ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 1 W DZIAŁDOWIE WYNIKI TESTU Z JĘZYKA POLSKIEGO, PRZEPROWADZONEGO W KLASACH PIERWSZYCH LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO I TECHNIKUM w roku szkolnym 2016/2017 Test sprawdzający umiejętność czytania ze zrozumieniem na podstawie fragmentów dwóch tekstów: "Komiks" Marka Bernackiego oraz "Komiks" Jana Miodka Opracowanie: Katarzyna Burchacka Działdowo 2016
Tekst 1. Marek Bernacki Komiks (fragmenty) TEKST Komiks (gr. koomikos, ang. comic komiczny, komediowy ) jeden z podstawowych gatunków XX-wiecznej kultury masowej, zrodzony w Stanach Zjednoczonych u schyłku XIX w., oznaczający seryjne historyjki obrazkowe o charakterze rozrywkowym i tematyce najczęściej przygodowej, humorystycznej i fantastyczno-naukowej, zaopatrzone w skąpy tekst (w formie wypowiedzi bohaterów ujętych w tzw. dymek i dodatkowe, krótkie komentarze pod obrazkami), drukowane seryjnie w gazetach lub w osobnych broszurach. Komiks wykreował własnych bohaterów, którzy przenikają także do innych dziedzin kultury masowej (filmu, literatury przygodowej, malarstwa, graffiti): Supermana, Batmana, Asterixa czy Jamesa Bonda. Na gruncie polskim najbardziej znanymi postaciami komiksowymi są: kapitan Kloss, kapitan Żbik oraz Tytus, Romek i A tomek. W 1975 r. (po wiktorii polskich piłkarzy na mistrzostwach świata, kiedy to biało-czerwoni zajęli wysokie trzecie miejsce) na rynku księgarskim pojawił się (w nakładzie 200 000 egzemplarzy!) komiks Od Walii do Brazylii. X Piłkarskie Mistrzostwa Świata z rysunkami G. Rosińskiego. Niestrudzony tropiciel grafomanii, bzdur i ksenofobii S. Barańczak [ ] nie omieszkał poświęcić temu dziełu kilku krytycznych uwag [ ]. Marek Biernacki, Komiks, w: Marek Biernacki, Marta Pawlus, Słownik gatunków literackich, Warszawa Bielsko Biała, s. 524 525. Tekst 2. Jan Miodek Komiks DEFINICJA: Komiks to forma literacka przedstawiająca jakąś fabułę za pomocą ciągu rysunków z dialogami. INFORMACJE GRAMATYCZNE: D. komiksu, C. komiksowi, N. komiksem; l. mn. M. komiksy, D. komiksów. ETYMOLOGIA: Komiks to wyraz pochodzenia angielskiego. RODZINA WYRAZÓW: Z rzeczownikiem tym spokrewniony jest wyraz komiksowy. KOMENTARZ: Mało kto zdaje sobie z tego sprawę, że mianownikowa forma liczby mnogiej komiksy zawiera w sobie podwójne znaczenie mnogości. Otóż angielskie słowo komiks to wyraz w liczbie mnogiej (s to angielska końcówka pluralna). Oczywiście, w polszczyźnie świadomość tej mnogości zanikła proces ów nazywamy dlatego depluralizacją zapożyczeń. Zachodzi on wtedy, gdy wyraz obcy występujący w liczbie mnogiej zaczyna być odbierany jako twór liczby pojedynczej, do którego się dodaje potem polskie końcówki pluralne. I tak powstała zależność: komik (liczba pojedyncza w angielskim) komiks (liczba mnoga w angielskim) komiks (liczba pojedyncza w polskim) komiksy (liczba mnoga w polskim). Jan Miodek, Komiks, w: tegoż, Słownik ojczyzny polszczyzny, Wrocław 2002, s. 322 323. ZADANIA DO TEKSTU Zadanie 1. (0 2) Porównaj obydwa teksty. Podaj po dwa podobieństwa i dwie różnice. Podobieństwa:... Różnice:... Zadanie 2. (0 2) Wskaż zdania zawierające prawdziwe informacje: A. Komiks to gatunek kultury popularnej. B. Komiks to gatunek kultury elitarnej. C. Bohaterowie komiksu to postaci schematyczne. D. Bohaterowie komiksu to postaci pogłębione psychologicznie. E. Podstawowym środkiem wyrazu w komiksach jest obrazek rysunkowy. F. Podstawowym środkiem wyrazu w komiksach jest tekst. Zadanie 3. (0 3) Zdefiniuj, czym są: A. ksenofobia B. grafomania C. etymologia
Zadanie 4. (0 2) Wymień w odniesieniu do testu 1. cztery cechy komiksu. Zadanie 5. (0 1) Wyjaśnij na podstawie testu 1 w jakim celu przywołano Batmana. Zadanie 6. (0 2) Wskaż dwa powody decydujące o popularności komiksu w kulturze współczesnej. Zadanie 7. (0 2) Wskaż, które zdanie zawiera opinię (O), a które informację (I): a) Komiks to forma literacka przedstawiająca jakąś fabułę za pomocą ciągu rysunków z dialogami. b) Biało-czerwoni zajęli wysokie trzecie miejsce. c) Niestrudzony tropiciel grafomanii, bzdur i ksenofobii S. Barańczak [ ] nie omieszkał poświęcić temu dziełu kilku krytycznych uwag. d) Komiks to wyraz pochodzenia angielskiego. Zadanie 8. (0 1) Wyjaśnij na podstawie tekstu 2 czego dotyczą informacje gramatyczne zawarte w tym materiale literackim. Zadanie 9. (0 2) Wypisz z tekstów dwa wyrazy lub wyrażenia potoczne i dwa naukowe. A. potoczne: B. naukowe:
Zadanie 10. (0 1) Jan Miodek podaje, że z rzeczownikiem komiks spokrewniony jest wyraz komiksowy. Wyjaśnij, co znaczy sformułowanie wyraz spokrewniony. Określ, jaką częścią mowy jest wyraz komiksowy. A. znaczenie B. część mowy Zadanie 11. (0 1) Zastąp podane terminy wyrazami lub wyrażeniami bliskoznacznymi: A. deklinacja B. koniugacja Zadanie12. (0-2) Zredaguj krótką wypowiedź pisemną, w której wyjaśnisz, czego dotyczy komentarz Jana Miodka. Twój tekst może liczyć maksimum 50 słów. Nr zad. PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI DO TESTU I KRYTERIA OCENIANIA Wymagania (zgodnie z Informatorem o egzaminie maturalnym z języka polskiego od roku szkolnego 2014/2015) 1. dostrzeganie powiązań między informacjami / 1 b) wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych w tekście / 1 e) 2. dostrzeganie relacji między częściami składowymi tekstu / 1 g) badanie struktury tekstu / 2 b) wnioskowanie na podstawie informacji zawartych w tekście / 1 e) Kryteria oceniania 2 pkt za pełną i poprawną odpowiedź 1 pkt za wskazanie dwóch cech podobieństwa, np.: temat, forma hasła słownikowego, zwięzłość, nasycenie informacjami; różnice, np.: struktura tekstu, aspekt, styl. 2 pkt za pełną i poprawną odpowiedź 1 pkt za poprawne wskazanie dwóch zdań a), c), e) 3. definiowanie pojęć / 5 a) 3 pkt za pełną odpowiedź (po 1 pkt. za każą poprawną odpowiedź) ksenofobia niechęć wobec cudzoziemców; grafomania patologiczny przymus pisania utworów literackich; pisanie bez wartości; etymologia nauka o pochodzeniu wyrazu i jego znaczeniu. 4. wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych w tekście / 1 e) 5. wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych w tekście /1 e) objaśnianie funkcji fragmentów na tle całości / 2 d) 2 pkt za pełną i poprawną odpowiedź 1 pkt za podanie dwóch cech Cechy komiksu: seryjne historyjki obrazkowe, charakter rozrywkowy, tekst humorystyczny, tematyka przygodowa, bardzo zwięzły tekst specyficznie umieszczany (dymki lub komentarze). 1 pkt za pełną i poprawną odpowiedź Batman jest przykładem bohatera komiksowego, dowodem popularności tego typu postaci w kulturze masowej. 6. wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych 1pkt za pełną i poprawną odpowiedź
w tekście / 1 e) O popularności komiksu w kulturze współczesnej decydują: prosty przekaz (schematyzm, dominacja obrazu nad słowem), atrakcyjność formy, dynamiczna akcja, związki z filmem czy graffiti. 7. rozpoznawanie opinii i informacji / 3 a) 2 pkt za pełną i poprawną odpowiedź 1 pkt za wskazanie dwóch poprawnych odpowiedzi a) I, b) O, c) O, d) I. 8. wyszukiwanie informacji złożonych / 1 a) 1 pkt za pełną i poprawną odpowiedź Informacje gramatyczne zawarte w tekście dotyczą odmiany rzeczownika komiks przez przypadki. 9. wartość stylistyczna... / 5 g) 2 pkt za pełną i poprawą odpowiedź 1 pkt za poprawne podanie minimum dwóch wyrazów potoczne, np.: bzdury, nie omieszkał, mało kto ; naukowe, np.: depluralizacja zapożyczeń, końcówka pluralna. 10. słownictwo / 5 a) słowotwórstwo. /5 b) 1 pkt za pełną i poprawną odpowiedź wyraz spokrewniony wyraz z tej samej rodziny wyrazów, wyraz pochodny; komiksowy przymiotnik. 11. słownictwo / 5 a) 1 pkt za pełną i poprawną odpowiedź deklinacja odmiana przez przypadki; koniugacja odmiana przez osoby, liczby, rodzaje, czasy, tryby, strony, aspekty. 12. Transformacja tekstu, tworzenie własnego komunikatu / 4b) 2 pkt - wypowiedź poprawna merytorycznie i stylistycznie 1 pkt - wypowiedź poprawna merytorycznie OPIS TESTU SPRAWDZAJĄCEGO UMIEJĘTNOŚĆ CZYTANIA ZE ZROZUMIENIEM DO DIAGNOZY UMIEJĘTNOŚCI UCZNIÓW WYKORZYSTANO FRAGMENT TEKSTUMARKA BERNACKIEGO "KOMIKS" W ZESTAWIENIU Z FRAGMENTEM TEKSTU "KOMIKS" JANA MIODKA. 1. Test zawierał 12 zadań. Był przeznaczony do realizacji we wszystkich klasach. Wymagał od uczniów wykazania się umiejętnością wnioskowania na podstawie całego tekstu, wnioskowania na podstawie akapitów, wnikliwej analizy akapitów, poprawnego, logicznego formułowania odpowiedzi, transformacji tekstu, tworzenia własnego komunikatu oraz rozróżniania informacji od opinii. Głównym celem testu było sprawdzenie jednej z podstawowych umiejętności maturalnych, jaką jest czytanie ze zrozumieniem, zgodnie z Informatorem o egzaminie maturalnym z języka polskiego od roku szkolnego 2014/2015. 2. Za zadania 5., 6.,8.,10.,11. można było uzyskać maksymalnie 1 punkt. 3. Za zadania 1.,2.,4., 7., 9. i 12. uczniowie mogli uzyskać maksymalnie 2 punkty. 4. Za zadanie 3. można było uzyskać 3 punkty. 5. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań uczeń mógł uzyskać maksymalnie 20 punktów, co jest zgodne z maturalnymi kryteriami.
Test diagnostyczny klasy I Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Liczba punktów 2 2 3 2 1 1 2 1 2 1 1 2 Poziom P P PP P PP P P PP PP P P PP 6. W teście sprawdzane były następujące umiejętności: Badany poziom umiejętności na podstawie Informatora maturalnego 1. Na poziomie znaczeń 2. Na poziomie struktury 3. Na poziomie komunikacji ZADANIA EGZAMINACYJNE 1. Zadania testowe sprawdzające rozumienie czytanego tekstu Oznaczenie w Informatorze maturalnym Opis umiejętności Nr zad. 1 b) dostrzeganie powiązań między informacjami 1 1 e) wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych w tekście 1,2,4,5,6 1 g) dostrzeganie relacji między częściami składowymi tekstu 2 1 a) wyszukiwanie informacji złożonych 8 2 b) badanie struktury tekstu 2 2 d) objaśnianie funkcji fragmentów na tle całości 5 3 a) rozpoznawanie opinii i informacji 7 4b) transformacja tekstu; tworzenie własnego komunikatu 12 5. Zadania testowe sprawdzające świadomość językową 5 a) definiowanie pojęć 3 5 g) wartość stylistyczna... 9 5a) słownictwo 10,11 5 b) słowotwórstwo. 10
OPRACOWANIE WYNIKÓW TESTU Test diagnostyczny przeprowadzony w klasach pierwszych Liceum Ogólnokształcącego i Technikum zawierał zadania z poziomu podstawowego (7 zadań) i ponadpodstawowego (4 zadania). Do testu przystąpiło 140 uczniów LO oraz 33 uczniów Technikum - razem 173 uczniów. Wyniki procentowe testu w poszczególnych klasach: KLasa % Zaliczyło Zaliczyło Średnia Stan klasy Ilość ocen Pisało test piszących poziom P poziom PP ocena wg /szkoły % % statutu cel bdb db dst dop ndst 1a 25 25 100% 81,82% 49,78% dst 0 2 7 10 5 1 1b 26 26 100% 59,09% 51,28% dps 0 0 1 12 11 2 1c 26 26 100% 71,33% 55,13% dst 0 1 6 11 8 0 1d 32 31 % 58,65% 40,86% dps 0 0 1 9 15 6 1f 32 32 100% 64,49% 49,31% dps 0 0 3 12 16 1 I LO 141 140 99,27% 66,56% 48,97% dst 0 3 18 54 55 10 1G 33 33 100% 47,38% 31,99% dps 0 0 0 3 18 12 T 33 33 100% 47,38% 31,99% dps 0 0 0 3 18 12 SZKOŁA 174 173 % 62,90% 45,73% dps 0 3 18 57 73 22 Poziom podstawowy: Wśród wszystkich testowanych klas zarówno Liceum jak i Technikum - tylko klasa 1G nie osiągnęła 50% poziomu podstawowego. Liceum Ogólnokształcące Najlepiej wypadła klasa 1a z wynikiem 81,82%. Najsłabsza okazała się klasa 1d osiągając 58,65%. Technikum W technikum klasa 1G uzyskała poniżej 50% czyli 47,38% poziomu podstawowego. Poziom ponadpodstawowy: Na poziomie ponadpodstawowym ponad 50% osiągnęły klasy 1c - 55,13% oraz 1b - 51,28. Pozostałym klasom nie udało się osiągnąć progu 50%. Liceum Ogólnokształcące Najwyższy wynik uzyskała klasa 1c 55,13%. Najsłabsza okazała się klasa 1d z wynikiem 40,86%. Technikum W technikum na poziomie ponadpodstawowym klasa 1G uzyskała zaledwie 31,99%, czyli nikt nie zaliczył poziomu ponadpodstawowego.
Stopień opanowania poszczególnych umiejętności: NR ZAD. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 BADANA 1b, 1e 1e,1g,2b 5a 1e 1e,2d 1e 3a 1a 5g 5a,5b 5a 4b UMIEJĘTNOŚĆ LO 0,52 0,73 0,38 0,82 0,60 0,79 0,81 0,57 0,61 0,55 0,16 0,44 TECHNIKUM 0,39 0,62 0,15 0,67 0,39 0,36 0,61 0,48 0,26 0, 24 0,03 0,52 Wskaźniki łatwości zadań dla LO Wskaźnik łatwości Interpretacja zadania Numer zadania 0-0,19 0,20-0,49 0,50-0,69 0,70-0,89 0,90-1,00 bardzo umiarkowanie łatwe bardzo łatwe 11 3,12 1,5,8,9,10 2,4,6,7 Liczba zadań 1 2 5 4 0 Liczba punktów 1 3+2=5 2+1+1+2+1=7 2+2+1+2=7 0 Wskaźniki łatwości zadań dla Technikum Wskaźnik łatwości Interpretacja zadania Numer zadania 0-0,19 0,20-0,49 0,50-0,69 0,70-0,89 0,90-1,00 bardzo umiarkowanie łatwe bardzo łatwe 3,11 1,5,6,8,9,10 2,4,7,12 Liczba zadań 2 6 4 0 0 Liczba punktów 3+1=4 2+1+1+1+2+1=8 2+2+2+2=8 W liceum ogólnokształcącym uczniowie najlepiej opanowali umiejętność 3a rozpoznawanie opinii i informacji i 1e - wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych w tekście. Najsłabiej zaś umiejętność 5a definiowanie pojęć i słownictwo. Umiejętność tę badały zadania 3 i 11. W zadaniu 3 uczniowie proszeni byli o podanie definicji pojęć (ksenofobia, grafomania, etymologia), co okazało się dla uczniów, z kolei w zadaniu jedenastym należało wyjaśnić czym jest koniugacja i deklinacja, co również okazało się kłopotliwe. W technikum uczniowie również najlepiej opanowali umiejętność 1e - wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych w tekście,1g - dostrzeganie relacji między częściami składowymi tekstu i 2b - badanie struktury tekstu, z kolei najsłabiej, podobnie jak w liceum, umiejętność 5a - definiowanie pojęć i słownictwo. Na podstawie przeprowadzonej analizy wyników testu można stwierdzić, że tegoroczny wynik był zbliżony do wyniku z roku ubiegłego (przy uwzględnieniu mniejszej liczby uczniów w tym roku). Również bardzo podobnie kształtuje się trudność poszczególnych zadań, a zatem w dalszej pracy z uczniami należy uwzględnić poniższe wnioski.
WNIOSKI DO DALSZEJ PRACY Zgodnie z wytycznymi Centralnej Komisji Egzaminacyjnej zadania w teście nie ograniczają się do sprawdzania umiejętności wyszukiwania informacji w tekście, ale - obligatoryjnie - służą rozpoznaniu poziomu umiejętności analizy tekstu i jego przekształceń, a także świadomości językowej. Zadania sprawdzają także znajomość utworów literackich, których, zgodnie z podstawą programową, nie wolno pominąć w procesie kształcenia. Powyższe wytyczne oraz spostrzeżenia po dokonaniu analizy testu prowadzą do wniosku, że w dalszej pracy z uczniami należy szczególnie skupić się na : ćwiczeniu umiejętności czytania ze zrozumieniem, doskonaleniu umiejętności precyzyjnego odpowiadania na zadane pytania oraz formułowaniu pytań do tekstu, ćwiczeniu umiejętności analizowania, badania związków między różnymi elementami tekstu, wykorzystywania rozpoznanych zależności, interpretowaniu tekstów lub ich fragmentów, wyodrębnianiu głównej myśli akapitu lub całego tekstu, badaniu struktury tekstu, dokonywaniu transformacji tekstu, czyli różnych przekształceń jego struktury, pogłębianiu świadomości językowej uczniów, formułowaniu i uzasadnianiu własnej opinii. Szczegółowe wskazania do ćwiczeń z uczniami określone są jako zadania egzaminacyjne w Informatorze o egzaminie maturalnym od 2015 roku.