NAUCZYCIEL HUMANISTA WOBEC HISTORII NAJNOWSZEJ Muzeum Woldenberczyków w Dobiegniewie Mierzęcin, 4 listopada 2009 roku
ROK HISTORII NAJNOWSZEJ
W okresie II wojny światowej, od końca maja 1940 roku do 25 stycznia 1945 roku, w obecnym Dobiegniewie istniał największy obóz jeniecki dla polskich oficerów Oflag II Woldenberg.
NAUCZYCIEL HUMANISTA nauczyciel historii nauczyciel języka polskiego nauczyciel wiedzy o społeczeństwie nauczyciel etyki nauczyciel historii sztuki nauczyciel filozofii nauczyciel wiedzy o kulturze
NAUCZYCIEL HUMANISTA skupia się na wartościach i znaczeniach świata kultury, w który wprowadza młode pokolenie; skłania do przyswajania przez uczniów obowiązujących reguł i wartości oraz twórczego ich przekształcania; ułatwia uczniom samoidentyfikację społeczną i kulturową; przygotowuje ucznia do aktywnego życia społecznego, kulturalnego; przygotowuje do odbioru różnych tekstów kultury, tekstów historycznych; naucza z pasją; potrafi słuchać innych i wyciągać wnioski; stawia dobre pytania;
FORMY PRACY Z WYKORZYSTANIEM MATERIAŁÓW MUZEALNYCH Lekcja w muzeum FORMY PRACY Szkolne koło humanistów Lekcja w archiwum
LEKCJA W MUZEUM korzystanie z oferty lekcji muzealnych zwiedzanie wystawy pod kierunkiem przewodnika Przygotowanie uczniów do odbioru zajęć w placówce muzealnej; wstępne zapoznanie z charakterem muzeum i jego zbiorami; wskazanie bibliografii tematycznej. Przygotowanie arkusza pomocnicznego z zestawem pytań, zadań do uzupełnienia informacjami zdobytymi podczas zwiedzania.
LEKCJA W ARCHIWUM nauczyciel ma dostęp do materiałów archiwalnych, które może wykorzystać na lekcji; nauczyciel koordynatorem pracy badawczej ucznia uczniowie mogą bezpośrednio poznać cenne źródła historyczne; uczeń w roli badacza 1) Dokładne omówienie celu i zakresu zajęć. 2) Dostosowanie zajęć do możliwości poznawczych uczniów. 3) Założenie kształcenia umiejętności korzystania z zasobów archiwum. 4) Doskonalenie umiejętności samokształcenia.
SZKOLNE KOŁO HUMANISTÓW JĘZYK POLSKI HISTORIA WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WIEDZA O KULTURZE
SZKOLNE KOŁO HUMANISTÓW UCZEŃ poszerzanie i pogłębianie wiadomości z zakresu wiedzy humanistycznej; przyjemność i odpowiedzialność w lekturze; rozwijanie zainteresowań; dobrowolność uczestnictwa; NAUCZYCIEL działania zmierzające do wytworzenia uczniowskiego emocjonalnego zaangażowania wobec tekstu (zachęta, prowokacja, zaintrygowanie tematem ); stwarzanie określonej sytuacji dydaktycznej; stymulowanie aktywnością myślową ucznia lub proponowanie drogi analizy, interpretacji, badania;
SZKOLNE KOŁO HUMANISTÓW przykłady projektów edukacyjnych do realizacji I. Miejsca Pamięci: II. III. a) zajęcia muzealne; b) zorganizowanie wystawy tematycznej; c) przygotowanie prezentacji multimedialnej; d) seminarium dla uczniów i nauczycieli; Obozy jenieckie w czasie II wojny światowej: a) analiza źródeł i dokumentów; b) analiza dzieł artystycznych; c) przygotowanie prezentacji; d) dyskusja plenarna; Poezja obozowa: a) opracowanie słownika poetów jenieckich; b) zorganizowanie wieczoru poetyckiego; c) świat wartości w poezji obozowej artykuły do gazety;
Przykłady metod kształcenia humanistycznego (przy wykorzystaniu materiałów muzealnych) badawczy PROJEKT EDUKACYJNY działań praktycznych
Przykłady metod kształcenia humanistycznego (przy wykorzystaniu materiałów muzealnych) uczeń w roli badacza, uczeń prowadzi dialog z tekstami (zna konwencje, język, konteksty ) DIALOGI MIĘDZYTEKSTOWE (lektura intertekstualna) kategoria porządkująca pracę nad tekstem, metoda wyznaczająca zakres problemowy lekcyjnych działań, daje uczniom poczucie satysfakcji rozpoznawania znaków i symboli kultury; rozwiązywania literackich, historycznych zagadek,
DIALOGI MIĘDZYTEKSTOWE (lektura intertekstualna) NAUCZYCIEL UCZEŃ TEKST a) motywowanie ucznia do przeczytania tekstu, b) indywidualne refleksje dotyczące utworu, c) rozważania na temat miejsc trudnych i miejsc znajomych, TEKST TEKST (TEKST KODY KULTURY) a) poszukiwanie w tekście sygnałów, odsyłających do innych tekstów (gatunków, konwencji, stylów ), b) analiza porównawcza tekstów; identyfikacja przedmiotu dialogu między tekstami, c) wykorzystanie interpretantów do czytania tekstu, TEKST TEKST ODBIORCA a) samodzielna interpretacja, poszukiwanie znaczeń uniwersalnych, b) odczytywanie znaczeniotwórczej funkcji intertekstów,
Przykłady metod kształcenia humanistycznego Dyskusja plenarna (przy wykorzystaniu materiałów muzealnych) swobodna wymiana poglądów w grupie; kluczowa rola osoby prowadzącej dyskusję moderatora dyskusji (kwestie porządkowe, dbałość o przechodzenie do kolejnych wątków dyskusji, porządkowanie informacji wynikających z dyskusji, wskazywanie na stanowiska wspólne i rozbieżne); cechy moderatora: obiektywizm i bezstronność; kształcenie umiejętności wymiany poglądów; TEMAT: Polscy żołnierze w obozach jenieckich. (wykorzystanie tekstów źródłowych, literatury obozowej oraz tekstów kultury)
Poezja obozowa dokumentem patriotyzmu oraz humanizmu Dialog z poezją obozową (żołnierską, o tematyce sportowej, refleksyjnej, osobistej )
SZTUKI PLASTYCZNE grafiki, drzeworyty, akwarele, plakaty, karykatury
SZTUKI PLASTYCZNE grafiki, drzeworyty, akwarele, plakaty, karykatury Akwarela przedstawiająca obóz jeniecki - 1941
SZTUKI PLASTYCZNE grafiki, drzeworyty, akwarele, plakaty, karykatury Karykatura wykonana przez ppor Janusza Łonickiego
Obozowa piosenka żołnierska Ania (1941r.) Słowa napisał Edward Fiszer, muzykę Albin Rybkowski. Edward Fiszer uczestnik kampanii wrześniowej; jeniec w obozie w Woldenbergu; poeta, literat, twórca piosenek estradowych i wojskowych; inicjator i organizator Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu; dyrektor programu III Polskiego Radia.
BIBLIOGRAFIA Jan Olesik, Obóz jeniecki Oflag IIC Woldenberg, Dobiegniew 2008. Andrzej Toczewski, Oflag IIC Woldenberg w Dobiegniewie, Dobiegniew 2009. Anna Janus- Sitarz, Przyjemność i odpowiedzialność w lekturze, Kraków 2009. Ewa Chorąży, Danuta Konieczka- Śliwińska, Stanisław Roszak, Edukacja historyczna w szkole, Warszawa 2008. Zbigniew Adrjański, Złota księga pieśni polskich, Warszawa 2002. Wanda Pierzchlewicz, Z życia duchowego jeńców, [w:] Przewodnik Katolicki 2009,nr 35, s. 28-29. Stefan Flukowski, Poezja w Oflagu IIC, [w:] Twórczość 1948, nr 4. Marian Brandys, Wyprawa do oflagu, Warszawa 1955. Jolanta Kadler, Działalność artystyczno- rozrywkowa w obozie jenieckim Oflag IIC Woldenberg, [w:] www.gimdobiegniew.pl Krzysztof Niedziałkowski, Ślad Woldenberczyków w życiu Dobiegniewa po 1945 roku, [w:] www.gimdobiegniew.pl
Opracowanie: Elżbieta Anioła, Marzena Teterus