Kamil Grzesik Marcin Ha³gas Piotr Kostañski Prawo rzeczowe pytania kazusy tablice 2. wydanie REPETYTORIA C H BECK
REPETYTORIA Prawo rzeczowe
W sprzeda y: T. Dybowski (red.) PRAWO RZECZOWE. SYSTEM PRAWA PRYWATNEGO. TOM 3, wyd. 2 System Prawa Prywatnego E. Gniewek (red.) PRAWO RZECZOWE. SYSTEM PRAWA PRYWATNEGO. TOM 4, wyd. 2 System Prawa Prywatnego E. Gniewek PRAWO RZECZOWE, wyd. 7 Podrêczniki Prawnicze A. Kawa³ko, H. Witczak PRAWO RZECZOWE, wyd. 2 Skrypty Becka A.K. Bieliñski, M. Pannert PRAWO CYWILNE CZÊŒÆ OGÓLNA. PRAWO RZECZOWE Wyk³ady i Æwiczenia www.sklep.beck.pl
Prawo rzeczowe pytania kazusy tablice 2. wydanie rozszerzone i zmienione Kamil Grzesik Pracownik naukowy Krakowskiej Szko³y Wy szej im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Marcin Ha³gas Sêdzia S¹du Rejonowego w Myœlenicach dr Piotr Kostañski Pracownik naukowy Uniwersytetu Jagielloñskiego
Pytania: Kamil Grzesik: Marcin Ha³gas: Piotr Kostañski: Kazusy: Kamil Grzesik: 6 10 Marcin Ha³gas: 1 5 Piotr Kostañski: 11 14 Poszczególne czêœci opracowali: Tablice: Kamil Grzesik: 10 19, 23 24, 28 31 Marcin Ha³gas: 1 2, 7 8, 20, 25 27 Piotr Kostañski: 3 6, 9, 21 22, 32 Rozdzia³y: VI, VII, IX, XI, XIII, XVI Rozdzia³ I pytania 1 7, Rozdzia³y II, IV, VII, XIV, XV Rozdzia³ I pytania 8 14, Rozdzia³y III, V, VIII, X Redakcja: Ksenia Rzepka Wydawnictwo C. H. Beck 2010 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Gen. Zaj¹czka 9, 01-518 Warszawa Sk³ad i ³amanie: Marta Œwierk Druk i oprawa: Poznañskie Zak³ady Graficzne ISBN 978-83-255-1084-8
Przedmowa Przedmowa Przekazywane do r¹k Czytelnika opracowanie stanowi systematyczne omówienie podstawowych zagadnieñ prawa rzeczowego. Sk³ada siê z trzech czêœci: w pierwszej, maj¹cej postaæ odpowiedzi na pytania, koncentrujemy siê na poszczególnych instytucjach prawa rzeczowego. W drugiej w formie kazusów z propozycjami ich rozwi¹zañ staraliœmy siê przedstawiæ zagadnienia maj¹ce znaczenie nie tylko dydaktyczne, ale równie praktyczne. Ca³oœæ uzupe³niaj¹ tabele, podsumowuj¹ce i w sposób obrazowy przedstawiaj¹ce wybrane problemy prawa rzeczowego. Niniejsze opracowanie nie zastêpuje podrêcznika, spe³nia ono bowiem inn¹ funkcjê, stanowi repetytorium wiedzy z zakresu prawa rzeczowego, ma u³atwiæ powtarzanie ju opanowanego materia³u, wskazaæ pewne kwestie o wiêkszym znaczeniu, a w czêœci kazusowej przedstawiæ propozycje modelowego rozwi¹zywania problemów prawnych. Przede wszystkim, w zamyœle autorów, opracowanie to ma s³u yæ pomoc¹ w trakcie nauczania przedmiotu Prawo cywilne, dlatego adresowane jest w pierwszej kolejnoœci do studentów studiów prawniczych, ekonomicznych oraz administracyjnych. W tym zakresie przy opracowywaniu poszczególnych zagadnieñ autorzy kierowali siê równie w³asnym doœwiadczeniem dydaktycznym z prowadzonych zajêæ na Uniwersytecie Jagielloñskim oraz w Krakowskiej Szkole Wy szej im. A. Frycza-Modrzewskiego. Ksi¹ ka ta mo e ponadto s³u yæ aplikantom sêdziowskim, adwokackim, radcowskim czy notarialnym jako pomoc w powtarzaniu materia³u z zakresu prawa rzeczowego przed egzaminem z prawa cywilnego. Za opiekê naukow¹ autorzy chcieli w tym miejscu podziêkowaæ swoim promotorom: prof. dr hab. El biecie Traple, prof. dr. hab. Edwardowi Drozdowi i prof. dr. hab. Januszowi Szwaji. Opracowanie to ma za zadanie przede wszystkim pomóc Czytelnikowi w zrozumieniu i usystematyzowaniu podstawowych instytucji prawa rzeczowego, dlatego celowo ograniczyliœmy zakres cytowanego orzecznictwa oraz wskazówek bibliograficznych, odsy³aj¹c czytelnika w tym zakresie do podstawowych publikacji z opisywanych zagadnieñ. W opracowaniu uwzglêdniony zosta³ stan prawny i literatura do 31.10.2009 r. Kraków, listopad 2009 r. Autorzy
Spis treœci Spis Przedmowa treœci Wykaz skrótów Literatura V XI XV Czêœæ A. Pytania Rozdzia³ I. Ogólne wiadomoœci o prawie rzeczowym 1 Pytania 1 14 Rozdzia³ II. Modele w³asnoœci 21 Pytania 15 18 Rozdzia³ III. Treœæ i wykonywanie prawa w³asnoœci 30 Pytania 19 24 Rozdzia³ IV. Nabycie i utrata prawa w³asnoœci 40 Pytania 25 40 Rozdzia³ V. Wspó³w³asnoœæ 69 Pytania 41 49 Rozdzia³ VI. W³asnoœæ lokali 83 Pytania 50 54 Rozdzia³ VII. Ochrona w³asnoœci 90 Pytania 55 61 Rozdzia³ VIII. U ytkowanie wieczyste 101 Pytania 62 64 Rozdzia³ IX. Prawa rzeczowe ograniczone przepisy ogólne 106 Pytania 65 69 Rozdzia³ X. U ytkowanie 113 Pytania 70 74 Rozdzia³ XI. S³u ebnoœci 119 Pytania 75 81 Rozdzia³ XII. Spó³dzielcze prawo do lokalu 131 Pytania 82 85
VIII Spis treœci Rozdzia³ XIII. Hipoteka 139 Pytania 86 94 Rozdzia³ XIV. Zastaw 147 Pytania 95 100 Rozdzia³ XV. Posiadanie 159 Pytania 101 110 Rozdzia³ XVI. Ksiêgi wieczyste 176 Pytania 111 119 Czêœæ B. Kazusy Kazus 1. 187 Kazus 2. 193 Kazus 3. 197 Kazus 4. 205 Kazus 5. 212 Kazus 6. 216 Kazus 7. 222 Kazus 8. 227 Kazus 9. 231 Kazus 10. 234 Kazus 11. 238 Kazus 12. 246 Kazus 13. 252 Kazus 14. 255 Czêœæ C. Tablice Tabl. 1. Prawa rzeczowe (bezwzglêdne) a prawa wzglêdne 263 Tabl. 2. W³asnoœæ prywatna a w³asnoœæ publiczna 264 Tabl. 3. Rodzaje nieruchomoœci 264 Tabl. 4. Czêœæ sk³adowa a przynale noœæ 265 Tabl. 5. Rodzaje po ytków 266 Tabl. 6. Immisje 266 Tabl. 7. Nabycie pierwotne a nabycie pochodne prawa w³asnoœci 267 Tabl. 8. Porównanie zasiedzenia w³asnoœci nieruchomoœci i rzeczy ruchomej 267 Tabl. 9. Podmioty podejmuj¹ce poszczególne czynnoœci zarz¹du rzecz¹ wspóln¹ 268 Tabl. 10. Sposoby zarz¹du nieruchomoœci¹ wspóln¹ 268 Tabl. 11. Porównanie rodzajów nak³adów na rzecz 270 Tabl. 12. Porównanie œrodków ochrony prawa w³asnoœci 270 Tabl. 13. Porównanie sytuacji prawnej posiadacza rzeczy 271 Tabl. 14. Samoistne a akcesoryjne ograniczone prawa rzeczowe 272
Spis treœci IX Tabl. 15. Sposoby powstania ograniczonych praw rzeczowych 272 Tabl. 16. Sposoby wygaœniêcia ograniczonych praw rzeczowych 272 Tabl. 17. Kolejnoœæ zasad pierwszeñstwa ograniczonych praw rzeczowych 273 Tabl. 18. S³u ebnoœci czynne a s³u ebnoœci bierne 273 Tabl. 19. S³u ebnoœci gruntowe a s³u ebnoœci osobiste 274 Tabl. 20. Porównanie w³asnoœciowego prawa do lokalu, lokatorskiego prawa do lokalu i odrêbnej w³asnoœci lokalu w spó³dzielni mieszkaniowej 274 Tabl. 21. Rodzaje u ytkowania 275 Tabl. 22. Podstawowe ró nice pomiêdzy u ytkowaniem a timesharingiem 278 Tabl. 23. Hipoteka umowna a hipoteka przymusowa 278 Tabl. 24. Przedmiot hipoteki 279 Tabl. 25. Porównanie zastawu zwyk³ego i zastawu rejestrowego 280 Tabl. 26. Porównanie posiadania samoistnego, posiadania zale nego, dzier enia oraz w³adztwa prekaryjnego 281 Tabl. 27. Porównanie ochrony posesoryjnej i petytoryjnej 282 Tabl. 28. Deklaratoryjne a konstytutywne wpisy w ksiêdze wieczystej 283 Tabl. 29. Tymczasowe a ostateczne wpisy w ksiêdze wieczystej 283 Tabl. 30. Struktura ksiêgi wieczystej 284 Tabl. 31. Prawa podlegaj¹ce ujawnieniu w ksiêdze wieczystej 284 Tabl. 32. Wa niejsze terminy prawa rzeczowego 285 Indeks rzeczowy 289
Wykaz skrótów Wykaz 1. Aktyskrótów prawne ABGB Pakiet cesarski z 1.6.1811 r. Powszechna Ksiêga Ustaw Cywilnych (Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch) GospNierU ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomoœciami (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) KC Kodeks cywilny KC austr. Kodeks cywilny austriacki ustawa z 1.6.1811 r. ze zm. KH Kodeks handlowy KM ustawa z 18.9.2001 r. Kodeks morski (Dz.U. Nr 138, poz. 1545 ze zm.) Konstytucja RP ustawa z 2.4.1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) KPC Kodeks postêpowania cywilnego KRO Kodeks rodzinny i opiekuñczy KSH Kodeks spó³ek handlowych KWU ustawa z 6.7.1982 r. o ksiêgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) NabNierCU ustawa z 24.6.1920 r. o nabywaniu nieruchomoœci przez cudzoziemców (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 167, poz. 1758 ze zm.) OchrZwU ustawa z 21.8.1997 r. o ochronie zwierz¹t (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002 ze zm.) OrdPodU ustawa z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) PlZagPrzU ustawa z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) PrBankU ustawa z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) PrNot ustawa z 14.2.1991 r. Prawo o notariacie (tekst jedn. Dz.U. Nr 189, poz. 1158 ze zm.) PrPrzew ustawa z 15.11.1984 r. Prawo przewozowe (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601 ze zm.) PWKC ustawa z 23.4.1964 r. Przepisy wprowadzaj¹ce Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 94 ze zm.)
XII Wykaz skrótów Spó³dzMieszkU W³LokU ZastRejU ustawa z 15.12.2000 r. o spó³dzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) ustawa z 24.6.1994 r. o w³asnoœci lokali (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) ustawa z 6.12.1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 67, poz. 569 ze zm.) 2. Czasopisma Biul. MS Biuletyn Ministerstwa Sprawiedliwoœci Biul. SN Biuletyn S¹du Najwy szego DPP Demokratyczny Przegl¹d Prawniczy Dz.U. Dziennik Ustaw GP Gazeta Prawna KPP Kwartalnik Prawa Prywatnego MoP Monitor Prawniczy NP Nowe Prawo NPN Nowy Przegl¹d Notarialny ONSA Orzecznictwo Naczelnego S¹du Administracyjnego OSA Orzecznictwo S¹du Apelacyjnego OSN Orzecznictwo S¹du Najwy szego (poprzednio: Zbiór Orzeczeñ S¹du Najwy szego, orzeczenia Izby Cywilnej do 1952 r., od 1953 r. do 1961 r. Orzecznictwo S¹du Najwy - szego, w 1962 r. Izby Cywilnej, od 1963 r. do 1981 r. Izby Cywilnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych, od 1982 r. do 1989 r. Izby Cywilnej i Administracyjnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych, od 1990 r. do 1994 r. Izby Cywilnej oraz Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych, od 1994 r. Izby Cywilnej) OSP Orzecznictwo S¹dów Polskich (od 1990 r.) OSPiKA Orzecznictwo S¹dów Polskich i Komisji Arbitra owych (od 1957 r. do 1989 r.) PGiH Prawo Gospodarcze i Handlowe PiP Pañstwo i Prawo PN Przegl¹d Notarialny PPH Przegl¹d Prawa Handlowego Pr. Gosp.??? PS Przegl¹d S¹dowy RPEiS Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny TPP Transformacje Prawa Prywatnego 3. Inne skróty art. artyku³ b. by³y (-a, -e)
Wykaz skrótów XIII nast. nastêpny (-a, -e) np. na przyk³ad Nr numer NSA Naczelny S¹d Administracyjny por. porównaj poz. pozycja r. rok SN S¹d Najwy szy s. strona tekst jedn. tekst jednolity ust. ustêp z. zeszyt ze sprost. ze sprostowaniem zm. zmiana
Literatura Literatura I. Wybrane komentarze E. Gniewek, Kodeks cywilny. Ksiêga druga. W³asnoœæ i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Kraków 2001 E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny, t. I, Komentarz do artyku³ów 1 534, Warszawa 2004 E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2008 K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny, t. I, Komentarz, Warszawa 2008 Z. Resich, J. Ignatowicz, J. Pietrzykowski, J. I. Bielski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Warszawa 1972 S. Rudnicki, Ustawa o ksiêgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postêpowaniu w sprawach wieczystoksiêgowych. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2004 S. Rudnicki, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Ksiêga Druga. W³asnoœæ i inne prawa rzeczowe, wyd. 7, Warszawa 2006 II. Wybrane podrêczniki i opracowania systemowe G. Bieniek, S. Dmowski, G. Rudnicki, S. Rudnicki, Prawo obrotu nieruchomoœciami, wyd. 4, Warszawa 2000 A. Doliwa, Prawo rzeczowe, Warszawa 2006 T. Dybowski (red.), System prawa prywatnego, t. 3, Prawo rzeczowe, Warszawa 2003 M. Gintowt, S. Rudnicki, Problematyka prawna nieruchomoœci, Warszawa 1990 E. Gniewek (red.), System Prawa Prywatnego, t. 4, Prawo rzeczowe, Warszawa 2005 E. Gniewek, Prawo rzeczowe, wyd. 7, Warszawa 2008 J. Ignatowicz, System prawa cywilnego. Prawo w³asnoœci i inne prawa rzeczowe, Ossolineum 1977 J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo rzeczowe, Warszawa 2003 Z. K. Nowakowski, Prawo rzeczowe, Warszawa 1980 J. S. Pi¹towski, B. Kordasiewicz, Prawo spadkowe, wyd. 5, Warszawa 2002 J. Pisuliñski (red.), Kazusy z prawa cywilnego z rozwi¹zaniami, Warszawa 1997 M. Rozwadowska-Herrmann, Kodeks cywilny, Warszawa 2004 T. Smyczyñski, Prawo rodzinne i opiekuñcze, wyd. 3, Warszawa 2001 J. Wasilkowski, Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1963 J. Winiarz, J. Gajda, Prawo rodzinne, wyd. 2, Warszawa 2001 H. Witczak, A. Kawa³ko, Prawo rzeczowe, Warszawa 2004 A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne, zarys czêœci ogólnej, wyd. 3, Warszawa 2001 S. Wójcik, Podstawy prawa cywilnego. Prawo spadkowe, Warszawa 2002
XVI Literatura III. Wybrane opracowania monograficzne, artyku³y i glosy S. Breyer, Przeniesienie w³asnoœci nieruchomoœci, Warszawa 1966 W. Czachórski, Czynnoœci prawne przyczynowe i oderwane w polskim prawie cywilnym, Warszawa 1952 W. Czachórski, Pojêcie i treœæ posiadania wed³ug obowi¹zuj¹cego prawa rzeczowego, NP 1957, Nr 5 W. Czachórski, Glosa do uchwa³y SN(7) z 7.1.1967 r., III CZP 32/66, OSP 1969, Nr 5, poz. 97 B. Dobrzañski, Glosa do uchwa³y SN(7) z 7.1.1967 r., III CZP 32/66, OSP 1969, Nr 5, poz. 97 E. Drozd, Przeniesienie w³asnoœci nieruchomoœci, Warszawa Kraków 1974 E. Drozd, Numerus clausus praw rzeczowych, [w:] Problemy kodyfikacyjne prawa cywilnego (studia i rozprawy). Ksiêga pami¹tkowa ku czci Profesora Zbigniewa Radwañskiego, S. So³tysiñski (red.), Poznañ 1990 T. Dybowski, Ochrona w³asnoœci w polskim prawie cywilnym (rei vindicatio, actio negatoria), Warszawa 1967 K. Gandor, Prawa podmiotowe tymczasowe. Ekspektatywa, Wroc³aw Warszawa Kraków 1968 A. Gola, Wspó³w³asnoœæ, Warszawa 1987 J. Górecki, Przeniesienie w³asnoœci rzeczy ruchomej, Wroc³aw 1950 J. Ignatowicz, Ochrona posiadania, Warszawa 1963 J. Ignatowicz, Przemiany prawa w³asnoœci w œwietle przepisów Kodeksu cywilnego, SC 1969, t. XIII XIV A. Karnicka-Kawczyñska, J. Kawczyñski, Wspó³w³asnoœæ jako szczególna forma w³asnoœci, Problematyka i wzory pism, Warszawa 2000 M. Kêpiñski, Glosa do uchwa³y SN(7) z 7.1.1967 r., III CZP 32/66, NP 1970, Nr 2 A. Klein, Elementy stosunku prawnego prawa rzeczowego, Wroc³aw 1976 P. Kostañski, Zniesienie wspó³w³asnoœci nieruchomoœci w drodze umowy, Kraków 2004 A. Kubas, Rozszerzona skutecznoœæ wierzytelnoœci, SC 1969, t. XIII XIV A. Kubas, Budowa na cudzym gruncie, Warszawa 1972 A. Kubas, Ograniczenie ochrony posesoryjnej miêdzy wspó³posiadaczami, Pal. 1972, Nr 7 8 A. Kunicki, Zasiedzenie w prawie polskim, Warszawa 1964 A. Kunicki, Domniemania w prawie rzeczowym, Warszawa 1969 J. Pisuliñski, Hipoteka kaucyjna, Kraków 2002 S. P³aza, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. 3, Okres miêdzywojenny, Kraków 2001 K. Przyby³owski, Podstawowe zagadnienia z zakresu ochrony posiadania, Lwów 1929 K. Przyby³owski, Dobra wiara w polskim prawie cywilnym (ogólne uwagi o pojêciu), SC 1970, t. XV S. Rudnicki, S¹siedztwo nieruchomoœci. Problematyka prawna, Kraków 1998 S. Rudnicki, Hipoteka jako zabezpieczenie wierzytelnoœci, wyd. 2, Warszawa 2006 A. Stelmachowski, Istota i funkcje posiadania, Warszawa 1958 B. Swaczyna, Umowne zniesienie wspó³w³asnoœci nieruchomoœci, Warszawa 2004 A. Szpunar, Nabycie w³asnoœci ruchomoœci od nieuprawnionego, Kraków 1998 A. Szpunar, O pierwotnym i pochodnym nabyciu prawa podmiotowego, Rej. 1999, z. 8 G. Tracz, Aktualnoœæ generalnej zasady kauzalnoœci czynnoœci prawnych przysparzaj¹cych w prawie polskim, KPP 1997, z. 3 J. Wasilkowski, Pojêcie w³asnoœci we wspó³czesnym prawie polskim, Warszawa 1972
Literatura XVII A. W¹siewicz, Powstanie, istota i zniesienie wspó³w³asnoœci u³amkowej, Poznañ 1965 S. Wójcik, Czy posiadanie jest dziedziczne, [w:] Ksiêga pami¹tkowa dla uczczenia pracy naukowej Kazimierza Przyby³owskiego, Kraków Warszawa 1964 S. Wójcik, Windykacyjna ochrona w³asnoœci w polskim prawie cywilnym, Kraków 1965 K. Zaradkiewicz, Numerus apertus abstrakcyjnych czynnoœci prawnych w polskim prawie cywilnym?, KPP 1999, z. 2
Czêœæ A. Pytania Rozdzia³ I. Ogólne wiadomoœci o prawie rzeczowym Pytanie 1. Czym ró ni siê podmiotowe prawo rzeczowe od przedmiotowego prawa rzeczowego? Wska podstawowe cechy konstrukcyjne stosunków prawnorzeczowych i podmiotowych praw rzeczowych. Czêœæ Rozdzia³ Termin A. I. prawo Ogólne Pytaniawiadomoœci nie jest jednoznaczny o prawie rzeczowym mówi¹c o prawie, mo na mieæ na myœli zespó³ norm prawnych albo uprawnienia (kompleks uprawnieñ). Pierwsze ze wskazanych wy ej znaczeñ terminu prawo okreœlane jest jako znaczenie przedmiotowe, drugie podmiotowe. Obydwa pojêcia pozostaj¹ ze sob¹ w œcis³ym zwi¹zku norma prawna (prawo przedmiotowe) reguluje potencjalny stosunek prawny, którego jednym z elementów jest kompleks uprawnieñ (prawo podmiotowe). Tradycyjnie uwa a siê, e prawo rzeczowe w znaczeniu przedmiotowym reguluje cywilnoprawne formy korzystania z rzeczy, maj¹cych postaæ maj¹tkowych praw podmiotowych bezwzglêdnych. Ze stwierdzenia, e przedmiotem praw rzeczowych s¹ rzeczy, wynika tylko tyle, e nie istnieje de lege lata prawo rzeczowe, którego przedmiotem nie mog³aby byæ rzecz, mog¹ natomiast w konkretnych stosunkach funkcjonowaæ w obrocie prawa ustanowione na prawach podmiotowych (np. u ytkowanie na prawie, hipoteka na w³asnoœciowym spó³dzielczym prawie do lokalu mieszkalnego). Prawo rzeczowe w znaczeniu podmiotowym jest zatem tworzone przez zespó³ norm prawnych reguluj¹cych treœæ, powstanie, zmianê, ustanie i ochronê podmiotowych praw rzeczowych. Wszystkie prawa rzeczowe maj¹ charakter praw maj¹tkowych, bowiem normy prawne tworz¹ je w celu ochrony ekonomicznego interesu podmiotów uprawnionych. K. Grzesik, M. Ha³gas, P. Kostañski, Prawo rzeczowe, Repetytoria C. H. Beck