Teorie migracji Ekonomiczno społeczne skutki migracji Otwarcie niemieckiego rynku pracy:

Transkrypt

1 Łukasz Pokrywka

2 Teorie migracji Ekonomiczno społeczne skutki migracji Otwarcie niemieckiego rynku pracy: o Emigracja Polaków po przystąpieniu do UE o Sytuacja społeczno-gospodarcza Niemiec o Prognoza emigracji do Niemiec

3 Koncepcje makroekonomiczne Otoczenie makroekonomiczne determinujące wielkość i kierunki migracji Koncepcje mikroekonomiczne Decyzje podejmowane przez jednostkę Koncepcje mezoekonomiczne Uwzględnienie kontekstu społecznego, ujęcie dynamiczne

4 Pierwsze próby wyjaśnienia zjawiska migracji podjęte przez E.G. Ravensteina pod koniec XIXw. Koncentracja na czynnikach zarobkowych różnice płac oraz w popycie i podaży pracy są główną determinantą migracji Wielkość migracji proporcjonalna do wielkości krajów i odwrotnie proporcjonalna do odległości Czynniki przyciągające i wypychające

5 Doskonała informacja, swobodny przepływ ludności Jednostka maksymalizuje swoją użyteczność w oparciu o rachunek korzyści i kosztów Migracja inwestycja; sposób oceny zdyskontowane przepływy pieniężne netto (NPV) Koncentracja na teraźniejszości vs. przyszłości

6 Uwzględnienie kontekstu społecznego kapitał społeczny, rodzina (decyzje kolektywne) Instytucje redukujące koszty transakcyjne Próba analizy nieliniowej zjawisk migracyjnych

7 Rynek pracy bezrobocie, płace, zasoby podaży pracy Kapitał ludzki drenaż mózgów, wydatki poniesione na edukację Bezpośredni wpływ dochodów z pracy za granicą wzrost dochodu narodowego, konsumpcji i oszczędności Pośredni wpływ dochodów z pracy za granicą efekty mnożnikowe

8 Zmiany na rynku pracy, konkurencja dla krajowych pracowników spadek płac, ograniczenie zatrudnienia Skutki ograniczone w przypadku komplementarności pracowników krajowych i zagranicznych Sztywności płac i sektory: pierwotny i wtórny

9 Bauer, T., and Zimmermann, K. F. (1997), 'Integrating the East: The Labor Market Effects of Immigration', in S. W. Black (ed.), Europe s Economy Looks East - Implications for Germany and the European Union, Cambridge, Cambridge University Press Zarobki pracowników wykwalifikowanych Zarobki pracowników niewykwalifikowanych Napływ imigrantów (10% zasób siły roboczej) Niewykwalifikowanej Wykwalifikowanej 2,5% -3,0% -3,0% 1,0% Zwrot z kapitału 1,0% 2,0% Zysk netto dla całej gospodarki Zatrudnienie 0,8% 0,24% Przy elastycznych płacach brak zmian

10

11 Kraj pobytu Otwarcie rynku pracy dla Polaków NSP Ogółem (tys.) Europa, w tym: UE Francja Lipiec Grecja Maj Hiszpania Maj Holandia Maj Irlandia Maj Niemcy Maj Szwecja Maj Wielka Brytania Maj Włochy Lipiec Udział UE-27 w emigracji ogółem (%) 57,4 75,0 80,7 79,5 81,9 82,4 84,0

12

13 Wzrost PKB w krajach UE Kraj * 2012* UE-27-4,2 1,8 1,7 2 Niemcy -4,7 3,6 2,2 2 Irlandia -7,6-1 0,9 1,9 Polska 1,7 3,8 3,9 4,2 Wielka Brytania -4,9 1,3 2,2 2,5 Źródło: Eurostat (*) Prognoza

14

15 Średni wiek Niemców 45,6 średni wiek imigrantów 34,7 lat powyżej

16 20% społeczeństwa to imigranci sensu largo Największe diaspory: Turcy, Polacy, Rosjanie 41% imigrantów to absolwenci szkół podstawowych, 27% absolwenci techników, 24% absolwenci szkół średnich Wykształcenie zawodowe posiada 68% Niemców, podczas gdy wśród imigrantów ten wskaźnik wynosi tylko 41,2%.

17 Świadczenia Imigranci Niemcy Świadczenia socjalne 8% 3% Zasiłki dla bezrobotnych 2% 1% Wsparcie rodziny 39% 24% 20% 18% 16% Niemcy Imigranci 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% < >4500

18 Malejące bezrobocie od 2005 roku Stabilna sytuacja w trakcie kryzysu Poprawa w ostatnich miesiącach

19 W marcu liczba ofert pracy zrównała się ze średnią wartością z 2002 i 2007 roku

20 Średnia płaca w Niemczech w 2009 roku była 3- krotnie wyższa od średniej płacy w Polsce W Wielkiej Brytanii średnia była 3,6-krotnie wyższa, a w czasach największej emigracji (2005, 2006) do tego kraju wskaźnik wynosił 3,8 (podczas gdy w Niemczech ok 3,4) /OECD/

21 Koszty życia w Niemczech są wyższe o ok. 80% w porównaniu do kosztów życia w Polsce

22 51% bezrobotnych było w ostatnim dwudziestoleciu za granicą, jednocześnie 22% Polaków wyjeżdżających czyniło to w celu podjęcia pracy skłonność do wyjazdów do pracy wynosi ok 11% (51%*22%) Badania CBOS, 2009

23 Przyjmując 11% skłonność do emigracji i uwzględniając dopasowanie popytu i podaży ok. 93 tys. Przyjmując 14% skłonność do emigracji ok. 110 tys. Legalizacja pobytu 23% pracujących za granicą robi to nielegalnie dla Niemiec ok. 140 tys. Szacunki MPiPS tys. w ciągu 3 lat Szacunki M. Boniego 400 tys. w ciągu 4 lat Szacunki BNP Paribas 500 tys. w ciągu 5 lat

24 Jaki będzie wpływ otwarcia niemieckiego rynku pracy na polski rynek? Czy imigracja z nowych krajów członkowskich pomoże ustabilizować sytuację demograficzną w Niemczech? Jaki jest efekt netto migracji? Kto wybiera się za Odrę?