Wpływ edukacji na rynek pracy

Autor: Marcin Dwórznik Promotor: Prof. dr hab. Krzysztof Opolski Wpływ edukacji na rynek pracy Zjawisko sygnalizowania Zarys teoretyczny badanego zagadnienia Prezentacja na konferencję wydziałową WNE UW Kazimierz Dolny, Wrzesień 2009 r. P1

Plan prezentacji 1 Podstawy teoretyczne Michael Spence 2 Podstawy teoretyczne Joseph E. Stiglitz 3 Badania empiryczne Zmienne zależne 4 Badania empiryczne Zmienne niezależne 5 Badania empiryczne Źródła danych, stosowane metody 6 Załącznik 1 Prezentacja wybranych badań 7 Załącznik 2 Wykaz przeanalizowanej literatury P2

Podstawy teoretyczne Michael Spence Zjawisko sygnalingu na rynku pracy opisał w Job market signaling Michael Spence. Podstawą zaprezentowanego modelu jest przekonanie, że zarówno pracownicy jak i pracodawcy zdają sobie sprawę, że produktywność potencjalnego pracownika można określić za pomocą generowanych przez niego sygnałów. Podstawy modelu sygnalingu na rynku pracy wg M. Spence a Przekonania pracodawców o możliwości oszacowania produktywności pracowników Oferowana paca jako funkcja sygnałów i wskaźników Rekrutacja, obserwacja zależności pomiędzy produktem krańcowym a sygnałem Decyzje potencjalnych pracowników odnośnie sygnałów; maksymalizacja zwrotu netto z inwestycji w zdobycie sygnałów Koszty wygenerowania sygnałów P3

Podstawy teoretyczne Michael Spence Jako wyjściową determinantę Spence wskazuje poziom edukacji. Dla pracodawców podstawowym wyznacznikiem produktywności potencjalnych pracowników jest poziom ich edukacji, w oparciu o nią różnicują oni płace. Powiązanie plac z poziomem wykształcenia podejście pracodawcy W(y) 2 1 0 y* y P4

Podstawy teoretyczne Michael Spence Pracownicy przy podejmowaniu decyzji o wyborze docelowego poziomu edukacji zwracają uwagę na rentowność swojej inwestycji w edukacje z jednej strony biorą pod uwagę koszt edukacji, z drugiej możliwe do osiągnięcia wynagrodzenie. Równowaga na rynku pracy, przy uwzględnieniu tylko poziomu edukacji W(y) c I W(y) 2 W(y) 2 W(y) c II 1 1 0 1 y* 2 y 0 1 y* 2 y Wybór optymalny Wybór optymalny P5

Podstawy teoretyczne Michael Spence Spence zwraca uwagę, że na zachowanie uczestników rynku pracy wpływ mają również inne czynniki. Jako przykład takiego czynnika rozważa płeć. Pracodawcy nie tyle różnicują płacę w zależności o płci ale również oczekiwany poziom edukacji. Równowaga na rynku pracy, przy uwzględnieniu poziomu edukacji oraz płci W(y) c I W(y) c I 2 Ww(y) c II 2 Wm(y) c II 1 1 0 1 y*w 2 y 0 1 y*m 2 y P6

Podstawy teoretyczne Joseph E. Stiglitz Ogólnie screening to rozróżnianie / wyróżnianie poszczególnych jednostek / elementów w danym zbiorze elementów, w przypadku rynku pracy będzie to rozróżnienie pracowników ze względu na kwalifikacje, doświadczenie czy poziom edukacji. Ogólnie screening to rozróżnianie / wyróżnianie poszczególnych jednostek / elementów w danym zbiorze elementów, np. rozróżnianie różnych typów samochodów, papierów wartościowych czy w przypadku rynku pracy typów pracowników ze względu na kwalifikacje, doświadczenie, poziom edukacji. Główne założenia: (1)θ 1 θ 2 > c >θ 1 θ (2)Θ=θ 1 h(θ 1 ) +θ 2 (1 h(θ 1 )) =średnia wartośćθ Gdzie θ krańcowy produkt grupy osób z danym poziomem kwalifikacji, c koszt wytworzenia sygnału (zdobycia kwalifikacji), h(θ) udział osób z danym poziomem kwalifikacji w populacji ogółem Możliwie do uzyskania równowagi rynkowe: a) Równowaga bez efektu screeningu wszyscy dostają wynagrodzenie na poziomie θ b) Równowagi przy występowaniu efektu sceeringu ogólne założenie: osoby zdolniejsze otrzymują wynagrodzenieθ 1 c, osoby mniej zdolne otrzymują wynagrodzenieθ 2 zatem obie grupy otrzymują mniejsze wynagrodzenie niż gdy nie występuje efekt screeningu P7

Podstawy teoretyczne Joseph E. Stiglitz Według Stiglitz a system edukacji odgrywa niezwykle ważną rolę w procesie screeneing u na rynku pracy. Z jednej strony dostarcza on pracodawcom informacji o potencjalnych pracownikach, z drugiej pomaga potencjalnym pracownikom w pozycjonowaniu się na rynku pracy. System edukacji wydaje się dobrym źródłem informacji o poszczególnych grupach / jednostkach zasobów siły roboczej ponieważ: a) Charakter / rodzaj wykształcenia daje podstawę do wstępnej selekcji potencjalnych kandydatów na pracowników dla przykładu są zajęcia dla których pożądane jest aby pracownik miał wykształcenie wyższe lub stopień naukowy dla innych typów pracy ważne jest posiadanie szczególnego typu wykształcenia zawodowego np. mechanik samochodowy, spawacz b) Poziom zdobytego wykształcenia daje informacje o tym jak szybko dany pracownik jest w stanie przyswoić nowe umiejętności c) Instytucje edukacyjne również w pewnym stopniu umożliwiają jednostkom określenie ich potencjału (zarówno w zakresie możliwości zdobywania wiedzy jak i predyspozycji do wykonywania danego rodzaju pracy jak również potencjalnej produktywności) Mechanizmy transmisji informacji pomiędzy systemem edukacji a gospodarką: a) System edukacji dokonuje grupowania osób w poszczególne grupy, informacje o tych grupach pozwalają pracodawcom na wybór najbardziej odpowiedniej dla nich b) Informacje na podstawie uzyskiwanych wyników w nauce c) Firmy mogą kierować ofertę do osób uczących się na danej uczelni, jednostki z poszczególnych grup same mogą oceniać czy mogą ubiegać się o daną pracę, ponadto już sama informacja o tym po jakich szkołach jaką pracę można uzyskać grupują osoby w poszczególnych szkołach (np. Uniwersytety, Politechniki, dawne akademie) P8

Badania empiryczne Zmienne zależne W literaturze oprócz ogólnych badań zjawiska sygnalingu badana jest również kwestia over i under education. Jako zmienna zależna najczęściej stosowany jest poziom płac. W literaturze oprócz ogólnych badań zjawiska sygnaling u badana jest również kwestia over i under education. Over i under education jest to zjawisko gdy pracownik zajmuje stanowisko w stosunku do którego ma wyższe / niższe od wymaganych kwalifikacje. Wśród zmiennych zależnych, używanych do mierzenia ww. zjawisk znajdują się: płace (jest to najczęściej używana w badaniach empirycznych zmienna zależna), długość lat nauki a także zmienne quasi jakościowe takie jak samorealizacja, możliwości rozwoju, awans zawodowy. P9

Badania empiryczne Zmienne niezależne Stosowane w badaniach empirycznych zmienne niezależne stosowane do badania zjawiska sygnalingu można podzielić na dwie podstawowe grupy: na charakterystyki, na które potencjalni pracownicy nie mają wpływu oraz charakterystyki, na które potencjalni pracownicy mają wpływ. W badaniach empirycznych dotyczących zjawiska sygnalingu stosowane zmienne niezależne można podzielić na następujące grupy: Charakterystyki, na które potencjalni pracownicy nie mają wpływu takie jak płeć, pochodzenie, rasa, charakterystyki rodziców (pochodzenie, wykształcenie) Charakterystyki, na które potencjalni pracownicy mają wpływ takie jak zdobyty poziom wykształcenia (lata nauki, stopnie naukowe, uzyskane dyplomy), uzyskane certyfikaty i ukończone szkolenia, lata pracy P10

Badania empiryczne Źródła danych, stosowane metody W badaniach dotyczących sygnalingu na rynku pracy najczęściej stosowane są najprostsze modele ekonometryczne OLS lub Probit. Źródła danych: źródłem stosowanych w badaniach empirycznych danych są zazwyczaj badania próbek ludności na poziomie ogólnokrajowym. Większość badań jest robionych o badania ludności przeprowadzone w Niemczech oraz Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Stosowane metody: w baniach dotyczących sygnalingu na rynku pracy najczęściej stosowane są najprostsze modele ekonometryczne OLS lub Probit. Wynika to z faktu, że zjawisko sygnalingu często daje się opisać za pomocą zwykłego równania regresji. P11

Załącznik 1 Prezentacja wybranych badań Tytuł Autorzy Przedmiot badania Zmienne objaśniające Użyta metoda Próbka badawcza Wnioski Tytuł Autorzy Przedmiot badania Zmienne objaśniające Użyta metoda Próbka badawcza Wnioski Job Matching and the Returns to Educational Signals Steffen Habermalz Sygnaling, efekt dyplomów, ogółem zmienna zależna płace Dyplom, wykształcenie wyższe, licencjat, tytuły naukowe (doktor, profesor), doświadczenie Regresja (OLS) Current Population Survey Zarówno wykształcenie ( dyplom ) jak i doświadczenie mają dodatni wpływ na płace, jednak wariancje zmiennych (doświadczenie x Dyplom ) mają ujemny wpływ Human Capital versus Signaling Models University Access and High School Dropouts Kelly Bedard Wpływ wybranych zmiennych na długość edukacji m.in. wykształcenie ojca, matki, pochodzenie rodziców, rasa, dostęp do biblioteki, dostęp do prasy w domu oraz główna dostęp / obecność uczelni wyższych Regresja (probit) National Longitudinal Surveys of Young Men and Young Women (NLSYM, NLSYW) Dostępność do uczelni wyższych niekoniecznie pozytywnie wpływa na czas edukacji P12

Załącznik 1 Prezentacja wybranych badań Tytuł Autorzy Przedmiot badania Zmienne objaśniające Użyta metoda Próbka badawcza Wnioski Tytuł Autorzy Przedmiot badania Zmienne objaśniające Użyta metoda Próbka badawcza Wnioski Overeducation, Undereducation, and the Theory of Career Mobility Felix Buchel, Antje Mertens Kariery zawodowe pracowników, over i under education, zmienne zależne: płace, samorealizacja, możliwości rozwoju, awans zawodowy m.in. Edukacja, doświadczenie, członkostwo w związkach zawodowych, pochodzenie (obcokrajowiec, duże miasto), stan cywilny Regresja Germa Socioeconomic Panel German Institute for Economic Research Ciekawsze wnioski: overeducation pomaga w awansie zawodowym, natomiast ma negatywny wpływ na wzrost płac Employer Learning and the Signaling Value of Education Joseph G. Altonji, Charles R. Pierret Sygnaling, zmienna zależna płace Doświadczenie (potencjalne, aktualne), edukacja, rasa (fakt bycia czarnoskórym), AFQT (nie obserwowalne dla pracodawców charakterystyki pracowników) Regresja ( równanie płacy, OLS) National Longitudinal Surveys of Young (NLSY) AFQT wpływają pozytywnie na płace młodych pracowników P13

Załącznik 1 Prezentacja wybranych badań Tytuł Autorzy Przedmiot badania Zmienne objaśniające Użyta metoda Próbka badawcza Wnioski Tytuł Autorzy Przedmiot badania Zmienne objaśniające Użyta metoda Próbka badawcza Wnioski Overeducation and Skill Endowments, The Role of School Schievement and Vocational Training Quality Felix Buchel, Matthias Pollmann-Schult Głównie overeducation m.in. Fakt przynależności do cohorty (1971/1964), płeć, lata pobytu w domu (kobiety), lata edukacji rodziców, narodowość, typ szkoły, ocena na dyplomie, szkolenia, doświadczenie, dodatkowe certyfikaty, długość pracy Regresja (probit) German Life History Study (GLHS) Niższe ryzyko overeducation u młodszej cohorty niż u starszej cohorty A Comparison of the Human Capital and Signaling Models: The Case of the Self- Employed and the Increase in the Schooling Premium in the 1980 s Magnus Lofstrom Wpływ lat edukacji na zarobki (premia edukacyjna) pracowników etatowych i samo zatrudnionych Lata nauki (12, 13-15, 16) pracowników etatowych i samo zatrudnionych Regresja (OLS) US Coonsensus of Population Lata nauki mogą mieć negatywny wpływ na zarobki samo zatrudnionych P14

Załącznik 2 Wykaz przeanalizowanej literatury 1. Albrecht J.W., van Ours J.C., Using Employer Hiring Behavior to Test the Educational Signaling Hypothesis, Forschungsinstitut zur Zukunft der Arbeit Institute for the Study of Labor, 2001 2. Altojni J.G., Pierret C.R., Employer learning and the signaling value education, National Bureau of Economic Research, Cambridge, 1996 3. Bai C., Wang Y., Uncertainty in Labor Productivity and Specific Capital Investment, Journal of Labor Economics, Vol. 21, Nr 3, 2003 s. 651-675 4. Barron J.M., Ewing B.T., Waddell G.R., The Effects og High School Athletic Participation on Education and Labor Market Outcomes, The Review of Economics and Statistics, Vol. 82, Nr 3, 2000, s. 409-421 5. Bedard K., Human Capital versus Signaling Models: University Access and High School Dropouts, The Journal of Political Economy, Vol. 109, Nr 4, 2001, s. 749-775 6. Belman D., Heywood J.S., Sheepskin Effects by Cohort: Implications of Job Matching in a Signaling Model, Oxford Economic Papers 49, 1997, s. 623-637 7. Blackburn M.L., Neumark D., Omitted-Ability Bias and the Increase in the Return to Schooling, National Bureau of Economic Research, Cambridge, 1991 8. Bliege Bird R., Alde Smith E., Signaling Theory, Strategic Interaction, and Symbolic Capital, Current Anthropology, Vol. 46, Nr 2, 2005 9. Bliege Bird R., Smith E.A., Signaling Theory, Strategic Interaction, and Symbolic Capital, Current Anthropology Vol. 46, Nr 2, The Wenner-Gren Foundation for Anthropological Research, 2005, s. 221 248 10. Buchel F., Mertens A., Overeducation, Undereducation, and the Theory of Career Mobility, IZA Discussion Paper Nr 195, 2000 11. Buchel F., Pollmann-Schultz M., Overeducation and Skill Endowments The Role of School Achievement and Vocational Training Quality, Forschungsinstitut zur Zukunft der Arbeit Institute for the Study of Labor, 2001 12. Chatterji M., Seaman P.T., Singell L.D., A test of the signaling hypothesis, Oxford Economic Papers 55, 2003, s. 191-215 13. Farber H.S., Gibbons R., Learning and Wage Dynamics, The Quarterly of Economics, Vol. 111, Nr 4, 1996, s. 1007-1047 14. Feltovich N., Harbaungh R., To T., Too cool for school? Signaling and countersignaling, RAND Journal of Economics Vol. 33, Nr 4, 2002, s. 630-649 15. Frazis H., Human capital, signaling, and the pattern of returns to education, Oxford Economic Papers 54, 2002, s. 298-320 16. Gerlach R. (red.), Edukacja wobec rynku pracy. Realia-możliwości-perspektywy, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2003 17. Grodzicki J., Edukacja czynnikiem rozwoju gospodarczego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2000 P15

Załącznik 2 Wykaz przeanalizowanej literatury 18. Habermaiz S., Job Marching and the Returns to Educational Signals, IZA, Discussion Paper Nr 726, 2003 19. Hungerford T., Solon G., Sheepskin Effects in the Returns to Education, The Review of Economics and Statistics, Vol. 69, Nr 1, 1987, s. 175-177 20. Hvide H.K., Education and the Allocation of Talent, Journal of Labor Economics, Vol. 21, Nr 4, 2003, s. 945-976 21. Kletzer L.G., Fairlie R.W., The Long-Term Costs of Job Displacement for Young Adult Workers, Industrial and Labor Relations Review, Vol. 56, Nr 4, 2003, s. 682-698 22. Krugman P., And Now for Something Completely Different: An Alternative Model of Trade, Education and Inequality, w: Robert C., The Impact of International Trade on Wages, University of Chicago Press, 2000, 15-28 23. Lofstrom M., A Comparison of the Human Capital and Signaling Models: The Case of the Self-Employed and the Increase in the Schooling Premium in the 1980's, Research in Labor Economics, University of California at Irvine, 2001 24. Oyer P., Initial Labor Market Conditions and Long-Term Outcomes for Economists, Journal of Economic Perspectives, Vol. 20, Nr 3,2006, s. 143-160 25. Parent D., Wages and Mobility: The Impact of Employer-Provided Training, Journal of Economics Vol. 17, Nr 2, 1999, 298-317 26. Riley J.G., Silver Signals: Twenty-Five Years of Screening and Signaling, Journal of Economic Literature, Vol. 39, Nr 2, 2001, s. 432-478 27. Sicherman N., Overeducation in the Labor Market, Journal of Labor Economics, Vol. 9, Nr 2, 1991, s. 101-122 28. Spence M., Job Market Signaling, The Quarterly Journal of Economics, Vol. 87, Nr 3., 1973, s. 355-374 29. Stiglitz J.E., The Theory of 'Screening, Education, and the Distribution of Income, The American Economic Review, 1975, s. 283-300 30. Stokey N.L., Job Differentiation and Wages, The Quarterly of Economics, Vol. 95, Nr 3, 1980, s. 431-449 31. Trevor C.O., Interacions Among Actual Ease-of-Movement Determination and Job Satisfaction in the Prediction of Voluntary Turnover, The Academy of Management Journal, Vol. 44, Nr 4, 2001, s. 621-638 32. Tyler J.H., Murnane R.J., Willett J.B., Estimating the Labor Market Signaling Value of the Ged, The Quarterly Journal of Economics, Vol. 115, Nr 2, 2000, s. 431-468 33. Weeden K.A., Why Do Some Occupations Pay More than Others? Social Closure and Earnings Inequality in the United States, The American Journal of Sociology, Vol. 108, Nr 1, 2002, s. 55-101 34. Weiss A., Human Capital vs. Signalling Explanations of Wages, The Journal of Economic Perspectives, Vol. 9 Nr 4, 1995 s. 133-154 P16