mgr inŝ. Sławomir Monkiewicz Biuro Planowania Rozwoju Warszawy S.A. Kierownik Pracowni Projektów Transportowych DOJAZDY DO PRACY SPOZA WARSZAWY 1 Wstęp 1.1 Niniejszy referat został przygotowany na seminarium Praca wyzwania rozwojowe w ramach Warszawskiego Forum Polityki Społecznej w dniu 29 marca 2008 r. 1.2 Podstawę referatu stanowiły wyniki Warszawskiego Badania Ruchu 2005, wykonanego w roku 2005 przez Biuro Planowania Rozwoju Warszawy S.A. na zlecenie Biura Naczelnego Architekta Miasta St. Warszawy. 2 Zakres WBR 2005 2.1 Główne cele Warszawskiego Badania Ruchu 2005 wraz z opracowaniem modelu ruchu to: uzyskanie podstawowych informacji o zachowaniach komunikacyjnych mieszkańców Warszawy i okolic, wchodzących w skład aglomeracji, zebranie danych o potokach ruchu w komunikacji indywidualnej i zbiorowej w Warszawie, poznanie ocen i preferencji mieszkańców dotyczących transportu w Warszawie, zbudowanie komputerowego modelu ruchu dla komunikacji indywidualnej i zbiorowej dla stanu istniejącego w obszarze Warszawy. 2.2 Na potrzeby WBR 2005 aglomerację warszawską zdefiniowano jako obszar dawnego województwa warszawskiego (sprzed dnia 1 stycznia 1999 r.) oraz powiatu mińskiego. Określony w ten sposób obszar badania podzielono na Warszawę i Strefę. 2.3 Zakres badań obejmował: wywiady z mieszkańcami gospodarstw domowych, 1
badania ankietowe kierowców samochodów na granicy Warszawy, pomiary natęŝenia ruchu pojazdów na ekranach i kordonach, pomiary liczby pasaŝerów w komunikacji zbiorowej na ekranach i kordonach. 3 Badanie ankietowe mieszkańców 3.1 Badanie ankietowe w gospodarstwach domowych objęło: - 1119 gospodarstw w Warszawie, - 2677 osób w Warszawie, - 4952 podróŝe w dzień powszedni, - 4017 podróŝy w sobotę; - 1126 gospodarstw w tzw. Strefie (dawne województwo stołeczne warszawskie i powiat miński), - 3425 osób w Strefie, - 5123 podróŝe dzień powszedni, - 3525 podróŝy w sobotę. 3.2 Badanie ocen i preferencji dotyczących systemu transportowego Warszawy (obejmowało osoby w wieku co najmniej 16 lat): - 2323 mieszkańców Warszawy, - 2401 mieszkańców Strefy dojeŝdŝających. 4 Badanie ankietowe kierowców na granicy Warszawy 4.1 Badanie ankietowe kierowców na granicy Warszawy przeprowadzono na 22 wlotach drogowych w dni powszednie (z reguły w okresie wtorek - czwartek) w 2 okresach 4-godzinnych: - rano w godzinach 7.00 11.00, - po południu w godzinach 14.00 18.00. 4.2 W dniu badania ankietowego przeprowadzono 24-godzinny pomiar natęŝenia ruchu w obu kierunkach. 4.3 W kaŝdym punkcie zebrano w okresie badania od 820 do 1200 ankiet, które dotyczyły źródła (z dokładnością do gminy w Strefie 73 zakodowane rejony) i celu podróŝy, motywacji (powodu) podróŝy kierowców samochodów osobowych i napełnienia samochodów osobowych. 2
4.4 Przetworzenie zebranych informacji pozwoliło na określenie najwaŝniejszych wyników badania ankietowego na granicy Warszawy przedstawionych poniŝej. 4.5 Udział ruchu tranzytowego na granicy Warszawy: - samochody osobowe 8,6%, - samochody dostawcze 21,6%, - samochody cięŝarowe 29,5%, - wszystkie pojazdy ogółem 11,1%. 4.6 Średnie napełnienie samochodów osobowych: - 1,50 osoby na samochód osobowy. 4.7 Motywacje podróŝy kierowców samochodów osobowych wjeŝdŝających do Warszawy - w godzinach 7.00 11.00: - do pracy ok. 50% podróŝy, - sprawy słuŝbowe, interesy ok. 18% podróŝy; - w godzinach 14.00 18.00: - do pracy ok. 10% podróŝy, - sprawy słuŝbowe, interesy ok. 18% podróŝy. 5 Ruch pojazdów na granicy Warszawy 5.1 W tablicy 1. zamieszczono wyniki pomiarów ruchu pojazdów na granicy Warszawy wjeŝdŝających w godzinach szczytu: porannego (7.00 8.00) i popołudniowego () oraz w ciągu całej doby. Tabl. 1. Ruch pojazdów na granicy Warszawy 2005 r. Ruch na kierunku Pojazdy ogółem 25 007 19 328 313 463 w tym samochody osobowe Osoby w samochodach osobowych 22 206 16 601 260 758 33 309 24 902 391 137 3
6 Ruch pasaŝerski na granicy Warszawy 6.1 W tablicy 2. zamieszczono wyniki pomiarów ruchu pasaŝerów komunikacji zbiorowej na granicy Warszawy wjeŝdŝających w godzinach szczytu: porannego () i popołudniowego () oraz w ciągu całej doby. Tabl. 2. Ruch pasaŝerski na granicy Warszawy 2005 r. Ruch osób Autobusem 14 240 6 063 131 713 Koleją podmiejską 14 105 1 774 69 200 Razem osoby komunikacją zbiorową 28 345 7 837 200 913 7 Ruch osób na granicy Warszawy do pracy 7.1 W tablicy 3. zamieszczono wyniki obliczenia wielkości ruchu osób na granicy Warszawy wjeŝdŝających na podstawie pomiarów ruchu pojazdów (z uwzględnieniem średniego napełnienia samochodów osobowych) oraz pomiarów ruchu pasaŝerów komunikacji zbiorowej w godzinach szczytu: porannego () i popołudniowego () oraz w ciągu całej doby. Tabl. 3. Ruch całkowity osób na granicy Warszawy 2005 r., Ruch osób Samochodem 33 309 24 902 391 137 Komunikacją zbiorową 28 345 7 837 200 913 Razem osoby 61 654 24 902 592 050 7.2 W tablicy 4. zamieszczono wyniki obliczenia wielkości ruchu osób do pracy na granicy Warszawy wjeŝdŝających na podstawie obliczenia 4
wielkości ruchu osób (tabl. 3) oraz danych dotyczących procentowego udziału podróŝy wg motywacji w godzinach szczytu: porannego () i popołudniowego () (por. pkt. 4.7). Ruch dobowy w motywacjach praca oraz sprawy słuŝbowe, interesy został oszacowany na podstawie udziału ruchu godzin szczytu w danej motywacji w całej dobie. Tabl. 4. Ruch osób do pracy, w godzinach szczytu i dobowy na granicy Warszawy 2005 r. Ruch osób do Warszawy (szacunek) Do pracy 30 827 2 409 90 000 100 000 Sprawy słuŝbowe, interesy Razem ruch do pracy i biznesowy 11 098 4 482 ok. 100 000 41 925 6 891 ok. 200 000 8 Dalsze moŝliwości analiz danych zebranych w ramach WBR 2005 pod kątem dojazdów do pracy 8.1 Zestawienia i przeliczenia dotyczące dojazdów do pracy spoza Warszawy przedstawione wyŝej nie zawierają danych dotyczących źródeł tego ruchu (skąd pochodzi). Baza danych z badania ankietowego kierowców na granicy Warszawy w podziale na 22 wloty drogowe zawiera ok. 20 000 rekordów zawierających źródło podróŝy według podziału Strefy na 73 rejony (obszar poza Strefą traktowany jest jako 1 rejon). Ponadto kaŝdy rekord zawiera informację o celu podróŝy według podziału Warszawy na 774 rejony komunikacyjne oraz typ pojazdu, liczbę osób w pojeździe, motywację podróŝy oraz określenie częstości dokonywania podróŝy. Dane te mogą zostać uŝyte do bardziej dokładnych analiz zasięgu obszarowego wpływu Warszawy jako rynku pracy. Wspomniana baza danych znajduje się obecnie w gestii Biura Drogownictwa i Komunikacji U. M. St. Warszawy. 5