Boom na rynku magazynów w Polsce Jedwabnym szlakiem - logistyczna obsługa handlu dalekowschodniego

PARTNER WYDANIA RAPORT SPECJALNY GRUDZIEŃ 2007 Boom na rynku magazynów w Polsce Jedwabnym szlakiem - logistyczna obsługa handlu dalekowschodniego

Z okazji Êwiàt Bo ego Narodzenia i Nowego Roku yczymy Wam przyjemnych, ciep ych chwil, sp dzonych w gronie najbli szych. W aêciwych drogowskazów, wielu sukcesów na ka dym etapie ycia oraz zielonej gwiazdki na horyzoncie, która sprawi, e ka da droga do celu oka e si przejezdna i wolna od yciowych zakr tów. yczymy szybkiej dostawy Êwiàtecznych prezentów, a korków wy àcznie w szampaƒskà noc!

Spis treści LOGISTYKA: PULS RYNKU Magazynowanie Od redaktora 4 Boom magazynowy Analitycy PricewaterhouseCoopers w raporcie z br. oszacowali zasoby powierzchni magazynowej w Polsce na 16 17 mln mkw. Udzia nowoczesnych magazynów w tej puli wynosi oko o 12%, ale w ostatnim czasie bardzo szybko si zwi ksza. Sprawia to boom, którego jeste- my wiadkami. 6 Operatorzy budują magazyny Rynek us ug logistycznych ro nie w Polsce bardzo szybko. W sk ad produktów logistycznych oferowanych na rynku wchodzi logistyka magazynowa, która odgrywa w nim coraz wi ksz rol. 12 Pochwała WMS Obecnie, w wiecie zaawansowanej technologii, nikt ju nie dyskutuje, czy informatyka w magazynie jest potrzebna. Mo na dyskutowa o tym, jak zaawansowany technologicznie system informatyczny jest niezb dny w danym centrum dystrybucji. O potrzebie informatyzacji decyduj koszty. 15 Logistyczna obsługa handlu elektronicznego problemy i rozwiązania Próba samodzielnego zaspokajania potrzeb logistycznych przez firmy e-handlowe nie ma uzasadnienia z punktu widzenia czasu, jako ci i kosztów. Ten stan rzeczy stwarza ogromne i oczywiste mo liwo- ci dla firmy bran y kuriersko- -ekspresowo-pocztowej. Szanowni Państwo! W ramach naszego cyklu dodatków i raportów tematycznych CEO Magazynu Top Menedżerów powracamy do zagadnień z obszaru logistyki. Poprzednie raporty poświęcone były przyszłości logistyki, nowym rynkom usług logistycznych oraz inspiracjom i problemom, wobec których staną przedsiębiorstwa. Mieliśmy już przyjemność gościć na naszych łamach uznane autorytety i najważniejszych graczy na rynku. W bieżącym wydaniu, Logistyka: puls rynku, pragniemy nawiązać do tej formuły. Wybraliśmy dwa tematy przewodnie: krajowy i globalny. W pierwszej części przedstawiamy wybrane zagadnienia i opinie na temat perspektyw rozwoju i ofert rynku magazynowego w Polsce. Piszemy o dostępności, modelach biznesowych i tendencjach na tym rynku, ze szczególnym uwzględnieniem operatorów logistycznych występujących w charakterze usługodawców logistyki magazynowania. W drugiej części pragniemy przybliżyć wybrane zagadnienia dotyczące obsługi logistycznej handlu dalekowschodniego. Azja to dla logistyków kapitalne wyzwanie, to jednak przede wszystkim wyzwanie dla Jedwabnym Szlakiem 18 Daleki Wschód nie jest daleko Firmy logistyczne obs uguj ce rosn cy rynek kontaktów biznesowych polskich firm z krajami Azji Po udniowo-wschodniej cigaj si w dostosowywaniu swoich us ug do bardzo zró nicowanych potrzeb klientów. Trwa te wy cig na skrócenie czasu dostaw towarów i surowców pomi dzy naszym krajem a Dalekim Wschodem. biznesu. Praktycy i teoretycy opowiedzą o dobrych i złych praktykach logistycznej obsługi biznesu wykorzystującego dalekowschodnie zaplecze produkcyjne lub handlowe. Serdecznie zapraszamy do lektury! Szymon Augustyniak Redaktor prowadz cy 24 Kierunek Azja Rynki dalekowschodnie nie kojarz nam si ju zapewne powszechnie z powie ciami Josepha Conrada. Co jednak z owego ducha romantycznej, ryzykownej i egzotycznej podró y, zderzenia z odmienn kultur i wielkimi mo liwo ciami jest w dzisiejszych polskich przedsi biorcach dzia aj cych na tamtych rynkach. Raport CFO Magazynu Finansistów Wydawnictwo: International Data Group Poland SA, ul. Jordanowska 12, 04 204 Warszawa; Prezes Zarządu: Kazimierz Szot; Wydawca: Piotr Grabczyński; Redaktor prowadzący: Szymon Augustyniak; Korekta: Danuta Sass; Biuro Reklamy i Marketingu CXO Media: faks: (+22) 321 80 33, e-mail: reklamacxo@idg.com.pl, Tomasz Pawlak (Dyrektor Sprzedaży), Beata Ulmer (Sales Manager CFO), Mariusz Siemek, Krystian Drymer (reklama online), Mariusz Malinowski, Michał Wróblewski, Katarzyna Manowska (traffic); STUDIO Nowe Media: Grażyna Stefek (projekt graficzny, okładka), Mariusz Nowicki (skład i łamanie); Dział Produkcji: Zbigniew Kowalski, Aldona Rękawek; Adres redakcji: ul. Jordanowska 12, 04 204 Warszawa, tel. (+22) 321 79 96; Druk: Zakłady Graficzne Taurus sp. z o.o., tel. (+22) 783 66 82; Nakład: 6000 egz. FOTO : MPR Grupa Raben FOTO NA OKŁADCE: Getty Images/FPM GRUDZIEŃ 2007 3

LOGISTYKA: PULS RYNKU Magazyny Boom magazynowy Analitycy PricewaterhouseCoopers w raporcie z 2007 roku oszacowali zasoby powierzchni magazynowej w Polsce na 16 17 mln mkw. Udzia nowoczesnych magazynów w tej puli wynosi oko o 12%, ale w ostatnim czasie bardzo szybko si zwi ksza. Sprawia to boom, którego jeste my wiadkami. Szymon Augustyniak Raport firmy Cushman&Wakefield ocenia w po owie br. popyt na now powierzchni magazynow, zg oszony przez klientów deweloperów, na 635 tys. mkw. Popyt ten jest w g ównej mierze zas ug rosn cego zapotrzebowania ze strony operatorów logistycznych. Jak podaje wspomniany raport Cushman&Wakefield, a 44% z 635 tys. mkw. zamówionych w I po owie br. zasili zasoby firm logistycznych, dalsze miejsca zaj y takie bran e, jak handel ( 5%), elektronika ( 0%), ywno (6%). Jedna trzecia wielko ci wspomnianego popytu przypada na magazyny lokalizowane na obszarze i w otoczeniu Warszawy, która pozostaje zarazem najwi kszym o rodkiem magazynowym w kraju. Jej udzia jednak w ostatnich latach znacz co spada na rzecz innych o rodków. W sygnowanym na jesie 2007 r. raporcie firmy Kings Sturge udzia ten oceniano na niespe na po ow, wobec ok. 80% jeszcze w 2004 r. Inne aktywne w I po owie br. o rodki lokowania nowych magazynów to Górny l sk ( 63 tys. mkw.) i pozna skie ( 8 tys. mkw.). Raport PricewaterhouseCoopers podkre la, e w najbli szych latach pojawia si b d kolejne aktywne o rodki. O ile obecnie, oprócz wymienionych w gronie najwa niejszych, lokuj si tak e region centralnej Polski i wroc awski, to w najbli szym czasie szybki rozwój nast pi tak e w Trójmie cie, bydgosko-toru skim i krakowskim, a w dalszej kolejno ci w Szczecinie i na cianie wschodniej. Rozwój ten, wed ug analityków PricewaterhouseCoopers, wspieraj przede wszystkim coraz wi ksze bezpo rednie inwestycje zagraniczne oraz zapotrzebowanie na nowoczesn, spe niaj c okre lone wymogi techniczne powierzchni magazynow. Powinien si on utrzyma przez kilka najbli szych lat, deweloperzy przygotowuj si ju do jego obs ugi gromadz c, banki ziemi, tj. atrakcyjne pod wzgl dem lokalizacji dzia ki pod przysz e budowy. Cushman&Wakefield ocenia, e w po owie br. w budowie by o cznie, mln mkw. magazynów. Oko o 74% tych magazynów powstaje z my l o spekulacji, na potrzeby firm wynajmuj cych 3 0 tys. mkw. powierzchni, którym zale y na jak najszybszym rozpocz ciu u ytkowania. Ro nie jednak udzia magazynów na miar, które powstaj w odpowiedzi na bardzo szczegó owe potrzeby wi kszych firm. Zwracaj uwag szczególnie dwa zjawiska: wspomniany ju wzrost aktywno- ci inwestycyjnej firm logistycznych, które z o y y w I po owie br. 44% zamówie, co jest niew tpliwie odbiciem wzrostu rynku us ug logistycznych w Polsce, i rosn cy udzia magazynów budowanych na miar. Pochodn boomu stanowi za wzrost czynszów, cykliczne fluktuacje poziomu dost pnych zasobów i skokowy charakter wzrostu cen nieruchomo ci po o onych w pobli u obecnych i planowanych szlaków komunikacyjnych. FOTO: MPR 4 GRUDZIEŃ 2007

LOGISTYKA: PULS RYNKU Magazyny Operatorzy budują magazyny Rynek us ug logistycznych ro nie w Polsce bardzo szybko. W sk ad produktów logistycznych oferowanych na rynku wchodzi logistyka magazynowa, która odgrywa w nim coraz wi ksz rol. Szymon Augustyniak Operatorzy logistyczni s bardzo aktywnymi aktorami dokonuj cego si boomu na rynku powierzchni magazynowej. W ocenie firmy Cushman&Wakefield z o yli zapotrzebowanie na 44% powierzchni zamówionej w I po owie br. WSZYSCY MÓWIĄ: BUDUJEMY SIĘ W przypadku firmy Schenker sp. z o.o. logistyka magazynowa stanowi naturalny element oferty. W ostatnich latach firma zintensyfikowa a dzia ania w tym obszarze, pozyskuj c wiele nowych kontraktów. Wprowadzili my du o zmian, które zaowocowa y nowymi pomys ami, rozwi zaniami i zasobami, jakie mogli my wykorzysta do rozwoju tego zakresu dzia alno ci firmy. Intensywna praca przynios a efekt w postaci nowych klientów. Wi kszo z nich korzysta w a nie z kompleksowej obs ugi Schenkera mówi Jaros aw Wi- niewski, dyrektor logistyki w Schenker sp. z o.o. Nasz rozmówca podkre- la, e rozwój logistyki magazynowej wi e si z podj ciem wielu dzia a maj cych na celu optymalizacj procesów wewn trznych i podniesienie efektywno ci operacji magazynowych. To sposób na pozyskanie zaufania klientów. Mamy do czynienia dopiero z pocz tkiem intensywnego rozwoju Schenkera na rynku magazynowych us ug logistycznych. Z naszych rozwi za w magazynach zlokalizowanych w okolicach Warszawy, w odzi, we Wroc awiu, w Bydgoszczy i Krakowie korzystaj ju firmy z bran y motoryzacyjnej, elektronicznej i dóbr konsumpcyjnych opowiada Jaros aw Wi niewski. W trakcie dokonywania powa nych nak adów na nowe powierzchnie do magazynowania jest tak e Grupa Raben. Opieraj c si na naszym do wiadczeniu, obserwacji bran y oraz planowanym wzro cie gospodarczym, planujemy, e na prze- FOTO: MPR 6 GRUDZIEŃ 2007

Twoje towary w dobrych r kach Globalna logistyka w Twoim zasi gu Schenker Sp. z o.o. 01-237 Warszawa, ul. J.K. Ordona 2a tel. +48 22 532 11 00, www.schenker.pl

LOGISTYKA: PULS RYNKU Magazyny strzeni kilku lat b dziemy rokrocznie zwi kszali posiadan powierzchni magazynow w Polsce o kilkadziesi t tysi cy metrów kwadratowych mówi Christophe Le Corre, dyrektor ds. logistyki i magazynowania w Grupie Raben. W ostatnich miesi cach firma powi kszy a magazyny dla firmy Fresh Logistics (obecnie firma ma w 5 lokalizacjach blisko 30 tys. mkw. magazynów dla produktów wymagaj cych kontrolowanej temperatury od +2 do +6 stopni Celsjusza), natomiast w po owie 2008 r. firma zako czy budow kolejnych 26 tys. mkw. dla firmy Raben w G dkach k. Poznania. W przysz ym roku powi kszy równie swoje centra dystrybucyjne na Górnym i Dolnym l sku. Grupa Raben dysponuje magazynami nie tylko w Polsce, ale równie w wybranych europejskich pa stwach. Dzi ki temu klient mo e zleci nam kompleksow obs ug logistyczn lub magazynowanie zarówno w Polsce, jak na Litwie, otwie, Ukrainie oraz w Estonii, Niemczech czy Holandii. Od kilku lat obserwujemy rosn ce zapotrzebowanie na wymienione us ugi, widoczne szczególnie na Ukrainie. Dlatego te oddali my do dyspozycji klientów 20 tys. mkw. nowoczesnych magazynów w Brovarach pod Kijowem, a nasze plany zak adaj ich dalsz rozbudow ju w kolejnym roku mówi Christophe Le Corre i wyja nia: Coraz wi ksza liczba firm chce mie jednego operatora logistycznego w danym regionie Europy. To w a nie przede wszystkim w zwi zku z tym zwi kszamy zarówno powierzchni magazynow, jak i zakres wiadczonych przez nas us ug. Do gry wchodz tak e firmy logistyczne znane doskonale dot d z innych specjalizacji. wiadczenie us ug logistyki magazynowej jest stosunkowo now kompetencj C. Hartwig Gdynia SA. Nasza firma szybko zmniejsza jednak dystans do konkurencji, która w logistyce magazynowej specjalizuje si od dawna. Ca y czas prowadzimy intensywne dzia ania akwizycyjne i marketingowe, dzi ki czemu posiadamy ju oko o 40 tys. mkw. powierzchni magazynowych, z czego ponad 5 tys. mkw. stanowi nowoczesne centra logistyczne w trzech lokalizacjach, tj. Chorzów, Gda sk, Warszawa. Stanisław Lukowicz, dyrektor generalny Kuehne + Nagel w Polsce, podaje swój ranking oczekiwań wobec deweloperów magazynów: 1. Lokalizacja 2. Dopasowanie do wymagań naszego klienta (dostosowanie magazynu do ewentualnego wprowadzenia produktów łatwo psujących się, towarów ADR) 3. Zachowanie odpowiednich nowoczesnych standardów (systemy ochrony, dobra infrastruktura drogi dojazdowe, parking, możliwości telekomunikacyjne zapewnienie odpowiednich łączy informatycznych i telekomunikacyjnych, oznaczenia) 4. Możliwość rozbudowy magazynu zwiększenie wynajmowanej powierzchni Jarosław Wiśniewski, dyrektor logistyki w Schenker sp. z o.o. W przypadku firmy Schenker sp. z o.o. logistyka magazynowa stanowi naturalny element oferty. W ostatnich latach firma zintensyfikowała działania w tym obszarze, pozyskując wiele nowych kontraktów. Mamy do czynienia dopiero z początkiem intensywnego rozwoju Schenkera na rynku magazynowych usług logistycznych. Z naszych rozwiązań w magazynach zlokalizowanych w okolicach Warszawy, w Łodzi, Wrocławiu, Bydgoszczy i Krakowie korzystają już firmy z branży motoryzacyjnej, elektronicznej i dóbr konsumpcyjnych. - mówi Jarosław Wiśniewski W przysz ym roku planujemy dalsze zwi kszenie powierzchni, i to zarówno w ju istniej cych lokalizacjach, jak i w zupe nie nowych miejscach mówi Robert Piotrak, kierownik produktu logistyka magazynowa w C. Hartwig Gdynia SA. WYMAGAJĄCY OPERATORZY MAJĄ WYMAGAJĄCYCH KLIENTÓW Firmy logistyczne zainteresowane s przede wszystkim nowoczesn powierzchni magazynow. Model wspó pracy z deweloperem, magazyn na miar czy raczej uniwersalny, kwestia lokalizacji i wyposa enia to wszystko parametry ci le uzale nione od prognozowanego zapotrzebowania klientów operatora. Przyj ta strategia rozwoju logistyki magazynowej w Schenkerze pozwala na indywidualne podej cie do potrzeb klienta i propozycj lokalizacji, które s dla niego najbardziej atrakcyjne. Zainteresowani otrzymuj ofert korzystnych rozwi za ze wzgl du na wymagania produkcji i dystrybucji, jak równie pod k tem kosztowym. W obs udze klienta, w zale no ci od jego potrzeb, korzystamy wi c zarówno ze standardowych rozwi za magazynowych, jak i dostosowujemy magazyny do indywidualnych wymaga mówi Jaros aw Wi niewski z Schenkera. Firma stara si te integrowa lokalizacj magazynów z lokalizacj terminali w sieci Schenkera. Pozwala to minimalizowa 8 GRUDZIEŃ 2007

LOGISTYKA: PULS RYNKU Magazyny Christophe Le Corre, dyrektor ds. logistyki i magazynowania w Grupie Raben W Polsce najdynamiczniej rozwija się rynek powierzchni magazynowych w regionach, z których możliwe jest optymalne realizowanie dostaw przesyłek drobnicowych do państw CEE. Z Gliwic, Katowic, Wrocławia można z łatwością obsłużyć takie kraje, jak Czechy, Słowacja, Węgry, Rumunia czy nawet Ukraina. Dodatkowo Wrocław został wybrany przez wiele firm z różnych sektorów gospodarki, wśród których wymienić należy producentów elektroniki, sprzętu gospodarstwa domowego, części samochodowych oraz farmaceutyków, jako atrakcyjne miejsce inwestycji kapitałowych. W związku z tym zapotrzebowanie na powierzchnie magazynowe w tej części Polski dynamicznie rośnie. koszty dla klientów i jednocze nie wykorzysta przewag konkurencyjn, jak daje Schenker, w postaci bardzo rozleg ej sieci regularnych po- cze. Dzi ki temu towary klientów w krótkim czasie trafiaj np. na pó ki sklepowe do setek punktów w Polsce i odbiorców poza granicami naszego kraju dodaje Jaros aw Wi niewski. Sekunduje mu Stanis aw Lukowicz, dyrektor generalny Kuehne + Nagel w Polsce. Oczekiwania, jakie s stawiane przez operatora logistycznego deweloperom, w g ównej mierze zale od wymaga ich klienta. Wachlarz klientów firmy KN obejmuje sektor samochodowy, lotniczy, high-tech, przemys farmaceutyczny, chemiczny, wyroby przemys owe i dodatkowo po przej ciu firmy ACR Logistics powi kszy si o rynek dóbr telekomunikacyjnych i szybko rotuj cych. Klient przedstawia nam swoje wymagania, a my przygotowuj c ofert, staramy si zaoferowa najlepsze rozwi zania mówi Stanis aw Lukowicz. Jako przyk ad wymagaj cego u ytkownika dyrektor generalny Kuehne + Nagel w Polsce podaje klientów wytwarzaj cych produkty atwo psuj ce si. To przek ada si na wy sze wymagania stawiane przez operatora deweloperowi. Konieczne jest zapewnienie podwy szonych re imów higienicznych ( ywno ) i temperaturowych (mro onki) w ca ym a cuchu procesu logistycznego. Obok temperatury wa ne s zachowanie odpowiedniej warto ci wilgotno ci powietrza oraz zapewnienie bezpiecze stwa mikrobiologicznego. Ka dorazowe przygotowanie projektu logistycznego definiowanego do obs ugi produktów atwo psujacych si powinno by po czone z wnikliw analiz zagro e dla produktów i ustaleniem punktów krytycznych procesu (HACCP) w ka dym jego momencie, tj. od transportu a do operacji wewn trz magazynu mówi Stanis aw Lukowicz. Dyrektor generalny Kuehne + Nagel zwraca przy tym uwag, e dla operatora logistycznego decyduj cego si na d ugofalow wspó prac z deweloperem i wynaj cie magazynu wa na jest tak e mo liwo zwi kszenia wynajmowanej powierzchni w przypadku poszerzenia produkcji przez klienta. Do ka dego klienta podchodzimy indywidualnie, wspólnie ustalamy propozycje wspó pracy i sugerujemy najlepsze rozwi zania logistyczne. Owszem, bazujemy na naszej wiedzy i sprawdzonych standardach zarz dzania magazynem. Jednak rozwi zania logistyczne, które oferujemy, s szyte na miar podsumowuje Stanis aw Lukowicz. WYNAJMOWANE CZY NA WŁASNOŚĆ Grupa Raben posiada w Europie oko o 260 tys. mkw. powierzchni magazynowej, z tego 85 tys. zlokalizowane jest w Polsce. Cz tych obiektów nale y do firmy, cz jest wynajmowana. Firma jasno deklaruje, e wi kszo nowych, planowanych w Grupie Raben projektów magazynowych b dzie realizowana we wspó pracy z deweloperami. W ramach kooperacji z deweloperami stosujemy kilka rozwi za. Wynajmujemy dost pne na rynku magazyny b d zach camy do stawiania obiektów we wskazanych przez nas regionach, atrakcyjnych dla naszych klientów mówi Christophe Le Corre, dyrektor ds. logistyki i magazynowania w Grupie Raben. Wynajem stanowi tak e podstaw rozbudowy zasobów C. Hartwig Gdynia SA i Kuehne + Nagel. Rozwój produktu logistyki magazynowej opieramy na najmie powierzchni w nowoczesnych centrach logistycznych (tzw. magazyny klasy A). Rozwi zanie to gwarantuje zawsze otrzymanie produktu w takim samym, wysokim standardzie stwierdza Robert Piotrak. W latach 90. wi kszo operatorów, w tym równie my, budowa a w asne magazyny. Przyk adem mog by nasze terminale w okolicach Poznania i Warszawy. Obecnie z powodów ekonomicznych i du ych mo liwo- ci elastyczno ci korzystniejsze jest wynajmowanie powierzchni od deweloperów mówi Stanis aw Lukowicz. W przypadku Schenkera finansowanie inwestycji w magazyny pochodzi ze rodków w asnych firmy. Jedynym odst pstwem jest dzier awienie powierzchni magazynowych, a nie ich budowa. Firma nie dostrzega, aby wraz z pojawieniem si boomu wzros a liczba narz dzi finansowych pomocnych przy rozwijaniu sieci magazynowej. Rozwa amy takie warianty, jednak polski rynek jest nadal do drogi w zakresie leasingu czy wynajmu d ugoterminowego. Posiadaj c wystarczaj ce rodki do finansowania inwestycji, podnosimy jednocze nie warto firmy mówi Jaros aw Wi niewski. 10 GRUDZIEŃ 2007

Magazyny LOGISTYKA: PULS RYNKU DOBRYCH MIEJSC JEST WIELE Poruszone w tki dotycz ce popytu i oczekiwa operatorów logistycznych na nowoczesne magazyny zbiegaj si w jeszcze jednym punkcie. Wybór miejsca na magazyn warunkuje wiele decyzji i sam w sobie tak e jest odbiciem biznesu firmy. Z naszych obserwacji wynika, e w Polsce najdynamiczniej rozwija si rynek powierzchni magazynowych w regionach, z których mo liwe jest optymalne realizowanie dostaw przesy ek drobnicowych do pa stw CEE. Z Gliwic, Katowic, Wroc awia mo na z atwo ci obs u y takie kraje, jak Czechy, S owacja, W gry, Rumunia czy nawet Ukraina. Dodatkowo Wroc aw zosta wybrany przez wiele firm z ró nych sektorów gospodarki, w ród których wymieni nale y producentów elektroniki, sprz tu gospodarstwa domowego, cz ci samochodowych oraz farmaceutyków, jako atrakcyjne miejsce inwestycji kapita owych. W zwi zku z tym zapotrzebowanie na powierzchnie magazynowe w tej cz ci Polski dynamicznie ro nie. Cz sto popyt na powierzchni magazynow przekracza mo liwo ci deweloperów mówi Christophe Le Corre, dyrektor ds. logistyki i magazynowania w Grupie Raben. S siedztwo w z ów logistycznych, obrze a wielkich aglomeracji miejskich, sprzyjaj ce szybszemu dotarciu do odbiorców ko cowych to preferowane miejsca inwestycji, tak e w ocenie dyrektora Kuehne + Nagel Polska. G ównym aspektem, który decyduje o budowie centrum dystrybucyjnego na danym terenie, jest bliska obecno autostrad i dróg ekspresowych. Jest to bardzo wa ne, by sprosta wymaganiom przysz ych klientów i dostarcza towar w okre lonym czasie. Dla inwestorów wa ne jest tak e miejsce lokalizacji pod dwoma innymi wzgl dami: po pierwsze, czy tereny pod inwestycje znajduj si w wolnych strefach ekonomicznych lub w ich pobli u, a po drugie, czy w przysz o ci b dzie mo na liczy na du koncentracj wolumenu, czyli na s siedztwo du ych miast. W ostatnim czasie dodatkowym kryterium decyduj cym o lokalizacji magazynu jest dost pno pracowników. W centrach logistycznych, gdzie ma miejsce du a konkurencja, coraz trudniej o wykwalifikowanego pracownika. Z pewno ci z brakiem kadry wi si trudno ci w organizacji a cucha dostaw oraz wzrastaj koszty pracy mówi Stanis aw Lukowicz. GRUDZIEŃ 2007 11

LOGISTYKA: PULS RYNKU Magazyny Pochwała WMS Obecnie, w wiecie zaawansowanej technologii, nikt ju nie dyskutuje, czy informatyka w magazynie jest potrzebna. Mo na dyskutowa o tym, jak zaawansowany technologicznie system informatyczny jest niezb dny w danym centrum dystrybucji. O potrzebie informatyzacji decyduj koszty. Andrzej Bobi ski Trudno wprost sobie wyobrazi nowoczesny magazyn lub centrum dystrybucyjne, którego zarz dzanie nie jest wspomagane przez informatyczny system logistyczny. Rosn ce wymagania rynku, koncentracja, a tak e konkurencja wymuszaj stosowanie w ca ym procesie przep ywu materia ów i dystrybucji rozwi za, które s efektywne, szybkie, bezb dne i per saldo ta sze od tradycyjnych metod zarz dzania i pracy magazynu. Zaledwie kilkana cie lat temu dominowa y pojedyncze du e zamówienia, raz na jaki czas towar pojawia si w sklepach. By y to zamówienia z wzgl dnie niewielk liczb produktów, które nie sprawia y k opotów w magazynie. Obs uga by a prosta i nie wymaga a adnej informatyki. Ale wymagania wspó czesnego rynku zmieniaj si bardzo dynamicznie, ro nie liczba produktów, czyli indeksów obs ugiwanych w magazynach, zwi kszaj si liczba zamówie, asortyment produktów i ich i ró norodno, co jest zwi zanie z coraz wi kszymi wymaganiami klientów. Nowoczesny punkt sprzeda y tworzy g ównie to, co le y na pó ce. Nikt nie mo e sobie pozwoli na sk adowanie wi kszej ilo ci zapasów na zapleczu. W centrach handlowych powierzchnia jest bardzo droga. Handlowcy zmuszeni s zamawia cz sto ma e ilo ci danego asortymentu. Coraz wi cej punktów sprzeda y zamawia paczki z produktami na dan pó k. I tak jedna paczka przychodzi ze szminkami i o ówkami, druga z perfumami, a z p ynami do k pieli jeszcze jedna. Wysy ka zamówie odbywa si codziennie. Dynamika pracy, tempo przep ywu towarów przez magazyn zmienia si radykalnie i ci gle ro nie. Dawniej magazyny by y statyczne, dzisiaj powsta e w wyniku koncentracji centra dystrybucyjne mo na porówna z liniami produkcyjnymi bardzo wydajnie i szybko pracuj cymi, na których kompletuje si kilka czy kilkana cie tysi cy FOTO: MPR 12 GRUDZIEŃ 2007

LOGISTYKA: PULS RYNKU Magazyny paczek dziennie. A bezb dne spakowanie kilkunastu tysi cy przesy ek stanowi du y, skomplikowany problem logistyczny, z którym mo e sobie poradzi tylko system informatyczny. Obecnie, w wiecie zaawansowanej technologii, nikt ju nie dyskutuje, czy informatyka w magazynie jest potrzebna. Mo na dyskutowa o tym, jak zaawansowany technologicznie system informatyczny jest niezb dny w danym centrum dystrybucji. Natomiast o potrzebie informatyzacji decyduj koszty. Jak w zarz dzaniu przedsi biorstwem standardem s systemy informatyczne klasy ERP i porównywalne, tak we wspó czesnej logistyce standardem s systemy logistyczne klasy WMS (Warehouse Management System), które zajmuj si zarz dzaniem przep ywem materia ów. adne rednie czy du e centrum dystrybucyjne, które chce skutecznie konkurowa na rynku, nie mo e pracowa bez systemu tej klasy. Do wiadomo ci mened erów dociera, e równie wa ne jak systemy klasy ERP s systemy klasy WMS, które czy si z nimi interfejsami. W Polsce pod amy t sam drog, na któr firmy zachodnie wesz y 20 lat temu. Rozwija si ca a grupa firm zajmuj cych si tylko tworzeniem systemów klasy WMS. Wiele osób nadal wierzy, e skomplikowanym procesem logistycznym mo na zarz dza przy pomocy systemu ERP. Demonstruj tym samym, e nie rozumiej ró nicy pomi dzy systemem transakcyjnym, jakim jest system ERP, a systemem pracuj cym w dynamicznych magazynach klasy WMS, który jest systemem sterowania przep ywem materia ów w czasie rzeczywistym. I to jest w a nie podstawowa ró nica pomi dzy tymi systemami. Pierwsze systemy klasy WMS zacz y wprowadza przed 0 laty w Polsce du e zachodnie firmy, mi dzy innymi Coty Polska, Frantschach wiecie, Mondi, Kronopol. Firmy te zatrudnia y specjalistów z dziedziny logistyki, którzy rozumieli potrzeb posiadania nowoczesnych rozwi za logistycznych, niezb dnych do operowania na coraz bardziej konkurencyjnym rynku. Niedostarczenie czego na czas to olbrzymia strata, któr bardzo trudno nadrobi. Na miejsce niesolidnego dostawcy czeka wielu innych. Dlatego tak wa na w logistyce jest jako. Zacz o si, jak wspomnia em, od zachodnich firm, ale w ostatnich latach coraz wi cej polskich rednich i du ych przedsi biorstw si ga po systemy WMS. Ich mened erowie doceniaj fakt, e dobrze zorganizowany przep yw materia ów ma znaczenie dla poprawy pozycji konkurencyjnej. Wa ny jest fakt, e mamy w Polsce coraz wi cej wykszta conych ludzi, którzy rozumiej kwestie logistyki. Zarz dy wielu firm przekona y si, e granic ich rozwoju nie s ani finanse, ani marketing, ani te zarz dzanie. Granic rozwoju staje si coraz cz ciej logistyka. Dobrym przyk adem redniej wielko ci polskiej firmy, która doceni a fakt, e zarz dzanie magazynem na odpowiednim poziomie jest warunkiem konkurencyjno ci, jest firma Szeszycki. Ta hurtownia spo ywcza, która zajmuje znacz c pozycj na rynku Polski zachodniej, po wprowadzeniu systemu klasy WMS zwi kszy a wydajno pracy magazynu ponaddwukrotnie. Z du ych polskich firm mo na wymieni TZMO (Toru skie Zak ady Materia ów Opatrunkowych), gdzie nowatorski system logistyczny SKM (System Kierowania Magazynem) wraz z radiowym System Kierowania Wózkami (SKW) sprawi, i z powodzeniem konkuruje ona z pot nymi koncernami mi dzynarodowymi. Warto na koniec wspomnie o kwestii nowych koncepcji i modeli organizacji logistycznej przedsi biorstwa z perspektywy IT. Pragn zauwa y, e na poziomie strategicznym ka da organizacja musi okre li swój cel logistyczny, do którego dopasowuje si odpowiedni model organizacji logistyki. Rozwa aj c znacz ce przedsi wzi cia logistyczne we wspó czesnej gospodarce, dochodzimy do wniosku, e nie znajdziemy jednego modelu logistycznego, dobrego dla wszystkich. Systemy klasy WMS maj t zalet, e na ich bazie dla ka dego przedsi biorstwa mo na opracowa dedykowany mu system. Dr in. Andrzej Bobi ski by wspó twórc Katedry Logistyki PW. Obecnie jest prezesem firmy Logifact-Systems. Przez ponad 20 lat pracowa w Niemczech, m.in. w firmach Tchibo, Viessmann, Mercedes. Wyk ada na studiach mened erskich SGH. 14 GRUDZIEŃ 2007

Magazyny LOGISTYKA: PULS RYNKU Logistyczna obsługa handlu elektronicznego problemy i rozwiązania Próba samodzielnego zaspokajania potrzeb logistycznych przez firmy e-handlowe nie ma uzasadnienia z punktu widzenia czasu, jako ci i kosztów. Ten stan rzeczy stwarza ogromne i oczywiste mo liwo ci dla firmy bran y kuriersko- -ekspresowo-pocztowej. Arkadiusz Kawa W polskim Internecie funkcjonuje obecnie od 2000 do 2500 sklepów internetowych. Pocz tkowo e-sklepy by y jedynie sieciowymi odpowiednikami tradycyjnych placówek. Internet by dodatkowym kana em dystrybucji, pe ni cym tylko funkcj pomocnicz wobec sprzeda y w konwencjonalnym sklepie. Z biegiem czasu zacz o pojawia si coraz wi cej sklepów funkcjonuj cych wy cznie w sieci. Jak wynika z bada przeprowadzonych wspólnie przez firm Internet Standard oraz Sklepy24.pl 1, zdecydowana wi kszo internetowych sklepów to mikroprzedsi biorstwa, które zatrudniaj zazwyczaj jedn lub dwie osoby. Wi kszo sklepów oferuje od 00 do 000 produktów, a prawie 32% ma w swojej ofercie pomi dzy tys. a 0 tys. towarów. Nieca e 8% sklepów sprzedaje ponad 0 tys. produktów. Liczby pokazuj, jak ten rynek jest rozproszony. NAJWAŻNIEJSZE PROBLEMY LOGISTYCZNE Klienci e-sklepów to bardzo specyficzna i wymagaj ca grupa. Wydawa by si mog o, e kluczowym kryterium przy dokonywaniu przez nich zakupów jest niska cena produktu. Z bada przeprowadzonych przez Money.pl wynika jednak, e dla 59,7% internautów wa na jest oszcz dno czasu, dla 57,9% mo liwo z o enia zamówienia o ka dej porze, a dla 54, % dostawa produktu prosto do domu 2. Przez oszcz dno czasu rozumie si nie tylko mo liwo szybkiego z o enia zamówienia, ale tak e krótki czas jego realizacji. Klient przez przegl dark stron internetowych mo e obejrze towar bez wychodzenia z domu. Ma przy tym mo liwo szybkiego zebrania potrzebnych informacji, a gdy zdecyduje si na zakup, nast pnego dnia chcia by ju cieszy si z posiadanego towaru. Wp yw na ocen jako ci procesu zakupu maj wysoka dba o o opakowanie i zabezpieczenie towaru wysy anego do odbiorcy. Internauci ceni sobie zgodno ze specyfikacj dostarczonego towaru ze strony www sklepu oraz szeroko oferty i dost pno rzadkich towarów w sklepie 3. Z bada 4 wynika, e kupuj cy w sieci najwi ksze problemy widz w braku dost pno ci towaru oferowanego na stronie www. Klient nie jest w stanie sprawdzi, czy sklep rzeczywi cie posiada dany towar. e-sklepy dzia aj cz sto jako po rednicy i nie posiadaj tych towarów. Zaledwie 40% sprzedawców przechowuje wszystkie oferowane produkty w magazynie, a 45,5% sklepów sk aduje tylko najcz ciej kupowane towary. Sklepy te realizuj zamówienia mniej p ynnie ni konkurencja, jednak jest to dla w a cicieli du o bezpieczniejszy finansowo model. Z punktu widzenia klienta jest to najgorsza sytuacja kupuje co, czego nie ma. Dowiaduje si o tym po pewnym czasie i znowu musi szuka produktu. W tym przypadku jedna z najwi kszych zalet, jak jest oszcz dno czasu, zupe nie traci na warto ci. WSPARCIE PRZEZ FIRMY Z BRANŻY KEP Zakupy przez Internet, w przeciwie stwie do handlu tradycyjnego, nieroz cznie wi si z dostaw do ostatecznego klienta (ang. last mile), czyli z tym, co jest najbardziej skomplikowane i kosztowne w ca ym procesie logistycznym. Logistyka staje si nie tylko ród em przewagi nad konkurentami, ale tak e mo e decydowa o tym, czy dany podmiot b dzie w ogóle istnie na rynku. GRUDZIEŃ 2007 15

LOGISTYKA: PULS RYNKU Magazyny Dlatego e-sklepy, które s skupione na swojej najwa niejszej dzia alno ci (czyli sprzeda y i promocji produktów) i nie maj odpowiednich zasobów oraz do wiadczenia w dziedzinie logistyki, korzystaj z us ug firm logistycznych. Oferentami us ug logistycznych dla e- commerce s firmy z bran y przesy ek kurierskich, ekspresowych i pocztowych (KEP). Podmiotami bran y KEP s tzw. integratorzy lub przewo nicy ekspresowi, którzy wiadcz us ugi kurierskie, pocztowe i wykonuj ekspresow dystrybucj towarów. Us ugi te, mówi c w du ym uproszczeniu, polegaj na dostarczeniu przesy ki od nadawcy do odbiorcy w systemie od drzwi do drzwi (ang. door-to-door), w mo liwie jak najkrótszym czasie, przy wykorzystaniu odpowiedniej sieci operacyjnej (logistycznej), z zachowaniem optymalnych kosztów i zgodnie z oczekiwaniami klienta. Poza dostarczeniem przesy ki firmy proponuj w swojej ofercie szereg us ug dodatkowych, takich jak: zwrot dokumentów za czonych do przesy ki, pisemne potwierdzenie dor czenia, ledzenie przez Internet. Bardzo du e znaczenie dla e-sklepów ma na przyk ad us uga COD (ang. Cash On Delivery) dostawa przesy ki za pobraniem nale no ci od odbiorcy. Dzi ki niej mo liwe jest prowadzenie sprzeda y wysy kowej i zredukowanie ryzyka niewyp acalno ci przez nowych klientów. Przewo nicy oferuj bardzo krótki okres sp ywu nale no ci, co znacznie poprawia p ynno finansow firm korzystaj cych z ich us ug. Rafał Nawłoka, prezes zarządu DPD Polska Nie można oczekiwać, że ceny usług kurierskich diametralnie spadną. Kurier prowadzący własną działalność gospodarczą musi wykonywać więcej zleceń B2C w porównaniu z przesyłkami B2B, aby jego wynagrodzenie pokryło poniesione koszty. Musi on poświęcić więcej czasu na jedno doręczenie. Tomasz Buraś, prezes zarządu DHL Express (Poland) Podstawową barierą szybkiego rozwoju e-commerce w Polsce jest przede wszystkim brak powszechnego dostępu do Internetu. Obawy klientów może budzić fakt, że kupują towar wirtualny, którego nie mogą dotknąć i wypróbować. W tradycyjnym sklepie dokonujemy wyboru na miejscu, płacimy i idziemy z zakupionym towarem do domu. W przypadku zakupów w sklepie internetowym ten proces jest bardziej skomplikowany. Dopiero ostatnio zostały podjęte kwestie prawne związane z zakupami w Internecie. PRZESZKODY W ROZWOJU USŁUG LOGISTYCZNYCH W HANDLU ELEKTRONICZNYM W e-commerce odbiorc produktu jest przewa nie osoba fizyczna. Natomiast podmioty z bran y KEP zawsze kierowa y swoje us ugi g ównie dla firm, czyli dla sektora B2B. Wobec tego przewo nicy dopiero od niedawna zacz li si zastanawia, jak dopasowa ofert do szczególnych oczekiwa klientów z sektora B2C i C2C. Maj c do wiadczenie w obs udze B2B i dbaj c o zachowanie wysokiej jako ci us ug dla naszych obecnych klientów, dopiero teraz jeste my na etapie szacowania i oblicze oraz uczenia si, jak dopasowa ofert do szczególnych oczekiwa klientów z sektora e-commerce B2C twierdzi Tomasz Bura, prezes zarz du DHL Express (Poland). Rynek ten, cho bardzo dynamiczny, w dalszym ci gu stanowi swego rodzaju terra incognita, tak dla w a cicieli sklepów internetowych, którzy w wi kszo ci w dalszym ci gu ucz si tej dzia alno ci, jak i klientów, dla których wci barier stanowi brak zaufania do tej formy zakupów, a szczególnie bezpiecze stwa p atno ci. Firmy kurierskie zachowuj si w tej sytuacji dwojako. Cz decyduje si na zawieranie umów z najwi kszymi i najbardziej wiarygodnymi sklepami internetowymi, upatruj c ogromnej szansy na odegranie g ównej roli w niedalekiej przysz o ci lub, tak jak TNT, obserwuj krystalizuj cy si rynek i wiadcz us ugi w ramach kompleksowych rozwi za dla swoich aktualnych klientów mówi Rafa Dziura, dyrektor marketingu i sprzeda y TNT Express Poland. Firma UPS pretenduje do tej pierwszej grupy. Przy podpisaniu umowy Przykładowe usługi informacyjne świadczone na rzecz klientów e-commerce przez firmy z branży KEP Nazwa firmy/usługi w zakresie IT Zamówienie kuriera przez Internet Aplikacje dla klientów do wysyłki przesyłek Track & Trace Powiadomienie SMS o przesyłce Powiadamianie e-mail o przesyłce DHL Express tak tak tak tak tak DPD tak tak tak tak nie UPS tak tak tak tak tak TNT Express tak tak tak tak tak GLS nie tak tak nie nie Siódemka nie tak tak nie nie ród o: Opracowanie w asne autora 16 GRUDZIEŃ 2007

Magazyny LOGISTYKA: PULS RYNKU okre lane s warunki odbierania i dor czania przesy ek, np. ustalany jest konkretny termin odbioru paczek codziennie lub kilka razy w tygodniu przez dedykowanego kuriera. Ka dy klient z podpisan umow posiada wyznaczonego opiekuna handlowego mówi Monika Biedrzycka, dyrektor marketingu UPS Polska. Z kolei firma DPD Polska niedawno wprowadzi a us ug, która uwzgl dnia potrzeby klientów w segmencie B2C, a w szczególno ci e-commerce. Po kilku miesi cach testów przygotowali my dedykowane narz dzia online i offline, zapewniaj ce skuteczn obs ug logistyczn naszych klientów. Narz dzia te mog by wykorzystywane przez call center lub na stronach e-sklepów. Ko cowy odbiorca mo e sam okre li czas i adres dor czenia mówi Rafa Naw oka, prezes zarz du DPD Polska. Najwi kszym problemem bran y KEP w obs udze e-commerce jest obecnie jednak zupe nie inne tzw. okienko czasowe (ang. time window) w dor czeniach do osób prywatnych i firm. W przypadku du ego popytu w ramach e-commerce w przysz o ci optymalnym rozwi zaniem mo e okaza si zdublowanie systemu dor cze, a wi c niemal e ca kowite rozdzielenie przesy ek dla biznesu i osób prywatnych. Aby to si jednak sta o, rynek e-commerce musi wielokrotnie wzrosn zaznacza Rafa Dziura. Znacznie ta szym, ale jeszcze ma o praktykowanym rozwi zaniem jest stworzenie specjalnych procedur obs ugi tego typu przesy ek i dostosowanie czasu ich dor czenia do godziny, w której mo na zasta odbiorc w miejscu zamieszkania. Wymaga to przeorganizowania pracy kurierów i opracowywania im zupe nie innych tras, co mo e z jednej strony znacznie podnie koszty operacyjne, ale z drugiej strony znacznie zmniejszy liczb niedor czonych przesy ek. Sposobem na to jest te SMS-owe awizo, które wysy ane jest do odbiorcy w przypadku nieudanej próby dor czenia przesy ki automatycznie po jej powrocie Rafał Dziura, dyrektor marketingu i sprzedaży TNT Express Poland Prawdziwy boom jest jeszcze przed nami. Udział transakcji internetowych jest wciąż nieduży, a to przekłada się na stosunkowo niski udział przesyłek pochodzących z tej sprzedaży w całkowitym wolumenie przewozów ekspresowych. Jednak nasi duzi instytucjonalni klienci poszukują nowych kanałów dystrybucji, wykorzystując coraz częściej Internet. W związku z tym już dziś doręczamy przesyłki firm informatycznych, telekomunikacyjnych, banków, których źródłem transakcji jest sieć. Stanowią one jednak margines naszej działalności. do magazynu oddzia u dor czaj cego mówi Tomasz Swat, dyrektor operacyjny DPD Polska. NAMIERZYĆ SWOJĄ PRZESYŁKĘ Dla klientów e-commerce bardzo wa na jest pe na informacja o przesy ce, na któr czekaj. T drog cz sto s kupowane np. prezenty wi teczne, wi c informacja o statusie paczki bywa niekiedy najwa niejsza. Sklep internetowy mo e poinformowa swojego klienta, e towar zosta wys any, oraz poda numer listu przewozowego mówi Monika Biedrzycka. Umo liwia to specjalny modu, zwany Track & Trace. Aktualn lokalizacj przesy ki klienci mog sprawdzi za pomoc przegl darki w Internecie i za po rednictwem poczty elektronicznej. Nadawcy i odbiorcy przesy ek s równie informowani automatycznie za po rednictwem e-maila o najwa niejszych zdarzeniach dotycz cych przesy ki, takich jak informacje na temat wyst pienia nieprzewidzianych zdarze wraz z podaniem nowych planowanych terminów dor cze. W ten sposób zapewniony jest przep yw informacji do klientów o ich wysy kach 24 godziny na dob przez 7 dni w tygodniu. Klienci, którzy nie maj Monika Biedrzycka, dyrektor marketingu UPS Polska Stale analizujemy naszą współpracę ze sklepami internetowymi i uważamy, że jest to bardzo przyszłościowy kierunek. Warto wspomnieć, że w początkach działalności firmy UPS w Stanach Zjednoczonych (czyli na początku XX wieku), firma specjalizowała się w doręczeniach właśnie ze sklepów (wówczas oczywiście tradycyjnych) do domów klientów. Jak widać, historia zatacza koło i teraz to sklepy internetowe stają się ważną częścią działalności firm kurierskich. dost pu do Internetu, mog skorzysta z pomocy call center. W ci gu najbli szych lat sfera handlu internetowego b dzie si bardzo szybko rozwija a. Wzrostowi temu z pewno ci b dzie odpowiada wprowadzanie przez firmy z bran y KEP nowych us ug. Jednym z trendów przysz o ci b dzie d enie do realizacji kompleksowej us ugi, a wi c przekazywanie ca ych sklepów internetowych w r ce firm transportowych. Te ostatnie b d przejmowa odpowiedzialno zarówno za zarz dzanie towarem jego zamawianie, sprowadzanie, pakowanie jak i wysy k. Innym, bardzo realnym rozwi zaniem jest tworzenie specjalizuj cych si w logistyce e-commerce platform logistycznych, których zadaniem b dzie obs uga transakcji, przygotowanie wysy ki i wprowadzenie przesy ek w systemy dystrybucji funkcjonuj cych na rynku przewo ników prognozuje Rafa Dziura. Autor reprezentuje KEP.pl, jest tak e pracownikiem Akademia Ekonomiczna w Poznaniu. 1 Internet Standard, Raport: e-commerce 2006. Badanie polskich sklepów internetowych, Warszawa 2006. 2 Money.pl, Raport: e-commerce 2005, Ocena i prognoza rozwoju rynków Polski, Europy Zachodniej i USA, Wrocław 2005. 3 Ł. Narożny, Raport: Mocne i słabe strony polskiego e-commerce, Wrocław 2006. 4 j.w. GRUDZIEŃ 2007 17

LOGISTYKA: PULS RYNKU Jedwabnym Szlakiem Daleki Wschód nie jest daleko Firmy logistyczne obs uguj ce rosn cy rynek kontaktów biznesowych polskich firm z krajami Azji Po udniowo- -Wschodniej cigaj si w dostosowywaniu swoich us ug do bardzo zró nicowanych potrzeb klientów. Trwa te wy cig na skrócenie czasu dostaw towarów i surowców pomi dzy naszym krajem a Dalekim Wschodem. Szymon Augustyniak Geografia i infrastruktura transportowa, a w mniejszym stopniu tradycja handlowa w g ównej mierze determinuj produkty wybierane przez polskich klientów us ug logistycznych. Obecnie w gr wchodzi droga morska lub lotnicza. Dro ne, bezpieczne trasy kolejowe i drogowe do Chin i Azji to sprawa mniej lub bardziej odleg ej przysz o ci. O ile powrót do tradycji Jedwabnego Szlaku jest ze wszech miar kusz c perspektyw, o tyle jego wspó czesne miano niepodzielnie przynale y obecnie morskim i powietrznym szlakom. OBECNA OFERTA I NOWE OCZEKIWANIA W przypadku firmy Schenker sp. z o.o., obecnie prowadz cej interesy na rynkach dalekowschodnich, polscy importerzy i eksporterzy najcz ciej korzystaj z takich us ug logistycznych, jak oceaniczne przewozy pe nokontenerowe FCL (ang. Full Container Load) i frachty lotnicze. W mniejszym stopniu popularne jest korzystanie z us ug typu LCL (ang. Less than Container Load), przeznaczonych dla przesy ek mniejszych ni adunek ca okontenerowy, czyli regularnie zamawianych partii towaru niezajmuj cych ca ej jednostki kontenerowej. Klienci Schenkera korzystaj z bezpo rednich oceanicznych linii kontenerowych, wyp ywaj cych regularnie z portów Azji do Gdyni, sk d z wykorzystaniem sieci l dowej towary dostarczane s do konkretnego odbiorcy. Firma w 2006 r. otworzy a równie regularne po czenie w eksporcie na Daleki Wschód bezpo rednio z Polski. Cz sto korzystaj z niej klienci wspó pracuj cy z Chinami np. odsy aj c zwroty. Jak ocenia Piotr Koz owski, dyrektor biznesu lotniczego i oceanicznego FOTO: MPR 18 GRUDZIEŃ 2007

Jedwabnym Szlakiem LOGISTYKA: PULS RYNKU w firmie Schenker sp. z o.o., operatorzy logistyczni obecni na rynku proponuj zdecydowanie szersz palet us ug. Przyk adem mog by us ugi o warto ci dodanej oferowane jeszcze na terenie kraju dostawy: kontrola jako ci, metkowanie itp. Polscy przedsi biorcy sprowadzaj cy towary z Chin za po rednictwem Schenkera maj mo liwo skorzystania z us ugi sprawdzenia jako ci towaru, zanim wyp ynie on do Polski. Wcze niejsze sprawdzenie stanu zamawianych produktów to zabezpieczenie przed kosztami zwi zanymi z d ugotrwa- procedur reklamacji i zwrotu wadliwego towaru do producenta stwierdza Piotr Koz owski. Taki towar mo e bezpo rednio po odprawie by dostarczony do finalnego odbiorcy lub na pó ki sklepowe. Stwarza to oczywiste korzy ci dla firm obecnych na wielu rynkach. Naszym klientom prowadz cym biznes lub planuj cym ekspansj na zagraniczne rynki dajemy mo liwo wysy ania towarów na te rynki bezpo rednio z Chin. Odpowiednio przygotowane przesy ki po wcze niejszej kontroli jako ci b d posiada y niezb dne oznakowania i instrukcje dodaje Piotr Koz owski. Oba szlaki morski i lotniczy maj swoje wady i zalety. Odpowiednie ich skalkulowanie i odniesienie do w asnych, specyficznych potrzeb warunkuje w znacznym stopniu osi gni cie sukcesu w dzia alno ci obejmuj cej rynki azjatyckie. Przewo enie adunków za po rednictwem samolotów jest dzi najdro szym i zarazem najszybszym sposobem na przes anie towarów na du e odleg o ci. Jest to jego podstawowy atut. Fracht lotniczy, w porównaniu z morskim, cechuje równie bardzo wysokie bezpiecze stwo przemieszczania adunków, szczególnie dla produktów wra liwych na wilgo czy wstrz sy. Chodzi tu na przyk ad o transport wyrobów podatnych na uszkodzenia, takich jak elektronika, szk o, ceramika, przyrz dy optyczne i medyczne, cz ci samochodowe mówi Bogdan Augustyniak, dyrektor Raben&Liesenfeld z Grupy Raben. Firma oferuje regularne transporty, zarówno lotnicze, morskie, jak i multimodalne z krajami azjatyckim. Najwi kszym atutem frachtu morskiego jest jego konkurencyjna cena, w porównaniu do transportu lotniczego, a wi c relatywnie niskie koszty przewozu towarów masowych na du e odleg o ci. Samoloty maj bardzo ograniczon powierzchni adunkow. W konfrontacji z nowoczesnymi morskimi kontenerowcami ich mo liwo ci przewozu du ych partii artyku ów s nieporównywalnie mniejsze. Czas dostawy przemawia na korzy transportu drog powietrzn, dodatkowo transport morski w wi kszym stopniu uzale niony jest np. od warunków pogodowych. Ryzyko uszkodzenia towaru na morzu lub przy prze adunkach w portach jest du o wi ksze ni w przypadku wysy ek nadanych za po rednictwem spedycji lotniczej dodaje Bogdan Augustyniak. W ocenie dyrektora Raben&Liesenfeld, wszystkie trzy opcje transportowe w handlu dalekowschodnim b d si w kolejnych latach w dalszym ci gu szybko rozwija. Na inne aspekty organizacji logistycznej dalekowschodnich przedsi wzi biznesowych opartych na spedycji morskiej zwraca uwag Alicja K dziora, kierownik produktu morskie przewozy kontenerowe w C. Hartwig. W zwi zku z tym, e zdecydowana wi kszo handlu mi dzy Dalekim Wschodem a Europ odbywa si drog morsk, podstaw satysfakcjonuj cej obs ugi klienta s nie tylko organizacja i transport adunku, ale równie jako e w wymianie z Azj dominuj importy kompleksowa us uga logistyczna na zapleczu polskich portów morskich. Oferujemy regularny transport pe nych kontenerów i adunków drobnicowych z/do g ównych o rodków handlowych Chin i pozosta ych krajów regionu. Dzi ki wieloletniej, udanej wspó pracy z armatorami gwarantujemy korzystne stawki frachtu morskiego. Z kolei sie magazynów zarówno na zapleczu trójmiejskich portów, jak i w pozosta- ych lokalizacjach (Pozna, Koroszczyn, Chorzów, Warszawa) umo liwia sprawn obs ug i dystrybucj towarów na terenie ca ej Polski. Warto ci dodan dla naszych klientów jest ubezpieczenie cargo w standardzie us ugi spedycyjnej. Rok do roku C. Hartwig Gdynia SA odnotowa wzrost obrotów z kierunku dalekowschodniego o blisko 40% podkre la przedstawicielka C. Hartwig. Kuehne + Nagel tak e reprezentuje operatora logistycznego z szerok gam dost pnych us ug. Sie logistyczna Handel dalekowschodni wymaga dużej wiedzy i zaangażowania w organizację transportów. W polskich warunkach występują różnego rodzaju ograniczenia, które firmy organizujące przepływ towarów muszą omijać. Kuehne + Nagel obejmuje ca y wiat, w regionie Azji i Pacyfiku s 82 oddzia y, w Australii, Bangladeszu, Kambod y, Chinach, Hongkongu, Indiach, Indonezji, Japonii, Korei Po udniowej, Makau, Malezji, Nowej Zelandii, Pakistanie, Filipinach, Singapurze, Sri Lance, na Tajwanie, w Tajlandii i Wietnamie. Zakres us ug jest nieustannie zmieniany, udoskonalany. W relacjach z krajami Dalekiego Wschodu spektrum to obejmuje spedycj morsk, lotnicz oraz mo liwo ci realizacji transportów kombinowanych, dla obni enia kosztów. Obejmuje ono tak e magazynowanie oraz serwis agencji celnych. Oferujemy zaawansowane rozwi zania logistyczne w zarz dzaniu a cuchem dostaw, takie jak planowanie i monitorowanie przesy ek, zgodnie z inicjatyw Cargo 2000. Kuehne + Nagel jest jedynym spedytorem, który uzyska certyfikat II Fazy w dziedzinie stworzenia i wdra- ania systemu zarz dzania jako ci GRUDZIEŃ 2007 19

LOGISTYKA: PULS RYNKU Jedwabnym Szlakiem dla wiatowego przemys u transportu lotniczego opowiada Jolanta Ma achowska, kierownik spedycji lotniczej Kuehne + Nagel w Polsce. Budowanie relacji z rynkami Dalekiego Wschodu nie mo e nie obejmowa stawiania solidnych finansowych ram przedsi wzi cia. Trudno zapewne wskaza d u ej funkcjonuj c w zakresie organizacji i obs ugi handlu Zachodu ze Wschodem instytucj finansow ni Hong Kong and Shanghai Banking Corporation (HSBC). HSBC powsta o blisko 50 lat temu, a jego podstawowym zadaniem w chwili za o enia by a pomoc przy obs udze wymiany handlowej pomi dzy Azj a Europ. Obecnie jest jednym z najwi kszych banków w regionie Dalekiego Wschodu, posiada przedstawicielstwa w dwudziestu jeden krajach i terytoriach azjatyckich. Tak e w Polsce do g ównych zada banku nale y wspieranie handlu mi dzynarodowego, ze szczególnym uwzgl dnieniem rynków azjatyckich. W zwi zku z tym posiadamy w ofercie wszelkiego rodzaju produkty zabezpieczaj ce transakcje handlowe zarówno dla importerów, jak i eksporterów: inkasa, akredytywy lub celowe linie importowe, a tak e ró norodne produkty zabezpieczaj ce ryzyko kursowe. Firmom zainteresowanym inwestycjami w krajach azjatyckich HSBC Polska pomaga uzyska finansowanie od lokalnych oddzia ów banku w Azji wylicza Piotr Karwi ski, dyrektor ds. bankowo ci transakcyjnej Europy rodkowej HSBC Bank Polska SA. W niwelowaniu odleg o ci pomi dzy naszymi rynkami prym wiod firmy kurierskie. Stworzenie us ugi dostosowanej do lokalnych potrzeb jest przez TNT traktowane jako jedno z g ównych zada. Zawsze staramy si szybko odpowiada na lokalne potrzeby. Przyk adem jest wprowadzenie na rynek dalekowschodni us ugi Emergency Express. Od lipca br. jest to najszybsza w bran y us uga ekspresowego transportu w po udniowo-wschodniej Azji, dost pna we wszystkich metropoliach Filipin, Hongkongu, Indonezji, Japonii, Malezji, Singapuru i Tajlandii mówi IT w optymalizowaniu rozległych łańcuchów dostaw Dr inż Andrzej Bobiński, prezes Logifact Problem optymalizacji tkwi w integracji łańcuchów logistycznych, czyli w przekazywaniu danych pomiędzy poszczególnymi częściami tego łańcucha. Bardzo ważna jest w tym przypadku standaryzacja wymiany informacji i standaryzacja kodów, co obecnie w handlu z krajami Dalekiego Wschodu występuje w bardzo ograniczonym zakresie. Warto zauważyć, że dziś kontener, który przychodzi z Dalekiego Wschodu do wielu magazynów w Polsce, wciąż sprawia często ogromne trudności. Już przy rozładunku pojawiają się problemy z identyfikacją towarów, a niekiedy nawet z określeniem, jakiemu odpowiadają zleceniu. Z doświadczenia i zrealizowanych projektów wiem, że na ogół przyjęcie towaru z Dalekiego Wschodu to po prostu ręczna, żmudna identyfikacja liczenie, znakowanie i dopiero na końcu wprowadzanie do magazynu. Występują także trudności z przyporządkowaniem ładunku do dokumentów finansowych. To wszystko wynika z tego, że dostawy są niedokładnie i nieprecyzyjnie awizowane. Cała logistyka w takich warunkach pochłania mnóstwo kapitału. Teoretycznie zanim kontener zostanie wysłany z Chin, informacja o tym, co się w nim znajduje oraz wszelkie dane na jego temat powinny dotrzeć do magazynu, punktu odbioru w Europie. Informacja ta powinna wyprzedzać pojawianie się towaru. Wszyscy spodziewamy się rozwoju przepływu informacji dla logistyki. Dzięki niej prostsze stanie się bowiem podawanie nie tylko liczby, ale (wraz z rozwojem techniki RFID) znakowanie każdej jednostki ładunkowej, a w dalszej przyszłości każdej sztuki w danym kontenerze. Można oczekiwać, że każda sztuka towaru otrzyma unikalny kod. W najbliższych latach możemy się spodziewać wielkiej rewolucji związanej z tworzeniem globalnej sieci, przekazującej wszelkie informacje o produktach. Dokona się olbrzymi postęp w dziedzinie awizacji, kontroli i rozdziału towarów. Rola informatyki w tym procesie jest nie do przecenienia, w tym kierunku zmierzają zresztą wysiłki całego świata. Należy połączyć kraje Dalekiego Wschodu, również poprzez sformalizowaną wymianę informacji z Europą. Zapewni to tani i szybki sposób zdobywania informacji na temat towaru, który przyszedł, pozwoli wszystko skontrolować, wystawić automatycznie dokumenty, rozliczać dostawy oraz przepływ materiałów i usprawnić dystrybucję. W tej chwili zaczynają funkcjonować i powoli się rozwijają pierwsze lokalne rozwiązania. Natomiast integracja krajów dalekowschodnich Chin czy Indii jest jeszcze w sferze początkującej. Jednak wszyscy zdają sobie sprawę, że w nowoczesnych rozwiązaniach logistycznych tkwi olbrzymi potencjał. Na tym polu informatyka ma świetlaną przyszłość, gdyż jest jeszcze bardzo dużo do zrobienia. Na razie ciężar wprowadzenia informacji o towarach leży głównie po stronie firmy obsługującej logistycznie przepływ materiałów z Dalekiego Wschodu. Bardzo niewielka cześć towarów jest prawidłowo oznakowana. Dobrze przygotowują i znakują towar jedynie duże koncerny, np. elektroniczne z Japonii i Korei. Firmy te osiągnęły wysoki poziom logistyki. Budują poprawnie jednostki, są w stanie towar zaawizować. Jest to jednak tylko rodzynek w całej masie handlu z tą częścią świata. W zdecydowanej większości przypadków producentowi w Chinach bardziej opłaca się wrzucać towary, tak jak leci, po prostu do kontenera. Pojawia się problem, jak go przekonać do poniesienia części kosztów związanych z identyfikacją i znakowaniem towarów w ten sposób, aby informacje o nich można było przesłać przez globalną sieć w odpowiednim czasie i formacie. I tu jest bardzo ważny problem, który trzeba zrozumieć, żeby optymalizować koszty w całym łańcuchu przepływu towarów. Dlatego też stworzenie globalnych systemów jest trudne, niezbędne jest znalezienie sposobu na komunikowanie się wszystkich uczestników całego łańcucha. To często oznacza pracę na tzw. otwartych książkach, otwartych cenach itd. Powinno to doprowadzić do zespolenia interesów wszystkich uczestników łańcucha, tj. firm produkcyjnych, dystrybucyjnych, odbiorców hurtowych i nawet końcowych klientów. Powstaje wielka logistyczna łamigłówka, zważywszy na odległości, różnice kulturowe i na różny poziom rozwoju krajów. Wyzwanie jest wielkie. Jestem jednak pewny, że praca będzie przynosiła efekty. 20 GRUDZIEŃ 2007