IMI I NAZWISKO Wzór odpowiedzi PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCCE Inowrocław 21 aja 2005 I. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW ROK SZKOLNY 2004/2005 ZADANIE 1. ( 10 pkt. ) Z podanych niej substancji wybierz te, które w teperaturze pokojowej s gazai i wpisz ich wzory w kolunie A. Dla kadej z tych substancji w kolunie B zapisz dwa równania reakcji w pierwszy z nich a ona by substrate, w drugi produkte. I 2, SO 2, SiO 2, NH, NaOH, H 2 SO 4, HCl, C 2 H 2, C H 8, C 6 H 14, CH OH, CH COOH, A WZÓR B - RÓWNANIA REAKCJI ZWIZEK 5 ZWIZEK 4 ZWIZEK ZWIZEK 2 ZWIZEK 1 SO 2 NH HCl C 2 H 2 C H 8 SO 2 + H 2 O H 2 SO S + O 2 SO 2 NH + HCl NH 4 Cl NH 4 Cl + NaOH NH + NaCl + H 2 O 2HCl + CaO CaCl 2 + H 2 O H 2 + Cl 2 2HCl C 2 H 2 + H 2 C 2 H 4 CaC 2 + 2H 2 O Ca(OH) 2 + C 2 H 2 C H 8 + 5O 2 CO 2 + 4H 2 O C H 6 + H 2 C H 8
ZADANIE 2 ( 10 pkt. ) Istnieje wiele rónych procesów cheicznych, których produkte s sole. Zapisz po jedny przykładzie reakcji (równanie czsteczkowe i skrócone jonowe) ilustrujcy otrzyywanie soli w nastpujcych procesach: a/ wodorotlenek + tlenek kwasowy 2KOH + CO 2 K 2 CO + H 2 O. 2OH - + CO 2 CO 2- + H 2 O. b/ tlenek etalu + kwas MgO + H 2 SO 4 MgSO 4 + H 2 O MgO + 2H + Mg 2+ + H 2 O... c/ etal + sól Zn + CuSO 4 ZnSO 4 + Cu. Zn + Cu 2+ Zn 2+ + Cu... d/ sól + sól AgNO + KCl AgCl + KNO. Ag + + Cl - AgCl... e/ wodorotlenek + kwas NaOH + HCl NaCl + H 2 O. H + + OH - H 2 O.. ZADANIE. ( 8 pkt. ) Pewna ruda elaza zawiera 80% Fe 2 O. Ile procent elaza zawiera ta ruda? ( Masy atoowe: Fe 56 u, O 16 u ) Skoro ruda zawiera 80% Fe 2 O to w 100 g rudy znajduje si 80 g tego zwizku. Masa czsteczkowa Fe 2 O : 2*56u + *16u 160u Oblicza teraz, ile g elaza jest w 80 g Fe 2 O : 160 g 112g 80g x 100g 100% X 56 g Procent elaza w rudzie: 56g x% X 56% Odpowied: Ruda zawiera 56% elaza ZADANIE 4. ( 10 pkt. ) Jak objto 50 procentowego roztworu kwasu siarkowego(vi) o gstoci 1,4 g/c naley ziesza z 150 graai 10% roztworu tego kwasu, aby uzyska roztwór o steniu 20%? Stosuj etod krzyow: 20 10 10 0 Z gstoci oblicza objto roztworu: 1 Oblicza as 50% roztworu: 1 x 150g X 50g d V 50g V d 1,4 g c 5, 7 c Odpowied: Naley ziesza 5,7 c 50% roztworu H 2 SO 4
ZADANIE 5. ( 12 pkt. ) Nasycony w teperaturze 70 o C roztwór chlorku agnezu o asie ozibiono do 20 o C, wskutek czego wykrystalizowało 60 g soli. Nastpnie do pozostałego roztworu dolano 10 g wody, uzyskujc roztwór o steniu C. Wiedzc, e rozpuszczalno MgCl 2 wynosi w teperaturze 70 o C 75 g/100 g H 2 O, a w teperaturze 20 o C 6 g/100 g H 2 O, oblicz as wyjciowego roztworu ( ), oraz procentowe stenie roztworu ko cowego ( C ). Jeli w 70 0 w 100 g wody rozpuszcza si 75 g MgCl 2, a w teperaturze 20 0 C tylko 6 g, oznacza to, e z 175 g roztworu nasyconego w teperaturze wyszej, po ozibieniu wykrystalizuje 12 g soli. Oblicza, z ilu graów roztwory wykrystalizuje 60 g soli: 175 g 12g x 60g 75 g 12g Roztwór ten zawierał pocztkowo: x 75 g soli x 60g Po wykrystalizowaniu 60 g, w roztworze pozostało: 75-60 15 g soli Masa roztworu ko cowego: 875-60 + 10 945 g Stenie procentowe tego roztworu: C p s r 15 100 % 100%,% 945 X 875 g Odpowied: Masa pocztkowego roztworu () wynosiła 875 graów, a ko cowy roztwór posiadał stenie (C) równe,% ZADANIE 6. ( 10 pkt. ) Pewna sól zawiera w swoi składzie trzy pierwiastki X, Y i Z. Podaj jej wzór i nazw, wiedzc, e: S to trzy pierwiastki najbardziej rozpowszechnione w skorupie zieskiej Pierwiastek X jest etale posiadajcy w atoie tyle sao powłok elektronowych i elektronów walencyjnych Pierwiastek Y posiada o jeden elektron walencyjny wicej ni X, a zastosowane.in. w elektronice do produkcji układów scalonych Pierwiastek Z tworzy z X zwizek A zwany potocznie korunde, a z pierwiastkie Y zwizek B, zwyczajowo nazywany kwarce. W identyfikowanej soli atoy X, Y i Z łcz si w stosunku ilociowy 2 : : 9. Sybol X Al Sybol Y Si Sybol Z O Wzór A Wzór B Al 2 O SiO 2 Wzór soli Al 2 (SiO ) Nazwa soli Krzeian glinu
ZADANIE 7. ( 10 pkt. ) Przeprowadzono dowiadczenie, jak na rysunku: Teat dowiadczenia: Działanie wodoru na tlenek iedzi(ii) H 2 CuO Podaj: a/ przewidywane obserwacje: Na dnie probówki powstanie stała substancja barwy czerwonej, na chłodniejszych ciankach powstan kropelki cieczy. b/ produkty reakcji: ied i woda.. c/ równanie reakcji: CuO + H 2 Cu + H 2 O... d/ okrel typ zachodzcej reakcji: wyiana pojedy cza..... e/ jakie właciwoci przejawia w niej wodór? redukcyjne..... f/ Do probówki wsypano 4 g CuO. Ile graów wodoru przereaguje z ty tlenkie? ( Masy atoowe: Cu 64 u, O 16 u, H 1 u ) Masy czsteczkowe: CuO 80 u, H 2 2 u Oblicza, ile graów wodoru przereaguje z 4 g CuO: 80 g 2g X 0,1 g 4g x Odpowied: z 4 g CuO przereaguje 0,1 g wodoru. ZADANIE 8. ( 10 pkt. ) Pewien alkohol jednowodorotlenowy przereagował z kwase karboksylowy o takiej saej asie czsteczkowej, tworzc ester. Ustal wzór półstrukturalny ( grupowy ) i podaj nazw tego estru, jeeli czsteczka kwasu zawierała tyle sao atoów wgla co atoów tlenu. ( Masy atoowe: C 12 u, O 16 u, H 1 u ) Kwasy karboksylowe posiadaj dwa atoy tlenu. Kwase o dwóch atoach wgla jest kwas etanowy (octowy): CH COOH. Jego asa czsteczkowa: 2*12+4+2*16 60u Alkohol jednowodorotlenowy a wzór ogólny C n H 2n+1 OH. Oblicza, dla jakiego n asa czsteczkowa alkoholu jest równa 60u: 12n+2n+1+16+1 60 14n 60-18 14n 42 n Alkohole był propano: C H 7 OH Wzór estru
CH COOC H 7 Nazwa Octan propylu ZADANIE 9. ( 10 pkt. ) Załóy, e asa protonu równa si asie neutronu i wynosi 1 u, natoiast asa elektronu równa si 1/2000 u Oblicz jaki procent asy atou wapnia stanowi elektrony, jeli w jego jdrze oprócz protonów znajduje si 20 neutronów. Ato wapnia zawiera 20 protonów, 20 neutronów i 20 elektronów. Masa jego atou wynosi: 20 u + 20 u + 20/2000 u 40,01 u w ty asa elektronów równa si 0,01 u Elektrony stanowi: C p 0,01 100% 40,01 C p 0,025% Odpowied: Masa elektronów stanowi 0,025% asy atou wapnia. ZADANIE 10. ( 10 pkt. ) Zaproponuj po jedny pierwiastku posiadajcy nastpujace cechy: a/ Niepalny gaz, wykorzystywany do napełniania balonów hel.. b/ Metal, wchodzcy w skład gipsu wap.... c/ Jego roztwór słuy do wykrywania wglowodorów nienasyconych bro. d/ Z wodore tworzy aoniak azot.... e/ Rozpuszczony w alkoholu słuy do odkaania ran i skalecze jod.... f/ Napełnia si ni arówki argon. g/ Metal posiadajcy w zwizkach wartociowoci II i III elazo.. h/ Składnik osidzu cynk,.... i/ Jego wodorek a zapach zgniłych jaj siarka. j/ Metal szlachetny, składnik wielu katalizatorów.platyna,... ( Moliwe s te inne odpowiedzi )