AKTUALNA SYTUACJA W SEKTORZE BANKOWYM (NA KONIEC MAJA 216 R.) W okresie styczeń-maj 216 r. sektor bankowy wypracował zysk netto w wysokości 5,3 mld PLN, co oznacza wyhamowanie tempa spadku do 17% r/r (-1,1 mld PLN r/r) wobec spadku o 28,9% r/r na koniec 215 r. Znacząca część spadku zysku netto była związana z wprowadzonym podatkiem bankowym oraz spadkiem wyniku z tytułu prowizji i opłat (wpływ rozwiązań regulacyjnych oraz niekorzystnej koniunktury na rynku kapitałowym). Mimo sprzyjającego otoczenia makroekonomicznego w okresie styczeń-maj 216 r. wynik z tytułu odpisów pogorszył się (+15,7% r/r), na co istotny wpływ miało utworzenie odpisów z tytułu aktywów zaklasyfikowanych przez jeden z banków komercyjnych jako działalność zaniechana. W maju 216 r. sektor bankowy kontynuował przyspieszenie tempa wzrostu kosztów pracowniczych, które wzrosły o 5,5% r/r (mimo spadku zatrudnienia w sektorze bankowym). Spadek kosztów rzeczowych (o ok. 1,7% r/r) wskazuje na kontynuowanie ścisłej kontroli kosztów rzeczowych. Wg stanu na koniec maja 216 r. tempo wzrostu r/r aktywów i kredytów sektora bankowego pozostawało na zbliżonym poziomie (odpowiednio +5,2% r/r i +5,3% r/r), przy nieznacznym wyhamowaniu rocznego tempa wzrostu zarówno aktywów jak i kredytów m/m. Nadal najwyższym rocznym tempem wzrostu wyróżniały się na koniec maja 216 r. kredyty konsumpcyjne (+9,4% r/r), przy relatywnie niskim tempie wzrostu kredytów przedsiębiorstw ( +9,2% r/r, a po wyłączeniu efektu kursowego +7,1% r/r), co nastąpiło w warunkach niewielkiej aprecjacji r/r PLN wobec CHF i znacznej deprecjacji r/r PLN wobec EUR i USD. W warunkach braku alternatyw dla lokowania oszczędności (ujemne stopy zwrotu w głównych segmentach rynku funduszy inwestycyjnych powiązanych z rynkiem akcji utrzymujące się od sierpnia 215 r.), na koniec maja 216 r. roczne tempo wzrostu depozytów sektora bankowego wyniosło 12, r/r. Był to efekt m.in. dalszego przyspieszenia tempa wzrostu depozytów sektora budżetowego oraz niemonetarnych instytucji finansowych, przy względnie stabilnym tempie wzrostu depozytów osób prywatnych oraz przedsiębiorstw. Wysokie tempo wzrostu depozytów sektora przedsiębiorstw i rosnące środki na rachunkach bankowych przedsiębiorstw, wynikają przede wszystkim z wysokiego poziomu rentowności polskich przedsiębiorstw, a także z preferencji dotyczących sposobu finansowania działalności (głównie środkami własnymi). W warunkach zdecydowanie silniejszego miesięcznego przyrostu depozytów sektora bankowego niż kredytów, w maju po raz pierwszy od lipca 28 r. wartość depozytów przewyższyła wartość kredytów o 5,1 mld PLN. Warszawa, 7 lipca 216 r. Katarzyna Perkuszewska katarzyna.perkuszewska@pkobp.pl tel. 22 521 88 31 Zysk netto sektora bankowego Czynniki zmiany zysku netto r/r 6,4 zysk netto za 5 m-cy 215-1,3 bankowy* -,4 wynik z tytułu odpisów *szacunek/przybliżenie PKO BP. -,3 wynik z tyt. prowizji i opłat -,3 -,1 koszty działania (i inne pozycje),2 1,1 wynik z wynik pozostałej odsetkowy działalności biznesowej mld PLN 5,3 zysk netto za 5 m-cy 216 W okresie styczeń-maj 216 r. sektor bankowy zrealizował zysk netto w wysokości 5,3 mld PLN, przy znaczącym obciążeniu podatkiem bankowym (ok. 1,3 mld PLN). Na pogorszenie zysku netto r/r, oprócz podatku bankowego, wpłynęło pogorszenie wyniku z tytułu odpisów (efekt zdarzenia jednorazowego opisanego poniżej) oraz dalsze pogorszenie wyniku z tytułu prowizji, a także wzrost kosztów działania w tym głównie kosztów pracowniczych. Istotny pozytywny wpływ na zysk netto miała poprawa wyniku z tytułu odsetek (+1,1 mld PLN r/r). Strona 1/8
AKTUALNA SYTUACJA W SEKTORZE BANKOWYM (NA KONIEC MAJA 216 R.) Zysk netto sektora bankowego - trendy Zysk netto (miesięcznie) 2 1-1 -2 1,1-8,7% mld PLN % r/r narastająco (OP),5-28,9% 1,1 1, 4 2-17,6% -2-17, -4 Tempo spadku r/r zysku netto sektora bankowego na koniec maja 216 r. utrzymało się na porównywalnym poziomie jak na koniec kwietnia (-17, r/r wobec -17,6% r/r). Po wyłączeniu obciążeń związanych z podatkiem bankowym sektor bankowy zrealizował w okresie styczeń-maj 216 r. zysk netto na poziomie zysku netto za okres styczeń-maj 215 r. Wynik odsetkowy (miesięcznie) 5-5 przychody odsetkowe (mld PLN) koszty odsetkowe (mld PLN) wynik odsetkowy % r/r narastająco (OP) 4,3 4,9 4,3 4,5 1,4 1,7 1,3 1,3 8,3% -8,8% -4,8% 8, 2 1-1 -2 Tempo wzrostu wyniku odsetkowego zrealizowanego w okresie styczeń-maj 216 r. utrzymało się na wysokim poziomie 8,; przy czym poziom przychodów odsetkowych wzrósł o 1,3% r/r (przy wzroście aktywów oprocentowanych o ok. 6% r/r), a koszty odsetkowe były niższe o 11,2% r/r. Widoczny był nadal efekt oddziaływania niskich stóp procentowych (ostatnia obniżka podstawowych stóp procentowych dokonana 5 marca 215 r.). Wynik z tytułu prowizji i opłat (miesięcznie) przychody prowizyjne (mld PLN) koszty prowizyjne (mld PLN) wynik prowizyjny % r/r narastająco (OP) 1,4 1,6 1,4 1,3 2,3,4,3,3 1 1-4,8% -1-4,8% -3,4% -5,5% -2-1 Tempo spadku wyniku z tytułu prowizji i opłat zrealizowane w okresie styczeń-maj 216 r. pogłębiło się do -5,5% r/r., nadal pozostając pod negatywnym wpływem słabej sytuacji na rynku kapitałowym determinującej niższe przychody prowizyjne z działalności inwestycyjnej banków. Koszty działania z amortyzacją (miesięcznie) i C/I (z wyłączeniem podatku bankowego) 6 4 2-1 koszty działania z amortyzacją (mld PLN) C/I (za 12 miesięcy; OP) 53,5% 2,7 3, % r/r narastająco (OP) 6,4% 3,8 12,8% 6,4% 59,9% 2,9 2,5 4,3% 2,2% 8 6 4 2-2 Na osłabienie tempa wzrostu kosztów działania zrealizowanych w okresie styczeń-maj 216 r. (+2,2% r/r wobec +4,3% r/r w okresie styczeń-kwiecień br.) miały wpływ: - utrzymujący się wzrost kosztów amortyzacji (+4,1% r/r), - utrzymujący się wzrost kosztów pracowniczych (+5,5% r/r), przy spadku liczby zatrudnionych w sektorze bankowym o 591 etaty r/r (-,3% r/r); - spadek r/r kosztów rzeczowych (ponad 1% r/r). Wynik z tytułu odpisów aktualizujących wartość (miesięcznie) wynik z tytułu odpisów aktualizujacych wartość (mld PLN) % r/r narastająco (OP) % r/r - po wyłączeniu zdarzeń jednorazowych 2 3 17,2% 15,7% 3,8% -,5 1-1 -,6 -,8 -,6-11,5% -2-3 Sytuacja makroekonomiczna sprzyja poprawie wyniku z tytułu odpisów oraz malejącemu kosztowi ryzyka. Jednak w okresie styczeń-maj 216 r. sektor bankowy odnotował znaczące pogorszenie wyniku z tytułu odpisów w ujęciu rocznym (+15,7% r/r). Było to związane z przeszacowaniem do wartości godziwej aktywów z działalności zaniechanej w jednym z banków komercyjnych (dokonano dodatkowego odpisu w wysokości ok.,3 mld PLN). Bez uwzględnienia tego zdarzenia jednorazowego, tempo pogorszenia wyniku z tytułu odpisów sektora bankowego w ujęciu rocznym byłoby zdecydowanie niższe i wyniosłoby ok. +4% r/r. Strona 2/8
AKTUALNA SYTUACJA W SEKTORZE BANKOWYM (NA KONIEC MAJA 216 R.) Kredyty w sektorze bankowym Tempo zmian kredytów (r/r) kursywa kolejno: maj'15, gru'15, kwi'16 14% 12% 8,3% 11,2% 1 9,7% 7,2% 6,8% 9,4% 7, 9,2% 8% 7,4% 9,1% 7, 6% 5,7% 5,4% 6,1% 5,8% 5,3% 4% 5,4% 2% 4,7% 4,9% 2,5% Tempo zmian kredytów MSP (r/r) 1 14% kursywa kolejno maj'15, gru'15, kwi'16 12% 11, 1 9,5% 8,3% 8% 7, 6,7% 8, 6% 5,8% 4, 5,8% 4% 4,7% 5,3% 4,3% 2,6% 2% 2,3% 3, 1,8% Tempo zmian kredytów dużych przedsiębiorstw (r/r) 2 konsumpcyjne przedsiębiorstw (bez zmian kursu) mieszkaniowe os. prywatnych inwestycyjne operacyjne nieruchomości W maju 216 r. odnotowano spadek wolumenu kredytów (-1,1 mld PLN m/m) do 1 96 mld PLN. Ten spadek był spowodowany efektem kursowym (w tym nieznaczną aprecjacją PLN względem EUR i CHF o ok. 1% m/m), na co miał wpływ wyraźny spadek m/m wolumenu kredytów mieszkaniowych (-1,7 mld PLN) i kredytów przedsiębiorstw (-1,6 mld PLN). Jednak w skali roku sektor bankowy odnotował wzrost wolumenu kredytów o 5,3% r/r. Po wyłączeniu efektu kursowego (wg PKO BP) tempo wzrostu kredytów wyniosło 5,4% r/r; przy czym tempem wzrostu (po wyłączeniu efektu kursowego) wyróżniały się kredyty konsumpcyjne (9,8% r/r) i kredyty dla przedsiębiorstw (7,1% r/r) wobec słabszego wzrostu kredytów mieszkaniowych (4,3%). W maju br. nastąpiło osłabienie tempa wzrostu kredytów MSP, w tym największe w zakresie kredytów inwestycyjnych (tu także może być efekt kursowy opisany powyżej). Relatywnie niska aktywność inwestycyjna przedsiębiorstw nie wynika z trudności w dostępie do finansowania jak wskazuje NBP 1. Do czynników, które mają tutaj znaczący wpływ należą: wolne tempo rozwoju firm, nierzadko związane z obawami przed zbyt dynamicznym wzrostem, a także preferencje dotyczące sposobu finansowania działalności, w tym niechęć do ryzyka związanego z zadłużaniem się. 1 kursywa kolejno maj'15, gru'15, kwi'16 92,6% 8 78,6% 6 59,8% 4 18, 9,1% 12,9% 15,1% 12,9% 9,6% 2 5, 14,3% 11,6% 6, -2,7% 4,9% -2-2,8% nieruchomości operacyjne inwestycyjne Tempo zmian kredytów mieszkaniowych (r/r) 16% kursywa kolejno: maj'15, gru'15, kwi'16 12,3% 12% 11, 1,3% 9,7% 6,8% 9,8% 8% 7, 5,1% 4,9% 4% 5,5% 2, 4,3% 4,6% 2,5% -1,5% -4% -6, -8% mieszkaniowe os. prywatnych w PLN mieszkaniowe os. prywatnych mieszkaniowe (bez zmian kursu) mieszkaniowe os. prywatnych w walutach obcych W maju br. widoczny był dalszy trend spadkowy tempa wzrostu kredytów mieszkaniowych w PLN; po raz pierwszy od 29 r. kredyty te przyrastały w tempie jednocyfrowym (+9,8% r/r). Spadkowy trend wzrostu kredytów mieszkaniowych w PLN wzmacniały: stopniowy wzrost oprocentowania nowych kredytów mieszkaniowych w PLN (średnie oprocentowanie nowych umów kredytów mieszkaniowych w PLN wzrosło o 21 pb. r/r, w tym o,8 pb. od grudnia ub.r.) oraz ostrzejsze wymogi dotyczące wkładu własnego obowiązujące od początku 216 r. 1 Źródło: NBP, Raport o stanie równowagi polskiej gospodarki (kwiecień 216). 2 Za znaczący wzrost kredytów na nieruchomości w sektorze dużych przedsiębiorstw w okresie od maja do września 215 r. odpowiada wzrost w jednym z dużych banków komercyjnych (Źródło NBP). Strona 3/8
lis-14 gru-14 sty-15 lut-15 mar-15 kwi-15 maj-15 cze-15 lip-15 sie-15 wrz-15 paź-15 lis-15 gru-15 sty-16 lut-16 mar-16 kwi-16 maj-16 cze-16 AKTUALNA SYTUACJA W SEKTORZE BANKOWYM (NA KONIEC MAJA 216 R.) Depozyty w sektorze bankowym Tempo zmian depozytów (r/r) kursywa kolejno: maj'15, gru'15, kwi'16 13,4% 13,4% 2 11,6% 9,7% 1,5% 1,9% 17, 8,9% 9,8% 13,6% 1 12, 7,6% 5,5% 9,9% 11,3% 1,9% -3, -1-7,1% -2,2% -2-16,6% -3 inst. rządowych i samorządowych przedsiębiorstw niemonetarnych inst. finans. osób prywatnych W warunkach stabilnego, niskiego oprocentowania nowych depozytów w PLN na koniec maja 216 r., wolumen depozytów sektora bankowego wzrósł do 1 11 mld PLN, a roczne tempo wzrostu utrzymało się na bardzo wysokim poziomie (12, r/r). Był to efekt m.in. dalszego przyspieszenia tempa wzrostu wolumenu depozytów sektora budżetowego oraz niemonetarnych instytucji finansowych, przy względnie stabilnym tempie wzrostu depozytów osób prywatnych oraz przedsiębiorstw. Wysoki poziom depozytów sektora przedsiębiorstw, wynika przede wszystkim z wysokiego poziomu rentowności polskich przedsiębiorstw, relatywnie wolnego tempa ich rozwoju, a także z preferencji dotyczących sposobu finansowania działalności. Tempo zmian depozytów osób prywatnych oraz gotówki w obiegu (r/r) 18, 13,5% 9, 4,5% kursywa kolejno: maj'15, gru'15, kwi'16 15,4% 15,1% 11,5% 13,5% 9,7% 7,9% 9,8% 6,5% 16,9% 15,7% 14,7% 14,3% 1,9% 1,9% 7,6% 7,3% gotówka w obiegu depozyty bieżące depozyty terminowe Mimo utrzymującego się niskiego oprocentowania nowych depozytów GD, na koniec maja 216 r., tempo wzrostu depozytów osób prywatnych było na wysokim dwucyfrowym poziomie, przy widocznym przyspieszeniu tempa wzrostu depozytów bieżących kosztem tempa wzrostu depozytów terminowych sektora bankowego. Wysokiej dynamice depozytów osób prywatnych sprzyjała utrzymująca się słaba koniunktura na rynku kapitałowym, powodująca niską atrakcyjność alternatywnych do depozytów form lokowania oszczędności. Średnie oprocentowanie nowych depozytów GD vs. średnie stopy zwrotu 12M z funduszy inwestycyjnych 9% 6% 3% -3% -6% -9% -12% - Źródło: Analizy Online, NBP 3, 1,5% (maj 216) 1,3% -3,5% -8,7% -13,5% fundusze dłużne polskie uniwersalne średnie oprocentowanie depozytów GD* fundusze pieniężne i gotówkowe fundusze mieszane polskie stabilnego wzrostu fundusze mieszane polskie zrównoważone fundusze polskich akcji *dotyczy nowych umów złotowych Na koniec maja 216 r. stopy zwrotu 12M z funduszy inwestycyjnych nadal były niższe niż średnie oprocentowanie nowych depozytów gospodarstw domowych. Udział depozytów w strukturze oszczędności gospodarstw domowych na koniec maja 216 r. wzrósł do 61,5% (+1,6 p.p. r/r), przy spadku oszczędności lokowanych na rynku kapitałowym: - w jednostkach funduszy inwestycyjnych do 11,4% (-1,5 p.p r/r), - w akcjach do 3,5%. (-,9 p.p. r/r). Suma bilansowa, kapitał własny i finansowanie zagraniczne sektora bankowego Aktywa sektora bankowego 1 7 1 6 1 5 1 4 1 3 1 2 mld PLN 1 57 6,1% 1 6 4,4% % r/r (OP) 1 651 1 644 1 5,8% 5,2% 5% Suma bilansowa sektora bankowego na koniec maja 216 r. wzrosła do 1 651 mld PLN (+7,2 mld PLN m/m), na co istotny wpływ miał wzrost depozytów m/m (+12,5 mld PLN m/m), które po stronie aktywnej przełożyły się m.in. na wzrost należności od nierezydenta sektora finansowego. Strona 4/8
AKTUALNA SYTUACJA W SEKTORZE BANKOWYM (NA KONIEC MAJA 216 R.) Kapitał własny sektora bankowego kapitał własny (mld PLN) % r/r (OP) dźwignia kapitałowa maj'16: 1,7% 177,8 174, 18 177,5 167,1 14 5,1% 4,8% 6,3% 1 6,4% 1 5% Na koniec maja 216 r. odnotowano nieznaczne przyspieszenie tempa wzrostu kapitałów własnych do 6,4% r/r, przy spadku stanu kapitału własnego m/m, na co miał wpływ: - efekt dokonywanego przez banki podziału zysku za 215 r. - spadek kapitału z aktualizacji wyceny (efekt wzrostu rentowności obligacji skarbowych m/m o ok. 6 pb. dla 5-letnich obligacji skarbowych). Zobowiązania wobec sektora finansowego - nierezydenta (mld PLN, %) 2 13% 11% 9% 52,9 11,4% 125,9 39,6 124,2 1,2% 43,4 4,9 126,3 1 125,8 1,3% 5 1,1% 15 W maju 216 r. był kontynuowany spadek finansowania zagranicznego. Na koniec maja 216 r. poziom finansowania zagranicznego zmniejszył się do 166,7 mld PLN (-6,8% r/r, wobec -5,1% r/r na koniec kwietnia). Na koniec maja 216 r. relacja finansowania zagranicznego do aktywów osiągnęła historycznie niski poziom 1,1% (od grudnia 29 r.). kredyty depozyty finan. zagran. w sumie bilans. Portfel papierów wartościowych sektora bankowego Papiery wartościowe: zmiana r/r i udział w aktywach papiery wartościowe % r/r udział papierów wartościowych w aktywach udział skarbowych papierów wartosciowych w aktywach Na koniec maja 216 r. roczne tempo wzrostu portfela papierów wartościowych utrzymało się na wysokim dwucyfrowym poziomie 25% 2 1 5% -5% 22,4% 21, 12,2% 12,1% 2,5% 8,9% 23,8% 16,5% 14,9% 23,7% 15,1% 11,5% (+11,5% r/r). Jednocześnie bardzo dynamiczny wzrost odnotowała wartość papierów skarbowych (ponad 3 r/r), a ich udział w aktywach wzrósł do 15,1% (12,1% przed wprowadzeniem podatku bankowego). Rentowność sektora bankowego i wskaźniki finansowe Rentowność (ROE i ROA, za ostatnie 12 miesięcy) 12% 9% 6% 3% 9,3% 1, 6,7%,7% 1,3% 6, 1,1% 5,9%,9%,6%,7%,6%,5% Rentowność kapitałów sektora bankowego na koniec maja 216 r. spadła do 5,9%. Jednocześnie w samym maju rentowność kapitałów sektora bankowego wyniosła 6,6% (a ROA,7%), wobec oczekiwań banków (wg KNF) na realizację rentowności kapitału na koniec 216 r. na poziomie ok. 7,. ROE (OL) ROA (OP) Dezagregacja ROA (za dany miesiąc) 3 Zmiana (p.p.) 2,3% marża odsetkowa 2,2% marża odsetkowa,7% marża prowizyjna,8% marża prowizyjna,5% pozostała dział. biznesowa,5% pozostała dział. biznesowa -1,8% koszty działania -2,1% koszty działania -,4% -,2% wynik z odpisów/ aktywa bankowy -,3% i inne pozycje -,4% -,2% wynik z odpisów/ aktywa X bankowy i inne pozycje,7% ROA maj 216,3 -,11,5,22 -,2 -,24 -,11 -,17,9% ROA maj 215 Szacunkowa dezagregacja rentowności aktywów sektora bankowego wskazuje, że banki w warunkach niskich stóp procentowych oraz po wprowadzeniu podatku bankowego i w niesprzyjających warunkach dla zwiększania wyniku prowizyjnego, starają się utrzymać swoją rentowność głównie poprzez ścisłą kontrolę kosztów działania. Wpływ podatku bankowego na rentowność aktywów szacujemy na ok. -,2 p.p., co przy średniej dźwigni kapitałowej w sektorze bankowym na poziomie 1,8%, daje wpływ na rentowność kapitałów ponad 2 p.p. 3 Szacunkowa dezagregacja ROA jest oparta na danych miesięcznych i ma charakter przybliżony. Strona 5/8
konsumpcyjne mieszkaniowe MSP duże przedsiębiorstwa pozostałe 8,5 31 58 15,9% 13, 1,8% 99,5% AKTUALNA SYTUACJA W SEKTORZE BANKOWYM (NA KONIEC MAJA 216 R.) Relacja kredyty/depozyty W warunkach zdecydowanie silniejszego przyrostu depozytów sektora bankowego niż 11 11 kredytów, po raz pierwszy od lipca 28 roku wartość depozytów przewyższyła wartość 5-1 -5,1 5-1 kredytów o 5,1 mld PLN. Różnica między kredytami i depozytami (mld PLN) Kredyty/Depozyty Adekwatność kapitałowa 4 2 17,1% 16,3% 15,3% 15,6% 14,9% 15,7% 15, 14, 14,3% 13,6% 1 1Q 215 2Q 215 3Q 215 4Q 215 1Q 216 Łączny współczynnik kapitałowy sektora bankowego na koniec 1Q 216 r. wzrósł do 17,1%, a współczynnik Tier1 do 15,7% (wzrost kw/kw odpowiednio o +,8 p.p. i +,7 p.p.). Wzrost współczynników kapitałowych nastąpił w efekcie wzrostu funduszy własnych (akumulacja wypracowanego zysku w kapitale własnym banków, także w efekcie rosnących wymogów KNF) i zmniejszających się wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego, co przy wzroście wolumenu kredytów kw/kw, może świadczyć o dokonywanej optymalizacji w zakresie wymogów kapitałowych w niektórych bankach. Łączny współczynnik kapitałowy Współczynnik kapitału Tier I Jakość aktywów sektora bankowego Zmiana wartości kredytów zagrożonych (narastająco; mld PLN) 75,3,2-1, -1,2-1,,2 72,4 Na koniec maja 216 r. sektor bankowy odnotował wyraźny spadek r/r wolumenu kredytów zagrożonych oraz niewielki wzrost w porównaniu do kwietnia 216 r. (w maju br. wzrost kredytów zagrożonych głównie w kategoriach kredytów mieszkaniowych i konsumpcyjnych). Udział kredytów zagrożonych główne kategorie kursywa kolejno: maj'15, gru'15, kwi'16 12,2% 12,7% 11,9% 11,9% 12,6% 12, 11,3% 11,2% 1 9,2% 7,7% 7,5% 7,3% 8,1% 7,6% 7,3% 7,3% 5% 3,3% 2,8% 2,9% 2,9% konsumpcyjne MSP duże przedsiębiorstwa mieszkaniowe Po wyraźnej poprawie jakości portfela kredytowego na początku 216 r. (możliwe czyszczenie bilansu w związku z wprowadzeniem podatku bankowego), na koniec maja 216 r. udział kredytów zagrożonych w kredytach utrzymał się na stabilnym poziomie. W ujęciu rocznym, na koniec maja 216 r. poprawiła się jakość portfela wszystkich segmentów kredytów; najsilniej kredytów dużych przedsiębiorstw i MSP. Przyszłość sektora bankowego (wg PKO BP; na podstawie m.in. danych KNF 5 ) Do końca 216 r. sektor bankowy będzie pozostawał pod wpływem niskiego poziomu rynkowych stóp procentowych. Poziom przychodów realizowanych przez banki będzie dodatkowo pod wpływem sytuacji na rynku kapitałowym (wpływ m.in. na poziom realizowanego wyniku prowizyjnego) oraz możliwości zwiększania przez poszczególne banki marży odsetkowej. Wyniki sektora bankowego będą także determinowane zmianami w otoczeniu regulacyjnym oraz sytuacją finansową banków spółdzielczych i SKOK-ów. Pozytywny wpływ na wyniki sektora bankowego w 216 roku będzie miało rozliczenie transakcji przejęcia Visa Europe Ltd. przez Visa Inc. Według KNF (por. przypis 5) banki spodziewają się w 216 r. spadku zysku netto sektora bankowego o ok. 9,6% w porównaniu do zrealizowanego w 215 r., na co wpływ będzie miało m.in. obciążenie banków tzw. podatkiem bankowym, a ROE sektora bankowego może wynieść ok. 7%. Wg KNF łączny współczynnik kapitałowy powinien ukształtować się na poziomie powyżej 16%. Dodatkowo sytuacja sektora bankowego w 216 r. może pozostawać pod wpływem wyników referendum w sprawie Brexit 6 z dnia 23.6.216 r. oraz pod wpływem niepewności dotyczącej przebiegu procesu wyjścia Wlk. Brytanii z UE. Pierwszym skutkiem wyników referendum w sprawie 4 KNF publikuje dane o adekwatności kapitałowej w ujęciu kwartalnym i ze znacznym opóźnieniem. 5 Źródło: KNF, Plany finansowe krajowych banków komercyjnych na 216 r. Strona 6/8
AKTUALNA SYTUACJA W SEKTORZE BANKOWYM (NA KONIEC MAJA 216 R.) Brexitu był wzrost awersji do ryzyka i zmienność na rynkach finansowych, w tym wyraźne osłabienie PLN (szczególnie wobec USD i CHF) oraz wzrost rentowności obligacji skarbowych; te efekty osłabiły się w kolejnych dniach. Osłabienie polskiej waluty względem CHF i EUR będzie oddziaływać na poziom walutowego portfela kredytowego, powodując przede wszystkim zmiany w poziomie płynności banków i ich adekwatności kapitałowej. Ponadto, potencjale dalsze zmiany na rynku walutowym prowadzące do osłabienia PLN względem CHF mogą prowadzić do rosnącej presji na ustawowe rozstrzygnięcie kwestii tzw. frankowiczów. W związku z dużą niepewnością, co do przebiegu procesu wyjścia Wielkiej Brytanii z UE można też oczekiwać w Polsce pogorszenia wskaźników koniunktury dla przedsiębiorstw i konsumentów. Może to wpływać na poziom akcji kredytowej w polskim sektorze bankowym. Dla rozwoju rynku depozytów w 216 r. istotnym czynnikiem będzie m.in. sytuacja na alternatywnych do lokat bankowych rynkach lokowania oszczędności np. w funduszach inwestycyjnych; jednak ze względu na niski poziom stóp zwrotu w głównych segmentach rynku funduszy inwestycyjnych, stanowią one mało atrakcyjną formę lokowania nadwyżek finansowych przez gospodarstwa domowe. Ponadto zmiany, które zaszły na rynku kapitałowym pod wpływem wyników referendum w sprawie Brexit, mogą powodować zwiększenie niepewności klientów indywidualnych i biznesowych - związane z wyceną akcji spółek, co może wpływać na strukturę ich oszczędności, a w sektorze bankowym może powodować pogłębienie spadku wyniku z tytułu prowizji i opłat. W kolejnych latach pozytywny wpływ na strukturę oszczędności GD może mieć Program Budowy Kapitału stanowiący element Planu na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Mimo występujących negatywnych czynników w otoczeniu zewnętrznym (głównie niskie stopy procentowe), można oczekiwać, że sektor bankowy odnotuje znaczący wzrost depozytów w kolejnych okresach. Według KNF, banki komercyjne oczekują w 216 r. wzrostu depozytów sektora niefinansowego o ok. 6% r/r. Kondycji sektora bankowego w 216 r. będzie sprzyjała oczekiwana dobra koniunktura polskiej gospodarki (wg PKO BP tempo wzrostu PKB na koniec 216 r. wyniesie 3,5%) oraz poprawiająca się kondycja finansowa gospodarstw domowych (w tym także w efekcie programu 5+ ) i przedsiębiorstw, co powinno przełożyć się na wzrost popytu na nisko oprocentowane kredyty bankowe, w szczególności konsumpcyjne. Według informacji KNF banki komercyjne oczekują na koniec 216 r. wysokiego tempa wzrostu kredytów konsumpcyjnych (powyżej 8% r/r); zakładają utrzymanie wysokiego tempa wzrostu kredytów dla przedsiębiorstw (12% r/r). W warunkach ostrzejszych wymogów dotyczących wkładu własnego i relatywnie mniejszej atrakcyjności kredytu hipotecznego w warunkach obowiązywania dodatkowych obciążeń dla banków, dynamika kredytów hipotecznych może nadal się zmniejszać. Dodatkowo w 216 r. wyzwaniem regulacyjnym dla banków pozostaną kwestie związane z: (1) wyczerpaniem się w marcu 216 środków przeznaczonych na wsparcie w ramach programu MdM (pula środków na 216 rok wyczerpała się już w marcu br., ale kupujący w 216 roku mogli rezerwować część środków w wysokości 373 mln PLN z puli 73 mln PLN środków przeznaczonych na 217 rok; z 373 mln PLN dostępnych środków zostało już do wykorzystania w 216 r. tylko 2 proc.); (2) ograniczeniem możliwości zwiększania przychodów pozaodsetkowych w warunkach obowiązywania od 11 marca 216 r. przepisów dotyczących ograniczenia maksymalnych pozaodsetkowych przychodów z tytułu kredytów; (3) obowiązujące od stycznia 216 r. zaostrzone wymogi dotyczące wkładu własnego kredytobiorców wynikający z Rekomendacji S (od stycznia 216 r. rekomendowany przez KNF wkład własny wynosi ). W 216 r. wejdzie w życie nowa ustawa o BFG (ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji z 1.6.216 r.), implementująca zapisy dyrektyw BRR i DGS Unii Europejskiej. Największe kontrowersje dotyczą narzędziem bail-in, czyli konwersji na kapitał zobowiązań znajdującego się w trudnej sytuacji banku i pokrycie z niego dotychczasowych strat (może się to wiązać z udziałem w restrukturyzacji również posiadaczy depozytów, o ile ich wielkość przekracza kwotę gwarantowaną, czyli 1 tys. euro). Jednocześnie wg PKO BP, wejście w życie ww. ustawy nie powinno spowodować znaczącego wzrostu kosztów dla sektora bankowego w kolejnym roku. Źródła danych KNF dane miesięczne sektora bankowego NBP dane miesięczne sektora bankowego Analizy Online Słownik użytych pojęć i wskaźników Wskaźniki Pojęcia PKO Bank Polski - kredyty i depozyty sektora bankowego, obliczenia ROE rentowność kapitału własnego; obliczona jako relacja zysku netto za ostatnie 12 miesięcy do średniej wielkości kapitału własnego za ostatnie 12 miesięcy ROA - rentowność aktywów; obliczona jako relacja zysku netto za ostatnie 12 miesięcy do średniej wielkości aktywów za ostatnie 12 miesięcy marża odsetkowa/prowizyjna - obliczona jako relacja odpowiednio wyniku odsetkowego/prowizyjnego za ostatnie 12 miesięcy do średniej wielkości aktywów za ostatnie 12 miesięcy koszty - obliczone jako relacja kosztów działania za ostatnie 12 miesięcy do średniej wielkości aktywów za ostatnie 12 miesięcy koszt ryzyka - obliczony jako relacja wyniku z tytułu odpisów za ostatnie 12 miesięcy do średniej wielkości aktywów za ostatnie 12 miesięcy wynik na działalności biznesowej (przychody) suma wyniku z tytułu odsetek, wyniku z tytułu prowizji i opłat oraz wyniku na pozostałej działalności biznesowej wynik z działalności podstawowej suma wyniku odsetkowego i prowizyjnego wynik z pozostałej działalności biznesowej suma głównie przychodów z tytułu dywidend, wyniku z pozycji wymiany, wyniku z operacji finansowych oraz wyniku na pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych koszty działania suma kosztów osobowych, rzeczowych, pozostałych kosztów działania, amortyzacji i rezerw. 6 Referendum miało miejsce 23.6.216 r., a jego wyniki zostały ogłoszone w dn. 24.6.216 r. W referendum w sprawie przyszłości Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej zwyciężyli zwolennicy Brexitu 51,9% wyborców opowiedziało się za Brexitem, zaś 48,1% za pozostaniem w Unii Europejskiej. Strona 7/8
AKTUALNA SYTUACJA W SEKTORZE BANKOWYM (NA KONIEC MAJA 216 R.) DEPARTAMENT STRATEGII BANKU Dyrektor Departamentu Magdalena Ramatowska t: 22 521 81 6 magdalena.ramatowska@pkobp.pl ZESPÓŁ ANALIZ RYNKU I KONKURENCJI Kierownik Zespołu Elżbieta Sawicka t: 22 521 81 3 elzbieta.sawicka@pkobp.pl Katarzyna Hyż t: 22 58 25 77 katarzyna.hyz@pkobp.pl Katarzyna Perkuszewska t: 22 521 88 31 katarzyna.perkuszewska@pkobp.pl Łukasz Sieradzan-Sobolewski t: 22 58 35 1 lukasz.sieradzan-sobolewski@pkobp.pl Aleksandra Wasilewska t: 22 521 48 25 aleksandra.wasilewska@pkobp.pl Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. PKO BP SA dołożył wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. PKO BP SA nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, ul. Puławska 15, 2-515 Warszawa; Sąd Rejonowy dla m. St. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego numer KRS 26438; NIP: 525--77-38, REGON: 16298263; Kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 PLN. Infolinia: 81 32 32 opłaty zgodne z taryfą operatora Informacja: informacje@pkobp.pl www.pkobp.pl Strona 8/8