SYLABUS Nazwa przedmiotu: Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot: Katedra: Kierunek: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Liczba punktów ECTS za zaliczenie przedmiotu Wybrane zagadnienia z historii filmu Wyższa Szkoła Artystyczna w Warszawie Malarstwa Malarstwo Studia pierwszego stopnia Praktyczny III semestr 1 ECTS, IV semestr 2 ECTS Studia Kierunek studiów Specjalność Forma studiów Malarstwo kostium i rekwizyt sceniczny, malarstwo w scenografii, obraz multimedialny, malarstwo sztalugowe niestacjonarne Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego przedmiot: mgr Wojciech Starostecki Założenia i cele przedmiotu Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z dorobkiem kinematografii światowej (przede wszystkim europejskiej i amerykańskiej) poprzez prezentację historycznego rozwoju filmu jako zjawiska artystycznego oraz ułatwienie zrozumienia specyfiki dzieła filmowego jako wypowiedzi artystycznej. Celem jest też zapoznanie studenta z najważniejszymi nurtami kształtującymi oblicze filmu na świecie, zapoznanie z dorobkiem wybranych reżyserów, oraz z podstawową analizą wybranych dzieł filmowych, prezentowanych na tle przemian cywilizacyjnych, politycznych, społecznych i artystycznych jakie dokonywały się w wieku XX. Zajęcia maja także na celu zapoznanie studentów z pojęciem gatunku filmowego oraz z cechami poszczególnych gatunków. Celem zajęć jest też motywowanie do samodzielnego podejmowania prób analizy i interpretacji dzieł sztuki filmowej. Wymagania wstępne Kwalifikacja na pierwszy rok studiów.
Symbol efektu kształcenia na poziomie kierunku K_W03 Zamierzony efekt kształcenia Opis efektu kształcenia na poziomie przedmiotu Ma wiedzę na temat fachowej terminologii charakteryzującej najważniejsze nurty obecne w kinie, gatunki i nurty artystyczne, zna podstawowe pojęcia z zakresu estetyki i języka filmu, zna sylwetki i wybraną twórczość wybitnych twórców filmowych (reżyserów, scenarzystów, aktorów). Weryfikacja efektu kształcenia K_W08 K_W09 K_W10 K_W12 K_W16 K_U01 K_U17 Wie, jak odpowiedzialnie wykorzystać wiedzę na temat kinematografii światowej (przede wszystkim europejskiej i amerykańskiej) poprzez prezentację historycznego rozwoju filmu jako zjawiska artystycznego oraz ułatwienie zrozumienia specyfiki dzieła filmowego jako wypowiedzi artystycznej w celu rozwoju własnej osobowości artystycznej. Ma wiedzę i potrafi swobodnie poruszać się w obrębie podstawowych zagadnień z zakresu wybranych zagadnień z historii filmu. Ma wiedzę i rozumie znaczenie dorobku artystycznego twórców światowej kinematografii. Ma wiedzę i umiejętności pozwalające na samodzielną analizę dzieła filmowego pod względem warsztatowym (czyli: jak to jest zrobione ) i estetycznym (czyli dlaczego tak to zrobiono ). Potrafi przypisać poszczególne dzieła do określonego gatunku i nurtu artystycznego, nazywać i rozpoznawać charakterystyczne cechy twórczości wybitnych filmowców oraz znaleźć w ich filmach odniesienia do dzieł wcześniejszych jak i elementy nowatorskie. Posiada świadomą umiejętność analizy dzieła filmowego pod względem warsztatowym i estetycznym. Umie rozpoznawać i opisywać przy pomocy pojęć z dziedziny estetyki i języka filmu charakterystyczne cechy twórczości wybitnych filmowców oraz znajdować w ich filmach odniesienia do dzieł wcześniejszych jak i elementów nowatorskich. - zaliczenie z oceną (samodzielna analiza i interpretacja dzieł filmowych, dyskusja na temat interpretacji filmów) - egzamin K_K02 Jest zdolny do osiągnięcia niezbędnych dla świadomego odbiorcy poziomu krytycznego odbioru i samodzielnej oceny dzieła. K_K03 Jest zdolny i potrafi samodzielnie podejmować próby analizy i interpretacji dzieł sztuki filmowej. 2
Liczba godzin dydaktycznych i formy zajęć i punkty ECTS: Przedmioty Liczba godzin dydaktycznych (w tym): Wybrane zagadnienia z historii filmu Forma zajęć: (W - wykład, Ć - ćwiczenia, K - konwersatorium) Razem W Ć K W+Ć 36 30 6 Rok I Rok II Rok III Rok IV Semestr I Semestr II Semestr III Semestr IV Semestr V Semestr VI Semestr VII W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R 12 6 1 Zo 18 2 E R rygor (egzamin E, zaliczenie z oceną Zo, zaliczenie Z) SEMESTR III Treści programowe nauczania [ treść zajęć] Lp. Forma zajęć/ data Wykład 1-2 TEMATYKA I FORMA ZAJĘĆ Sprawy organizacyjne omówienie sylabusa, sposobu organizacji zajęć, formy zaliczenia, nieobecności, wymagań i sposobu oceniania. Wprowadzenie do tematyki zajęć. Korzenie kina. Latarnie magiczne, teatry cieni, kamera obscura. HARMONOGRAM PRACY 1 sprawdzenie obecności 2 wykład wprowadzający 3 pytania i odpowiedzi Wykład 3 Ćwiczenie 1 3 Wykład 4 Ćwiczenie 2 Początki kina. Kinematograf Braci Loumierre. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z całym szeregiem zjawisk i faktów, które doprowadziły do pierwszego publicznego pokazu filmowego w 1895 roku. Studenci zdobywają także wiedzę na temat pierwszych filmów Braci Loumierre i ich doniosłości dla dziejów kina. Wykład uzupełniony jest o prezentację zestawu filmów oraz dyskusję na temat ich odbioru w czasie kiedy powstały i dziś. początki kształtowania się gatunków filmowych (dokument, komedia, kronika). Pokazywane są filmy: Wyjście robotników z fabryki, Wjazd pociągu na stację, Polewacz polany i kilka innych. Powstanie widowiska filmowego. Georges Melies pierwszy reżyser kina. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z dokonaniami pierwszego reżysera, twórcy pierwszej wytwórni filmowej, odkrywcy wielu filmowych tricków - Georges a Meliesa. G.Melies uczynił z filmu, który był dotąd techniczną ciekawostką,fascynujące widowisko dla mas. Wykład uzupełniony jest o prezentację filmów Meliesa Podróż na księżyc i Tunel pod Kanałem La Manche i kilku innych 3 1 sprawdzenie obecności 2 wykład wprowadzający 3 pytania i odpowiedzi 4 projekcja filmów 1 sprawdzenie obecności 2 wykład wprowadzający 3 pytania i odpowiedzi 4 projekcja filmów
4 Wykład 5 Ćwiczenia 3 Wykład 6-7 Wykład 8 Ćwiczenie 5 oraz dyskusję na temat jarmarcznej genezy kina. Niezwykła wyobraźnia i kreatywność twórcy każe dostrzec w nich początek drogi prowadzącej do efektownych widowisk fantastycznych z końca XX w. Wielkie lata kina niemego w Europie Zachodniej. Ekspresjonizm. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z dokonaniami pierwszej, decydującej fazy w rozwoju kinematografii na przykładzie Niemiec. Wykład prezentujący sytuację sztuki filmowej w trakcie i po I wojnie światowej zwraca szczególną uwagę na rolę plastyków, malarzy, scenografów w powstaniu najważniejszych dzieł ekspresjonizmu niemieckiego. Studenci rozpoznają elementy stylu ekspresjonistycznego we fragmentach filmiu Gabinet Doktora Caligari. Od filmu grozy do krytyki społeczeństwa. Filmy Fritza Langa. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z dokonaniami wybitnego twórcy wywodzącego się z nurtu ekspresjonistycznego Fritza Langa na tle dokonań innych twórców tego nurtu. Krótka prezentacja kierunku zwanego Kammerspiele i fragment filmu F.Murnaua Portier z hotelu Atlantic Wykład prezentuje sylwetkę i najważniejsze dzieła filmowe Fritza Langa i jest uzupełniony projekcją fragmentów filmu METROPOLIS. Geniusz kina. Film S. Eisensteina Pancernik Potiomkin. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z jednym z najwybitniejszych i najbardziej kontrowersyjnych dzieł w całej historii kina. Studenci powinni potrafić rozpoznać sekwencje montażu synchronicznego, równoległego i skojarzeniowego. Wykład o powstaniu filmu Eisensteina, o nowatorskich środkach artystycznych zastosowanych w filmie i jego znaczeniu w historii sztuki filmowej. Projekcja filmu Pancernik Potiomkin 4. projekcja filmów Wykład 9 Ćwiczenie 6 Wykład 10-11 Charlie Chaplin najwybitniejszy artysta kina. Celem zajęć jest prezentacja biografii i pierwszych dokonań artystycznych Charlesa Spencera Chaplina z okresu kina niemego. Wykład na temat roli, jaką odegrał Chaplin w rozwoju sztuki filmowej ze szczególnym naciskiem na postać Trampa i jej znaczenie jako ikony kultury XXw. Projekcja filmu pt. Brzdąc Charlie Chaplin Gorączka złota szczytowe osiągnięcie niemej komedii. Celem zajęć jest prezentacja filmu ukazującego Chaplina jako wielkiego komika, doskonałego reżysera i scenarzystę oraz wnikliwego obserwatora ludzkich 4
zachowań i charakterów. 9 Wykład 12 Obywatel Kane początek nowoczesnego kina. Wykład na temat nowatorskich środków artystycznych zastosowanych w mistrzowskim dziele Orsona Wellesa i projekcja filmu Obywatel Kane SEMESTR IV DATA/ FORMA ZAJĘĆ Wykład 1-2 Wykład 3-4 Wykład 5-6 Wykład 7-8 TEMATYKA I FORMA ZAJĘĆ Pierwsi budzą się Włosi Wykład prezentujący postulaty i dokonania neorealizmu włoskiego i sylwetki jego głównych twórców: Rosseliniego, De Siki, Zavattiniego i Viscontiego. Projekcja fragmentów filmów L. Viscontiego Ziemia drży i Złodzieje rowerów Vittorio De Sica Literatura podstawowa: Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz: Słownik wiedzy o filmie, Wydawnictwo Park, Bielsko Biała 2005 lub nowsze Od neorealizmu do... Felliniego. Prezentacja dokonań wybitnego reżysera wywodzącego się z nurtu neorealistycznego a uznawanego za jednego z najwybitniejszych twórców kina światowego Federico Felliniego. Wykład opowiadający o początkach działalności Felliniego, aż do nakręcenia słynnej La strady. Projekcja. Literatura podstawowa: Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz: Słownik wiedzy o filmie, Wydawnictwo Park, Bielsko Biała 2005 lub nowsze Autor kompletny. Europa poznaje I. Bergmana. Przedstawienie znaczenia dla rozwoju europejskiej kinematografii twórczości wybitnego szwedzkiego reżysera teatralnego i filmowego. Wykład prezentujący jego dorobek I. Bergmana w okresie do 1957 roku kiedy to jego film został po raz pierwszy zaprezentowany na festiwalu w Cannes. Projekcja filmu Tam, gdzie rosną poziomki Literatura podstawowa: Płażewski Jerzy: Historia filmu 1895-2000. Wydanie piąte popr. Warszawa: Książka i Wiedza. 2001 lub nowsze Narodziny Nowej fali w kinie francuskim Zaskakujące rozliczenie z dylematami czasu wojny Alana Resnais. Pokolenie Truffaut, Godarda, Chabrola twórców, którzy szybko i odważnie wkroczyli na scenę historii a następnie... spokornieli. Projekcja filmu J.L.Godarda Do utraty tchu Literatura podstawowa: Płażewski Jerzy: Historia filmu HARMONOGRAM PRACY 5
Wykład 9-10 Wykład 11-12 Wykład 13-14 Wykład 15-16 Wykład 17-18: sprawdzian ustny 1895-2000. Wydanie piąte popr. Warszawa: Książka i Wiedza. 2001 lub nowsze Moralista, czy esteta. M. Antonioni Ukazanie twórczości Michelangelo Antonioniego na tle zmieniającej się sytuacji społecznej Włoch i Europy Zachodniej w latach 60tych. Projekcja filmu Powiększenie. Literatura podstawowa: Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz: Słownik wiedzy o filmie, Wydawnictwo Park, Bielsko Biała 2005 lub nowsze Roman Polański lokator wielu domów. Prezentacja biografii artystycznej Romana Polańskiego toczącej się po debiucie poza granicami kraju. Wykład i projekcja filmu Wstręt Literatura podstawowa: Płażewski Jerzy: Historia filmu 1895-2000. Wydanie piąte popr. Warszawa: Książka i Wiedza. 2001 lub nowsze Louis Bunuel surrealizm, ironia i krytyka społeczna. Prezentacja najważniejszych motywów i tematów twórczości Bunuela. Omówienie jego wpływu na twórczość następców. Projekcja filmu Mroczny przedmiot pożądania Literatura podstawowa: Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz: Słownik wiedzy o filmie, Wydawnictwo Park, Bielsko Biała 2005 lub nowsze Kino Czeskie. Obraz prowincji obrazem świata. Omówienie fenomenu artystycznego na skalę światową jakim stało się kino czeskie w połowie lat 60tych. Specyficzna tonacja tych filmów i ujawnienie się wielkich talentów: M. Formana. i J. Mencla. Wykład i projekcja filmu J. Mencla. Pociągi pod specjalnym nadzorem. Literatura podstawowa: Płażewski Jerzy: Historia filmu 1895-2000. Wydanie piąte popr. Warszawa: Książka i Wiedza. 2001 lub nowsze Zaliczenia. Indywidualny sprawdzian ustny na ocenę, z całości materiału zawartego w sylabusie. Zagadnienia programowe nauczania: Narzędzie/ metody dydaktyczne: Wykład aktywny prowadzony przy użyciu technik audiowizualnych (w tym projekcje fragmentów dzieł filmowych). Ćwiczenia, polegające na próbach samodzielnej analizy i interpretacji dzieł filmowych przez studentów. Dyskusja na temat możliwych interpretacji filmów i ich wpływu na inne dzieła kinematograficzne. 6
Forma i sposób zaliczenia oraz wymagania egzaminacyjne: Semestr III zaliczenie z oceną (samodzielna analiza i interpretacja dzieł filmowych, dyskusja na temat interpretacji filmów) Semestr IV - egzamin Metody i kryteria oceny: Wymagania końcowe: aktywność na ćwiczeniach, zapoznanie się z literaturą; wynik z egzaminu ustnego; Sem III zaliczenie z oceną oraz frekwencja sem IV pozytywny wynik z egzaminu ustnego oraz frekwencja Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Wybrane zagadnienia z historii filmu Liczb a godzi n (konta ktowe i samod zielna praca stude nta) 1 pun kt EC TS = 25h 1 pun kt EC TS = 30h Średni a arytme tyczna 25h- 30h Licz ba pun któ w EC TS Łączna liczba punktó w ECTS z wyrów naniem Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim 36 1,20 1 1. Uczestnictwo w zajęciach dydaktycznych Samodzielna praca studenta 68 2,27 2 1. Przygotowanie do zaliczeń i egzaminów 20 0,67 1 2. Przygotowanie się do zajęć 28 0,93 1 3. Zapoznanie się ze wskazana literaturą 20 0,67 1 Formy weryfikacji osiągnięcia efektów kształcenia [ elementy składowe oceny w %] Język wykładowy Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia w godzinach oraz punktach ECTS 100% - wynik egzaminu Polski 104 4,16 3,47 3,81 3,47 3 Literatura 1. Płażewski Jerzy: Język filmu. Warszawa 1982. 2. Przylipiak Mirosław: Kino stylu zerowego. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 1994. 3. Toeplitz Jerzy: Historia sztuki filmowej. Warszawa 1989. 4. Kino ma 100 lat, pod red. Jana Reka i Elżbiety Ostrowskiej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1998. 5. Płażewski Jerzy: Historia filmu 1895-2000. Wydanie piąte popr. Warszawa: Książka i Wiedza. 2001 lub nowsze. 7
Podpis prowadzącego przedmiot: 6. Przylipiak Mirosław: Kino stylu zerowego. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 1994 lub nowsze. 7. Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz: Słownik wiedzy o filmie, Wydawnictwo Park, Bielsko Biała 2005 lub nowsze. Podpis prorektora do spraw dydaktycznych: Oświadczenie i podpis prowadzącego zajęcia Oświadczam, że treści programowe zawarte w niniejszym sylabusie są rezultatem mojej indywidualnej pracy twórczej wykonywanej w ramach stosunku pracy/współpracy wynikającej z umowy cywilnoprawnej oraz że osobom trzecim nie przysługują z tego tytułu autorskie prawa majątkowe. Dnia:.... 8