LexisNexis Polska Sp. z o.o.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "LexisNexis Polska Sp. z o.o."

Agnieszka Piekarska
7 lat temu
Przeglądów:

3 Redaktor prowadzący: Agnieszka M. Zagozda Opracowanie redakcyjne: Michał Dymiński Redakcja techniczna: Małgorzata Duda Projekt okładki i stron tytułowych: Michał Piotrowski Copyright by LexisNexis Polska Sp. z o.o Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki nie może być powielana ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych bez pisemnej zgody Autora i wydawcy. ISBN LexisNexis Polska Sp. z o.o. Ochota Office Park 1, Al. Jerozolimskie 181, Warszawa tel , faks Infolinia: Redakcja: tel , , , faks biuro@lexisnexis.pl Księgarnia Internetowa: dostępna ze strony

4 Spis treści Wykaz skrótów Wstęp ROZDZIAŁ I. Służebności gruntowe Historia służebności Regulacje prawne służebności stosowane w prawie rzymskim Służebności na ziemiach polskich w okresie przedrozbiorowym Służebności na ziemiach dzielnicowych Normy ogólne ograniczonych praw rzeczowych (art k.c.) Rodzaje i funkcje służebności gruntowych Ustanowienie służebności gruntowych Umowne ustanowienie służebności gruntowych Postępowanie sądowe Postępowanie administracyjne Służebności czynne i bierne Funkcja gospodarcza (art k.c.) Wykonywanie służebności Ograniczenia w wykonywaniu służebności Uprawnienie właś ciciela nieruchomości obciążonej do żądania zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności (art. 291 k.c.) Zniesienie służebności gruntowej za wynagrodzeniem i bez niego (art k.c.) Podział nieruchomości władnącej i służebnej Utrzymanie urządzeń Zasiedzenie służebności gruntowej (art. 292 k.c.) Wygaśnięcie służebności gruntowej

5 Spis treści ROZDZIAŁ II. Sytuacja polityczna państwowych przedsiębiorstw przesyłowych i właś cicieli nieruchomości w latach władzy ludowej Korzystanie przez przedsiębiorstwa państwowe na potrzeby urządzeń przesyłowych z cudzych nieruchomości bez tytułu prawnego Stanowisko ustawodawcy Sytuacja polityczno-ekonomiczna rolników w okresie PRL Bariera świadomości społecznej Powody niepozwalające na stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowych na rzecz Skarbu Państwa do 31 stycznia 1989 r ROZDZIAŁ III. Droga konieczna Regulacja służebności drogi koniecznej Ustawowa regulacja służebności drogowej Inna czynność prawna Interes społeczno-gospodarczy Odpowiedni dostęp do drogi publicznej Ustanowienie służebności drogowej Wynagrodzenie za ustanowienie drogi koniecznej Utrzymanie urządzeń drogi koniecznej Zmiana treści i sposobu wykonywania służebności drogowej Zniesienie służebności drogowej Zasiedzenie służebności drogi koniecznej Wygaśnięcie służebności drogowej Droga konieczna dla urządzeń przesyłowych Sprawy proceduralne ROZDZIAŁ IV. Służebności osobiste Różnice między służebnościami osobistymi a gruntowymi Odpowiednie stosowanie przepisów o służebnościach gruntowych (art. 297 k.c.) Źródła powstania służebności osobistych Treść służebności osobistych Zmiana treści i sposobu wykonywania służebności osobistych Niezbywalność służebności osobistych Służebność mieszkania Unormowania szczególne Odpowiednie stosowanie przepisów o użytkowaniu Zamiana na rentę Wygaśnięcie służebności osobistej

6 Spis treści ROZDZIAŁ V. Służebność przesyłu Nowelizacja art. 49 k.c Regulacja ustawowa służebności przesyłu Ustanowienie służebności przesyłu Umowa stron Postanowienie sądowe Wynagrodzenie Zmiana treści lub sposobu wykonywania służebności przesyłu Zasiedzenie Różnice funkcjonalne urządzeń na tle zasiedzenia służebności gruntowej o treści przesyłu Zasiedzenie służebności przesyłu Wygaśnięcie, zniesienie służebności przesyłu Kwestie proceduralne Literatura

7 Wykaz skrótów Biul. SN Biuletyn Sądu Najwyższego k.c. ustawa z 23 kwiet nia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) k.p.c. ustawa z 17 lis topada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) k.r.o. ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 788 ze zm.) Legalis System Informacji Prawnej C.H. Beck LexisNexis Lexis.pl Serwis Prawniczy Lexis Nexis Polska MoP Monitor Prawniczy NP Nowe Prawo ONSA Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego OSN Orzecznictwo Sądu Najwyższego (od 1945 do 1962 r.) OSNC Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna (od 1995 r.) OSNCP Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna oraz Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (od 1963 do 1995) OSNC-ZD Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna. Zbiór Dodatkowy OSNP Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych OSNPG Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Wydawnictwo Prokuratury Generalnej OSP Orzecznictwo Sądów Polskich OSPiKA Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych (od 1957 do 1989 r.) OTK Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego PAKC Powszechny Austriacki Kodeks Cywilny pr.rzecz. dekret z 11 października 1946 r. Prawo rzeczowe (Dz.U. Nr 57, poz. 319) uchylony pr. upadł. ustawa z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze i napr. (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz ze zm.) SN Sąd Najwyższy u.g.n. ustawa z 21 sierp nia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) u.k.w.h. ustawa z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz ze zm.) 9

8 Wstęp Służebności od zarania powstania cywilizacyjnych skupisk ludzkich są instytucją umożliwiającą korzystanie z cudzej nieruchomości, jeśli jest to niezbędne dla nieruchomości sąsiedniej. W obowiązującym od 1965 r. Kodeksie cywilnym zostały zawarte normy prawne służebności gruntowych, drogi koniecznej i osobistych, które stały się także tematem tej pracy w rozdziałach I, III i IV. Z trzech wymienionych służebności najobszerniej rozbudowany system prawny ma służebność gruntowa, co niewątp liwie zadecydowało o tym, że jej przepisy są także odpowiednio stosowane do modelu służebności osobistych oraz służebności drogi koniecznej. Stało się to możliwe, ponieważ służebności te łączy jedna wspólna płaszczyzna, którą jest nieruchomość występująca także w postaci budynkowej. Po zmianach ustrojowych dokonanych w 1989 r., w wyniku których powstała III Rzeczpospolita, służebność gruntowa stała się ożywionym problemem orzecznictwa i piśmiennictwa. Spowodowane to zostało pozostawioną po latach władzy ludowej infrastrukturą przesyłową, która rozgościła się na cudzych gruntach z pogwałceniem praw ich właś cicieli. Nowa władza wykonawcza, aczkolwiek deklarowała poszanowanie prawa włas ności, przekazała poszczególne urządzenia przesyłowe odpowiednim spółkom akcyjnym lub z ograniczoną odpowiedzialnością bez jakichkolwiek wiążących dyrektyw w zakresie unormowania stanu prawnego znajdujących się na cudzych gruntach urządzeń przesyłowych, a przede wszystkim zaniedbała wystąpienia z inicjatywą ustawodawczą w celu umożliwienia zawierania takich umów. 11

Podobne dokumenty

SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU. Służebność przesyłu. i roszczenia uzupełniające. Wzory wniosków i pozwów sądowych Przepisy. Roman Dziczek

SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU. Służebność przesyłu. i roszczenia uzupełniające. Wzory wniosków i pozwów sądowych Przepisy. Roman Dziczek SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU Służebność przesyłu i roszczenia uzupełniające Wzory wniosków i pozwów sądowych Przepisy Roman Dziczek Wydanie 1, 2013 Redaktor prowadzący: Katarzyna Bojarska Opracowanie redakcyjne: