Arkusz kalkulacyjny - Zadanie 6

Arkusz kalkulacyjny - Zadanie 6 Tabela przestawna to narzędzie, które oferuje szybkie tworzenie tzw. raportu tabeli przestawnej, czyli podsumowywania skomplikowanego zbioru danych. Wstawianie tabeli przestawnej 1. Otwórz skoroszyt Produkcja.xlsx, następnie przejdź do arkusza Dane. 2. Na karcie Wstawianie/Tabele wybierz Tabela przestawna. 3. W oknie Tworzenie tabeli przestawnej: W polu Tabela/zakres zaznacz wszystkie komórki zawierające dane w arkuszu Dane. Zaznacz opcję Nowy arkusz i kliknij OK. Tworzenie tabeli przestawnej Przykład 1. Tabela przestawna zawierająca zestawienie liczby wyprodukowanych sztuk wszystkich produktów w podziale na lata. Etykiety wierszy Suma z Liczba wyprodukowanych sztuk 21 12578 211 13394 212 128734 Suma końcowa 38768 Rozwiązanie: w arkuszu zawierającym tabelę przestawną w oknie Lista pól tabeli przestawnej: przeciągnij pole Liczba wyprodukowanych sztuk do okna Wartość, przeciągnij pole Rok do okna Etykiety wierszy. Przykład 2. Tabela przestawna zawierająca zestawienie wartości produkcji wszystkich produktów w podziale na lata i kwartały. Suma z Wartość produkcji Etykiety kolumn Etykiety wierszy 1 2 3 4 Suma końcowa 1383266 188882 142424 18253 649918 21 211 212 1781795 214644 175882 148576 74227 182642 15619 2177673 1392216 6956499 4991481 5455716 5359995 468452 2487644 Suma końcowa Rozwiązanie: w oknie Lista pól tabeli przestawnej: przeciągnij pole Wartość produkcji do okna Wartość, przeciągnij pole Rok do okna Etykiety wierszy, przeciągnij pole Kwartał do okna Etykiety kolumn. Zadania Wykonaj poniższe zadania za pomocą tabel przestawnych na podstawie danych zawartych w arkuszu Dane. Każde zadanie należy wykonać w nowym arkuszu w skoroszycie Produkcja. Zadanie 1. Wykonaj zestawienie liczby wyprodukowanych sztuk w podziale na lata i model produktu. Suma z Liczba wyprodukowanych sztuk Etykiety kolumn Etykiety wierszy 21 211 212 Suma końcowa 1

Model_A1 48942 46711 43875 139528 Model_A2 2353 26365 2847 7832 Model_A3 18849 222 2464 64933 Model_B1 34459 37998 32388 14845 Suma końcowa 12578 13394 128734 38768 Zadanie 2. Wykonaj zestawienie wartości produkcji w podziale na lata, kwartały oraz miejsce produkcji. Suma z Wartość produkcji Etykiety kolumn Etykiety wierszy "Centrum" "Południe" "Północ" Suma końcowa 21 268782 2825276 977822 649918 1 55155 69364 141352 1383266 2 7512 74575 383932 188882 3 56838 686518 169342 142424 4 81669 72644 283196 18253 211 35196 24531 1584721 74227 1 86652 544584 37691 1781795 2 9651 566342 541792 214644 3 62247 817268 318344 175882 4 654696 477116 353894 148576 212 2963594 2435585 155732 6956499 1 63489 73175 46455 182642 2 82795 635 15439 15619 3 94569 756544 4766 2177673 4 5884 344961 466415 1392216 Suma końcowa 87161 7666171 4119863 2487644 Zadanie 3. Wykonaj zestawienie wartości produkcji tylko w zakładzie produkcyjnym Centrum w podziale na lata. Wskazówka: w oknie Lista pól tabeli przestawnej przeciągnij pole Miejsce produkcji do okna Filtr raportu, następnie w tabeli przestawnej ustaw: Miejsce produkcji - Centrum. Miejsce produkcji Etykiety wierszy "Centrum" Suma z Wartość produkcji 21 268782 211 35196 212 2963594 Suma końcowa 87161 Zadanie 4. Wykonaj zestawienie wartości produkcji oraz liczby wyprodukowanych sztuk tylko w zakładach produkcyjnych Północ i Południe w roku 211 i 212. Wskazówka: w tabeli przestawnej użyj listy rozwijalnej w Etykietach kolumn i w Etykietach wierszy. Etykiety kolumn Suma z Liczba wyprodukowanych sztuk Suma z Wartość produkcji Etykiety wierszy 211 212 211 212 2 Suma z Liczba wyprodukowanych sztuk, Razem Suma z Wartość produkcji, Razem "Południe" 4522 45147 24531 2435585 9349 484895 "Północ" 399 34223 1584721 155732 73313 314241 Suma końcowa 84292 7937 39931 399295 163662 7982936

Tworzenie wykresu przestawnego Wykres przestawny jest graficznym przedstawieniem tabeli przestanej. Przykład 1. Wykres przestawny kolumnowy liczby wyprodukowanych sztuk wszystkich produktów w podziale na miejsce produkcji. 16 14 12 1 8 6 4 2 "Centrum" "Południe" "Północ" Rozwiązanie: 1. Przejdź do arkusza Dane. 2. Na karcie Wstawianie/Tabele wybierz Wykres przestawny. 3. W oknie Tworzenie tabeli przestawnej z wykresem przestawnym: w polu Tabela/zakres zaznacz wszystkie komórki zawierające dane w arkuszu Dane, zaznacz opcję Nowy arkusz i kliknij OK. 4. W oknie Lista pól tabeli przestawnej: przeciągnij pole Liczba wyprodukowanych sztuk do okna Wartość, przeciągnij pole Miejsce produkcji do okna Pola osi (kategorie). Przykład 2. Wykres przestawny słupkowy liczby wyprodukowanych sztuk w podziale na model produktu oraz miejsce produkcji. Model_B1 Model_A3 Model_A2 "Północ" "Południe" "Centrum" Model_A1 2 4 6 8 Rozwiązanie: 1. Przejdź do arkusza Dane. 2. Na karcie Wstawianie/Tabele wybierz Wykres przestawny. 3. W oknie Tworzenie tabeli przestawnej z wykresem przestawnym: w polu Tabela/zakres zaznacz wszystkie komórki zawierające dane w arkuszu Dane, Zaznacz opcję Nowy arkusz i kliknij OK. 4. W oknie Lista pól tabeli przestawnej: przeciągnij pole Liczba wyprodukowanych sztuk do okna Wartość, Przeciągnij pole Miejsce produkcji do okna Pola legendy (serie danych), Przeciągnij pole Model produktu do okna Pola osi (kategorie). 5. Na karcie Projektowanie kliknij Zmień typ wykresu, następnie wybierz wykres Słupkowy grupowany. 3

Zadania Wykonaj poniższe zadania za pomocą wykresów przestawnych na podstawie danych zawartych w arkuszu Dane. Każde zadanie należy wykonać w nowym arkuszu w skoroszycie Produkcja. Zadanie 1. Wykonaj wykres skumulowany kolumnowy liczby wyprodukowanych sztuk w podziale na miejsce produkcji i model produktu. Zadanie 2. Wykonaj wykres kolumnowy 3-W wartości produkcji w podziale na model produktu i miejsce produkcji tylko w zakładach produkcyjnych Północ i Południe. Wskazówka: skorzystaj z listy rozwijalnej w Etykietach kolumn. 16 14 4 12 1 8 6 4 2 Zakład produkcyjny "Centrum" Zakład produkcyjny "Południe" Zakład produkcyjny "Północ" Model_B1 Model_A3 Model_A2 Model_A1 3 2 1 Model_A1 Model_A2 "Południe" Model_A3 Model_B1 "Północ" Zadanie 3. Wykonaj wykres liniowy przedstawiający kwartalną wartość produkcji w latach 21-212 tylko w zakładzie produkcyjnym Centrum. Wskazówka: skorzystaj z okna Filtr raportu. 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Suma 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 21 211 212 Suma Zadanie 4. Wykonaj wykres liniowy przedstawiający liczbę wyprodukowanych sztuk w latach 21-212 w podziale na model produktu. 16 14 12 1 8 6 4 Model_A1 Model_A2 Model_A3 Model_B1 2 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 21 211 212 4

FUNKCJE FINANSOWE Funkcje finansowe to specjalistyczna grupa działań. Dotyczą wyliczania stop procentowych, spłat kredytów, stóp zwrotu inwestycji i.t.p. Nazwy funkcji z tej grupy nie zostały spolszczone i określane są odpowiednimi skrótami z języka angielskiego. Opis działania funkcji jest zamieszczony w pomocy programu Excel. 1. Lokowanie kapitału Dzięki funkcjom lokowania kapitału, można się przekonać, jaką kwotą będziemy dysponować po upływie okresu inwestycji przy określonym oprocentowaniu, ile należy zainwestować, aby osiągnąć z góry zaplanowane zyski, czy też jakie należy wybrać oprocentowanie, aby inwestycja była najbardziej opłacalna. Jedną z funkcji lokowania kapitału jest funkcja FV, która zwraca przyszłą wartość inwestycji przy założeniu stałych płatności (tzw. rat) i stałej stopie procentowej. FV (s t o p a ; l i c z b a _ r a t ; r a t a ; w a ; t y p ) stopa- jest stałą w okresie inwestycji stopą procentową; liczba_rat jest łączną liczbą okresów płatności i kapitalizacji; rata jest wpłatą dokonywaną okresowo, nie ulegającą zmianie w czasie trwania inwestycji; wa określa kapitał początkowy; typ- wskazuje, kiedy przypada płatność (jest liczbą gdy płatność przypada na koniec okresu, lub 1 gdy na początek okresu); jeśli pominiemy ten argument domyślnie przyjmuje się. Wszystkie argumenty odnoszące się do pieniędzy wpłacanych przez klienta (kosztów) mają znak minus (-), wypłacane zaś pieniądze (przychody, zyski) znak plus (+). Przykład 1: Planujesz założyć lokatę bankową w wysokości 1 zł kapitalizowaną miesięcznie przy oprocentowaniu 8% w skali roku. Ile będzie pieniędzy na rachunku po upływie pięciu lat? Miesięczna stopa procentowa będzie wynosiła 8%/12. Liczba okresów kapitalizacji wynosi 12*5lat, czyli 6 miesięcy. Ponadto nie jest planowane wypłacanie dodatkowych pieniędzy w czasie trwania lokaty, co sprawia że argument rata =. Podstawiając odpowiednie dane do funkcji FV otrzymamy wartość jaka pojawi się na rachunku po 5 latach. Przykład 2: Jaki kapitał zgromadzimy, inwestując przez 1 lat po 85 zł rocznie na 12%? Efektywna stopa procentowa wynosi 12%, liczba rat 1, wysokość raty 85 zł, a kapitał początkowy jest równy. Podstawiając odpowiednie dane do funkcji FV otrzymamy wartość kapitału jaki zgromadzimy przy podanych założeniach po 1 latach. Innym rodzajem funkcji finansowej w lokowaniu kapitału jest funkcja FVSCHEDULE. Funkcja ta oblicza wartość końcową kapitału liczonego procentem składanym dla zmiennej stopy procentowej w poszczególnych okresach. Funkcja wymaga podania początkowej wartości kapitału oraz zestawu zmiennych stóp procentowych: FVSCHEDULE(kapitał;stopy), gdzie: kapitał to aktualna wartość inwestycji, stopy to tablica zmiennych stóp procentowych lub zakres zawierający wartości tych stóp. Przykład 3 : Ulokowano 5 zł na lokacie terminowej. Jaka będzie wartość lokaty po upływie roku, przy założeniu zmiennych stóp procentowych jakie zamieszczono w tabeli na nast. stronie. Przepisz tę tabelę do nowego arkusza, a następnie po zapisaniu odpowiednio formuły = FVSCHEDULE(?;?:?) otrzymamy wartość kapitału po roku. 5

[Gdyby ta funkcja nie była dostępna, należy zainstalować dodatek Analysis ToolPak.] A B C D E 1 Kwartał I II III IV 2 Bieżąca wartość kapitału 3 5 zł 6% 6,2% 7% 6,8% 4 5 Przyszła wartość kapitału = oblicz wstawiając odpowiednią funkcję 2. Spłata kredytu Inną grupę funkcji finansowych stanowią te, które dotyczą spłaty zaciągniętych kredytów i pożyczek. Pozwalają one na wyliczenie wysokości rat, wyznaczenie maksymalnej wysokości kredytu dla z góry ustalonej wysokości raty i oprocentowania lub wartości odsetek. Do tej grupy należą funkcje: PV oraz PMT; IPMT; PPMT. Funkcja PV zwraca bieżącą wartość inwestycji, czyli bieżącą wartość sumy wartości przyszłych nakładów. Jej składnia jest następująca: PV (s t o p a ; l i c z b a _ r a t ; r a t a ; w p ; t y p ) stopa- jest stałą stopą procentową we wszystkich okresach; liczba_rat jest łączną liczbą okresów płatności; rata jest stałą płatnością dokonywaną w każdym okresie; wp jest wartością końcową lub poziomem finansowym, jaki chce się uzyskać po ostatniej wpłacie; jeśli argument jest pominięty, to jako jego wartość przyjmuje się ; typ- jest liczbą lub 1 wskazującą, kiedy płatność ma miejsce. Przykład 4: Jaką kwotę może pożyczyć inwestor na 1 lat przy oprocentowaniu 9% i maksymalnej miesięcznej spłacie w wysokości 5 zł? Funkcja PMT zwraca wysokość stałej okresowej spłaty pożyczki udzielonej przy stałym oprocentowaniu: PMT(stopa;liczba_rat;wa;wp;typ), gdzie: stopa jest stałą w okresie spłaty stopą procentową, liczba_rat jest łączną liczbą okresów płatności, wa jest aktualną wartością, jaką seria przyszłych rat jest warta, wp jest przyszłą wartością lub poziomem finansowym, do którego zmierza się po dodaniu ostatniej płatności (jeśli argument jest pominięty, to jako jego wartość przyjmuje się ), typ jest liczbą lub 1 wskazującą, kiedy płatność ma miejsce (na koniec okresu lub na początek) Przykład 5: Ile wyniesie miesięczna spłata, jeśli pożyczka w wysokości 5 zł została udzielona na 25 lat przy stałym oprocentowaniu 12% rocznie? stopa 12% : 12 miesięcy = 1%; liczba_rat 25 * 12 miesięcy wa 5 zł wp typ (na koniec okresu płatności, czyli na koniec miesiąca) Oblicz spłatę dla tej samej pożyczki na (a) koniec miesiąca oraz na (b) początek miesiąca. 6

Arkusz kalkulacyjny - Zadanie 7- dodatkowe I. Tabele zamiast zakresów. Otwórz plik o nazwie Sumy pośrednie-przykład. Jeśli dane zapisane w arkuszu są obszerne, wówczas odnalezienie określonej informacji może od nas wymagać dużo wysiłku i czasu. W takim przypadku należy wpierw posortować dane według ustalonej kolejności, a także przefiltrować je tak, by ukryć te, które w danym momencie nie są nam potrzebne. W celu ułatwienia sortowania, filtrowania, podsumowywania i formatowania danych, warto przekonwertować zawierający je zakres arkusza do specjalnego typu obiektu zwanego tabelą. Komórki przypisane do tabeli utworzą wówczas spójną całość. W arkuszu Sumy pośrednie przekonwertuj zakres danych w tabelę, zaznaczając dowolną komórkę należącą do zakresu B2:I6578, a następnie klikając przycisk Tabela znajdujący się na karcie Wstawianie w grupie Tabele. Aby dokonać porządkowania danych w tak dużej bazie należy wyeliminować powtarzające się wiersze- jeżeli zachodzi taka konieczność: - Zaznaczamy dowolną komórkę tabeli a następnie klikamy przycisk Usuń duplikaty znajdujący się na karcie Dane w grupie Narzędzia danych lub na karcie Projektowanie w grupie Narzędzia. Ile było duplikatów? Dokonaj sortowania w tabeli według nazwy firmy, alfabetycznie. Analogicznie możemy filtrować w celu wybrania np. produkcji z jednego miesiąca. II. Sumy częściowe- szybkie podsumowywanie danych Excel umożliwia szybkie podsumowanie odpowiednio pogrupowanych wierszy. Jeżeli wiersze przeznaczone do podsumowania tworzą tabelę danych (a nie zakres), wówczas należy najpierw przekonwertować ją do zwykłego zakresu: Będąc w dowolnej komórce tabeli kliknij przycisk Konwertuj na zakres (karta Projektowanie, grupa Narzędzia). Aby obliczyć sumę produkcji dla poszczególnych firm w naszych danych, musimy mieć zakres posortowany według firm. Zaznaczamy dowolną komórkę zakresu a następnie klikamy przycisk Suma częściowa (na karcie Dane w grupie Konspekt). Po otwarciu okna Sumy częściowe rozwijamy listę przypisaną do pola Dla każdej zmiany w: i wybieramy opcję FIRMA. Rozwijamy listę przypisaną do pola Użyj funkcji i wybieramy opcję SUMA [ Należy tu zauważyć, że wbrew nazwie, suma pośrednia wcale nie musi realizować sumowania- np. wówczas gdy wybierzemy ŚREDNIA] W polu Dodaj sumę częściową do zaznacz jedynie pole opcji przypisane do kolumny LICZBA. Po kliknięciu OK pomiędzy grupami dotychczasowych wierszy pojawią się całkiem nowe wiersze, niosące informację o sumie ilości produkcji w każdej firmie. Proszę zauważyć że dane oraz ich podsumowania utworzyły strukturę hierarchiczną określaną mianem konspektu. Dodatkowe przyciski 1, 2, 3 pozwalają na wyświetlanie bądź ukrycie wybranych grup wierszy, określając tym samym stopień szczegółowości zestawienia. Kliknij na przycisk 2- i zobacz co otrzymałeś, a następnie na przycisk 1. Do następnego arkusza skopiuj dane dotyczące tylko jednej firmy, a następnie wyznacz średnią wielkość produkcji dziennej w każdym miesiącu, analogicznie jak wyżej. 7