Cel ogólny: Doskonalenie kompetencji i umiejętności dyrektorów, nauczycieli,w zakresie wykorzystania wskaźników EWD do projektowania rozwoju szkoły/placówki oraz budowania wewnętrznego systemu zapewniania efektywności pracy szkoły.
Cele szczegółowe: Kształcenie u nauczycieli niezbędnych umiejętności wykorzystania EWD do ewaluacji swoje pracy przy podejmowanych działań mających na celu wykorzystania wskaźników EWD do podwyższenia efektywności pracy szkoły/placówki Wykorzystanie wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej szkoły z uwzględnieniem wskaźników EWD,wymaganie 11. Szkoła lub placówka organizując procesy edukacyjne uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. Wskazanie roli dyrektora placówki oświatowej w planowaniu, analizowaniu i wykorzystywaniu wskaźników EWD do podnoszenia efektywności nauczania w szkole
. Jak wykorzystać wskaźnik EWD do oceny efektywności kształcenia w szkołach?
Wykorzystanie wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej szkoły z uwzględnieniem wskaźników EWD. Wymaganie 11 -Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych
Charakterystyka wymagania - Poziom D: Charakterystyka wymagania - Poziom B: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których nauczyciele planują i podejmują działania. Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeb modyfikowane. W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych i prowadzi badania wewnętrzne, odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym badania osiągnięć uczniów i losów absolwentów. Efektywność zaplanowanych działao
EWD jest miarą efektywności nauczania w szkole Metoda Edukacyjnej Wartości Dodanej jest ważnym narzędziem do ewaluacji wewnątrzszkolnej. Informując o wykorzystaniu zasobów uczniowskich na wejściu pozwala: ocenić efektywność nauczania, zidentyfikować obszary do zmiany, określić czynniki efektywności specyficzne dla danej szkoły. Ważne jest, aby śledzić wskaźniki EWD na przestrzeni lat, tak aby móc oddzielić przypadkowe (losowe) czynniki od tych, które są trwałą cechą szkoły
. Efektywność to rezultat działań edukacyjnych(dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych)opisany relacją uzyskanych efektów do poniesionych nakładów. Nakładem jest praca nauczycieli i uczniów oraz zużycie zasobów szkoły i zasobów środowiska. kapitał ucznia + nakład :nauczania i uczenia się = kapitał ucznia na wejściu na wyjściu EFEKTYWNOŚĆ
SZKOŁA WSPIERAJĄCA SZKOŁA SUKCESU - Niskie wyniki nauczania -Wysokie wyniki nauczania - Wysoki przyrost badanej wiedzy i umiejętności - Wysoki przyrost badanej wiedzy i umiejętności - Wysoka efektywność -Wysoka efektywność SZKOŁA NEUTRALNA - średnie wyniki nauczania - średni przyrost badanej wiedzy i umiejętności - przeciętna efektywności - SZKOŁA WYMAGAJĄCA POMOCY SZKOŁA NIEWYKORZYSTANYCH - Niskie wyniki nauczania MOŹLIWOŚCI - Niski przyrost badanej wiedzy i umiejętności - Wysokie wyniki nauczania - Niska efektywność - Niski przyrost badanej wiedzy i umiejętności - Niska efektywność
Skutki wykorzystania nieprzetworzonych wyników egzaminów jako miary efektywności nauczania: Fałszywe sygnały efektywności np. informacja tylko o wyniku w wysokim staninie może uśpić czujność szkoły. Wysokie wyniki nie zawsze oznaczają, że szkoła ma wysoką efektywność nauczania i odwrotnie. Zachęta do kontroli wejścia ocenianie tylko na podstawie wyniku zewnętrznego może zachęcić do selekcji uczniów. Szkoła osiągająca wysokie wyniki, co roku przyjmuje tylko dobrych uczniów, spija śmietankę. Różnicowanie się, w założeniu jednolitego, powszechnego systemu oświaty publicznej szkoły różnicują się, biorąc pod uwagę wyniki na wyjściu.
WYKORZYSTANIE EWD DO ANALIZY PRACY SZKOŁY: Metoda edukacyjnej wartości dodanej (EWD) pozwala w znacznym stopniu "oczyszczać" wynik egzaminacyjny z wpływu czynników indywidualnych i środowiskowych, na które szkoła nie ma skutecznego wpływu. Edukacyjną wartość dodaną można zdefiniować jako przyrost wiedzy uczniów w wyniku danego procesu edukacyjnego.
WYKORZYSTANIE EWD DO ANALIZY PRACY SZKOŁY: EWD dla szkoły wyrażona jest w jednostkach, w których odbywa się pomiar na egzaminie gimnazjalnym, czyli w punktach egzaminacyjnych. Jeżeli w szkole EWD wynosi +3,5 pkt, oznacza to, że uczniowie w tej placówce uzyskali średnio o tyle punktów więcej na egzaminie gimnazjalnym w porównaniu ze szkołami o analogicznym składzie ze względu na wyniki na sprawdzianie, płeć i dysleksję w całym kraju. Natomiast jeżeli w szkole EWD wynosi na przykład -2,3 pkt, oznacza to, że średnio uczniowie uzyskali o tyle punktów mniej na egzaminie gimnazjalnym w porównaniu z placówkami o analogicznym składzie uczniowskim. b) opracowanie raportu z wykorzystaniem kalkulatora EWD plus
Wskaźnik wartości dodanej daje ogólny obraz efektywności szkoły i rzadko pokazuje, jakie dokładnie działania należy przedsięwziąć
Chcąc podwyższać efektywności nauczania należy dokonać zmian w zakresie: Jakości zarządzania, w tym na przykład: ewaluacji programów, oceny pracy nauczycieli, obserwacji zajęć; Jakości procesu uczenia się, w tym na przykład: świadomości celów uczenia się, motywacji i zaangażowania uczniów, współpracy z rodzicami w obszarze osiągania celów kształcenia; Organizacji wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli Organizacji procesu kształcenia, w tym na przykład: przydziału godzin do dyspozycji dyrektora i oferty zajęć wspierających proces nauczania uczenia się; Wewnętrznego systemu oceniania; Jakości procesu nauczania, w tym na przykład: wyboru celów nauczania, doboru programów, treści, metod, form i środków nauczania; Wyposażenia szkoły.
Ogromnym kapitałem szkoły są jej nauczyciele, ich kwalifikacje, doświadczenie, warsztat metodyczny, stosunek do obowiązków i umiejętność pracy z uczniami.
Współpraca nauczycieli i zespołów nauczycielskich - zespołowa analiza i interpretacja wyników egzaminu; opracowanie programów naprawczych; monitorowanie realizacji programu naprawczego; wymiana doświadczeń, jednolitość oddziaływań; stymulowanie autentycznej współpracy w zakresie tworzenia nauczycielskich systemów kształcenia; wybór odpowiednich podręczników i programów; doskonalenie planów pracy doskonalenie planów pracy zespołów nauczycielskich; wypracowanie efektywnych sposobów informowania uczniów i rodziców o wynikach, ocenach, postępach; stworzenie banku ćwiczeń/zadań doskonalących umiejętności sprawdzane na egzaminach; wypracowanie w zespołach przedmiotowych i międzyprzedmiotowych materiałów do ćwiczeń wyrównawczych dla uczniów
Szczegółowe kierunki działań i zadania ukierunkowane na podniesienie efektywności nauczania nauczyciel powinien: /propozycje/ opracować w ramach WDN zestawy ćwiczeń, zadań prowadzących do realizacji standardów egzaminacyjnych, materiałów do ćwiczeń wyrównawczych dla uczniów i udostępnić je innym nauczycielom, 0 przekazywać i zbierać informacje zwrotne, opracowywać metody pracy z uczniem zdolnym i mającym trudności w nauce, 0 analizować programy i podręczniki pod kątem możliwości uczniów i realizacji standardów, 0 przestrzegać czasu nauki i punktualnego rozpoczynania i kończenia zajęć, 0 motywować uczniów do nauki (ukazywać zastosowania i znaczenie nowych wiadomości), 0 uczyć strategii rozwiązywania różnych form zadań (otwarte, zamknięte), 0 stwarzać sytuacje wymagające podejmowania samodzielnych decyzji w określonym czasie i pokazywać konsekwencje wynikające z braku przemyślenia ich,
Szczegółowe kierunki działań i zadania ukierunkowane na podniesienie efektywności nauczania nauczyciel powinien: doskonalić umiejętności ewaluacji efektywności własnej pracy, opracować narzędzia badawcze, m. in. ankiety na temat potrzeb i oczekiwań uczniów, ankiety określające źródła niepowodzeń i trudności w nauce, doskonalić umiejętności oceniania osiągnięć uczniów, ocena powinna spełniać funkcję motywującą i zachęcać do dalszego wysiłku, uczyć samooceny, wyrabiać w uczniu postawy pozytywne, np. mogę wszystkiego się nauczyć, nie ma dla mnie rzeczy niemożliwych, każde niepowodzenie jest pierwszym krokiem do osiągnięcia sukcesu, doskonalić umiejętności planowania i gospodarowania czasem, skracać maksymalnie część teoretyczną lekcji na korzyść zajęć i ćwiczeń praktycznych i metod aktywizujących, zwiększać liczbę zadań rozwiązywanych przez uczniów przy tablicy pod kierunkiem n la, ćwiczeń zespołowych; ćwiczenia do samodzielnego rozwiązywania pozostawić jako pracę domową, unikać cichej pracy na lekcji,
Zastanówmy się: 1. Czy potrafimy odpowiedzieć rodzicom, organom nadzorującym szkołę lub prowadzącym na pytanie: Co decyduje o sukcesie lub porażce szkoły? 2. Czy już wiemy: co zrobić, by utrzymać ewentualny wysoki poziom nauczania w kolejnych latach?; 3. Ile czasu potrzebujemy na poprawę efektywności nauczania?; 4. Czy szkoła wymaga zewnętrznego wsparcia, czy bardziej wymagającego, konsekwentnego dyrektora?; 5. Co zrobić, aby uzyskać pomoc zewnętrzną, będąc szkołą o niskiej efektywności nauczania?; kto z zewnątrz mógłby systematycznie pracować z nauczycielami, aby rozwijać ich umiejętności dydaktyczne?; 6. Czy sami sięgniemy po pomoc finansową umożliwiającą rozwój zawodowy nauczycieli, czy będziemy czekać, aż takie działania zostaną zalecone przez władze oświatowe lub samorządowe?
Szkoły sukcesu Gimnazja o wysokich wynikach egzaminacyjnych i wysokiej efektywności nauczania
szkoła sukcesu. Samozadowolenie i brak programu rozwoju grozi przesunięciem ku kategorii szkół niewykorzystanych możliwości. Czy każda szkoła ma szanse na wzrost EWD i wyników? Czy mogą istnieć same szkoły sukcesu?
Szkoły wspierające - Gimnazja o niskich wynikach egzaminacyjnych, ale wysokiej efektywności
Czy szkoła wspierająca ma szanse stać się szkołą sukcesu? szkoły wspierające, czyli gimnazja, które mają słabe wyniki egzaminów, ale i tak lepsze niż wyniki z podstawówki.
Szkoła, która nadal uzyskuje bardzo wysokie (choć malejące) wyniki egzaminacyjne, które zapewne lokują ją w wysokich przedziałach na krajowej skali staninowej szkół, co może ogólnie uspokajać czujność. Jednak ogląd wskaźników EWD na przestrzeni lat pokazuje, że zmiany w efektywności nauczania, a co za tym idzie i w wynikach egzaminacyjnych, są znaczące i wymagają namysłu jak powinno być i dlaczego nie jest tak, jak było przed laty
Szkoły sukcesu powinny rozpowszechnić informacje, w jaki sposób osiągają tak dobre wyniki i czy możliwe jest ich utrzymanie w przyszłości. Szkoły wspierające powinny promować efekty swojej pracy w środowisku lokalnym, wśród rodziców i wśród uczniów celem dowartościowania pracy nauczycieli. Szkoły niewykorzystanych możliwości i szkoły neutralne powinny podjąć różnorodne działania ukierunkowane na właściwe wykorzystanie potencjału uczniów, a które w efekcie przyczynią się do wzrostu wskaźnika EWD. Szkoły wymagające wsparcia powinny uzyskać szczególną pomoc ze strony organów prowadzących i nadzoru pedagogicznego, aby sukcesywnie zmierzały do poprawy efektywności kształcenia.
Dynamika wskaźników Spadek EWD pogorszenie efektywności nauczania ale także: pojawienie się uczniów o wyższym potencjale niż do tej pory, którzy, przy niezmienionym sposobie nauczania, nie otrzymali wyników na miarę swoich możliwości ale także:????????????????????????????????????? Wzrost EWD: poprawa jakości (efektywności) nauczania ale także: pojawienie się grupy uczniów o niższym potencjale niż do tej pory, którzy podciągnęli się przy lepszych kolegach ale także: usunięcie ze wskaźnika rocznika, w którym wypadek losowy spowodował niższe wyniki niż zazwyczaj
Dynamika wskaźników/stabilność EWD/ Zmiana EWD trzyletniego (przesunięcie elipsy) nie zawsze musi wynikać z podjęcia lub zaniechania przez szkołę pewnych działań. Może zdarzyć się tak, że do nowego wskaźnika włączone zostaną nadzwyczaj dobre wyniki, a wyłączone nadzwyczaj słabe lub odwrotnie Nie można mechanicznie, bez refleksji, tylko na podstawie obejrzenia elips stwierdzić, że w szkole się polepszyło lub pogorszyło. Należy wykorzystać wszelkie dodatkowe informacje, jak choćby wielkość miejscowości, wielkość szkoły czy potencjał uczniów na wejściu. Oraz wiele, wiele innych.
Doskonalenie nauczania (ewaluacja wewnętrzna). wspieranie rozwoju szkół (ewaluacja zewnętrzna). Informacja przydatna przy wyborze szkoły (rodzice i uczniowie).
Cechy efektywnych szkół
Literatura R. Dolata, Edukacyjna wartość dodana jako metoda oceny efektywności nauczania na podstawie wyników egzaminów zewnętrznych, CKE, Warszawa 2007. R. Dolata, Edukacyjna wartość dodana, czyli jak wykorzystywać wyniki egzaminów zewnętrznych do oceny efektywności nauczania, www.ewd.edu.pl R. Dolata, ABC edukacyjnej wartości dodanej, www.ewd.edu.pl F. Kulon, P. Majkut, Interpretacja trzyletnich wskaźników Edukacyjnej Wartości dodanej, OKE w Krakowie, 2009. M. Jakubowski, A. Pokropek, Badając egzaminy. Podejście ilościowe w badaniach edukacyjnych, CKE, Warszawa 2009. A. Pokropek, Interpretacja trzyletnich wskaźników EWD, www.ewd.edu.pl E. Stożek, Wykorzystanie metody EWD w ewaluacji zewnętrznej,
Dziękuję za uwagę. Barbara Okleja