SOCJOLOGIA ORGANIZACJI ĆWICZENIA B A R B A R A Z Y Z D A
KONSULTACJE W semestrze zimowym 2015/2016 pokój 402, bud. A: 07.11.2015 godz. 12.10 13.10 21.11.2015 godz. 14.10 15.10 12.12.2015 godz. 12.10 13.10 23.01.2016 godz. 10.20 11.20 30.01.2016 godz. 13.05 14.05 KONTAKT: barbara.zyzda@uwr.edu.pl barbara.zyzda@gmail.com
Warunki zaliczenia przedmiotu: obecność na zajęciach dopuszczalna jedna nieusprawiedliwiona nieobecność, pozostałe nieobecności należy zaliczyć na konsultacjach; zaliczenie kolokwium na pozytywną ocenę; merytoryczna aktywność na zajęciach ocena końcowa może zostać podniesiona o 0,5 stopnia
Tematyka zajęć: 1) Zajęcie organizacyjne, pojęcie organizacji, typy organizacji, biurokracja 2) Typy struktury organizacyjnej, władza w organizacji 3) Kultura organizacji, dyskryminacja 4) Konflikty w organizacji 5) Kolokwium
Pojęcie organizacji za prof. J. Supernatem: Znaczenie czynnościowe organizowanie jako czynność Znaczenie rzeczowe rzecz zorganizowana, w szczególności złożona z ludzi, wspólnych celów i zasobów Znaczenie atrybutowe cecha rzeczy i procesu, polegająca na tym, że składniki rzeczy lub procesu współprzyczyniają się powodzenia całości
Definicja organizacji według Tadeusza Kotarbińskiego: Organizacja to pewien rodzaj całości ze względu na stosunek do niej własnych elementów, a mianowicie taka całość, której wszystkie składniki współprzyczyniają się do powodzenia całości.
Znaczenie organizacji Dlaczego istnieją organizacje? Czy organizacje są potrzebne we współczesnym świecie? Do jakich organizacji Państwo należą?
Aspekty istnienia organizacji: MISJA ORGANIZACJI - powód istnienia organizacji WIZJA ORGANIZACJI - obraz przyszłości funkcjonowania organizacji CELE ORGANIZACJI - ukierunkowania działania organizacji
Współczesne znaczenie organizacji - Współczesne społeczeństwo bardziej niż kiedykolwiek jest społeczeństwem organizacyjnym - Organizacje otaczają nas ze wszystkich stron - Organizacje istnieją po to, aby zrobić to, czego jednostki nie są w stanie zrobić osobno - Dzisiejszy świat jest światem zorganizowanym, Ludzie organizacji - Bez organizacji nie potrafilibyśmy żyć i zapewne też umrzeć (P. Sztompka) - Porządek trzeba robić, nieporządek robi się sam (T. Kotarbiński)
TYPY ORGANIZACJI FORMALNE NIEFORMALNE WIELONARODOWE GLOBALNE GOSPODARCZE WOLUNTARYSTYCZNE NIEGOSPODARCZE
ORGANIZACJE FORMALNE poszczególne pozycje np. urząd jak i relacje między nimi (np. struktura, procedura postępowania) zostały ujęte w regulaminach lub innych dokumentach uwaga skupiona na strukturach, przepisach. Cechy: sztuczność, modelowość, bezosobowość, racjonalność. ORGANIZACJE NIEFORMALNE wyróżnione są pozycję np. przywódcy, ale rolę tych osób i wzajemne relację pomiędzy członkami organizacji są luźno określone uwaga skupiona na ludziach i relacjach międzyludzkich.
Organizacja wielonarodowa struktura złożona z jednostek autonomicznych, działających w różnych krajach i w dużym stopniu dostosowanych do warunków lokalnych. Organizacja globalna składa się z sieci jednostek, rozsianych po całym świecie i połączonych ze sobą siecią powiązań.
BIUROKRACJA typ struktury organizacyjnej Termin wszedł do użycia w XVIII wieku we Francji. W socjologii termin biurokracja odnosi się do szczególnej formy organizacji działań ludzkich. Charakterystyczną cechą biurokracji jest zastąpienie autorytetu tradycji i osób sformalizowanymi zasadami.
Model idealnej biurokracji według Maxa Webera W pojęciu Webera biurokracja nie ma znaczenia negatywnego Biurokracja łączy się z rozwojem gospodarki kapitalistycznej (zorganizowanie w sposób racjonalny produkcji) Biurokracja jako racjonalne postępowanie Biurokracja racjonalny sposób organizacji działalności ludzkiej we wszystkich jej dziedzinach, która nie opiera się na władzy osób, lecz na bezosobowych, ustanowionych przez rozum zasadach i regułach normatywnych Zasada kompetencji stanowi naczelną zasadę organizacji biurokracji
Idealnie zorganizowany aparat administracyjny, stanowiący biurokrację jest podstawą panowania legalnego, charakteryzującego się następującymi cechami: 1. Stały charakter działalności aparatu urzędniczego 2. Wyraźne oddzielenie kompetencji aparatu politycznego i aparatu biurokratycznego 3. Wykonywanie działań administracyjnych wyłącznie na podstawie i w granicach przepisów prawa stanowionego zasada legalizmu. 4. Nadzór nad wykonywaniem działań administracyjnych 5. Wyraźne oddzielenie urzędu i osoby urzędnika 6. Profesjonalizacja działań administracyjnych
7. Hierarchiczna struktura stanowisk z wyznaczonym zakresem kompetencji 8. Nabór kandydatów odbywa się na podstawie umiejętności i wiedzy, zazwyczaj w drodze mianowania 9. Bezosobowość administrowania 10. Ustalony podział pracy 11. racjonalność działań 12. Merytokratyzm zależność kariery w biurokracji od osiągnięć 13. Komunikacja odbywa się w drodze pisemnej
Współcześnie termin biurokracja ma pejoratywne znaczenia, ponieważ często kojarzona jest z biurokratyzacją. Dochodzi do nadmiernej racjonalizacji w procesie decyzyjnym, co określa się mianem negatywnej siły biurokracji. Ze względu na to, że biurokracja nie potrafi się dostosować do ciągłych zmian nie należy stosować tego typu organizacji w małych podmiotach. Ponadto wydajność nadmiernie zbiurokratyzowanych systemów jest stosunkowo niska. Termin biurokracja podlega ewolucji. Obecnie pojęcie to używane jest w następujących znaczeniach: biurokratyzm patologia organizacji formalnej; przerost formalistyki w działalności urzędów biurokratyzacja władza oderwana od potrzeb społecznych i narzucająca sprzeczne decyzje z interesami społeczeństwa biurokracja jako warstwa urzędników administratorów
Dysfunkcje biurokracji rutyna i brak elastyczności w działaniu pracowników trudności z reagowaniem na sytuacje nietypowe podtrzymywanie wykształconych struktur w niezmienionym kształcie środki stają się celem działania dehumanizacja stosunków międzyludzkich, przepaść między urzędnikami a interesariuszami nadużywanie władzy przez urzędnika sztywna struktura, problem z wdrażaniem innowacji i reagowaniem na zmiany powstawanie nieformalnych klik wyuczona nieudolność