Wojciech Górecki Kamil Grzesik Marcin Ha³gas Piotr Kostañski Prawo rzeczowe pytania kazusy tablice 3. wydanie REPETYTORIA C H BECK
REPETYTORIA Prawo rzeczowe
W sprzeda y: T. Dybowski (red.) PRAWO RZECZOWE. SYSTEM PRAWA PRYWATNEGO. TOM 3, wyd. 2 System Prawa Prywatnego E. Gniewek (red.) PRAWO RZECZOWE. SYSTEM PRAWA PRYWATNEGO. TOM 4, wyd. 2 System Prawa Prywatnego E. Gniewek PRAWO RZECZOWE, wyd. 8 Podrêczniki Prawnicze A. Kawa³ko, H. Witczak PRAWO RZECZOWE, wyd. 2 Skrypty Becka A.K. Bieliñski, M. Pannert PRAWO CYWILNE CZÊŒÆ OGÓLNA. PRAWO RZECZOWE Wyk³ady Becka www.sklep.beck.pl
Prawo rzeczowe pytania kazusy tablice 3. wydanie rozszerzone i zmienione dr Wojciech Górecki Adiunkt w Katedrze Prawa Cywilnego Uniwersytetu Jagielloñskiego Kamil Grzesik Pracownik naukowy Krakowskiej Szko³y Wy szej im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Marcin Ha³gas Sêdzia S¹du Rejonowego w Myœlenicach dr Piotr Kostañski Pracownik naukowy Uniwersytetu Jagielloñskiego
Poszczególne czêœci opracowali: Pytania: Wojciech Górecki: Rozdzia³ XIII Kamil Grzesik: Rozdzia³y: VI, VII, IX, XI, XVI (poprawi³ i zaktualizowa³ Piotr Kostañski) Marcin Ha³gas: Rozdzia³ I pytania 1 7, Rozdzia³y II, IV, VII, XIV, XV Piotr Kostañski: Rozdzia³ I pytania 8 14, Rozdzia³y III, V, VIII, X Kazusy: Kamil Grzesik: 6 10 (poprawi³ i zaktualizowa³ Piotr Kostañski) Marcin Ha³gas: 1 5 Piotr Kostañski: 11 14 Tablice: Kamil Grzesik: 10 19, 28 31 (poprawi³ i zaktualizowa³ Piotr Kostañski) Marcin Ha³gas: 1 2, 7 8, 20, 25 27 Piotr Kostañski: 3 6, 9, 21 22, 32 Wojciech Górecki: 23 24 Redakcja: Aneta Flisek Wydawnictwo C.H. Beck 2011 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Sk³ad i ³amanie: Wydawnictwo C.H. Beck Druk i oprawa: P.W.P. Interdruk, Warszawa ISBN 978-83-255-2931-4 ISBN e-book 978-83-255-2932-1
Spis treœci Spis Wykaz treœci skrótów Literatura Przedmowa IX XIII XVII Czêœæ A. Pytania Rozdzia³ I. Ogólne wiadomoœci o prawie rzeczowym 1 Pytania 1 14 Rozdzia³ II. Modele w³asnoœci 22 Pytania 15 18 Rozdzia³ III. Treœæ i wykonywanie prawa w³asnoœci 30 Pytania 19 24 Rozdzia³ IV. Nabycie i utrata prawa w³asnoœci 40 Pytania 25 40 Rozdzia³ V. Wspó³w³asnoœæ 70 Pytania 41 49 Rozdzia³ VI. W³asnoœæ lokali 84 Pytania 50 54 Rozdzia³ VII. Ochrona w³asnoœci 91 Pytania 55 61 Rozdzia³ VIII. U ytkowanie wieczyste 102 Pytania 62 64 Rozdzia³ IX. Prawa rzeczowe ograniczone przepisy ogólne 107 Pytania 65 69 Rozdzia³ X. U ytkowanie 114 Pytania 70 74 Rozdzia³ XI. S³u ebnoœci 120 Pytania 75 81 Rozdzia³ XII. Spó³dzielcze prawo do lokalu 132 Pytania 82 85
VI Spis treœci Rozdzia³ XIII. Hipoteka 140 Pytania 86 94 Rozdzia³ XIV. Zastaw 164 Pytania 95 100 Rozdzia³ XV. Posiadanie 176 Pytania 101 110 Rozdzia³ XVI. Ksiêgi wieczyste 193 Pytania 111 119 Czêœæ B. Kazusy Kazus 1. 205 Kazus 2. 211 Kazus 3. 215 Kazus 4. 223 Kazus 5. 230 Kazus 6. 234 Kazus 7. 240 Kazus 8. 245 Kazus 9. 249 Kazus 10. 252 Kazus 11. 255 Kazus 12. 264 Kazus 13. 269 Kazus 14. 272 Czêœæ C. Tablice Tabl. 1. Prawa rzeczowe (bezwzglêdne) a prawa wzglêdne 279 Tabl. 2. W³asnoœæ prywatna a w³asnoœæ publiczna 280 Tabl. 3. Rodzaje nieruchomoœci 280 Tabl. 4. Czêœæ sk³adowa a przynale noœæ 281 Tabl. 5. Rodzaje po ytków 282 Tabl. 6. Immisje 282 Tabl. 7. Nabycie pierwotne a nabycie pochodne prawa w³asnoœci 283 Tabl. 8. Porównanie zasiedzenia w³asnoœci nieruchomoœci i rzeczy ruchomej 283 Tabl. 9. Podmioty podejmuj¹ce poszczególne czynnoœci zarz¹du rzecz¹ wspóln¹ 284 Tabl. 10. Sposoby zarz¹du nieruchomoœci¹ wspóln¹ 284 Tabl. 11. Porównanie rodzajów nak³adów na rzecz 286 Tabl. 12. Porównanie œrodków ochrony prawa w³asnoœci 286 Tabl. 13. Porównanie sytuacji prawnej posiadacza rzeczy 287 Tabl. 14. Samoistne a akcesoryjne ograniczone prawa rzeczowe 288
Spis treœci VII Tabl. 15. Sposoby powstania ograniczonych praw rzeczowych 288 Tabl. 16. Sposoby wygaœniêcia ograniczonych praw rzeczowych 288 Tabl. 17. Kolejnoœæ zasad pierwszeñstwa ograniczonych praw rzeczowych 289 Tabl. 18. S³u ebnoœci czynne a s³u ebnoœci bierne 289 Tabl. 19. S³u ebnoœci gruntowe a s³u ebnoœci osobiste 290 Tabl. 20. Porównanie w³asnoœciowego prawa do lokalu, lokatorskiego prawa do lokalu i odrêbnej w³asnoœci lokalu w spó³dzielni mieszkaniowej 290 Tabl. 21. Rodzaje u ytkowania 291 Tabl. 22. Podstawowe ró nice pomiêdzy u ytkowaniem a timesharingiem 294 Tabl. 23. Przedmiot hipoteki 294 Tabl. 24. Przedmiot hipoteki 295 Tabl. 25. Porównanie zastawu zwyk³ego i zastawu rejestrowego 296 Tabl. 26. Porównanie posiadania samoistnego, posiadania zale nego, dzier enia oraz w³adztwa prekaryjnego 297 Tabl. 27. Porównanie ochrony posesoryjnej i petytoryjnej 298 Tabl. 28. Deklaratoryjne a konstytutywne wpisy w ksiêdze wieczystej 299 Tabl. 29. Tymczasowe a ostateczne wpisy w ksiêdze wieczystej 299 Tabl. 30. Struktura ksiêgi wieczystej 300 Tabl. 31. Prawa podlegaj¹ce ujawnieniu w ksiêdze wieczystej 300 Tabl. 32. Wa niejsze terminy prawa rzeczowego 301 Indeks rzeczowy 305
Wykaz skrótów Wykaz 1. Akty skrótów prawne ABGB GospNierU KC KC austr. KH KM Konstytucja RP KPC KRO KSH KWU NabNierCU OchrZwU OrdPodU PlZagPrzU PrBank PrNot PrPrzew PWKC Pakiet cesarski z 1.6.1811 r. Powszechna Ksiêga Ustaw Cywilnych (Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch) ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomoœciami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) Kodeks cywilny Kodeks cywilny austriacki ustawa z 1.6.1811 r. ze zm. Kodeks handlowy ustawa z 18.9.2001 r. Kodeks morski (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 217, poz. 1689 ze zm.) ustawa z 2.4.1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) Kodeks postêpowania cywilnego Kodeks rodzinny i opiekuñczy Kodeks spó³ek handlowych ustawa z 6.7.1982 r. o ksiêgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) ustawa z 24.6.1920 r. o nabywaniu nieruchomoœci przez cudzoziemców (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 167, poz. 1758 ze zm.) ustawa z 21.8.1997 r. o ochronie zwierz¹t (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002 ze zm.) ustawa z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) ustawa z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) ustawa z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) ustawa z 14.2.1991 r. Prawo o notariacie (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158 ze zm.) ustawa z 15.11.1984 r. Prawo przewozowe (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601 ze zm.) ustawa z 23.4.1964 r. Przepisy wprowadzaj¹ce Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 94 ze zm.)
X Wykaz skrótów Spó³dzMieszkU W³LokU ZastRejU ustawa z 15.12.2000 r. o spó³dzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) ustawa z 24.6.1994 r. o w³asnoœci lokali (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) ustawa z 6.12.1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 67, poz. 569 ze zm.) 2. Czasopisma Biul. MS Biul. SN DPP Dz.U. GP KPP MoP NP NPN ONSA OSA OSN OSP OSPiKA PGiH PiP PN PPH Pr. Gosp. PS RPEiS TPP Biuletyn Ministerstwa Sprawiedliwoœci Biuletyn S¹du Najwy szego Demokratyczny Przegl¹d Prawniczy Dziennik Ustaw Gazeta Prawna Kwartalnik Prawa Prywatnego Monitor Prawniczy Nowe Prawo Nowy Przegl¹d Notarialny Orzecznictwo Naczelnego S¹du Administracyjnego Orzecznictwo S¹du Apelacyjnego Orzecznictwo S¹du Najwy szego (poprzednio: Zbiór Orzeczeñ S¹du Najwy szego, orzeczenia Izby Cywilnej do 1952 r., od 1953 r. do 1961 r. Orzecznictwo S¹du Najwy - szego, w 1962 r. Izby Cywilnej, od 1963 r. do 1981 r. Izby Cywilnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych, od 1982 r. do 1989 r. Izby Cywilnej i Administracyjnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych, od 1990 r. do 1994 r. Izby Cywilnej oraz Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych, od 1994 r. Izby Cywilnej) Orzecznictwo S¹dów Polskich (od 1990 r.) Orzecznictwo S¹dów Polskich i Komisji Arbitra owych (od 1957 r. do 1989 r.) Prawo Gospodarcze i Handlowe Pañstwo i Prawo Przegl¹d Notarialny Przegl¹d Prawa Handlowego Prawo Gospodarcze Przegl¹d S¹dowy Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny Transformacje Prawa Prywatnego 3. Inne skróty art. artyku³ b. by³y (-a, -e)
Wykaz skrótów XI nast. nastêpny (-a, -e) niepubl. niepublikowany np. na przyk³ad Nr numer NSA Naczelny S¹d Administracyjny por. porównaj post. postanowienie poz. pozycja r. rok SN S¹d Najwy szy s. strona tekst jedn. tekst jednolity uchw. SN(7) Uchwa³a S¹du Najwy szego w sk³adzie 7 sêdziów ust. ustêp wzw. w zwi¹zku wyr. wyrok z. zeszyt zd. zdanie ze sprost. ze sprostowaniem zm. zmiana zob. zobacz
Literatura Literatura I. Wybrane komentarze A. Doliwa, Prawo rzeczowe, Warszawa 2010 E. Gniewek, Kodeks cywilny. Ksiêga druga. W³asnoœæ i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Kraków 2001 E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny, t. I, Komentarz do artyku³ów 1 534, Warszawa 2004 E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2010 K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny, t. I, Komentarz, Warszawa 2008 Z. Resich, J. Ignatowicz, J. Pietrzykowski, J. I. Bielski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Warszawa 1972 S. Rudnicki, Ustawa o ksiêgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postêpowaniu w sprawach wieczystoksiêgowych. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2004 S. Rudnicki, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Ksiêga Druga. W³asnoœæ i inne prawa rzeczowe, wyd. 7, Warszawa 2006 II. Wybrane podrêczniki i opracowania systemowe G. Bieniek, S. Dmowski, G. Rudnicki, S. Rudnicki, Prawo obrotu nieruchomoœciami, wyd. 4, Warszawa 2000 A. Doliwa, Prawo rzeczowe, Warszawa 2006 T. Dybowski (red.), System prawa prywatnego, t. 3, Prawo rzeczowe, Warszawa 2007 M. Gintowt, S. Rudnicki, Problematyka prawna nieruchomoœci, Warszawa 1990 E. Gniewek (red.), System Prawa Prywatnego, t. 4, Prawo rzeczowe, Warszawa 2007 E. Gniewek, Prawo rzeczowe, wyd. 7, Warszawa 2008 J. Ignatowicz, System prawa cywilnego. Prawo w³asnoœci i inne prawa rzeczowe, Ossolineum 1977 J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo rzeczowe, Warszawa 2003 Z. K. Nowakowski, Prawo rzeczowe, Warszawa 1980 J. S. Pi¹towski, B. Kordasiewicz, Prawo spadkowe, wyd. 5, Warszawa 2002 J. Pisuliñski (red.), Kazusy z prawa cywilnego z rozwi¹zaniami, Warszawa 1997 M. Rozwadowska-Herrmann, Kodeks cywilny, Warszawa 2004 T. Smyczyñski, Prawo rodzinne i opiekuñcze, wyd. 3, Warszawa 2001 J. Wasilkowski, Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1963 J. Winiarz, J. Gajda, Prawo rodzinne, wyd. 2, Warszawa 2001 H. Witczak, A. Kawa³ko, Prawo rzeczowe, Warszawa 2004 A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne, zarys czêœci ogólnej, wyd. 3, Warszawa 2001 S. Wójcik, Podstawy prawa cywilnego. Prawo spadkowe, Warszawa 2002
XIV Literatura III. Wybrane opracowania monograficzne, artyku³y i glosy S. Breyer, Przeniesienie w³asnoœci nieruchomoœci, Warszawa 1966 W. Czachórski, Czynnoœci prawne przyczynowe i oderwane w polskim prawie cywilnym, Warszawa 1952 W. Czachórski, Pojêcie i treœæ posiadania wed³ug obowi¹zuj¹cego prawa rzeczowego, NP 1957, Nr 5 W. Czachórski, Glosa do uchwa³y SN(7) z 7.1.1967 r., III CZP 32/66, OSP 1969, Nr 5, poz. 97 B. Dobrzañski, Glosa do uchwa³y SN(7) z 7.1.1967 r., III CZP 32/66, OSP 1969, Nr 5, poz. 97 E. Drozd, Przeniesienie w³asnoœci nieruchomoœci, Warszawa Kraków 1974 E. Drozd, Numerus clausus praw rzeczowych, [w:] Problemy kodyfikacyjne prawa cywilnego (studia i rozprawy). Ksiêga pami¹tkowa ku czci Profesora Zbigniewa Radwañskiego, S. So³tysiñski (red.), Poznañ 1990 T. Dybowski, Ochrona w³asnoœci w polskim prawie cywilnym (rei vindicatio, actio negatoria), Warszawa 1967 K. Gandor, Prawa podmiotowe tymczasowe. Ekspektatywa, Wroc³aw Warszawa Kraków 1968 A. Gola, Wspó³w³asnoœæ, Warszawa 1987 J. Górecki, Przeniesienie w³asnoœci rzeczy ruchomej, Wroc³aw 1950 J. Ignatowicz, Ochrona posiadania, Warszawa 1963 J. Ignatowicz, Przemiany prawa w³asnoœci w œwietle przepisów Kodeksu cywilnego, SC 1969, t. XIII XIV A. Karnicka-Kawczyñska, J. Kawczyñski, Wspó³w³asnoœæ jako szczególna forma w³asnoœci, Problematyka i wzory pism, Warszawa 2000 M. Kêpiñski, Glosa do uchwa³y SN(7) z 7.1.1967 r., III CZP 32/66, NP 1970, Nr 2 A. Klein, Elementy stosunku prawnego prawa rzeczowego, Wroc³aw 1976 P. Kostañski, Zniesienie wspó³w³asnoœci nieruchomoœci w drodze umowy, Kraków 2004 A. Kubas, Rozszerzona skutecznoœæ wierzytelnoœci, SC 1969, t. XIII XIV A. Kubas, Budowa na cudzym gruncie, Warszawa 1972 A. Kubas, Ograniczenie ochrony posesoryjnej miêdzy wspó³posiadaczami, Pal. 1972, Nr 7 8 A. Kunicki, Zasiedzenie w prawie polskim, Warszawa 1964 A. Kunicki, Domniemania w prawie rzeczowym, Warszawa 1969 J. Pisuliñski, Hipoteka kaucyjna, Kraków 2002 S. P³aza, Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. 3, Okres miêdzywojenny, Kraków 2001 K. Przyby³owski, Podstawowe zagadnienia z zakresu ochrony posiadania, Lwów 1929 K. Przyby³owski, Dobra wiara w polskim prawie cywilnym (ogólne uwagi o pojêciu), SC 1970, t. XV S. Rudnicki, S¹siedztwo nieruchomoœci. Problematyka prawna, Kraków 1998 S. Rudnicki, Hipoteka jako zabezpieczenie wierzytelnoœci, wyd. 2, Warszawa 2006 A. Stelmachowski, Istota i funkcje posiadania, Warszawa 1958 B. Swaczyna, Umowne zniesienie wspó³w³asnoœci nieruchomoœci, Warszawa 2004 A. Szpunar, Nabycie w³asnoœci ruchomoœci od nieuprawnionego, Kraków 1998 A. Szpunar, O pierwotnym i pochodnym nabyciu prawa podmiotowego, Rej. 1999, z. 8 G. Tracz, Aktualnoœæ generalnej zasady kauzalnoœci czynnoœci prawnych przysparzaj¹cych w prawie polskim, KPP 1997, z. 3 J. Wasilkowski, Pojêcie w³asnoœci we wspó³czesnym prawie polskim, Warszawa 1972
Literatura XV A. W¹siewicz, Powstanie, istota i zniesienie wspó³w³asnoœci u³amkowej, Poznañ 1965 S. Wójcik, Czy posiadanie jest dziedziczne, [w:] Ksiêga pami¹tkowa dla uczczenia pracy naukowej Kazimierza Przyby³owskiego, Kraków Warszawa 1964 S. Wójcik, Windykacyjna ochrona w³asnoœci w polskim prawie cywilnym, Kraków 1965 K. Zaradkiewicz, Numerus apertus abstrakcyjnych czynnoœci prawnych w polskim prawie cywilnym?, KPP 1999, z. 2
Przedmowa Przedmowa Przekazywane do r¹k Czytelnika opracowanie stanowi systematyczne omówienie podstawowych zagadnieñ prawa rzeczowego. Sk³ada siê z trzech czêœci: w pierwszej, maj¹cej postaæ odpowiedzi na pytania, koncentrujemy siê na poszczególnych instytucjach prawa rzeczowego. W drugiej w formie kazusów z propozycjami ich rozwi¹zañ staraliœmy siê przedstawiæ zagadnienia maj¹ce znaczenie nie tylko dydaktyczne, ale równie praktyczne. Ca³oœæ uzupe³niaj¹ tabele, podsumowuj¹ce i w sposób obrazowy przedstawiaj¹ce wybrane problemy prawa rzeczowego. Niniejsze opracowanie nie zastêpuje podrêcznika, spe³nia ono bowiem inn¹ funkcjê, stanowi repetytorium wiedzy z zakresu prawa rzeczowego, ma u³atwiæ powtarzanie ju opanowanego materia³u, wskazaæ pewne kwestie o wiêkszym znaczeniu, a w czêœci kazusowej przedstawiæ propozycje modelowego rozwi¹zywania problemów prawnych. Przede wszystkim, w zamyœle autorów, opracowanie to ma s³u yæ pomoc¹ w trakcie nauczania przedmiotu Prawo cywilne, dlatego adresowane jest w pierwszej kolejnoœci do studentów studiów prawniczych, ekonomicznych oraz administracyjnych. W tym zakresie przy opracowywaniu poszczególnych zagadnieñ autorzy kierowali siê równie w³asnym doœwiadczeniem dydaktycznym z prowadzonych zajêæ na Uniwersytecie Jagielloñskim oraz w Krakowskiej Akademii im. A. Frycza-Modrzewskiego. Ksi¹ ka ta mo e ponadto s³u yæ aplikantom sêdziowskim, adwokackim, radcowskim czy notarialnym jako pomoc w powtarzaniu materia³u z zakresu prawa rzeczowego przed egzaminem z prawa cywilnego. Opracowanie to ma za zadanie przede wszystkim pomóc Czytelnikowi w zrozumieniu i usystematyzowaniu podstawowych instytucji prawa rzeczowego, dlatego celowo ograniczyliœmy zakres cytowanego orzecznictwa oraz wskazówek bibliograficznych, odsy³aj¹c czytelnika w tym zakresie do podstawowych publikacji z opisywanych zagadnieñ. W opracowaniu uwzglêdniony zosta³ stan prawny i literatura do 31.03.2011 r., w tym ostatnie zmiany dotycz¹ce hipoteki, które wesz³y w ycie 20.02.2011 r. Kraków, kwiecieñ 2011 r. Autorzy
Czêœæ A. Pytania Rozdzia³ I. Ogólne wiadomoœci o prawie rzeczowym Pytanie 1. Czym ró ni siê podmiotowe prawo rzeczowe od przedmiotowego prawa rzeczowego? Wska podstawowe cechy konstrukcyjne stosunków prawnorzeczowych i podmiotowych praw rzeczowych. Czêœæ Rozdzia³ Termin A. I. Pytania prawo Ogólne wiadomoœci nie jest jednoznaczny o prawie rzeczowym mówi¹c o prawie, mo na mieæ na myœli zespó³ norm prawnych albo uprawnienia (kompleks uprawnieñ). Pierwsze ze wskazanych wy ej znaczeñ terminu prawo okreœlane jest jako znaczenie przedmiotowe, drugie podmiotowe. Obydwa pojêcia pozostaj¹ ze sob¹ w œcis³ym zwi¹zku norma prawna (prawo przedmiotowe) reguluje potencjalny stosunek prawny, którego jednym z elementów jest kompleks uprawnieñ (prawo podmiotowe). Tradycyjnie uwa a siê, e prawo rzeczowe w znaczeniu przedmiotowym reguluje cywilnoprawne formy korzystania z rzeczy, maj¹cych postaæ maj¹tkowych praw podmiotowych bezwzglêdnych. Ze stwierdzenia, e przedmiotem praw rzeczowych s¹ rzeczy, wynika tylko tyle, e nie istnieje de lege lata prawo rzeczowe, którego przedmiotem nie mog³aby byæ rzecz, mog¹ natomiast w konkretnych stosunkach funkcjonowaæ w obrocie prawa ustanowione na prawach podmiotowych (np. u ytkowanie na prawie, hipoteka na w³asnoœciowym spó³dzielczym prawie do lokalu mieszkalnego). Prawo rzeczowe w znaczeniu podmiotowym jest zatem tworzone przez zespó³ norm prawnych reguluj¹cych treœæ, powstanie, zmianê, ustanie i ochronê podmiotowych praw rzeczowych. Wszystkie prawa rzeczowe maj¹ charakter praw maj¹tkowych, bowiem normy prawne tworz¹ je w celu ochrony ekonomicznego interesu podmiotów uprawnionych. W. Górecki, K. Grzesik, M. Ha³gas, P. Kostañski, Prawo rzeczowe, Repetytoria C. H. Beck Pyt. 1