Makroekonomia I Ćwiczenia

Transkrypt

1 Makroekonomia I Ćwiczenia Ćwiczenia 9 Część I Pieniądz i system ankowy, Część II Model ISLM. Karol Strzeliński 1

2 Część I Pieniądz i system ankowy Funkcje pieniądza: środek wymiany, jednostka rozracunkowa umożliwiająca wyrażanie cen i prowadzenie rozliczeń, środek przecowywania wartości (tezauryzacji), pozwalający dokonywać zakupów w przyszłości, miernik odroczonyc płatności, czyli funkcja rozracunkowa w dłuższym okresie. 2

3 Popyt na pieniądz Popyt na pieniądz to popyt na zasó pieniądza w ujęciu realnym (skorygowany o poziom inflacji). Zależy od poziomu stóp procentowyc, docodu oraz inflacji. Popyt transakcyjny wiąże się z potrzeą codziennyc wydatków i posiadania na ten cel środków do natycmiastowej dyspozycji. Wielkość utrzymywanyc środków na ten cel zależy od wartości dokonywanyc przez nas transakcji oraz stopnia syncronizacji naszyc wpływów i wydatków. Im większy jest nasz docód () tym większy jest popyt na pieniądz wynikający z motywu transakcyjnego. L f(). 3

4 Popyt na pieniądz popyt przezornościowy - cęć trzymania pewnej ilości pieniędzy w celu pokrycia jakiegoś nieprzewidzianego wydatku. popyt portfelowy wynika z awersji do ryzyka, tj. faktu, że ludzie gotowi są poświęcić część potencjalnie wyższyc zysków (z ardziej docodowyc ale ardziej ryzykownyc inwestycji) na rzecz poczucia większego ezpieczeństwa finansowego. L f(r), gdzie r oznacza stopę procentową. 4

5 Popyt na pieniądz Planowane zasoy pieniądza (L) są określane przez punkt w którym krańcowe korzyści z trzymania pieniądza (MB) są równe krańcowym kosztom (MC). MC koszt utraconyc odsetek (koszt alternatywny), jakie poświęcamy trzymając gotówkę zamiast np. oligacji; zależy od i. MB korzyści z dodatkowej jednostki pieniądza w gotówce przy danym poziomie docodu realnego. 5

6 Popyt na pieniądz r, MB, MC r 2 MB 1 MB 2 MC 2 zwiększenie r 1 MC 1 L 2 L 1 L 3 L 6

7 Podaż pieniądza Podaż pieniądza (M) - całkowita wartość znajdującyc się w oiegu zasoów pieniądza w roli środka wymiany. Podaż pieniądza (M) pieniądz w oiegu (CU) depozyty (D) Depozyt (D) - suma pieniędzy złożonyc w anku na przecowanie przez ic właścicieli (deponentów). Rezerwy (R) - ilość gotówki, posiadanej przez ank, która może zostać przeznaczona na natycmiastową wypłatę w przypadku żądania deponentów. Dzielimy je na: oowiązkowe, nadoowiązkowe. 7

8 Podaż pieniądza Stopa rezerw (re) - stosunek rezerw do depozytów, re R/D. Stopa rezerw oowiązkowyc wysokość minimalnej stopy rezerw anków komercyjnyc, ustalana przez ank centralny. Płynność opisuje szykość i pewność możliwości zamiany aktywów finansowyc na gotówkę. Im krótszy okres oczekiwania na gotówkę i im większa pewność jej uzyskania tym większa płynność. 8

9 Podaż pieniądza Stosunek gotówki w oiegu (CU) do depozytów (D) cu CU/D M CU D cu*d D D*(cu 1) Baza monetarna, tzw. pieniądz wielkiej mocy (H) pieniądz (ilon anknoty) w oiegu pieniądze (ilon anknoty) w systemie ankowym (rezerwy (R)) H CU R cu*d re*d (cu re)*d Kreacja pieniądza przez anki - sytuacja, w której anki udzielają kredytów, z któryc tworzone są nowe wkłady na żądanie o wartości przekraczającej poziom zgromadzonyc rezerw gotówkowyc, przez co powiększana jest podaż pieniądza. 9

10 Mecanizm kreacji pieniądza Załóżmy że stopa rezerw 0,1 Rezerwa 10 Depozyt 100 Rezerwa 9 Kredyt 90 Depozyt 90 Kredyt 81 10

11 Mecanizm kreacji pieniądza Załóżmy że stopa rezerw 0,1 Rezerwa 10 Depozyt 100 Kredyt 90 Gotówka na potrzey transakcyjne 10 Rezerwa 8 Depozyt 80 Kredyt 72 11

12 Podaż pieniądza Mnożnik kreacji pieniądza (MM) M H 1 cu cu re H MM, MM 1 cu re cu > 1 Uproszczony mnożnik MM 1/re Im niższa stopa rezerw tym wyższa podaż pieniądza. 12

13 Typowe agregaty pieniężne M0 aza monetarna (H) CU R, M1 M0 depozyty na racunkac ankowyc na żądanie (a vista) CU D, M2 M1 wkłady oszczędnościowe na krótki i średni okres, depozyty terminowe, M3 M2 wkłady oszczędnościowe na długie terminy L M3 ony skarowe, sumy uezpieczeniowe o krótkoterminowej realizacji itp. W Polsce podstawowy agregat pieniężny to M3 (tak jak w strefie euro). ttp:// 13

14 Równowaga na rynku pieniądza r L nadwyżka popytu na pieniądz r 0 r 1 M/P Realna podaż pieniądza 14

15 Równowaga na rynku pieniądza Bank Centralny: kontroluje podaż pieniądza, działa jako ankier dla anków komercyjnyc zapewniając sprawne funkcjonowanie systemu ankowego. finansuje deficyt udżetu państwa. M/P SB L DB, gdzie SB realna podaż oligacji, DB popyt na oligacje. Nadwyżkowy popyt na pieniądz musi zostać zrównoważony przez nadwyżkę podaży oligacji powodująca spadek ic cen i wzrost stopy zwrotu. 15

16 Równowaga na rynku pieniądza Stopa redyskontowa stopa procentowa jaką stosuje ank centralny przy udzielaniu pożyczek ankom komercyjnym. ędzie miała wpływ na podaż pieniądza. 16

17 Część II Model ISLM Model łączący równowagę na rynku dór i usług z równowagą na rynku pieniądza; IS (nazwa wywodzi się z I S, dla prostego modelu ez rządu i zagranicy) reprezentuje równowagę na rynku dór i usług wyprowadzanie z modelu Keynesa; LM (L od liquidity preference, preferencja płynności, M od danej podaży pieniądza) reprezentuje równowagę na rynku pieniądza; Rozwiązanie modelu oznacza wyznaczenie takiej kominacji docodu () i stopy procentowej (r), która równoważy oa rynki jednocześnie. 17

18 Krzywa IS dla gospodarki zamkniętej C I G, a C a c( TR t ) a ctr c( 1 t) ( a I G) ctr r c( 1 t) AD AD A AD A ctr r c( 1 t) W równowadze na rynku dór i usług: AD ' * 1 1 c IS : r ' A ctr r c ( 1 t) A, ' ' * ctr ' ' ( 1 t) [ A ctr r] * * A ctr ' * 1 c ( 1 c( 1 t) ) *, I I r, G 1 ( ) [ A ctr r ] 1 t G 18

19 Krzywa IS dla gospodarki otwartej AE C I G NX a [ c(1- t) - m] A a I - r G c( - T - t TR) X - Z - m - r a I G c - ct - ct ctr X - Z - m - r c(1- t) - m a I G - ct ctr X - Z AE -r c W równowadze na rynku dór i usług: D I - r G X - Z - m A AE * - r [ c(1- t) [ c(1- t) m] * A r A,[ c(1- t) m -1] * m -1] -1/ IS: r [ c(1- t) m -1] * A, lu IS: r - * A 19

20 Krzywa IS Uwaga!!! W dalszej części pominiemy oznaczanie docodu w równowadze na rynku dór i usług jako *. Oznaczenie to zarezerwujemy dla docodu przy równowadze na rynku pieniądza oraz dór i usług jednocześnie. 20

21 Graficzne wyprowadzenie krzywej IS AE, AD E E AE 1 I-r AE 0 r 45 r I ( I-r) AE r 0 E r 1 E IS 21

22 Krzywa LM Popyt na pieniądz : L k r W równowadze na rynku pieniądza: M P L Krzywa LM: M P k r r k 1 M P 22

23 Graficzne wyprowadzenie krzywej LM r r 0 E r r 0 E LM r 1 E L L r 1 E M P M/P L r 23

24 24 Równowaga w modelu ISLM W punkcie przecięcia krzywyc IS i LM oa rynki znajdują się w równowadze stąd: ( ) P M A P M A P M 1 A P M 1 A 1 A - P M 1 P M 1 LM : A - IS: * k k k k k k k r r

25 Mnożnik polityki fiskalnej i mnożnik polityki monetarnej * A k k 1 1 β γ M P, gdzie Mnożnik polityki fiskalnej β k 1 Mnożnik polityki monetarnej γ β k 1 25

26 Makroekonomia I Ćwiczenia Dziękuje za uwagę 26