MAKROEKONOMIA 2. Wykład 4-5. Dynamiczny model DAD/DAS, część 3. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

Transkrypt

1 MAKROEKONOMIA 2 Wykład 4-5. Dynamiczny model DAD/DAS, część 3 Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

2 2 Plan wykładu Zakłócenia w modelu DAD/DAS: Wzrost produkcji potencjalnej; Zakłócenie podażowe o sile 1 skutki dla inflacji, produkcji, nominalnej i realnej stopy procentowej; analiza z wykorzystaniem funkcji reakcji; Szok popytowy o sile 1- skutki dla inflacji, produkcji, nominalnej i realnej stopy procentowej; Zmiana celu inflacyjnego; Zmienność produkcji vs. zmienność inflacji; Problem kształtowania oczekiwań inflacyjnych.

3 3 Wzrost produktu potencjalnego π Y t Y t +1 π t = π t + 1 A B DAS t DAS t +1 Zauważmy, że gospodarka przechodzi od razu do nowego punktu równowagi. Y t DAD t Y t +1 DAD t +1 Y

4 4 Wzrost produktu potencjalnego Wzrost produktu potencjalnego rośnie produkcja dóbr i usług krzywa DAS i LAS w prawo. Jednocześnie wzrost produkcji potencjalnej oznacza wzrost majątku gospodarstw domowych i wzrost popytu na dobra i usługi krzywa DAD w prawo. Wniosek: Inflacja nie zmienia się. Rzeczywisty PKB rośnie od razu (w ujęciu długookresowym).

5 5 Szok podażowy Założenia wyjściowe: gospodarka znajduje się początkowo w długookresowej równowadze, szok podażowy występuje tylko w jednym okresie (ν t > 0) i potem znika (ν t+1 = 0), v t =1 - na skutek szoku inflacja rośnie ceteris paribus o 1p.p. Problem: Jak będzie wyglądał proces dostosowań? Jak będą zmieniały się produkcja, inflacja, nominalna i realna stopa procentowa? Analiza za pomocą funkcji reakcji.

6 6 Szok podażowy π t π t + 2 π B C D Y ν t DAS t DAS t +1 DAS t +2 DAS t -1 Okres t: Szok podażowy (ν t > 0) oznacza przesunięcie DAS, DAD bez zmian: inflacja rośnie, B.C. odpowiada zwiększając stopę procentową, co powoduje spadek popytu (A->B). π t 1 Y t Y t + 2 Y t 1 A DAD Y Okres t+1: Szok podażowy znika (ν t+1 = 0), ale DAS jeszcze nie wraca jeszcze do wyjściowego położenia wzrost oczekiwanej inflacji oznacza niższą podaż, mimo braku zakłócenia.

7 7 Zakłócenia symulacje Wyjściowe parametry: =100, =2 =1 =2 =0,25 =0,5 =0,5

8 Szok podażowy: funkcje reakcji, produkt ν t Y t

9 9 Szok podażowy: funkcje reakcji, inflacja ν t π t

10 10 Szok podażowy: funkcje reakcji, realna stopa procentowa ν t r t

11 11 Szok podażowy: funkcje reakcji, nominalna stopa procentowa ν t i t

12 12 Szok popytowy Założenia wyjściowe: gospodarka znajduje się początkowo w długookresowej równowadze, dodatni szok popytowy pojawia się w 1 okresie (ε t >0) i potem zanika (ε t+1 =0) ε t =1 - na skutek szoku produkcja rośnie ceteris paribus o 1p.p. Problem: Jak będzie wyglądał proces dostosowań? Jak będą zmieniały się produkcja, inflacja, nominalna i realna stopa procentowa? Analiza za pomocą funkcji reakcji.

13 Szok popytowy trwający 1 okres π π t t+2 π t 1 π C Y t+2 D Y A B DAD t -1,t+1, t+2 Y t 1 Y t DAS t + 1 DAS t +2 DAD t DAS t -1,t Y 13 Okres t: Szok popytowy (ε t >0) oznacza przesunięcie DAD. DAS bez zmian: inflacja rośnie, B.C. odpowiada zwiększając stopę procentową, co powoduje mniejszy wzrost PKB (niż przy braku zmiany inflacji). Okres t+1: Wzrost oczekiwanej inflacji zmniejsza podaż, DAS przesuwa się w górę; DAD wraca do wyjściowego położenia (ε t+1 =0).

14 Szok popytowy trwający 1 okres: funkcje reakcji 14 2,0 ε t 1,0 1,5 0,5 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0 101,0 t-3 t-2 t-1 t t+1 t+2 t+3 t+4 t+5 t+6 t+7 t+8 t+9 t+10 t+11 t+12 Y t 100,5 100,0 99,5 99,0 t-3 t-2 t-1 t t+1 t+2 t+3 t+4 t+5 t+6 t+7 t+8 t+9 t+10 t+11 t+12

15 Szok popytowy trwający 1 okres: funkcje reakcji 15 2,0 ε t 1,0 1,5 0,5 0,0-0,5-1,0-1,5 2,5-2,0 2,4 t-3 t-2 t-1 t t+1 t+2 t+3 t+4 t+5 t+6 t+7 t+8 t+9 t+10 t+11 t+12 2,3 π t 2,2 2,1 2,0 1,9 1,8 1,7 1,6 1,5 t-3 t-2 t-1 t t+1 t+2 t+3 t+4 t+5 t+6 t+7 t+8 t+9 t+10 t+11 t+12

16 Szok popytowy trwający 1 okres: funkcje reakcji 16 5,0 i t 4,5 4,0 3,5 3,0 2,9 t-3 t-2 t-1 t t+1 t+2 t+3 t+4 t+5 t+6 t+7 t+8 t+9 t+10 t+11 t+12 2,7 r t 2,5 2,3 2,1 1,9 1,7 1,5 t-3 t-2 t-1 t t+1 t+2 t+3 t+4 t+5 t+6 t+7 t+8 t+9 t+10 t+11 t+12

17 Efekt 500+? 17

18 Szok popytowy trwający 3 okresy 18 π Y DAS 04 DAS 03 π 03 π 02 E D C DAS 02 π 01 B DAS 00,01 π 1999 = π 00 A DAD 01,02,03 Y 00 DAD 00,04 Y 03 Y 02 Y 01 Y

19 Szok popytowy trwający 3 okresy π Y π 19 π 03 π π π 05 E F D C π 01 B st. bezrobocia π 1999 = π 00 A Y 04 Y 05 Y 00 Y 03 Y 02 Po pozytywnym zakłóceniu popytowym trwającym trzy okresy obserwujemy przesunięcia punktów równowagi na wykresie produkt-inflacja przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Jednocześnie punkty równowagi na wykresie bezrobocieinflacja przesuwają się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Y 01 Y

20 20 USA: Inflacja i bezrobocie Źródło:

21 21 Lata 80. XX w. i ostatni kryzys finansowy Źródło:

22 22 Inflacja i bezrobocie Ciekawe rozważania o USA

23 23 Obniżenie celu inflacyjnego π t 1 = 2% π t π Y A B C DAS t -1, t DAS t +1 DAS final Okres t 1: cel inflacyjny π* = 2%, równowaga w A. π final = 1% Y t Z DAD t, t + 1, Y t 1, Y final DAD t 1 Y Okres t: bank centralny obniża cel inflacyjny do π*=1%. Spadek popytu (DAD w lewo), DAS bez zmian. Równowaga w B.

24 Obniżenie celu inflacyjnego: funkcje reakcji 24 * π t Y t

25 Obniżenie celu inflacyjnego: funkcje reakcji 25 * π t π t

26 Obniżenie celu inflacyjnego: funkcje reakcji 26 * π t r t

27 Obniżenie celu inflacyjnego: funkcje reakcji 27 * π t i t

28 28 Wahania dochodu a wahania inflacji Załóżmy, że występuje szok podażowy, który obniża dochód (źle) i zwiększa inflację (też źle). Parametry reguły polityki pieniężnej mogą być tak ustawione, by złagodzić jeden z tych złych efektów, ale tylko kosztem zwiększenia siły drugiego efektu. Jaką decyzję ma podjąć bank centralny?

29 29 Przypadek 1 Y = t Y t 1 αθ π π π * ( t t ) + + αθ + Y 1 1 αθ Y ε t Przypadek 1: θ π jest duże, θ Y jest małe Krzywa DAD jest stosunkowo płaska, zatem mały wzrost inflacji jest związany z dużym spadkiem dochodu.

30 30 Przypadek 1 π θ π duże, θ Y małe DAS t π t π t 1 Y t Y t 1 DAS t 1 DAD t 1, t Y Szok ma duży wpływ na dochód i mniejszy na inflację: bank centralny jest gotowy zaakceptować duże wahania dochodu.

31 31 Przypadek 2 Y = t Y t 1 αθ π π π * ( t t ) + + αθ + Y 1 1 αθ Y ε t Przypadek 2: θ π małe, θ Y duże Krzywa DAD jest stosunkowo stroma: duża zmiana inflacji jest połączona z małą zmianą dochodu.

32 32 Wahania dochodu a wahania inflacji π θ π małe, θ Y duże DAS t π t π t 1 Y t DAD t 1, t Y t 1 DAS t 1 Y Szok podażowy ma mały wpływ na dochód, ale duży na inflację: bank centralny jest gotowy zaakceptować duże wahania inflacji.

33 33 Reguła Taylora raz jeszcze Z reguły polityki pieniężnej wynika, że wzrost inflacji o 1p.p. oznacza wzrost nominalnej stopy procentowej o 1+θ π : = A jeżeli nominalna stopa procentowa rośnie, ale niewystarczająco i realna stopa procentowa spada? <0:, to, ale =. Zagregowany popyt rośnie, a nie spada! Wzrost inflacji powoduje zatem wzrost popytu krzywa DAD ma dodatnie nachylenie! Jakie byłyby skutki szoku popytowego? Spirala inflacyjna!

34 Reguła Taylora raz jeszcze 34

35 35 Reguła Taylora raz jeszcze Źródło: R. Clarida, J. Galí, M. Gertler (2000). "Monetary Policy Rules and Macroeconomic Stability: Evidence and Some Theory," The Quarterly Journal of Economics, Oxford University Press, vol. 115(1).

36 36 Oczekiwania inflacyjne raz jeszcze Stopa bezrobocia, inflacja i nominalna stopa procentowa w USA, Źródło: opracowanie M. Bielecki, na podstawie danych Federal Reserve Bank of St. Louis.

37 37 Oczekiwania inflacyjne raz jeszcze A gdyby oczekiwania były zakotwiczone? Ball i Mazumder (2015) twierdzą, że oczekiwania inflacyjne podczas ostatniego kryzysu finansowego (szacunki dla USA) były zakotwiczone na poziomie 2%. Krzywa Phillipsa: =2+ + Wniosek: krzywa DAS nieruchoma; proces dostosowań poprzez DAD.

38 38 Oczekiwania inflacyjne raz jeszcze Bieżąca inflacja silniej wpływa na oczekiwania inflacyjne w okresie kryzysu odkotwiczenie oczekiwań inflacyjnych. Bieżąca inflacja słabo wpływa na oczekiwania długookresowe. Źródło: T. Łyziak, M. Paloviita (2017). "Anchoring of inflation expectations in the euro area: Recent evidence based on survey data," European Journal of Political Economy, Elsevier, vol. 46(C).

39 39 Podsumowanie Model DAD/DAS zbudowany jest na pięciu równaniach: krzywej popytu na dobra i usługi (IS), równaniu Fishera, krzywej Phillipsa, adaptacyjnych oczekiwaniach inflacyjnych oraz regule polityki pieniężnej (reguła Taylora). W długim okresie produkcja oraz realna stopa procentowa znajdują się na poziomie naturalnym (potencjalnym) i nie zależą od prowadzonej polityki fiskalnej i monetarnej. Cel inflacyjny banku centralnego określa długookresowy poziom inflacji, oczekiwanej inflacji oraz nominalnej stopy procentowej.

40 40 Podsumowanie Model DAD/DAS może być wykorzystany do analizy skutków dowolnego zakłócenia, także do śledzenia dynamiki zmiennych. Model pozwala wyjaśnić obserwowane zmiany dochodu i inflacji. Parametry reguły polityki pieniężnej znajdują odzwierciedlenie w nachyleniu krzywej DAD. Oznacza to, że w przypadku szoku podażowego możliwe jest ograniczanie zmienności dochodu kosztem zmienności inflacji (i odwrotnie).

41 41 Koniec Dziękuję i zapraszam za tydzień!