Chemia. Poziom podstawowy

Transkrypt

1 Chemia Poziom podstawowy 1. a) MgO, Al O, SiO, P O 10, SO ; b) Al O, SiO, P O 10, SO ; c) Al O, SiO, P O 10, MgO; d) Al O, SiO ; e) Al O, MgO. Tlenek glinu. Reakcje tlenków z: kwasem solnym: MgO + HCl $ MgCl + H O; Al O + 6 HCl $ AlCl + H O zasadà sodowà: SiO + NaOH $ Na SiO + H O; P O NaOH $ Na PO +6 H O SO + NaOH $ Na SO + H O; Al O + NaOH + H O $ Na [Al(OH) ]. a) Mg (PO ) ; b) P + O $ P O 10 ; P O H O $ H PO ; Mg + O $ MgO; Mg + H O $ Mg(OH) + H ; MgO + H O $ Mg(OH) ; c) Mg + H PO $ Mg (PO ) + H ; MgO + H PO $ Mg (PO ) + H O; 6 MgO + P O 10 $ Mg (PO ) ; 6 Mg(OH) + P O 10 $ Mg (PO ) +6 H O; Mg(OH) + H PO $ Mg (PO ) +6 H O.,6 dm dowolnego gazu (w przeliczeniu na warunki normalne) to 0, mola; liczb moli n obliczamy wed ug wzoru: n = =,6 dm :, dm mol 1 = 0, V mola. V 0 O masie próbki decyduje masa molowa. Mas ka dej z próbek obliczamy ze wzoru: m = n M; m NH = 0, mola 17 g/mol =, g; m N O = m CO = 0, mol g/mol = 11 g. Równe obj toêci gazów zawierajà jednakowe liczby czàsteczek.. a) N; b) N; c) P.. WartoÊci odczytujemy z wykresu, na przyk ad: Masa tlenku 7 g 1 g Masa metalu g 10 g m metalu % metalu = g 100% = m 100% = 71,8% tlenku 7 g % tlenu = 100% 71,8% = 8,7% wzór ogólny tlenku: MeO; %Me = wzór tlenku: CaO M Me M Me + 16 g/mol : 100% = 71,8% $ M Me = O $ Me to Ca; 6. 1 c, a, d.

2 g H O 1 g NaNO 1000 g x x = 10 g przyjmujemy, e d H O = 1 g/cm m 10 g C % = s 100% = 100%=,% m s + m wody 0 g 8. Na O + H O $ NaOH 6 g 80 g 6, g x x = 7 g NaOH m s = 7 g NaOH m r = 00 g H O + 6, g Na O = 6, g m 7 g C % = s 100% = 100% = 19,9% m r 6, g Obj toêç otrzymanego roztworu: m 6, g V = r = = 19 cm = 0,19 dm d 1, g/cm Liczba moli NaOH: m 7 g n = = = 1,17 mola M 0 g/mol n 1,17 mola mol C mol = = =6 V 0,19 dm dm 9. a) 0 Ca, 0, 0, 0, 0, 60; b) S, 16, 16,, 18, 0; c) 0 K +, 19, 1, 0, 18, 8; d) 08 Pb +, 8, 16, 08, 80, 88; e) 119 Sn +, 0, 69, 119, 6, CH =CH + Cl $ CH ClCH Cl 1,-dichloroetan; CH= CH + HCl $ CH CHCl 1,1-dichloroetan. 11. C H OH + O $ CH COOH + H O roztwór zawiera 10 g kwasu octowego. Aby otrzymaç 10 g CH COOH, nale y utleniç 9 g C H OH. Masa roztworu alkoholu = 00 g masa tlenu 9 g przy àczonego w procesie utleniania. m r = 00 g 6 g = 6 g; C % = 100% = 1,1%. 6 g 1. a) -metylopentan--ol; b) np. C H 11 OH, C H 9 OH, C 8 H 17 OH; c) np. H CCH CHCH CH CH OH CH CH H CCH CHCH OH 1. a) CH CHCOO NH +

3 b) Alanina wykazuje charakter amfoteryczny: CH CHCOO NH + H $ CH CHCOOH NH CH CHCOO + OH $ CH CHCOO + H O NH NH 1. a) Na + H O $ NaOH + H reakcja egzotermiczna; b) CH + O $ CO + H O reakcja egzotermiczna; c) CaCO $ CaO + CO reakcja endotermiczna; d) CaO + H O $ Ca(OH) reakcja egzotermiczna. 1. N + O $ NO; N 0 e $ N II ; O 0 + e $ II O ; NH + O $ NO + 6 H O; III N + e $ N II ; O 0 e $ II O ; Cu + 8 HNO $ Cu(NO ) + NO + H O; Cu II e $ Cu II ; N V + e $ N II 16. NH + H O # $ NH + + OH ; CH NH + H O # $ CH NH + + OH ; roztwory przewodzà pràd dzi ki obecnym jonom, a fenoloftaleina barwi si pod wp ywem jonów wodorotlenkowych. 17. a) Ba + + SO $ BaSO.; H SO + BaCl $ BaSO. + HCl; b) 699 g; c) czerwonà. 18. a) CO ; b) SO ; c) CO ; d) CH =CH 19. st enie kwasu w 1. kolbie: C %1 =8% równanie reakcji: SO + H O $ H SO masa kwasu siarkowego(vi) = 9,8 g st enie kwasu w. kolbie: C % = 9,8% 0. a) 17 grupa, okres b) niemetaliczny c) 0, I 1. podpunkt a; produkt reakcji z wodà bromowà: wzór CH BrCHBrCHO nazwa:,-dibromopropanal produkt reakcji z odczynnikiem Tollensa: wzór: CH =CHCOOH, nazwa: kwas propenowy. 7 9 Br liczba nukleonów = 79, liczba elektronów walencyjnych = Br liczba nukleonów = 81, liczba elektronów walencyjnych = 7. obliczenie w 1. roztworze: 0, mola jonów chlorkowych obliczenie w. roztworze: 0,6 mola jonów chlorkowych. 8 6 Rn. A C H OH, etanol B CH CHO, etanal C CH COOH, kwas etanowy 1) CH CHO + Ag O $ CH COOH + Ag ) C H OH + CuO $ CH CHO + H O + Cu

4 6. W aêciwoêci substancji o wiàzaniu jonowym: a, c i d; w aêciwoêci substancji o wiàzaniu kowalencyjnym: b, e i f. 7. a) 8, czàsteczek,,; b), 8, atomów,,8; c) 1,; d) KMnO $ K MnO + MnO + O 18 g KMnO, dm O 0 g KMnO x x =, dm O 9. 1 D; C; B; D; A. m 0. C % = s 100% ; m r = 1, g; d = 1, g/cm 0, g mol ; C m = = 10 ; 0 g/mol 0,001 dm dm m r 1. Reakcje utleniania i redukcji zajdà w probówkach: 1 i. 1) Zn + Fe + $ Zn + + Fe utleniacz: Fe +, reduktor: Zn ) Fe + H + $ Fe + + H utleniacz: H +, reduktor: Fe. W aêciwoêç Wzór zwiàzku mocny kwas H SO substancja higroskopijna NaOH tlenek o charakterze kwasowym SO tlenek o budowie jonowej K O sól trudno rozpuszczalna w wodzie Ca (PO ) kwas, którego wszystkie sole sà dobrze rozpuszczalne w wodzie HNO. Typ zwiàzku Wzory zwiàzków B dnie (omy kowo) wpisane wzory zwiàzków tlenki zasadowe MgO, Li O, CaO, BeO BeO tlenki reagujàce z wodà CaO, SO, P O 10, SO mocne kwasy HNO, HCl, HBr, HClO kwasy wieloprotonowe H PO, H P O 7, HPO, H PO HPO zwiàzki trudno rozpuszczalne w wodzie Mg (PO ), Mg(OH), MgCO, MgSO MgSO silne reduktory Ca, Mg, CO, SO, F F. A: CH= CCH ; B: CH CHOHCH ; C: CH CCH. O

5 . Substancja Etanol Fenol Na + + NaOH + HNO + + CH COOH + + woda bromowa + Na CO 6. 1 B; E; C. 7. Nazwa procesu Nr probówki Obserwacje wysalanie reakcja biuretowa reakcja ksantoproteinowa 1 Powstaje bia y, k aczkowaty osad, bia ko si Êci o. Roztwór w probówce zabarwia si na kolor ró owofioletowy. ZawartoÊç probówki przyjmuje ó te zabarwienie. 8. S + O $ SO 1 SO + O $ SO SO + Ba(OH) $ BaSO + H O masa osadu: 1 mol S g BaSO 0,1 mola x x =, g 9. przyk adowa para substancji (rozpuszczalna sól wapnia i rozpuszczalny fosforan, np. Ca(NO ), Na PO. czàsteczkowe równanie reakcji np.: Ca(NO ) + Na PO $ Ca (PO ) + 6 NaNO skrócone jonowego równania reakcji: Ca + + PO $ Ca (PO ) 0. i 1. obliczenie masy molowej pierwiastka II II MeO M Me M O = M Me 16g/mol = M Me = 16 g/mol = 0 g/mol & Ca Ca + O $ CaO

6 . n NH n HCl m NH m HCl = = 1 1 m NH = m HCl 17 g/mol 6,/mol 17 6, 17 g/mol m NH = 7, g =, g NH 6, g/mol g, g = 0,6 g NH. zawartoêç X w stopie: 100% 90,8% = 9,% m X = 0,09 70, g = 6,9 g X + HCl $ X Cl + H, dm n X = n wodoru = m 6,9 g = 0,1 mola M X = = = 6,9 g/mol, dm /mol n 0,1 mola X = Zn. A 1; B ; C ; D. 1 A, B, E; C, D 6. tlenek wapnia; tlenek zasadowy; CaO + H O $ Ca(OH) tlenek siarki(vi); tlenek kwasowy; SO + H O $ H SO tlenek potasu; tlenek zasadowy; K O + H O $ KOH 7. liczba protonów: 16; liczba elektronów: 18; liczba neutronów: przemiana b 9. rozpuszczalna sól wapnia, np. CaCl, Ca(NO ) rozpuszczalny w glan, np. Na CO, K CO, (NH ) CO kwasy, np. HCl, HNO Przyk ad opisu: Do roztworu CaCl dodajemy roztwór Na CO. Wytràca si osad w glanu wapnia. Do odsàczonego osadu dodajemy roztwór kwasu solnego. Osad si roztwarza, powstaje klarowny roztwór zawierajàcy jony wapnia. równania czàsteczkowe CaCl + Na CO $ CaCO. + NaCl CaCO + HCl $ CaCl + CO + H O równania jonowe Ca + + CO $ CaCO. CaCO. + H + $ Ca + + H O + CO 0. II 0 S $ S + e /. IV 0 S + e $ S /. 1

7 zbilansowanie liczby elektronów w równaniach po ówkowych II 0 S $ S + e IV 0 S + e $ S II IV 0 S + S $ S wspó czynniki w równaniu H S + SO $ S + H O wskazanie utleniacza i reduktora IV utleniacz: S, reduktor: S II

8 Numer zadania przyporzàdkowaƒ pkt 1 1 przyporzàdkowaƒ pkt 9 11 przyporzàdkowaƒ 1 pkt wskazanie tlenku glinu 1 pkt Punktacja czàstkowa podanie wzoru soli 1 pkt napisanie równania reakcji z b x1 pkt napisanie równania reakcji z c x1 pkt obliczenie masy próbek 1 pkt porównanie liczby czàsteczek 1 pkt przyporzàdkowania pkt przyporzàdkowania 1 pkt odczytanie danych z wykresu 1 pkt obliczenie sk adu procentowego 1 pkt ustalenie wzoru pkt Maksymalna liczba punktów za ka de przyporzàdkowanie po 1 pkt 7 8 obliczenie masy soli, którà nale y rozpuêciç w 1 dm wody 1 pkt obliczenie st enia procentowego 1 pkt obliczenie masy NaOH 1 pkt obliczenie masy roztworu 1 pkt obliczenie C % 1 pkt obliczenie moli NaOH 1 pkt obliczenie obj toêci roztworu 1 pkt obliczenie C m 1 pkt 7 9 za uzupe nienie ka dego wiersza tabeli 1 pkt za ka de równanie reakcji po 1 pkt podanie nazw 1 pkt obliczenie masy alkoholu 1 pkt obliczenie masy roztworu 1 pkt obliczenie st enia 1 pkt podanie nazwy 1 pkt podanie wzoru homologu 1 pkt podanie wzorów izomerów pkt a 1 pkt b równania reakcji pkt napisanie równania reakcji x1 pkt zaklasyfikowanie reakcji do odpowiednich procesów pkt 6

9 Numer zadania dla ka dej przemiany: za równanie reakcji 1 pkt za bilans elektronowy 1 pkt Punktacja czàstkowa wskazanie roztworów przewodzàcych pràd 1 pkt napisanie równania reakcji x1 pkt a równanie czàsteczkowe 1 pkt równanie jonowe 1 pkt b 1 pkt c 1 pkt Maksymalna liczba punktów 6 18 za uzupe nienie ka dego równania reakcji 1 pkt 19 obliczenie st enia kwasu w 1. kolbie 1 pkt obliczenie masy kwasu siarkowego(vi) 1 pkt obliczenie st enia kwasu w. kolbie 1 pkt 0 za ka dy podpunkt po 1 pkt 1 za wskazanie podpunktu a 1 pkt podanie produktu reakcji z wodà bromowà (wzór i nazwa) 1 pkt podanie produktu reakcji z odczynnikiem Tollensa (wzór i nazwa) 1 pkt podanie symboli izotopów 1 pkt podanie liczby nukleonów 1 pkt podanie liczby elektronów walencyjnych 1 pkt obliczenie w ka dym roztworze po 1 pkt 6 7 podanie symbolu pierwiastka 1 pkt podanie liczby atomowej i liczby masowej 1 pkt za podanie wzorów i nazw po 1 pkt za napisanie równaƒ reakcji po 1 pkt podanie nazw wiàzaƒ 1 pkt 6 poprawnych przyporzàdkowaƒ pkt poprawne przyporzàdkowania 1 pkt 9 8 poprawnych obliczeƒ pkt 7 6 poprawnych obliczeƒ pkt poprawne obliczenia pkt poprawne obliczenia 1 pkt 8 obliczenie obj toêci tlenu pkt 9 przyporzàdkowanie równania x1 pkt 0 1 obliczenie g stoêci roztworu 1 pkt obliczenie st enia molowego roztworu 1 pkt za podanie numerów probówek 1 pkt za równania reakcji x1 pkt za wskazanie utleniacza i reduktora 1 pkt

10 Numer zadania podanie 6 wzorów pkt podanie wzorów pkt podanie wzorów 1 pkt wpisanie zwiàzków pkt wpisanie zwiàzków 1 pkt Punktacja czàstkowa Maksymalna liczba punktów za ka dy wzór po 1 pkt za ka dy wype niony wiersz tabeli po 1 pkt 6 6 za ka de poprawne przyporzàdkowanie po 1 pkt 7 za wype nienie ka dej komórki tabeli po 1 pkt napisanie równaƒ reakcji 1 pkt obliczenie masy osadu 1 pkt podanie przyk adowej pary substancji 1 pkt napisanie czàsteczkowego równania reakcji 1 pkt napisanie skróconego jonowego równania reakcji 1 pkt 0 podanie numerów 1 pkt 1 1 obliczenie masy molowej pierwiastka 1 pkt podanie symbolu Ca 1 pkt podanie stosunku molowego substratów reakcji 1 pkt wyliczenie masy jednego substratu 1 pkt wyliczenie iloêci amoniaku 1 pkt rozwiàzanie zadania pkt podanie nazwy 1 pkt prawid owe przyporzàdkowania pkt prawid owe przyporzàdkowania pkt prawid owe przyporzàdkowania 1 pkt podanie prawid owych w aêciwoêci pkt podanie prawid owych w aêciwoêci 1 pkt 6 za prawid owe uzupe nienie ka dego wiersza tabeli po 1 pkt 7 podanie prawid owego zestawu wartoêci 1 pkt 1 8 okreêlenie typu przemiany 1 pkt podanie zestawu odczynników 1 pkt opisanie doêwiadczenia 1 pkt za napisanie równaƒ czàsteczkowych po 1 pkt za napisanie równaƒ jonowych po 1 pkt napisanie równaƒ po ówkowych 1 pkt zbilansowanie liczby elektronów w równaniach po ówkowych 1 pkt uzgodnienie wspó czynników w równaniu 1 pkt wskazanie utleniacza i reduktora 1 pkt 6