Sylabus - Biologia z genetyką 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Farmacja, jednolite studia magisterskie, forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne, profil ogólnoakademicki Rok akademicki: 2016/2017 Nazwa modułu/przedmiotu: Biologia z genetyką Kod przedmiotu (z systemu Pensum): 29521 Jednostka/i prowadząca/e kształcenie: Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot): Semestr studiów (semestr, na którym realizowany jest przedmiot): Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, kierunkowy, fakultatywny): Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz stopnie naukowe wszystkich wykładowców prowadzących przedmiot): Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu Erasmus): Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące sylabusa): Zakład biologii Farmaceutycznej i Biotechnologii Roślin Leczniczych Dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk Pierwszy rok studiów (I) Semestr 1 podstawowy Dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk, dr hab. n. farm. Katarzyna Sykłowska-Baranek, dr n. farm. Wojciech Szypuła, mgr farm. Małgorzata Jeziorek, mgr farm. Dorota Gajdzis- Kuls, dr Anita Śliwińska Nie Dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk Liczba punktów ECTS: 4 2. Cele kształcenia 1. Cel kształcenia wiąże opis całego programu kształcenia z programem studiów. Cele kształcenia dostarczają podstawowych informacji o przedmiocie, opisują jakie kompetencje nabędzie student Strona 1 z 7
po zakończeniu danego kursu. Nauczenie studentów zagadnień związanych z cytologią organizmów eukariotycznych w zakresie niezbędnym do zrozumienia innych przedmiotów o charakterze biologicznym wykładanych w czasie studiów. Nauczenie studentów podstawowych zagadnień związanych z genetyką ze szczególnym uwzględnieniem chorób genetycznych. Nauczenie studentów zagadnień związanych z parazytologią lekarską i chorobami pasożytniczymi. 3. Wymagania wstępne 1. W tym polu zawarte są informacje na temat np. przedmiotów lub oraz efektów kształcenia, które student powinien mieć zaliczone, aby uczestniczyć w zajęciach z przedmiotu. Wiadomości z biologii nauczanej w zakresie rozszerzonym w liceach ogólnokształcących. 4. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia Symbol tworzony przez osobę wypełniającą sylabus (kategoria: W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje oraz numer efektu) W1 (W1, W4, W5,W6, W8, W11,S2, C1, C2, C3, C8, C9, C10, C11, C12, C13) Treść przedmiotowego efektu kształcenia Efekty kształcenia określają co student powinien wiedzieć, rozumieć i być zdolny wykonać po zakończeniu zajęć. Efekty kształcenia wynikają z celów danego przedmiotu. Osiągniecie każdego z efektów powinno być zweryfikowane, aby student uzyskał zaliczenie. Wykazuje znajomość organizacji żywej materii, cytofizjologii komórki i ewolucji układu pasożytżywiciel Wykazuje znajomość organizacji żywej materii i cytofizjologii komórki organizmów eukariotycznych; Zna układ pasożyt żywiciel na przykładzie wybranych, najpowszechniejszych pasożytów człowieka oraz podstawy wykrywania chorób pasożytniczych i ich objawy. Odniesienie do efektu kierunkowego (numer) Numer kierunkowego efektu kształcenia zawarty w Rozporządzeniu Ministra Nauki bądź Uchwały Senatu WUM właściwego kierunku studiów. A.W1. W2 (W9, C4, C5) W3 (W9, C7) W4 (W2, W3, W7) Zna podstawy genetyki klasycznej, populacyjnej i molekularnej oraz genetyczne aspekty różnicowania komórek. Zna podstawy genetyki klasycznej i molekularnej. Rozumie dziedziczenie monogenowe i poligenowe cech człowieka, jest w stanie scharakteryzować genetyczny polimorfizm populacji ludzkiej. Rozumie przyczyny powstawania wybranych chorób genetycznych dziedziczonych monoi poligenowo. Zna podstawy budowy i funkcji błon biologicznych oraz mechanizmów transportu przez błony. A.W2. A.W3. A.W10. Strona 2 z 7
W5 (W10, S1, C4, C5, C6) Zna podstawy molekularnych aspektów cyklu komórkowego proliferacja, apoptoza i transformacja nowotworowa. A.W15. 5. Formy prowadzonych zajęć Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób w grupie Wykład 15 16 nieobowiązkowe Seminarium 6 16 nieobowiązkowe Ćwiczenia 39 16 nieobowiązkowe 6. Tematy zajęć i treści kształcenia np.: W1-Wykład 1- Temat - Treści kształcenia - Symbol/e przedmiotowego efektu kształcenia- Wykładowca- prof. dr hab. Jan Nowak (podanie wykładowcy jest nieobowiązkowe) W2-Wykład 2- Temat - Treści kształcenia - Symbol/e przedmiotowego efektu kształcenia - Wykładowcaprof. dr hab. Jan Nowak (podanie wykładowcy jest nieobowiązkowe) S1-Seminarium 1- Temat - Treści kształcenia - Symbol/e przedmiotowego efektu kształcenia - Wykładowca- prof. dr hab. Jan Nowak (podanie wykładowcy jest nieobowiązkowe) C1-Ćwiczenia 1- Temat - Symbol/e przedmiotowego efektu kształcenia - Wykładowca- prof. dr hab. Jan Nowak (podanie wykładowcy jest nieobowiązkowe) Forma zajęć (W-wykład, S-seminarium, C-ćwiczenia) W1 - Zasadnicze różnice w budowie komórek Procaryota i Eucaryota. Organelle komórkowe - W1 W2 - Budowa błon biologicznych podstawowe składniki lipidowe i rodzaje białek błonowych. Udział retikulum endoplazmatycznego w sortowaniu białek.- W4 W3 Mechanizm transportu pęcherzykowego: kompleksy opłaszczające, adaptyny. Rodzaje transportu pęcherzykowego: endocytoza, fagocytoza i egzocytoza. Pojęcie autofagocytozy Endosomy, Lizosomy. - W4 W4 Cytoszkielet. - W1 W5 Substancja pozakomórkowa. - W1 W6 - Adhezja komórek i typy połączeń międzykomórkowych. - W1 W7 Podstawy transportu substancji przez błony: dyfuzja bierna, dyfuzja ułatwiona, transport aktywny.- W4 W8 Jądro komórkowe. Struktura kwasów nukleinowych. Metylacja DNA. W1 W9 - Przyczyny mutacji genowych spontanicznych i indukowanych. Wybrane mutageny chemiczne i fizyczne wpływające bezpośrednio na DNA. W3 W10 - Podstawy mechanizmów regulacji cyklu komórkowego. Punkty kontrolne. Wybrane białka biorące udział w regulacji cyklu komórkowego i konsekwencje mutacji kodujących je genów. Starzenie się i śmierć komórek. Nekroza i apoptoza. - W5 W11 - Parazytologia - leki przeciwpasożytnicze.- W1 S1 Cytologia cykl życiowy komórki, budowa chromatyny, typy chromosomów. - W5 S2 Parazytologia: rodzaje współżycia organizmów zwierzęcych, klasyfikacja pasożytów na podstawie różnych kryteriów, morfologiczne i fizjologiczne cechy adaptacyjne pasożytów, mechanizmy oddziaływania pasożytów na żywiciela, drogi i źródła inwazji pasożytów, metody wykrywania i zwalczania pasożytów, profilaktyka chorób pasożytniczych. - W1 C1 Porównanie budowy komórki roślinnej i zwierzęcej na podstawie gotowych i przygotowanych przez studentów preparatów mikroskopowych. W1 Strona 3 z 7
C2 Substancje zapasowe komórki roślinnej i struktury komórkowe o znaczeniu diagnostycznym na podstawie gotowych i przygotowanych przez studentów preparatów mikroskopowych. W1 C3 Praktyczne rozróżnianie różnych typów roślinnych ścian komórkowych, na podstawie mikrochemicznych reakcji barwnych.- W1 C4 Podziały komórkowe: 1) Samodzielne rozpoznawanie poszczególnych faz mitozy w preparatach ze stożków wzrostu korzeni Allium cepa.2) Prezentacja multimedialna faz mejozy.przykłady kariotypów roślinnych z uwzględnieniem rozpoznawania różnych typów chromosomów. - W2, W5 C5 Nauka samodzielnego określania indeksu mitotycznego w wykonywanych preparatach mikroskopowych. Rozpoznawanie skutków wpływu wzorcowych związków chemicznych na podziały komórkowe: hamowanie mitozy w stadium metafazy (statmokineza), hamowanie cytokinezy (statmodiereza), zmiany w strukturze chromosomów (aberracje chromosomowe). - W2, W5 C6 Mutageneza środowiskowa. Określanie wpływu wybranych mutagenów środowiskowych na podziały komórkowe i bezpośrednio na chromosomy.- W5 C7 Zapoznanie się z prawidłowym i nieprawidłowym kariotypem człowieka: chromosomy człowieka zróżnicowanie ich budowy morfologicznej w poszczególnych grupach, aberracje chromosomów płciowych i autosomów jako źródło chorób genetycznych. Prezentacja multimedialna przedstawiająca zmiany fenotypowe u pacjentów chorych na choroby genetyczne o różnej etiologii, dokładne omówienie tego zagadnienia. - W3 C8 1. Samodzielne rozpoznawanie składników morfotycznych krwi człowieka w preparatach mikroskopowych. 2. Obserwacje zmian cytologicznych w budowie komórek nowotworowych w preparatach mikroskopowych. - W1 C9 1)Prezentacja multimedialna przedstawiająca różne struktury komórkowe w mikroskopach elektronowych.2)obserwacja elementów substancji pozakomórkowej w preparatach mikroskopowych. - W1 C10 Obserwacja pasożytniczych pierwotniaków w preparatach mikroskopowych oraz omówienie ich morfologii, cyklu rozwojowego, chorobotwórczości i metod wykrywania: 1) Wiciowce Mastigophora, (Flagellata) 2) Korzenionóżki Rhizopoda. 3) Zarodnikowce Sporozoa. 3) Orzęski Ciliata - W1 C11 Obserwacja budowy morfologicznej i anatomicznej pasożytniczych robaków płaskich: 1) Przywry Trematoda (Digenea), 2) Tasiemce Cestoidea. Omówienie ich, cykli rozwojowych, chorobotwórczości i metod wykrywania. - W1 C12 Obserwacja budowy morfologicznej i anatomicznej pasożytniczych robaków obłych: 1) Nicienie Nematoda. Omówienie ich, cykli rozwojowych, chorobotwórczości i metod wykrywania. - W1 C13 - Obserwacja budowy morfologicznej i anatomicznej pasożytniczych owadów i pajęczaków (Insecta, Arachnida). Omówienie ich znaczenia w medycynie. - W1 7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia np. W1, U1, K1 W1 W2 Symbole form prowadzonych zajęć np. W, S, C W1, W4, W5,W6, W8, W11,S2, C1, C2, C3, C8, C9, C10, C11, C12, C13 W9, C4, C5 Sposoby weryfikacji efektu kształcenia Pole definiuje metody wykorzystywana do oceniania studentów np.: kartkówka, kolokwium, raport z ćwiczeń itp. Każda metoda powinna być opisana odrębnie. Kartkówka 3 Kartkówka 4 Kartkówka 5 Kolokwium 1 Kolokwium 2 Egzamin Kartkówka 1 Egzamin Kryterium zaliczenia 60% Strona 4 z 7
W3 W9, C7 W4 W2, W3, W7 Egzamin W5 8. Kryteria oceniania W10, S1, C4, C5, C6 Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin testowy 9. Literatura ocena 2,0 (ndst) 3,0 (dost) 3,5 (ddb) 4,0 (db) 4,5 (pdb) 5,0 (bdb) Kartkówka 2 Kartkówka 1 Egzamin kryteria 60% 60% W tym polu definiujemy kryteria zaliczenia dla konkretnej metody oceniania. Wymagane jest określenie jedynie kryterium zaliczenia. Wymagania związane z uzyskaniem różnych oceny można określić fakultatywnie Nie zna co najmniej 60% przerobionego materiału przedstawionego w punkcie 6 sylabusa - tematy zajęć i treści kształcenia poziomie dostatecznym: 60-65%. poziomie dość dobrym: 66-75%. poziomie dobrym: 76-85%. poziomie na ponad dobrym: 86-95%. poziomie bardzo dobrym: 96-00%. LITERATURA OBOWIĄZKOWA 1. Alberts B., Bray D., Hopkin K Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter P. Podstawy biologii komórki. PWN Warszawa 2007 2. Seminaria z cytofizjologii (red. J. Kawiak, M. Zabla) Elsevier & Partner 2014. 3. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. PZWL Warszawa 1999. 4. Reinhard E.; opracowanie Dingermann T., Kreis W., Rimpler H., Zuendorf I. Biologia Farmaceutyczna MedPharm Polska 2012. LITERATURA ZALECANA 1. Zabel M. (red.) Histologia. Podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii. Urban & Partner Wrocław 2008 2. Brown T.A. Genomy. PWN Warszawa 2009 3. Passarge E. Genetyka. Ilustrowany przewodnik. PZWL Warszawa 2004 4. Węgleński P. ( red.). Genetyka molekularna PWN Warszawa 2008. 5. Kilarski W. Strukturalne podstawy biologii komórki. PWN Warszawa 2003 6. Kłyszejko-Stefanowicz L. Cytobiochemia. PWN Warszawa 2002. 7. Buczek A. Choroby pasożytnicze; epidemiologia, diagnostyka, objawy. Koliber, Lublin 2005. 8. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005. 9. Deryło A. (Redaktor naukowy) Parazytologia i akaroentomologia medyczna. PWN Warszawa 2002 10. Kalkulacja punktów ECTS (1 ECTS = od 25 do 30 godzin pracy studenta) Strona 5 z 7
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Wykład 15 0,6 Seminarium 6 0,3 Ćwiczenia 39 1,5 Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): W tym polu opisujemy nakład samodzielnej pracy przeciętnego studenta konieczny aby zaliczyć przedmiot. W kalkulacji należy uwzględnić m.in. konieczność przygotowania się do zajęć, wykonania pracy domowych, przygotowania się do zaliczeń itp. Przygotowanie studenta do zajęć 10 0,4 Przygotowanie studenta do zaliczeń 30 1,2 11. Informacje dodatkowe Inne (jakie?) - - Razem 100 4 Wszystkie inne ważne dla studenta informacje nie zawarte w standardowym opisie np. dane kontaktowe do osoby odpowiedzialnej za dydaktykę, informacje o kole naukowym działającym przy jednostce, informacje o dojeździe na zajęcia, informacja o konieczności wyposażenia się we własny sprzęt bhp; informacja o lokalizacji zajęć; link to strony internetowej katedry/zakładu itp. ZAKŁAD BIOLOGII FARMACEUTYCZNEJ I BIOTECHNOLOGII ROŚLIN LECZNICZYCH 02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.5720983, 5720984, https://botanika.wum.edu.pl/ e-mail: botanika@wum.edu.pl Osoby odpowiedzialne za dydaktykę: Dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk, kierownik pracowni biologicznej mgr farm. Dorota Gajdzis-Kuls. Konsultacje studenckie: poniedziałki 12.00-13.00. Miejsce wykładów: sala wykładowa na Wydziale Farmaceutycznym. Wykłady odbywają się w semestrze 1 w wymiarze dwóch godzin dydaktycznych tygodniowo (15 wykładów). Miejsce ćwiczeń: pracownia dydaktyczna Zakładu Biologii Farmaceutycznej i Biotechnologii Roślin Leczniczych, ul. Banacha 1, gmach III, piętro 3. Ćwiczenia laboratoryjne są obowiązkowe i odbywają się w semestrze zimowym w wymiarze trzech godzin tygodniowo. Większość zajęć stanowią ćwiczenia mikroskopowe. Praca przy mikroskopach jest indywidualna. Student zobowiązany jest do: samodzielnego przygotowania się do każdych zajęć; posiadania na zajęciach instrumentarium (mikroskopowe szkiełka podstawowe i nakrywkowe, żyletka, igła preparacyjna, ściereczka, ołówek, gumka) oraz fartucha laboratoryjnego; prowadzenia w trakcie zajęć dokumentacji swojej pracy w zeszycie (80-100) o gładkich kartkach. Dokumentację stanowią: temat ćwiczeń, wykonane samodzielnie i starannie rysunki preparatów mikroskopowych z czytelnymi objaśnieniami. Studenci proszeni są o zachowanie porządku na stanowisku pracy. Szczegółowy regulamin pracowni oraz system punktowy oceny pracy studentów podawany jest do wiadomości na pierwszych ćwiczeniach i wywieszony na tablicy ogłoszeń Zakładu i w pracowni. Egzamin z biologii z genetyką odbywa się w sesji zimowej, w terminie zatwierdzonym przez Radę Pedagogiczną. Obejmuje on test z całego materiału. Egzamin poprawkowy odbywa się w sesji poprawkowej (luty) terminie zatwierdzonym przez Radę Pedagogiczną. Przy Zakładzie Biologii Farmaceutycznej i Biotechnologii Roślin Leczniczych Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej WUM od 1 października 2014 roku działa Studenckie Koło Naukowe Herba. Opiekunem naukowym SKN Herba jest mgr farm. Dorota Gajdzis-Kuls. Tematyka badawcza prowadzona w SKN Herba dotyczy biotechnologii roślin leczniczych. Zazwyczaj badania prowadzone w SKN Herba są kontynuowane przez Studenta podczas wykonywania pracy Strona 6 z 7
magisterskiej w semestrze 10. Podpis Kierownika Jednostki Agnieszka Pietrosiuk Podpis osoby odpowiedzialnej za sylabus Dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk Strona 7 z 7