 8

unika zabaw zapałkami, rozpalania ognisk w lesie mogących być przyczyną pożarów zachowuje ostrożność w kontaktach z osobami obcymi np. nie przyjmuje od nich prezentów, pokarmów, odmawia pójścia na spacer, nie otwieranie drzwi nieznajomym, przestrzega zakazu wsiadania do pojazdów osób nieznajomych nie oddala się bez zgody i wiedzy dorosłych bezzwłoczne opuszcza miejsca zagrażającego bezpieczeństwu (np. pożarpoinformowanie o tym osoby dorosłej) umiejętne zachowuje się w razie zgubienia się w tłumie reaguje na przemoc w rodzinie - szuka pomocy u nauczyciela. 6. Zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń: Dziecko: rozpoznaje różne źródła dymów wykazuje się wrażliwością na szkodliwość dymu tytoniowego posiada wiedzę na temat skutków palenia papierosów zna miejsca, w których może być narażone na dym. 7. Dziecko w świecie wirtualnym: Dziecko: zna zagrożenia związane z korzystaniem z dostępu do sieci (np. wirtualny przyjaciel oszust, złe samopoczucie, niedotlenienie organizmu, brak kolegów / koleżanek) korzysta z Internetu tylko za zgodą rodziców / osób dorosłych nie traktuje komputera jako największego towarzysza zabaw nie promuje zachowań agresywnych, przemocy obecnej, np. w grach komputerowych dostrzega także pozytywny wpływ świata wirtualnego (np. rozwój myślenia, kojarzenia, wyobraźni, pogłębienie wiedzy, wzmocnienie poczucia własnej wartości) zdaje sobie sprawę, że świat wirtualny to świat iluzji (rozróżnienia rzeczywistość od świata wirtualnego - nierzeczywistego). 8. Profilaktyka logopedyczna (poranki logopedyczne): Dziecko: uczestniczy w podejmowanych dyskusjach, np. podczas zajęć uczestniczy w zajęciach logopedycznych (w miarę potrzeby) bierze aktywny udział w tzw. porankach logopedycznych organizowanych przez nauczyciela (ćwiczenia języka, warg, usprawniające podniebienie miękkie, oddechowe oraz z emisji głosu ) udziela swobodnych wypowiedzi ustnych poprawnych pod względem gramatycznym samodzielnie nawiązuje słowny kontakt społeczny. 9

Formy realizacji: uczenie nawiązywania bliskiego, serdecznego kontaktu z innymi dziećmi zabawy przeciwdziałające agresji zabawy relaksacyjne słuchanie muzyki relaksacyjnej zabawy w kole ze śpiewem, zabawy integracyjne, zabawy ruchowe, konkursy zabawy tematyczne, słuchanie bajek i opowiadań utworzenie kodeksu grupowego, przestrzeganie zasad budowanie systemu wartości uniwersalnych (dobro, prawda, miłość) pełnienie dyżurów w sali stworzenie atmosfery ciepła i życzliwości uczenie właściwego zachowanie w toalecie, przy stole, poprawnego mycia rąk i zębów, samodzielnego ubierania się i rozbierania, utrzymania porządku w swoim otoczeniu zachęcanie do zdrowego odżywiania się, profilaktyka zdrowotna wdrażanie do zabawy na powietrzu udział w zajęciach gimnastycznych wprowadzanie zasad bezpieczeństwa na drodze omówienie zagrożeń płynących ze strony świata ludzi, roślin, zwierząt i żywiołów przestrzeganie przed samodzielnym zażywaniem lekarstw unikanie zabaw w miejscach niedozwolonych przestrzeganie przed kontaktem z nieznajomymi, uczenie umiejętności mówienia NIE spotkania z policjantem, strażakiem, lekarzem pogadanki, rozmowy kierowane, krótkie wypowiedzi teatrzyki, scenki dramowe, filmy, scenki rodzajowe udział w akcji Cała Polska czyta dzieciom 10

ocenianie postępowania bohaterów literackich nauka wierszy, piosenek zabawy tematyczne wycieczki do instytucji użyteczności publicznej wykorzystywanie i tworzenie okazji do poznawania rzeczywistości wycieczki krajoznawcze, spacery po okolicy udział w akcji Dbamy o czyste powietrze w naszym mieście odgrywanie ról w zabawach parateatralnych, posługiwanie się mową, mimiką, gestem, ruchem, rekwizytem udział w programie antynikotynowym Czyste powietrze wokół nas zapoznanie rodziców z prezentacją na temat: Czyste powietrze wokół nas poranki logopedyczne zabawy i ćwiczenia logopedyczne. Ewaluacja programu profilaktyki Program profilaktyki podlega ewaluacji, która pozwala podjąć decyzję, czy ma on być realizowany w takiej formie, w jakiej jest dopuszczony do użytku, czy należy go zmodyfikować. Kryteria ewaluacji programu profilaktyki Kryterium Pytania kluczowe 1. Celowość Czy cele programu profilaktyki zostały dobrane trafnie z uwzględnieniem potrzeb rozwojowych dzieci? 2. Komunikatywność Czy w sposób zrozumiały formułuje się cele, zadania i formy? 3. Realność Czy spełnia oczekiwania rodziców? 4. Aktywizacja W jakim stopniu umożliwia rodzicom (opiekunom) 11

włączanie się w jego realizację? 5. Jawność Czy rodzice znają zawarte w programie cele i świadomie uczestniczą w ich realizacji? 6. Efektywność Czy da się zaobserwować pozytywne efekty oddziaływań programu? Czy plany pracy nauczycieli są skorelowane 7. Spójność z programem profilaktyki? Narzędzia ewaluacji: sprawozdanie z realizacji programu przez nauczycieli wytwory działalności dzieci, kwestionariusz ankiety dla nauczycieli kwestionariusze ankiet dla rodziców wywiady z rodzicami. 12

Narzędzia do ewaluacji programu profilaktyki 13

ANKIETA DLA RODZICÓW Szanowni Państwo! Pragniemy pozyskać informacje na temat programu profilaktyki realizowanego w naszym przedszkolu. Państwa odpowiedzi będą cenną wskazówką do dalszej pracy. Proszę zakreślić wybraną odpowiedź. 1. Czy program profilaktyki przedszkola spełnia Państwa oczekiwania? TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ Jeśli nie, to dlaczego. 2. Czy współpraca przedszkola ze środowiskiem lokalnym i policją spełnia Państwa oczekiwania? TAK NIE Jeśli tak, to dlaczego:.. Jeśli nie, to dlaczego:.. 3. Czy zdaniem Państwa przedszkole: - kształtuje umiejętność określania źródeł zagrożeń TAK NIE - kształtuje umiejętność określania przyczyny zagrożeń TAK NIE - uczy dzieci radzenia sobie w sytuacjach trudnych TAK NIE - uczy rozróżniania dobra i zła TAK NIE - uczy dzieci jak radzić sobie ze złością i gniewem TAK NIE - uświadamia dzieciom skutki zagrożeń TAK NIE 4. Jakie cele profilaktyki powinno realizować przedszkole? 14

5. Jakie formy powinna przyjmować współpraca między przedszkolem a rodzicami w zakresie profilaktyki? ANKIETA DLA NAUCZYCIELI Dziękujemy za wypełnienie ankiety! Drodzy nauczyciele! Celem ankiety jest dokonanie ewaluacji programu wychowawczego realizowanego w przedszkolu. Uzyskane informacje posłużą planowaniu dalszej pracy wychowawczej. 1. Czy zna Pani program profilaktyki przedszkola? TAK NIE SŁABO 2. Który z elementów programu profilaktyki uważa Pani za najistotniejszy? Dlaczego?.. 3. Które z zadań są najtrudniejsze w realizacji? Dlaczego?.... 4. Czy realizacja programu przynosi efekty? TAK NIE DLACZEGO TAK?... DLACZEGO NIE?... 5. Jakie formy pracy w zakresie programu profilaktyki uważa Pani za najbardziej skuteczne i dlaczego? 15

..... 6. Czy systematycznie dokonuje Pani analizy oddziaływań profilaktycznych i ich skuteczności (w jaki sposób)?.. 7. Jakie zadania profilaktyczne realizuje Pani wspólnie z rodzicami? Jakie zadania profilaktyczne realizuje Pani wspólnie z Policją? Dziękujemy za wypełnienie ankiety! 16