Polska. Płaca za pracę Wojciech Misztal IS UMCS

Transkrypt

1 Polska. Płaca za pracę Wojciech Misztal IS UMCS Płaca sprawiedliwa (rozumiana też czasem jako godziwa): Sprawiedliwa płaca może być rozumiana na dwa sposoby: 1. jeśli jest równa stawce obowiązującej na danym stanowisku w tej samej branży i w tym samym regionie. 2. płaca jest sprawiedliwa, jeśli jest zbliżona do obowiązującej w całym kraju stawki za tą samą pracę we wszystkich branżach ogółem (Aswathappa, 2006).

2 Płaca jest więc sprawiedliwa, jeśli zatrudniony jest przekonany, że zarabia podobnie do osób zatrudnionych w innych firmach czy branżach. Trzeba więc pamiętać, że miarą sprawiedliwości wynagrodzenia jest przede wszystkim odczucie pracownika na ten temat.

3 Liberalizm gospodarczy Praca będąca czynnikiem produkcji każdego dobra oraz wynagrodzenie, które się z nią wiąże, podlegają wszelkim prawom ekonomicznym, w tym także prawu popytu i podaży.

4 Liberalizm gospodarczy Jeżeli na rynku dostępna jest duża ilość pracy, a mniejsze zapotrzebowanie na nią ze strony np. przedsiębiorców, to możliwe do uzyskania za nią wynagrodzenie (czyli cena jaką płaci pracownikowi przedsiębiorca za usługę pracy) będzie miało tendencję spadkową. Jeżeli zaś panuje niedobór pracy, to płace będą rosnąć.

5 Płaca minimalna Wprowadzenie płacy minimalnej musi zaowocować nadmiarem dostępnej na rynku pracy, czyli zjawiskiem bezrobocia. Oficjalnie podjąć zatrudnienia nie będą mogły osoby, których wartość pracy jest aktualnie wyceniana niżej niż płaca minimalna. Pracownik może chcieć pracować, a pracodawca może chcieć zatrudnić, ale w takiej sytuacji państwo im to uniemożliwi. Płaca minimalna zatem podwyższa wynagrodzenie niektórym aktualnie pracującym, ale robi to kosztem niezatrudniania osób, które w innym przypadku mogłyby zostać zatrudnione, albo nawet kosztem zwolnień niektórych pracujących.

6 Liberalizm gospodarczy W liberalnej koncepcji najsprawiedliwszym sposobem regulacji poziomu płac, jest oddanie problemu w ręce naturalnych mechanizmów rynkowych. W połączeniu ze zniesieniem interwencjonizmu w pozostałych częściach gospodarki, ma to przynieść najlepsze efekty w perspektywie długoterminowej. W ten właśnie sposób rynek jest w stanie osiągnąć optymalną równowagę pomiędzy popytem i podażą pracy, dzięki czemu pracownicy nie będą narzekali na brak możliwości zatrudnienia, a pracodawcy na niedobór siły roboczej.

7 Laborem Exercens Stosunek pomiędzy pracodawcą (przede wszystkim bezpośrednim) a pracownikiem rozwiązuje się na zasadzie salariatu czyli przez odpowiednie wynagrodzenie wykonywanej pracy.

8 Laborem Exercens Wynagrodzenie za pracę pozostaje konkretnym środkiem, dzięki któremu ogromna większość ludzi może korzystać z dóbr, które są przeznaczone dla powszechnego używania: są to zarówno dobra natury, jak też dobra będące owocem produkcji.

9 Laborem Exercens Sprawiedliwa płaca jest konkretnym sprawdzianem sprawiedliwości całego ustroju społeczno-ekonomicznego, a w każdym razie sprawiedliwego funkcjonowania tego ustroju.

10 Za sprawiedliwą płacę, gdy chodzi o dorosłego pracownika obarczonego odpowiedzialnością za rodzinę, przyjmuje się taką, która wystarcza na założenie i godziwe utrzymanie rodziny oraz na zabezpieczenie jej przyszłości. Jest to płaca rodzinna. Płaca rodzinna to: zaspokojenie potrzeb rodziny bez konieczności podejmowania pracy zarobkowej poza domem przez współmałżonka, czy to poprzez inne świadczenia społeczne, jak zasiłek rodzinny albo dodatek macierzyński dla kobiety, która oddaje się wyłącznie rodzinie; dodatek ten powinien odpowiadać realnym potrzebom, to znaczy uwzględniać liczbę osób pozostających na utrzymaniu w ciągu całego okresu, gdy nie są w stanie podjąć odpowiedzialności za własne życie.

11 Owe fronty solidarności w dziedzinie pracy ludzkiej solidarności, która nie może być zamknięta na dialog i na współpracę z innymi mogą być potrzebne również w takich warunkach i wśród takich warstw społecznych, które dawniej nie były nimi objęte

12 Płaca w Polsce

13 Wynagrodzenia kobiet i mężczyzn w 2013 roku (brutto w PLN) próba 25% zarabia mniej mediana 25% zarabia więcej ogółem mężczyźni kobiety

14 Wynagrodzenia w 10 wybranych branżach (brutto w PLN) branża próba 25% zarabia mniej mediana 2013 rok 25% zarabia więcej technologie Informatyczne (IT) telekomunikacja bankowość ubezpieczenia energetyka przemysł ciężki przemysł lekki nauka, szkolnictwo usługi dla ludności kultura i sztuka

15

16 Dziękuję za uwagę