Informacja z prawidłowości funkcjonowania sklepów głównie w małych miastach i wsiach za III kwartał 2013r. Kontrolą objęto łącznie 16 placówek handlu detalicznego. Nieprawidłowości stwierdzono w 12 jednostkach. Wszystkie kontrole podjęto bez uprzedniego zawiadomienia przedsiębiorców o zamiarze ich wszczęcia. Łącznie zbadano 288 partii produktów wartości 12340 zł w tym: - 24 partie lodów; - 32 partie kawy i ekstraktów kawy; - 26 partii herbat; - 31 partii konserw rybnych; - 30 partii czekolad; - 108 partii innych (przetwory mleczne, tłuszcze do smarowania, przetwory owocowo warzywne, koncentraty spożywcze, wyroby cukiernicze, napoje alkoholowe); - 37 partii produktów oferowanych do sprzedaży luzem (przetwory mięsne, wyroby cukiernicze, ryby mrożone). I. Identyfikacja przedsiębiorcy W wyniku przeprowadzonych kontroli ustalono, że wszyscy przedsiębiorcy posiadali aktualne decyzje dotyczące rejestracji i zatwierdzania zakładów przez organy nadzoru sanitarnego, a określony w nich zakres i rodzaj działalności zgodny był ze stanem faktycznym i z wpisami do Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej lub Krajowego Rejestru Sądowego. II. Jakość handlowa środków spożywczych Badaniami laboratoryjnymi na zgodność cech organoleptycznych i fizyko - chemicznych z obowiązującymi przepisami i deklaracjami producentów objęto łącznie 18 partii produktów wartości 3016zł w tym: 3 partie lodów wartości 143zł, 5 partii kawy palonej mielonej wartości 400zł, 2 partie herbat wartości 1884zł, 5 partii konserw rybnych wartości 366zł i 3 partie czekolad wartości 223zł. W wyniku przeprowadzonych badań zakwestionowano 1 partię towaru wartości 36zł tj.: Czekoladę gorzką wiśniową á 100g, z uwagi na niewłaściwe cechy organoleptyczne: kształt - wyraźnie zdeformowany, barwa: niejednolita, brązowa z rozległymi jaśniejszymi przebarwieniami, powierzchnie: górna -
nierównomierna, miejscami bez połysku, dolna - nierównomierna licznymi głębokimi wgłębieniami. z Kontrolowany przedsiębiorca zaakceptował wyniki analiz laboratoryjnych ww. produktu i zrezygnował z badań zabezpieczonej próby kontrolnej. Podczas ponownej kontroli, ustalono, że do czasu otrzymania wyników badań ww. produkt został sprzedany. W związku z powyższym Lubelski Wojewódzki Inspektor w Lublinie wszczął postępowanie administracyjne w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21.12.2000r., za wprowadzenie do obrotu Czekolady gorzkiej wiśniowej á 100g niewłaściwej jakości handlowej. Postępowanie zostało umorzone z uwagi na znikomy stopień szkodliwości czynu. Zwolnioną próbę kontrolną decyzją Prezesa Zarządu Spółdzielni poddano utylizacji (4 opakowania á 100g). III. Przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 7 maja 2009r. o towarach paczkowanych Przeprowadzone badania laboratoryjne 43 opakowań produktów spożywczych łącznej wartości 196zł, nie wykazały nieprawidłowości w zakresie zgodności deklarowanej masy netto z rzeczywistą. IV. Prawidłowość oznakowania towarów Oznakowanie środków spożywczych sprawdzono we wszystkich kontrolowanych placówkach. Ocenie poddano 288 partii artykułów żywnościowych wartości 12340zł oferowanych do sprzedaży w opakowaniach jednostkowych oraz luzem. Środki spożywcze w opakowaniach jednostkowych Badaniem objęto 251 partii artykułów żywnościowych paczkowanych wartości 10944zł nie wnosząc uwag. W ofercie handlowej nie stwierdzono produktów ekologicznych lub oznaczonych w sposób sugerujący pochodzenie z produkcji ekologicznej oraz należących do kategorii ChOG, ChNP i GTS. Nie stwierdzono przypadków stosowania chronionych nazw pochodzenia (ChNP), chronionych oznaczeń geograficznych (ChOG) lub nazw tradycyjnych (GTS) w oznakowaniu konwencjonalnych środków spożywczych. ŻG.832.11.2013 z dnia 21.11.2013r. 2/6
Nie ujawniono także nieprawidłowości w zakresie przestrzegania przepisów art. 16 oraz art. 18 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28.01.2002r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności. Środki spożywcze oferowane luzem Badaniem objęto 37 partii artykułów żywnościowych oferowanych luzem łącznej wartości 1396zł, nie stwierdzając produktów oznakowanych niezgodnie z obowiązującymi przepisami. Kontrolowani przedsiębiorcy posiadali dowody dostaw lub inne dokumenty identyfikujące dostawców ocenianych produktów. V. Przestrzeganie okresów ważności Pod względem przestrzegania terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości sprawdzono 288 partii artykułów spożywczych łącznej wartości 12340zł, w tym 251 partii produktów paczkowanych wartości 10944zł i 37 partii towarów oferowanych luzem wartości 1396zł. Przeterminowane produkty ujawniono w 5 placówkach, kwestionując 100 partii towarów łącznej wartości 1200zł. Najpoważniejsze nieprawidłowości stwierdzono w: sklepie spożywczym, gdzie w obrocie zastano 24 partie produktów żywnościowych z przekroczonymi datami ważności, łącznej wartości 422zł (m.in.: jogurty, masło, czekolady, ciastka, piwo, koncentraty spożywcze, dodatki do żywności); sklepie spożywczym, gdzie ujawniono 25 partii przeterminowanych produktów (kawa, przyprawy, aromaty do ciast, chipsy, mleko w proszku, piwo) wartości 276zł; sklepie spożywczo-przemysłowym do sprzedaży oferowano 23 partie artykułów spożywczych po upływie dat ważności łącznej wartości 261zł (m.in. majonezy, czekolady, margaryny, gumy do żucia, koncentraty zup, piwo). Zakwestionowane środki spożywcze właściciele placówek wycofali z obrotu i przeznaczyli do zniszczenia. Osoby odpowiedzialne za ww. nieprawidłowości ukarano grzywnami nałożonymi w formie mandatów karnych kredytowanych z art. 100 ust. 1 pkt.1 ustawy z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. ŻG.832.11.2013 z dnia 21.11.2013r. 3/6
VI. Warunki i sposób przechowywania Znajdujące się w sprzedaży środki spożywcze m.in. produkty krótkotrwałe mikrobiologicznie takie jak: przetwory mleczne, produkty mięsne nie poddane obróbce termicznej, wędliny, przechowywano zgodnie z wymogami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych oraz zaleceniami producentów, z zachowaniem segregacji asortymentowej. Artykuły żywnościowe oferowane luzem przechowywano w sposób uniemożliwiający ich zanieczyszczenie, używając dla każdego rodzaju środków spożywczych wydzielonego sprzętu i narzędzi. VII. Orzeczenia lekarskie Osoby biorące udział przy obrocie i sprzedaży artykułów żywnościowych posiadały książeczki zdrowia z aktualnymi wpisami z badań lekarskich do celów sanitarno - epidemiologicznych wymaganych dla osób bezpośrednio stykających się z żywnością. VIII. Rzetelność obsługi Zakupów kontrolnych dokonano we wszystkich kontrolowanych placówkach celem sprawdzenia masy netto produktów oferowanych luzem oraz prawidłowości wyliczenia i pobrania należności. W 10 placówkach nie przeważono zakupionych towarów z uwagi na posługiwanie się przez personel sklepu przyrządami pomiarowymi z nieaktualnymi cechami legalizacji bądź bez oznaczonych cech legalizacji. W 6 jednostkach dokonano rozliczenia zakupu kontrolnego nie wnosząc uwag do rzetelności obsługi. IX. Prawidłowość uwidaczniania cen 1. Przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 5.07.2001r. o cenach sprawdzono w przypadku zaistnienia przesłanek wskazanych w art. 79 ust. 2 pkt. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Nieprzestrzeganie obowiązku umieszczania informacji o cenach ujawniono w 8 kontrolowanych sklepach. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły braku wywieszek cenowych, które ujawniono przy 2% do 40% towarów oferowanych do sprzedaży, w tym przy produktach pochodzących z zakupów kontrolnych; Osoby odpowiedzialne za ww. nieprawidłowości zostały ukarane grzywnami w formie mandatów karnych kredytowanych z art. 137 1KW. ŻG.832.11.2013 z dnia 21.11.2013r. 4/6
2. Przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001r. Prawo o miarach sprawdzano podczas kontroli w przypadku zaistnienia przesłanek wskazanych w art. 79 ust.2 pkt. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Nieprawidłowości stwierdzono w 10 sklepach, w których personel posługiwał się wagami elektronicznymi bez ważnych dowodów legalizacji (łącznie 18 szt.) w tym: 16 szt. z nieaktualnymi cechami legalizacji: ( 04, 05 XI 08 09 VII 07, IX 10, V 09 ) i 2szt. bez oznaczonych cech legalizacji. Zakwestionowane przyrządy pomiarowe zostały wycofane z użytku i zalegalizowane podczas kontroli lub bezpośrednio po jej zakończeniu. Osoby odpowiedzialne za ww. nieprawidłowości ukarano grzywnami w formie mandatów karnych kredytowanych z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11.05.2001r. Prawo o miarach. Wykorzystanie ustaleń kontrolnych W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w czasie kontroli tutejszy Inspektorat wystąpił ze stosownymi pismami do jednostek nadrzędnych, którym podlegały kontrolowane placówki, informując o wynikach przeprowadzonych kontroli. Za czyny o charakterze wykroczeń 16 osób ukarano grzywnami nałożonymi w formie mandatów karnych kredytowanych w łącznej kwocie 2700 zł. z art. 137 1 KW, art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11.05.2001r. Prawo o miarach, art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Ponadto w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami opracowano: informację do Obwodowego Urzędu Miar. W przypadku podjęcia czynności kontrolnych związanych z przesłankami określonymi w art. 79 ust. 2 pkt. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej rozszerzono zakres kontroli, obejmując sprawdzeniem postanowienia ustawy z dnia 5.07.2007r. o cenach oraz ustawy z dnia 11.05.2001r. Prawo o miarach. Wnioski Porównując wyniki aktualnie przeprowadzonych kontroli do wyników kontroli sklepów wiejskich przeprowadzonych w 2011r. należy stwierdzić, że w dalszym ciągu przedsiębiorcy nie przestrzegają przepisów w zakresie uwidaczniania informacji o cenach oferowanych środków spożywczych. Nieprawidłowości ujawniono w 50% kontrolowanych placówek. W znacznym stopniu zwiększyła się liczba sklepów wyposażonych w przyrządy pomiarowe z nieaktualnymi cechami legalizacji bądź bez ŻG.832.11.2013 z dnia 21.11.2013r. 5/6
oznaczonych cech. Bieżące działania kontrolne ujawniły powyższe nieprawidłowości w 63% kontrolowanych placówkach. W nieznacznym stopniu zmniejszyła się natomiast liczba środków spożywczych oferowanych do sprzedaży po upływie dat ważności. Podczas bieżących kontroli z powodu przeterminowania zakwestionowano 35% produktów zaś w 2011r. 45,25% ocenianych artykułów żywnościowych. Nie ma możliwości porównania jakości handlowej produktów badanych laboratoryjnie ponieważ program kontroli w 2011r. nie obejmował analiz laboratoryjnych. Bieżące kontrole wykazały, że artykuły niewłaściwej jakości handlowej stanowiły 5,5% produktów badanych. Poprawę stwierdzono również w zakresie prawidłowości oznakowania artykułów żywnościowych oraz warunków przechowywania środków spożywczych. Podczas bieżących kontroli nie wniesiono żadnych uwag do oznaczeń oraz sposobu przechowywania środków spożywczych. W 2011r zakwestionowano oznakowanie 1 produktu i w jednej placówce stwierdzono niewłaściwe przechowywanie towarów. Z wyjaśnień osób odpowiedzialnych wynika, że najczęstszą przyczyną stwierdzonych nieprawidłowości jest niedostateczna znajomość przepisów prawnych oraz zaniedbania pracowników. Powyższe dane wskazują, że niezbędne jest kontynuowanie kontroli sklepów zlokalizowanych w małych miastach i na terenach wiejskich. ŻG.832.11.2013 z dnia 21.11.2013r. 6/6