Konkurs Chemiczny dla gimnazjalistów województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 04/05 Etap wojewódzki Klucz odpowiedzi i schemat punktowania Część I. Test jednokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzią Numer zadania A B C D Liczba punktów X X X 4 X 5 X 6 X 7 X 8 X 9 X 0 X X X X 4 X 5 X 6 X 7 X 8 X 9 X 0 X X X X 4 X 5 X Suma punktów za zadania zamknięte 5
Część II. Zadania otwarte Nr zadania Odpowiedzi Schemat punktowania Liczba punktów - za uzupełnienie punktów od do 4 (jeden punkt stanowi całość) 6 -. Symbol chemiczny jonu pierwiastka X: 6S. Numer grupy: 6, numer okresu:.. Konfiguracja elektronowa powłokowa pierwiastka X: K L 8 M 6. 4. Dwa najważniejsze stopnie utlenienia pierwiastka X: -II, IV, VI (dwie spośród tych odpowiedzi) (za 4 poprawne uzupełnienia-pkt, za poprawne uzupełnienia-pkt, za, lub brak 7 - za zapisanie równań reakcji przemian promieniotwórczych 8 reakcja : 90 Th 88 Ra + 4 8 8 - reakcja : 89 Ac 90 Th + 0 x - za uzupełnienie zdań 8. Objętość 0,5 mola amoniaku w warunkach normalnych jest równa 60 cm.. ph wodnego roztworu kwasu siarkowego(vi) jest (mniejsze od/większe od/równe) mniejsze od 7.. Gęstość gazu o masie molowej równej 4 g/mol w warunkach normalnych wynosi 0,65 g dm -. 4. Masa węgla zawartego w 4,48 dm propanu w warunkach normalnych wynosi 7, g (za 4 poprawne uzupełnienia-pkt, za poprawne uzupełnienia-pkt, za, lub brak - za uzupełnienie nazwami systematycznymi tabeli (jeden punkt stanowi całość) 9 Nazwy systematyczne substancji. brom rtęć. pierwiastek: azot (lub tlen, argon, związek chemiczny: tlenek węgla(iv) (lub neon, hel) woda/para wodna, metan). metan etan (lub propan, butan) 4. tlenek krzemu(iv) 5. tlenek węgla(iv) 6. tlenek siarki(iv) tlenek azotu(ii) (lub inne) (za 6 poprawnych uzupełnień-pkt, za 5 poprawnych uzupełnień-pkt, za 4 poprawne uzupełnienia-pkt, za,, lub brak
- za zapisanie równań reakcji w formie jonowej skróconej reakcja I: K + H O K + + OH - + H reakcja IV: Ag + + Cl - AgCl - za zapisanie obserwacji powstaje bezbarwny gaz o ostrym, nieprzyjemnym zapachu zgniłych jaj x - za poprawne wykonanie obliczeń masy powstałego siarczku potasu - za poprawne wykonanie obliczeń liczby gramów wodorotlenku potasu, uwzględniającą stechiometrię równania reakcji chemicznej - za poprawne wykonanie obliczeń objętości (w cm ) użytego w reakcji roztworu wodorotlenku potasu Przykład rozwiązania zadania: 0 równanie reakcji II: KOH + H S K S + H O ) obliczenie masy powstałego siarczku potasu C p m m s = r 4,4% 5g, czyli m s = =,g K S 00% 00% ) obliczenie liczby gramów wodorotlenku potasu M KOH = 56 g mol -, M KS = 0 g mol -, g KS x (g) KOH 0 g KS 56 g KOH x=, g KOH ) obliczenie objętości użytego w reakcji roztworu wodorotlenku potasu m,g s V r =, czyli V r = = 0, dm = 00 cm KOH M C 56g mol 0,mol dm m - za zapisanie równań reakcji w formie cząsteczkowej reakcja I: Al(NO ) + NaOH Al(OH) + NaNO reakcja II: Al(OH) temp. Al O + H O - za przypisanie poprawnych określeń reakcja I: wymiana, strącanie reakcja II: rozkład termiczny x 6 - za zapisanie równania reakcji w formie jonowej P 4 O 0 + 6H O H + + 4PO 4 -
- za zapisanie równań reakcji reakcja I: 4NH + 5O temp. Pt 4NO + 6H O x reakcja II: NO + O NO - za uzupełnienie tabeli wzór sumaryczny tlenku charakter chemiczny tlenku NO obojętny - za napisanie równań reakcji zgodnie ze schematem. [H C CH ] n temp. n H C=CH 8x 4. H C=CH + H H C CH. H C CH + Br sw. H C CH Br + HBr 4. H C=CH + HBr H C CH Br 5. H C CH Br + NaOH H O H C CH OH + NaBr H 6. H C CH OH + HCOOH HCOOCH CH + H O Uwaga! Reakcja nr 7 - wszyscy uczestnicy pkt 8 7. HCOOCH CH + NaOH H O HCOONa + H C CH OH 8. C 6 H O 6 enzymy H C CH OH + CO 5 - za zapisanie równania reakcji. H C OCOC 5 H H C OH HC OCOC 5 H + NaOH HC OH + C 5 H COONa H C OCOC 5 H H C OH - za podanie nazwy reakcji. zmydlanie tłuszczów (lub hydroliza zasadowa tłuszczów/estrów) 5 - za podanie nazwy produktu wykorzystywanego do usuwania brudu. palmitynian (heksadekanian) sodu - za poprawne wykonanie obliczeń mas produktów reakcji, uwzględniających stechiometrię równania reakcji chemicznej 4
4. Przykład rozwiązania zadania: M C H 5(OH) = 9 g mol -, M C 5H COONa = 78 g mol -, mol NaOH x (g) C H 5(OH) mol NaOH 9 g C H 5(OH) x=6,8 g C H 5(OH), mol NaOH y (g) C 5H COONa mol NaOH 78 g y=,6 g C 5H COONa Suma punktów za zadania otwarte 5 Łączna liczba punktów za test 60 5