Makroekonomia I Ćwiczenia

Transkrypt

1 Makroekonomia I Ćwiczenia Zajęcia 1 Karol Strzeliński 2014

2 Makroekonomia I Ćwiczenia Czym różni się makroekonomia od mikroekonomii? W mikroekonomii koncentrujemy się na próbach wyjaśnienia zjawisk ekonomicznych na podstawie indywidualnych decyzji podmiotów gospodarczych. W makroekonomii koncentrujemy się próbach wyjaśnienia zjawisk ekonomicznych dotyczących dużych agregatów Interesuje nas jak działa gospodarka jako całość, sposób w jaki się rozwija, jakim podlega fluktuacjom i zmianom długotrwałym. Analiza makroekonomiczna jest podstawą do prowadzenia polityki makroekonomicznej, której celem jest najczęściej rozwój i stabilizacja ekonomiczna. 2

3 Makroekonomia I Ćwiczenia Makroekonomistów interesuje analiza przyczynowoskutkowa takich zjawisk jak m.in.: produkcja w skali kraju (wielkość i struktura), dynamika tej produkcji w długim okresie i jej fluktuacje w krótkim okresie, podziałem wytworzonej produkcji, zmiany cen (wielkości nominalne a realne), tworzenie i wykorzystanie zasobów wytwórczych (m.in. inwestycje, bezrobocie, zasoby naturalne, itp.). 3

4 Makroekonomia I Ćwiczenia Makroekonomiści badają łączny efekty działania podmiotów gospodarczych, takich jak: przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe. Badają także jak na wzrost w długim okresie i stabilizację gospodarki w krótkim okresie oddziałuje polityka: fiskalna, monetarna, inne polityki (np: polityka handlowa, inwestycyjna, zatrudnienia). 4

5 Makroekonomia I Ćwiczenia Wzrost Gospodarczy i Cykl koniunkturalny PKB ekspansja trend recesja Czas 5

6 Makroekonomia I Ćwiczenia W analizie ekonomicznej posługujemy się modelami. Upraszczają rzeczywistość; Pozwalają; rozumieć zależności pomiędzy agregatami, testować (np. reakcje na politykę ekonomiczną), prognozować (np. wzrost). 6

7 Makroekonomia I Ćwiczenia Prosty model ruchu okrężnego w gospodarce (Circular Flow CF) Założenia do modelu: brak państwa (rządu) i zagranicy, gospodarstwa domowe dysponują czynnikami produkcji (w tym nakładami pracy) i dostarczają je przedsiębiorstwom, gospodarstwa domowe są wyłącznymi właścicielami przedsiębiorstw, przedsiębiorstwa dostarczają dobra i usługi, wszystkie dochody gospodarstw domowych są wydatkowane na dobra i usługi, całkowity przychód ze sprzedaży dóbr i usług jest wydatkowany na czynniki produkcji. 7

8 Makroekonomia I Ćwiczenia Model ruchu okrężnego w gospodarce (Circular Flow CF) dobra Rynek dóbr finalnych dobra przedsiębiorstwa zapłata za dobra zapłata za dobra gospodarstwa domowe zapłata za usługi zapłata za usługi usługi Rynek usługi 8

9 Makroekonomia I Ćwiczenia Model CF może mieć też różne rozwinięcia (zmieniają nam się założenia) Możemy dodać rząd, rynek dóbr finalnych G Wydatki rządowe na dobra i usługi C Wydatki gospodarstw domowych przedsiębiorstwa rząd T N Podatki netto gospodarstwa domowe rynek 9

10 Makroekonomia I Ćwiczenia rząd i sektor finansowy, rynek dóbr finalnych C I Inwestycje, wydatki firm na zakup dóbr kapitałowych G przedsiębiorstwa $$ kredyty dla przedsiębiorstw Finansowanie deficytu budżetowego G T N rząd sektor finansowy T N S Oszczędności gospodarstwa domowe rynek 10

11 Makroekonomia I Ćwiczenia możemy także otworzyć gospodarkę na świat. X Płatności za eksport reszta świata [ROW] rynek dóbr finalnych C I G X-Z eksport netto Z Płatności za import przedsiębiorstwa rząd T N gospodarstwa domowe $$ G -T N sektor finansowy S rynek 11

12 Dochody, PKB, Produkt krajowy brutto (PKB) (ang. GDP) to miara produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze, zlokalizowane na terytorium danego kraju bez względu na to, kto jest ich właścicielem. 3 równoznaczne sposoby mierzenia aktywności gospodarczej: wartość wszystkich dóbr finalnych wytworzonych w kraju w danym roku, strumień dochodów produkcji, suma wartości dodanych ze wszystkich gałęzi gospodarki narodowej. 12

13 Przykład A HUTA STAL. FSO DEALER B 0 30 C 3. VA: Σ

14 Rachunek Dochodu Narodowego Oznaczenia: PKB Produkt Krajowy Brutto (ang. GDP Gross Domestic Product), C Konsumpcja (ang. Consumption), S Oszczędności (ang. Savings), S g Oszczędności rządowe G wydatki rządowe (ang. Government expenditures), I Inwestycje, Inwestycje brutto (ang. Investments), I Netto Inwestycje netto, I = I planowane + I nieplanowane = I trwałe + Δzapasy planowane + Δzapasy nieplanowane X Eksport (ang. export), Z Import, 14

15 Rachunek Dochodu Narodowego Oznaczenia (CD.): NX Eksport netto (Net export) = X-Z, T podatki (ang. Tax): Te podatki pośrednie (np. VAT), Td podatki bezpośrednie (direct tax) (np. podatek dochodowy), T - podatki od zysków korporacji TR transfery (oznaczane również jako B), T N podatki netto = T TR, subsydia subsydia dla przedsiębiorstw, A amortyzacja, A = I I Netto = inwestycje restytucyjne (odtworzeniowe), ZUS - składki na ubezpieczenie społeczne. 15

16 Rachunek Dochodu Narodowego Produkt Krajowy Brutto (PKB): PKB = C + I + G + X Z = C + I + G + NX, PKB = płace + zyski przedsiębiorstw + dochody z kapitału (odsetki, dywidendy) + dochody z ziemi + dochody z dzierżawy (czynsz), Produkt Narodowy Brutto (PNB, ang. GNP): PNB = PKB + dochody netto z własności za granicą 16

17 Rachunek Dochodu Narodowego Produkt Narodowy Netto (PNN, ang. NNP): PNN = PNB A = C + I Netto + G + NX + dochody netto z własności za granicą. Dochód Narodowy (DN, ang. NI): DN = PNN (ceny rynkowe) Te + subsydia = PNN (w cenach bazowych) = suma dochodów z produkcji = PNN (w cenach producenta). 17

18 Rachunek Dochodu Narodowego Dochód Osobisty (DO, ang. PI): DO = DN zyski niepodzielne korporacji podatki od tych zysków (np. CIT) (ZUS) + TR + odsetki od długu publicznego. Dochód Osobisty do Dyspozycji (DOD, ang. DPI, DI), dochód rozporządzalny: DOD = DO Td = C + S. 18

19 19

20 Ruch okrężny (CF) raz jeszcze dobra Rynek dóbr finalnych dobra przedsiębiorstwa zapłata za dobra zapłata za dobra gospodarstwa domowe zapłata za usługi zapłata za usługi usługi Rynek usługi 20

21 Ruch okrężny gospodarka zamknięta Wydatki = Dochody = Produkcja Y C + S C + I S I Suma odpływów w gospodarce = Suma dopływów w gospodarce Odpływ strumień pieniądza, który nie przepływa bezpośrednio od gospodarstw domowych do przedsiębiorstw za pośrednictwem rynku dóbr i usług. Dopływ - strumień pieniądza który otrzymują przedsiębiorstwa, a który nie pochodzi bezpośrednio od gospodarstw domowych. 21

22 Makroekonomia I Ćwiczenia rząd i sektor finansowy, rynek dóbr finalnych C I Inwestycje, wydatki firm na zakup dóbr kapitałowych G przedsiębiorstwa $$ kredyty dla przedsiębiorstw Finansowanie deficytu budżetowego G T N rząd sektor finansowy T N S Oszczędności gospodarstwa domowe rynek 22

23 Ruch okrężny gospodarka Wydatki: Y C + I + G Te + Dochody: Y C + S TR + Td S S S + ( Y + TR Td ) C zamknięta subsydia Nadwyżka finansowa sektora prywatnego = deficyt finansowy państwa I G + TR Td Te Td + Te -G + TR [( ) ] I 23

24 Ruch okrężny gospodarka otwarta X Płatności za eksport reszta świata [ROW] rynek dóbr finalnych C I G X-Z eksport netto Z Płatności za import przedsiębiorstwa rząd T N gospodarstwa domowe $$ G -T N sektor finansowy S rynek 24

25 Ruch okrężny - gospodarka otwarta Wydatki: Y C + I + G Te + subsydia + X - Z Dochody: Y C + S TR + Td S ( Y + TR Td ) C S + Td + Te + Z I + G + TR + subsydia + X Odpływy Dopływy 25

26 Saldo budżetu Oszczędności rządowe (SB) SB > 0 nadwyżka, SB < 0 deficyt budżetowy, SB S G Td + Te + ZUS + podatki od zysków niepodzielnych korporacji G TR subsydia odsetki od długu publicznego, S I NX + (-SB), NX > 0 nadwyżka bilansu handlowego, NX < 0 deficyt bilansu handlowego, 26

27 Makroekonomia I Ćwiczenia Dziękuje za uwagę 27