RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1879742 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 08.0.06 06742831.8 (13) (1) T3 Int.Cl. B32B 21/08 (06.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: 2.04.12 Europejski Biuletyn Patentowy 12/17 EP 1879742 B1 (4) Tytuł wynalazku: PŁYTA WIELOWARSTWOWA () Pierwszeństwo: 09.0.0 DE 002116 (43) Zgłoszenie ogłoszono: 23.01.08 w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 08/04 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: 28.09.12 Wiadomości Urzędu Patentowego 12/09 (73) Uprawniony z patentu: Interglarion Limited, Engomi, CY (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP 1879742 T3 HERBERT RUHDORFER, Salzburg, AT (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Zofia Sulima SULIMA GRABOWSKA SIERZPUTOWSKA BIURO PATENTÓW I ZNAKÓW TOWAROWYCH SP.J. Skr. poczt. 6 00-96 Warszawa Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).
SGS-263/VAL EP 1 879 742 B1 Opis 1 2 [0001] Wynalazek dotyczy płyty wielowarstwowej, obejmującej płytę z tworzywa, która na swojej widocznej powierzchni jest pokryta co najmniej jedną warstwą papierową impregnowaną Ŝywicą, przy czym po stronie co najmniej jednej warstwy papierowej () lub najwyŝej połoŝonej warstwy papierowej, przeciwnej do płyty () z tworzywa, znajduje się warstwa Ŝywiczna (18), której średnia grubość warstwy (d) wynosi co najmniej µm, a co najmniej jedna warstwa papierowa () zawiera widoczną warstwę papierową (), korzystnie dekoracyjną warstwę papierową (). [0002] Wiadomo, Ŝe tworzywa drzewne, takie jak płyty wiórowe, płyty pilśniowe, przykładowo płyty MDF (medium density fibreboard) lub płyty HDF (high density fibreboard) lub płyty OSB (oriented structural board) pokrywa się papierami dekoracyjnymi, które korzystnie impregnuje się Ŝywicami aminoplastowymi. Ponadto wiadomo, Ŝe prasowane laminaty (continuous pressure laminate - CPL), które wytwarza się przez nakładanie wielu warstw papierowych jedna na drugą, pokrywa się papierami dekoracyjnymi, które korzystnie impregnuje się Ŝywicami aminoplastowymi. Gramatura stosowanych w tym celu papierów dekoracyjnych zazwyczaj wynosi od 4 do 140 g/m 2. Zazwyczaj Ŝywice stosowane do impregnacji wstęg papierowych są produktami polikondensacji melaminy z formaldehydem. JednakŜe stosuje się równieŝ produkty polikondensacji, które stanowią produkty mieszanej polikondensacji mocznika i/lub melaminy z formaldehydem. [0003] Przy wytwarzaniu papieru impregnowanego Ŝywicą impregnuje się papiery podło- Ŝowe wyŝej wymienionymi Ŝywicami w specjalnych instalacjach do impregnacji. Następnie w ten sposób impregnowane i przycięte na wymiar papiery dekoracyjne nakłada się jednostronnie albo obustronnie na płyty z tworzywa i prasuje w prasach półkowych, prasach o krótkim cyklu roboczym lub w prasach pracujących w sposób ciągły (prasach przelotowych) i otrzymuje się wyrób dekoracyjny, który następnie jest sprzedawany przykładowo jako płyta dekoracyjna, blat roboczy lub element podłogowy. [0004] Aby uzyskać poŝądaną strukturę powierzchni wyrobów dekoracyjnych lub papierów dekoracyjnych, w prasach najczęściej stosuje się chromowane blachy prasujące, mające odpowiednie struktury powierzchniowe. Określenie struktura oznacza przy tym nie tylko struktury reliefowe, takie jak struktura drewna lub struktura kamienia, lecz równieŝ struktury połyskowe, takie jak struktury o wysokim połysku, połysku perłowym lub połysku matowym. [000] Zgodnie z normami DIN 67, ISO 2813, ASTM D 23 i BS 3900 część D, po-
2 1 2 3 wierzchnię o optycznie wysokim połysku definiuje się w taki sposób, Ŝe pod kątem padania światła w stosunku do płaszczyzny powierzchni wykazuje ona więcej niŝ 60 jednostek połysku. Powierzchnie, które pod kątem padania światła 60 w stosunku do płaszczyzny powierzchni wykazują wartość od do 70 jednostek połysku, określa się jako powierzchnie o średnim połysku, podczas gdy powierzchnie o połysku matowym wykazują pod kątem padania światła 60 mniej niŝ jednostek połysku. [0006] Podczas gdy optycznie matowe powierzchnie moŝna uzyskać stosując prasy kaŝdego z wyŝej wymienionych typów, to wytwarzanie powierzchni o optycznie wysokim połysku jest jak dotychczas moŝliwe jedynie w prasach półkowych z następującym po prasowaniu chłodzeniem wtórnym. [0007] JednakŜe z uwagi na konieczną fazę chłodzenia wtórnego, wadą stosowania pras półkowych do wytwarzania płyt wielowarstwowych o powierzchniach o wysokim połysku jest duŝe zuŝycie energii i długi czas wytwarzania, gdyŝ cały cykl prasowania trwa od 1 do 2 minut. Natomiast w procesie prasowania o krótkim cyklu roboczym, cykl prasowania trwa jedynie do s, a w procesie ciągłym cykl prasowania trwa nawet jedynie do s. [0008] Zatem celem niniejszego wynalazku było dostarczenie płyty wielowarstwowej, którą moŝna byłoby wytwarzać jako płytę o powierzchniach o wysokim połysku równieŝ w instalacjach o krótkim cyklu prasowania i w instalacjach prasujących w sposób ciągły. [0009] Cel ten osiągnięto zgodnie z wynalazkiem dostarczając płytę wielowarstwową tego rodzaju, w której widoczna warstwa papierowa () uŝyta do wytworzenia płyty wielowarstwowej odznacza się gładkością papieru podłoŝowego mierzoną metodą Bekka, co najmniej s, korzystnie co najmniej 2 s. [00] Dzięki zgodnej z zastrzeŝeniami warstwie Ŝywicy, powierzchnie o wysokim połysku według powyŝszej definicji moŝna wytwarzać równieŝ w procesach o krótkim cyklu i w prasach przelotowych, gdyŝ średnia grubość warstwy co najmniej µm zapobiega wystawaniu włókien papierowych aŝ do powierzchni papieru dekoracyjnego, a tym samym pogarszaniu zdolności odbijania światła przez powierzchnię i dzięki gładkości papieru podłoŝowego moŝna uzyskać to, Ŝe naniesiona ilość Ŝywicy znacznie mniej wsiąka w papier, niŝ w przypadku papierów o mniejszej gładkości, wskutek czego zgodną z wynalazkiem warstwę Ŝywiczną moŝna uzyskać przy stosunkowo małej ilości Ŝywicy. [0011] Korzystnie warstwa Ŝywiczna jest przy tym zasadniczo ciągłą warstwą, której grubość w kaŝdym miejscu wynosi co najmniej 2 µm, korzystnie co najmniej 3 µm. W ten sposób zapewnia się, aby w Ŝadnym miejscu warstwa Ŝywiczna nie była tak cienka, Ŝe pojedyncze włókna papierowe mogłyby jeszcze miejscowo wystawać aŝ do powierzchni warstwy papierowej, pomimo średniej grubości warstwy co najmniej µm.
3 1 2 3 [0012] Grubość warstwy moŝe wynosić przykładowo co najwyŝej 0 µm, korzystnie co najwyŝej 0 µm, jeszcze korzystniej co najwyŝej µm, gdyŝ jeszcze większe grubości warstw wiąŝą się jedynie z większym zuŝyciem Ŝywicy, lecz nie uzyskuje się dalszej poprawy właściwości powierzchni, w szczególności połysku powierzchni. [0013] Widoczna warstwa papierowa moŝe mieć gramaturę przykładowo od około 4 g/m 2 do około 140 g/m 2. [0014] Ponadto pomiędzy płytą z tworzywa a widoczną warstwą papierową moŝe znajdować się co najmniej jedna podkładowa warstwa papierowa, która słuŝy jako dodatkowa bariera zapobiegająca wsiąkaniu Ŝywicy. Alternatywnie lub dodatkowo, na stronę widocznej warstwy papierowej, przeciwną do płyty z tworzywa, moŝna nałoŝyć powłokową warstwę papierową, która słuŝy głównie do zwiększenia odporności płyty wielowarstwowej na ścieranie. Korzystnie gramatura tej powłokowej warstwy papierowej wynosi od około g/m 2 do około 80 g/m 2. W wyniku impregnacji Ŝywicą powłokowa warstwa papierowa staje się zasadniczo przezroczysta, a zatem praktycznie nie zmniejsza wyglądu widocznej warstwy papierowej, korzystnie będącej dekoracyjną warstwą papierową. [001] Korzystnie stosowana Ŝywica jest produktem polikondensacji melaminy i/lub mocznika z formaldehydem. [0016] Płytą z tworzywa jest korzystnie płyta z tworzywa drzewnego, przykładowo płyta wiórowa lub płyta pilśniowa, korzystnie płyta MDF, płyta HDF lub płyta OSB. Alternatywnie płytą z tworzywa moŝe być płyta z prasowanego laminatu (płyta CPL) wytworzona przez nakładanie wielu warstw papierowych jedna na drugą. [0017] Inne właściwości, cechy i zalety niniejszego wynalazku wynikają z poniŝszego szczegółowego opisu wraz z załączonymi rysunkami, które wyłącznie przykładowo ilustrują bardziej szczegółowo jedną z postaci realizacji wynalazku. Przedstawiono: Fig. 1 uproszczony schematyczny przekrój dla objaśnienia podstawowej struktury płyty wielowarstwowej według wynalazku, Fig. 2 schematyczny widok w przekroju poprzecznym obszaru powierzchniowego impregnowanej Ŝywicą widocznej warstwy papierowej dla tradycyjnej płyty wielowarstwowej bez powłokowej warstwy papierowej, oraz Fig. 3 schematyczny widok w przekroju poprzecznym obszaru powierzchniowego widocznej warstwy papierowej dla zgodnej z wynalazkiem płyty wielowarstwowej bez powłokowej warstwy papierowej. [0018] Fig. 1 przedstawia schematycznie strukturę płyty wielowarstwowej 0. Płyta z tworzywa, którą jest przy tym płyta z tworzywa drzewnego, przykładowo płyta wiórowa lub płyta pilśniowa, korzystnie płyta MDF, płyta HDF lub płyta OSB, albo płyta z prasowanego
4 1 2 3 laminatu, wytworzonego przez nakładanie wielu warstw papierowych jedna na drugą, pokryta jest widoczną warstwą papierową impregnowaną Ŝywicą. [0019] Dodatkowo, pomiędzy płytą z tworzywa, a widoczną warstwą papierową moŝe znajdować się podkładowa warstwa papierowa, która zapobiega wsiąkaniu Ŝywicy z widocznej warstwy papierowej. Ponadto w celu zwiększenia odporności płyty wielowarstwowej 0 na ścieranie, na stronę widocznej warstwy papierowej, przeciwnej do płyty z tworzywa, moŝna nałoŝyć powłokową warstwę papierową 40. Powłokowa warstwa papierowa 40 moŝe mieć stosunkowo małą gramaturę od do 80 g/m 2, a tym samym, jeŝeli jest zaimpregnowana Ŝywicą, to jest ona zasadniczo przezroczysta. Ta podstawowa struktura płyty wielowarstwowej 0 według wynalazku odpowiada strukturze tradycyjnej płyty wielowarstwowej. [00] Na Fig. 2 przedstawiono tradycyjną impregnowaną Ŝywicą, widoczną warstwę papierową, którą pokrywa się płytę z tworzywa o strukturze przedstawionej na Fig. 1 (bez powłokowej warstwy papierowej 40), utworzoną przez mieszaninę włókien papierowych 12 i Ŝywicy impregnacyjnej 14 otaczającej włókna papierowe 12. Widać przy tym, Ŝe niektóre włókna papierowe 12 sięgają aŝ do widocznej powierzchni 16 warstwy papierowej, wskutek czego te wystające włókna papierowe 12 mogą powodować szorstkość powierzchni widocznej warstwy papierowej 16, rozpraszać padające na nią światło, a tym samym pogarszać połysk widocznej powierzchni 16. [0021] W przeciwieństwie do tego, na widocznej warstwie papierowej według wynalazku, przedstawionej na Fig. 3, znajduje się warstwa Ŝywiczna 18 przykrywająca włókna papierowe 12, która w idealnym przypadku ma jednakową grubość d wynoszącą co najmniej µm. Dzięki tej warstwie Ŝywicznej 18 przykrywającej włókna papierowe 12 zapobiega się temu, aby pojedyncze włókna papierowe wystawały aŝ do widocznej powierzchni 16 impregnowanej Ŝywicą warstwy papierowej, wskutek czego w przypadku impregnowanej Ŝywicą warstwy papierowej moŝna uzyskać gładką, dobrze odbijającą światło, a tym samym mającą wysoki połysk widoczną powierzchnię 16. [0022] Aby uzyskać taką przykrywającą warstwę Ŝywiczną 18, moŝna albo nanieść dostateczną ilość Ŝywicy w zaleŝności od gramatury uŝytego papieru i parametrów pracy stosowanej prasy, albo zapewnić, Ŝeby naniesiona Ŝywica w moŝliwie małym stopniu wsiąkała w papier lub nawet głębiej w znajdującą się pod nim płytę z tworzywa, co osiąga się albo przez zagęszczenie włókien papierowych 12 w pobliŝu widocznej powierzchni 16 przez zwiększenie gładkości papieru podłoŝowego, albo przez stosowanie pomiędzy płytą z tworzywa a dekoracyjną warstwą papierową co najmniej jednej podkładowej warstwy papierowej, która zapobiega wsiąkaniu Ŝywicy w płytę z tworzywa.
1 2 3 [0023] PoniŜej podano kilka przykładów zwiększania połysku powierzchni 16 papieru dekoracyjnego dla płyt wielowarstwowych 0 według wynalazku: Przykład 1: Zwiększenie gładkości papieru podłoŝowego [0024] W przypadku papieru dekoracyjnego z białym deseniem, gładkość papieru podło- Ŝowego, mierzoną metodą Bekka, zwiększono z 17 s do 28 s. Poddany takiej obróbce papier dekoracyjny i papier dekoracyjny, którego nie poddano dodatkowemu wygładzaniu, impregnowano taką samą kąpielą Ŝywiczną, przy czym kaŝdorazowo nanoszono taką samą ilość Ŝywicy melaminowej w przeliczeniu na 1 metr kwadratowy papieru. PoniewaŜ w wyniku zwiększenia gładkości powierzchni papieru Ŝywica znacznie mniej wsiąka w papier, w następującym po impregnacji, nadającym wysoki połysk prasowaniu w krótkim cyklu obu przygotowanych w róŝny sposób papierów dekoracyjnych następuje wyraźna poprawa stopnia połysku papieru dekoracyjnego o gładkości papieru podłoŝowego zwiększonej do 28 s, przy czym w przypadku kąta padania światła względem powierzchni papieru, w przypadku papieru dekoracyjnego, dla którego nie przeprowadzono dodatkowego wygładzania, uzyskano wartość 28 jednostek połysku (GE), a w przypadku papieru dekoracyjnego, dla którego przeprowadzono dodatkowe wygładzanie, uzyskano wartość 79 GE. Przykład 2: Zwiększenie ilości Ŝywicy [002] Dla białego papieru dekoracyjnego ilość nanoszonej Ŝywicy zwiększono o % w porównaniu do standardowej ilości Ŝywicy, w przeliczeniu na masę papieru podłoŝowego. W związku z tym, w następującym po impregnacji prasowaniu w prasie pracującej w sposób ciągły dostępna jest większa ilość Ŝywicy, dzięki czemu nad włóknami papierowymi tworzy się pokrywająca je warstwa Ŝywicy. [0026] W pomiarze stopnia połysku pod kątem padania światła, w przypadku papieru dekoracyjnego ze standardową powłoką Ŝywiczną uzyskano wartość 28 GE, a dla papieru dekoracyjnego, który pokryto większą o % ilością Ŝywicy, uzyskano wartość 62 GE. Przykład 3: RóŜne ilości Ŝywicy [0027] RóŜne papiery dekoracyjne (deseń biały, deseń koloru kości słoniowej i deseń imitujący drewno) impregnowano róŝnymi ilościami Ŝywicy o takim samym składzie. Papier dekoracyjny z deseniem koloru kości słoniowej impregnowano przy tym w sposób standardowy, papier dekoracyjny z deseniem imitującym drewno impregnowano tak, aby miejscami kryjąca czysta Ŝywica impregnacyjna była juŝ zauwaŝalna, a papier dekoracyjny z białym deseniem impregnowano tak, aby przed prasowaniem powstała ciągła, pokrywająca warstwa Ŝywicy impregnacyjnej o średniej grubości warstwy co najmniej µm. Te impregnowane papiery dekoracyjne prasowano w prasie o krótkim cyklu roboczym i w prasie pracującej w sposób ciągły, w kaŝdym przypadku dociskając do blach o wysokim
połysku lub taśm o wysokim połysku. Wyniki pomiarów połysku były następujące: 6 Prasa o krótkim cyklu roboczym Prasa pracująca w sposób ciągły Papier dekoracyjny z deseniem koloru kości słoniowej (ilość standardowa) Papier dekoracyjny z deseniem imitującym drewno (nieznacznie zwiększona ilość Ŝywicy) Papier dekoracyjny z białym deseniem (ciągła warstwa Ŝywicy impregnacyjnej) 26 GE 22 GE 8 GE 48 GE 84 GE 74 GE [0028] Tak więc jak przedstawiono w powyŝszych przykładach, powierzchnie 16 o wysokim połysku dla papierów dekoracyjnych do pokrywania płyt z tworzywa moŝna uzyskać albo przez zwiększenie przez impregnację gładkości papieru podłoŝowego poddawanego impregnacji, albo przez zwiększenie ilości nanoszonej Ŝywicy w stosunku do parametrów standardowych. Oba te zabiegi powodują wytworzenie kryjącej warstwy Ŝywicznej 18 nad włóknami papierowymi 12 widocznej warstwy papierowej. ZastrzeŜenia patentowe 1 1. Płyta wielowarstwowa (0), obejmująca płytę () z tworzywa, która na swojej widocznej powierzchni jest pokryta co najmniej jedną warstwą papierową () impregnowaną Ŝywicą, przy czym po stronie co najmniej jednej warstwy papierowej () lub najwyŝej połoŝonej warstwy papierowej, przeciwnej do płyty () z tworzywa, znajduje się warstwa Ŝywiczna (18), której średnia grubość warstwy (d) wynosi co najmniej µm, a co najmniej jedna warstwa papierowa () obejmuje widoczną warstwę papierową (), korzystnie dekoracyjną warstwę papierową (), znamienna tym, Ŝe widoczna warstwa papierowa () uŝyta do wytworzenia płyty wielowarstwowej odznacza się gładkością papieru podłoŝowego mierzoną metodą Bekka co najmniej s, korzystnie co najmniej 2 s. 2. Płyta wielowarstwowa (0) według zastrzeŝenia 1, znamienna tym, Ŝe warstwa Ŝywiczna (18) jest zasadniczo ciągłą warstwą, której grubość (d) w kaŝdym miejscu wynosi co najmniej 2 µm, korzystnie co najmniej 3 µm. 3. Płyta wielowarstwowa (0) według zastrzeŝenia 1 albo 2, znamienna tym, Ŝe grubość warstwy (d) wynosi co najwyŝej 0 µm, korzystnie co najwyŝej 0 µm, jeszcze korzystniej co najwyŝej µm.
7 1 4. Płyta wielowarstwowa (0) według jednego z zastrzeŝeń 1 do 3, znamienna tym, Ŝe pomiędzy płytą () z tworzywa a widoczną warstwą papierową () znajduje się co najmniej jedna podkładowa warstwa papierowa ().. Płyta wielowarstwowa (0) według jednego z zastrzeŝeń 1 do 4, znamienna tym, Ŝe na stronie widocznej warstwy papierowej (), przeciwnej do płyty () z tworzywa, znajduje się powłokowa warstwa papierowa (40). 6. Płyta wielowarstwowa (0) według zastrzeŝenia, znamienna tym, Ŝe gramatura powłokowej warstwy papierowej (40) wynosi od około g/m 2 do około 80 g/m 2. 7. Płyta wielowarstwowa (0) według jednego z zastrzeŝeń 1-6, znamienna tym, Ŝe gramatura widocznej warstwy papierowej () wynosi od około 4 g/m 2 do około 140 g/m 2. 8. Płyta wielowarstwowa (0) według jednego z zastrzeŝeń 1 do 7, znamienna tym, Ŝe Ŝywica jest produktem polikondensacji melaminy i/lub mocznika z formaldehydem. 9. Płyta wielowarstwowa (0) według jednego z zastrzeŝeń 1 do 8, znamienna tym, Ŝe płytą () z tworzywa jest korzystnie płyta z tworzywa drzewnego, przykładowo płyta wiórowa lub płyta pilśniowa, korzystnie płyta MDF, płyta HDF lub płyta OSB.. Płyta wielowarstwowa (0) według jednego z zastrzeŝeń 1 do 8, znamienna tym, Ŝe płytą () z tworzywa jest płyta z laminatu utworzona przez nakładanie na siebie wielu warstw papierowych. Uprawniony: Interglarion Limited Pełnomocnik: mgr inŝ. Zofia Sulima Rzecznik patentowy
8 Fig. 1 Fig. 2 Fig. 3