ZADANIA Z MAKROEKONOMII ZRÓB TO SAM ZADANIE 1 1. W tabeli poniżej przedstawiono składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących: Składniki PKB Wartość [mln.jednostek pieniężnych] Wydatki konsumpcyjne 400000 Inwestycje 220000 Wydatki państwa na produkty i usługi 140000 Subsydia 20000 Podatki pośrednie 95000 Dochody netto z własności za granicą 18000 Eksport 110000 Import 150000 Amortyzacja 65000 Oblicz: a) PKB w cenach rynkowych, b) PKB w cenach czynników produkcji, c) PKN w cenach rynkowych, d) PKN w cenach czynników produkcji, e) PNN (dochód narodowy). ZADANIE 2 2. Stopa rezerw obowiązkowych banków komercyjnych (r) wynosi 10 %; banki nie utrzymują rezerw dobrowolnych. Baza monetarna (M 0 ) wynosi 30 mld PLN. Stopa ubytku gotówki z systemu bankowego (g) jest równa 0,5. Oblicz: a) wielkość podaży pieniądza (M 1 ), b) ile wyniesie podaż pieniądza, jeżeli bank centralny wykorzysta operacje otwartego rynku i zmniejszy bazę monetarną o 5 mld PLN. Pozostałe wielkości są niezmienione, c) ile wyniesie podaż pieniądza, jeżeli bank centralny podniesie poziom rezerw obowiązkowych banków komercyjnych o 5 % (tj. do wysokości 15 % wkładów). Pozostałe wielkości są niezmienione.
ZADANIE 3 3. W Hipotencji funkcjonuje 50 banków komercyjnych. Do pierwszego z nich (Bank I) wpłacono 5000 jednostek pieniężnych (j.p.) jako wkład na żądanie. Stopa rezerw obowiązkowych wynosi 10 %, natomiast środki pieniężne z udzielonych kredytów są lokowane w kolejnych bankach. Uzupełnij poniższą tabelę. Ile pieniądza wykreuje cały system bankowy? Banki Depozyty Kredyty Rezerwy obowiązkowe [j.p] Bank I Bank III bank III bank IV bank V bank VI ZADANIE 4 4. W danej gospodarce znajduje się w obiegu 6000 mld PLN (M). Szybkość obiegu pieniądza (V) wynosi 4. Dochód narodowy w ujęciu realnym (Y) wynosi 300 mld. Oblicz poziom cen, jaki ukształtuje się w tej gospodarce ZADANIE 5 5. Przyrost dochodu narodowego w okresie poprzednim (t 1) wynosi 200 mld PLN, zaś wysokość współczynnika akceleracji wynosi 0,3. a) Oblicz wielkość inwestycji indukowanych w okresie bieżącym. b) Jaka będzie wielkość inwestycji indukowanych w okresie t + 1, jeśli dochód w okresie t wzrośnie o 80 mld PLN?
ZADANIE 6 6. W tabeli poniżej podano wielkość zasobów siły roboczej oraz wielkość zatrudnienia w dwóch kolejnych latach. a) Uzupełnij tabelę. b) Jak można wytłumaczyć jednoczesny wzrost bezrobocia i zatrudnienia w analizowanym okresie? Wyszczególnienie [tys. osób / %] Zasób siły roboczej Zatrudnienie Bezrobocie Stopa bezrobocia Rok I 120000 110000 Rok II 135000 115000
ROZWIĄZANIA ROZWIĄZANIE ZADANIE 1 a) PKB w cenach rynkowych = konsumpcja + inwestycje + wydatki państwa na produkty i usługi + eksport import = 720000 b) PKB w cenach czynników produkcji = PKB w cenach rynkowych podatki pośrednie + subsydia = 645000 c) PNB w cenach rynkowych = PKB w cenach rynkowych + dochody netto z własności za granicą = 738000 d) PNB w cenach czynników produkcji = PKB w cenach czynników produkcji + dochody netto z własności za granicą = 663000 e) PNN (dochód narodowy) = PNB w cenach czynników produkcji amortyzacja = 598000 ROZWIĄZANIE ZADANIE 2 Punkt 2a) Mnożnik kreacji pieniądza Podaż pieniądza: k = M 1 /M 0 = g+1 / r+g k = 0,5 + 1 / 0,1 + 0,5 k = 2,5 M 1 = k x M 0 M 1 = 2,5 x 30 M 1 = 75 [mld PLN] Punkt 2b) M 1 = k x M 0; M 1 = 2,5 x 25 = 62,5 [mld PLN] Punkt 2c) M 1 = k x M 0; M 1 = 2,3 x 30 = 69 [mld PLN]
ROZWIĄZANIE ZADANIE 3 Banki Depozyty Kredyty Rezerwy obowiązkowe [j.p] Bank I 5000,00 4500,00 500,00 Bank III 4500,00 4050,00 450,00 bank III 4050,00 3645,00 405,00 bank IV 3645,00 3280,50 364,50 bank V 3280,50 2952,45 328,05 bank VI 2952,45 2657,20 295,25 Wielkość kreacji pieniądza przez cały system bankowy oblicza się korzystając ze wzoru na współczynnik depozytów k dp = 1/r k dp = 1/0,1 k dp = 10 Oznacza to, że wielkość całkowitej sumy depozytów (D) w systemie bankowym jest 10 razy większa od depozytu pierwotnego i wynosi 50000 (k dp x D). Kreacja pieniądza bankowego zatem to depozyty całkowite depozyt pierwotny. Stąd wielkość kreacji pieniądza przez cały system bankowy wyniesie 45000 j.p. ROZWIĄZANIE ZADANIE 4 Z równania Fishera: wyznacza się poziom cen M x V = P x Y P = M x V / Y P = 6000 x 4 / 300 P = 80
ROZWIĄZANIE ZADANIE 5 Punkt 5a) Poziom inwestycji w bieżącym okresie t oblicza się z równania: I it = a x ΔY t-1 a - współczynnik akceleracji; I it- inwestycje indukowane w okresie t; ΔY t-1 przyrost dochodu narodowego w okresie t-1 I it = 0,3 x 200 I it = 60 [mld PLN] Punkt 5b) Jeżeli ΔY t = 80, to: I it+1 = 0,3 x 80 I it+1 = 24 [mld PLN] ROZWIĄZANIE ZADANIE 6 Punkt 6a) Wyszczególnienie [tys. osób / %] Zasób siły roboczej Zatrudnienie Bezrobocie Stopa bezrobocia Rok I 120000 110000 10000 8,33 Rok II 135000 115000 20000 14,81 Punkt 6b) Skoro zasób siły roboczej wzrósł w większym stopniu niż zatrudnienie, zatem bezrobocie także wzrosło.