Czym należy się kierować wybierając ubezpieczenie emerytalne...? Zdecydować się na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE), polisę Unit-linked, inwestować w akcje, fundusze inwestycyjne, nieruchomości i złoto...? czy może jako swój 3 filar traktować wpłacanie pieniędzy na lokatę...? Może w ogóle temat III filaru Cię nie dotyczy, bo wszystko inwestujesz w firmę...? Odpowiadając na powyższe pytania, przede wszystkim należy się zastanowić na czym tak naprawdę nam zależy jako osobom, które kiedyś przejdą na emeryturę. Czy wybierając III filar emerytalny chcemy po prostu coś gdzieś płacić...? Czy zakładamy że zgromadzimy określoną sumę pieniędzy...? Może dzięki naszemu III filarowi chcemy mieć po prostu korzyści z dodatku do emerytury w określonej wysokości...? Jeśli tak to w jakiej...? I dlaczego akurat takiej...? A jak się ma do naszych oszczędności w ubezpieczeniu emerytalnym inflacja i spadek wartości pieniądza...? Co chcemy osiągnąć odkładając pieniądze w III filarze...? To jest pierwsze pytanie, które powinniśmy sobie zadać zastanawiając się jak wybrać III filar. Sensowna odpowiedź zależy tutaj przede wszystkim od naszej obecnej "kondycji finansowej" i prognoz na przyszłość. Inaczej będzie wyglądać sytuacja osoby pracującej na etacie od osoby prowadzącej własną działalność gospodarczą. Czy liczymy że cokolwiek dostaniemy od państwa...? Jeśli nie- powinniśmy przemyśleć temat jeszcze głębiej bo przyjmując takie założenie będziemy musieli zgromadzić w swoim III filarze więcej oszczędności, niż ktoś kto zakłada iż coś jednak od ZUS-u dostaniemy. Warto się również zastanowić za ile lat zamierzamy przejść na emeryturę i korzystać z pieniędzy zgromadzonych w 3 filarze. Zgodnie z dzisiejszymi przepisami, rozstrzał między wielkością przyszłych emerytur osób pracujących na etacie w porównaniu do osób prowadzących działalność gospodarczą jest ogromny. Jeśli jesteś przedsiębiorcą, płacisz ZUS w stałej wysokości natomiast możesz zarabiać zarówno kilka jak i kilkanaście tysięcy złotych. W tym drugim przypadku, wysokość emerytury którą otrzymasz będzie niewspółmiernie niska w stosunku do potrzeb oraz dotychczas utrzymywanego standardu życia. A może jesteś zatrudniony na etacie ale zarabiasz znacznie powyżej średniej krajowej...? Pamiętaj że istnieje kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe* po przekroczeniu tej 1 / 7
kwoty pracodawca nie odprowadza już składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, co będzie miało wpływ na stopę zastąpienia w Twoim przypadku. Wobec powyższego, wiemy już że nie każdy potrzebuje zgromadzić w III filarze taką samą ilość pieniędzy. 2000 zł nierówne dwóm tysiącom złotych ile pieniędzy trzeba zgromadzić w III filarze Czy jak odłożę 350 zł miesięcznie to będę miał emeryturę...? W matematyce 2+2 zawsze równa się 4 przy wyborze 3 filaru emerytalnego niekoniecznie. Odpowiedź na to pytanie zależy od tego ile kapitału musimy zgromadzić oraz ile czasu nam zostało. Wiemy już w jakiej sytuacji się znajdujemy. Czy jeśli od dzisiaj do końca życia, oprócz tego co nam się należy z I i II filaru, dostawalibyśmy 2000 zł miesięcznie ze swojego III filaru, czulibyśmy się bezpiecznie...? Jeśli tak - wydawało by się że kapitał, który powinniśmy zgromadzić w swoim III filarze to 480 000 zł. Po ulokowaniu tej kwoty np. na lokacie oprocentowanej na 5% w skali roku otrzymujemy 24 000 zł rocznie bez naruszania podstawy kapitału. Ale co z inflacją...? Ile te 2000 zł będzie warte za 30 lat, kiedy będziemy chcieli skorzystać z pieniędzy zgromadzonych w III filarze...? O to powinniśmy zapytać doradcę który proponuje nam ubezpieczenie emerytalne. Jeśli nie będzie potrafił odpowiedzieć, zastanówmy się czy na pewno podejmujemy dobrą decyzję. Tego typu informacje są cenne, bo nawet jeżeli obecnie nie jesteśmy w stanie odkładać w swoim 3 filarze tyle ile powinniśmy, przynajmniej będziemy wiedzieć jaki kapitał będzie potrzebny i o ile więcej trzeba będzie odkładać w przyszłości. Kupiłem dobry produkt Czy wysokość oszczędności zgromadzonych w III filarze emerytalnym zależy tylko i wyłącznie od tego jaki wybierzemy produkt...? Nie. Gdyby tak było, prawdopodobnie powstałby jakiś jeden produkt III filarowy będący receptą dla wszystkich którzy chcą sobie zbudować kapitał na emeryturę. Niestety tak nie jest. Dlaczego? Zyski które przyrastają w ubezpieczeniu emerytalnym nie biorą się z niczego. Muszą pochodzić ze źródeł (instrumentów finansowych) ogólnie dostępnych na rynku finansowym. Takie możliwości pomnażania pieniędzy dają np. akcje, obligacje, czy lokaty bankowe. Zyski z tych instrumentów nie zawsze są jednakowe. Wystarczy porównać straty na akcjach wynikające z ostatniego kryzysu finansowego (60-70% straty) z ponad stuprocentowymi stopami zwrotu jakie akcje dały w latach 2009-2010. Nie ma uniwersalnego dobrego produktu 3 filarowego, po którego kupieniu mamy kwestię zabezpieczenia przyszłości emerytalnej z głowy. To ile pieniędzy zgromadzimy tak naprawdę zależy od tego co z naszym III filarem 2 / 7
będziemy dalej robić - czy wykorzystamy dostępne w naszym III filarowym produkcie możliwości w taki sposób żeby jak najwięcej zarobić. Wszystkie jaja w jednym koszyku...? *Kwota ta w 2014r. wynosi 112 380,00 zł. Jeżeli przychód osiągnięty przez osobę ubezpieczoną przekroczył kwotę rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, to zaprzestaje ona odprowadzać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od momentu tego przekroczenia. Pamiętajmy jednak, że nie przestaje odprowadzać składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe. Nie wkładaj wszystkich jaj do jednego koszyka głosi stare przysłowie i warto tej zasady przestrzegać również poszukując III filaru. Najlepiej wybrać takie rozwiązanie w ramach którego będziemy mogli pomnażać pieniądze w różnych instytucjach finansowych. Dlaczego...? Spójrzmy poniżej na prosty przykład: 3 / 7
Źródło: Money.pl Obydwa wykresy przedstawiają wyniki dwóch różnych funduszy inwestujących w akcje w okresie między 21.07.2008r. a 24.01.2010r. Jeden z funduszy stracił drugi zarobił. Dlaczego? Pamiętajmy że za instytucjami stoją ludzie i to od ich działań zależą wyniki. Jedni osiągną lepsze, inni gorsze. Ale ważne jest żebyśmy mogli dokonać zmiany instytucji finansowej, jeśli jej wyniki przekładające się na nasze oszczędności w III filarze nie będą takie jakbyśmy oczekiwali. Jeśli trzymać się tej zasady, wybór IKE raczej nie będzie dobrym rozwiązaniem. Indywidualne Konta Emerytalne zazwyczaj nie mają możliwości dokonywania tego typu zmian. Weźmy za przykład Indywidualne Konto Emerytalne proponowane przez ING Życie S.A.. W ramach popularnego IKE Inwestycje z Lwem mamy do wyboru cztery subfundusze: ING Parasol FIO Subfundusz Akcji ING Parasol FIO Subfundusz Zrównoważony ING Parasol FIO Subfundusz Stabilnego Wzrostu ING Parasol FIO Subfundusz Obligacji Jak widać możemy wybrać cztery strategie inwestowania pieniędzy, ale której nie wybierzemy zawsze nasze pieniądze pomnażane będą tylko przez jedną instytucję. Problemu tego nie ma przy lokatach, samodzielnych inwestycjach w akcje i fundusze inwestycyjne, czy polisach typu Unit-linked. Może się on pojawić również przy przestarzałych rozwiązaniach nazywanych ubezpieczeniem z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, które niestety są jeszcze na 4 / 7
rynku oferowane. Płać pan, będzie dobrze Wybierając III filar warto dokładnie zapytać doradcę dlaczego proponuje akurat ten, konkretny produkt. Pamiętajmy że w tej chwili na rynku jest bardzo dużo różnych rozwiązań**. Czy jeśli doradca od razu proponuje nam jakiś konkretny produkt nie pytajac nawet czego tak naprawdę oczekujemy i jaki kapitał powinniśmy zgromadzić, możemy być pewni że polecany produkt jest najlepszym jaki wybierzemy? Na pewno nie. Dlatego już umawiając się z agentem w sprawie 3 filaru emerytalnego warto zapytać czy jest on przedstawicielem jakiejś jednej firmy - czy wręcz przeciwnie - ma dostęp do szerszego wachlarza produktów z rynku. Ubezpieczenie zamiast oszczędności czyli krótka historia III filaru Na początku lat 90-ych pojawiły się w Polsce pierwsze ubezpieczenia III filarowe. Klasyczna konstrukcja takich produktów polegała na podzieleniu opłacanej składki między ochronę ubezpieczeniową a gromadzony kapitał. W związku z tym, jeśli ktoś tego typu produkt kupował tylko i wyłącznie jako zabezpieczenie emerytalne, mógł być po kilku latach rozczarowany, dlatego że zazwyczaj miał mniej środków zgromadzonych niż wpłacił. Nie trzeba przecież być świetnym z matematyki aby wyliczyć że jeśli 30% opłacanej składki przepadało w związku z udzielaniem przez firmę ochrony ubezpieczeniowej żeby na tego typu produkcie wyjść na zero zysk z oszczędności powinien co roku wynieść właśnie 30%. Inny produkt ubezpieczeniowy oferowany w latach 90-ych, który rzekomo miał zapewnić emeryturę to "ubezpieczenie na życie i dożycie", które gwarantowało wypłatę jakiejś określonej sumy pieniędzy np. za 30 lat. Ta suma zazwyczaj była równa sumie ubezpieczenia. Niestety mimo tego, że gwarantowane sumy wydawały się dość duże, kiedy uwzględniło się inflację wychodziło na to że lepiej byłoby odkładać pieniądze na lokatę. Powodem "nieopłacalności" tego typu rozwiązań była rzecz oczywista - ubezpieczenie z którego korzystamy przez te 30 lat kosztuje. **W tej chwili różnego rodzaju (gorsze lub lepsze) rozwiązania 3 filarowe mają w swojej ofercie następujące firmy: - ING Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. - Allianz Życie Polska S.A. 5 / 7
- Aviva Investors Poland Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA - Amplico Life S.A - Compensa Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. - Generali Życie TU S.A. - HDI-Gerling Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA - Nordea Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. - AXA Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A - AEGON TU na Życie S.A. TU na Życie - EUROPA S.A. - PZU Życie S.A. - SKANDIA ŻYCIE TU S.A. Siedzibą większości wyżej wymienionych firm jest Warszawa Niestety zdarza się że rozwiązania podobne do powyżej opisanych oferowane są również dzisiaj, nawet przez agentów ubezpieczeniowych tzw. "renomowanych" firm. Dlatego też wybierając 3 filar, zwłaszcza jeśli umowa zawierana jest w formie ubezpieczenia upewnijmy się że 100% środków które wpłacamy jest odkładane i służy gromadzeniu oszczędności na naszą emeryturę. Takie informacje powinniśmy znaleźć w tzw. Ogólnych Warunkach Umowy (OWU), pod hasłem Alokacja. 6 / 7
7 / 7