RAPORT. oraz. analiza ruchu i przychodów z odcinka rusocin-swaroŝyn w roku Zrealizowano na zlecenie:

Transkrypt

1 Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego RAPORT badanie akceptowanej wysokości opłat za przejazd autostradą a1 oraz analiza ruchu i przychodów z odcinka rusocin-swaroŝyn w roku 2008 Zrealizowano na zlecenie: Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego Opracował: Tomasz Dziedzic (PBS DGA Sp. z o.o.) Sopot, październik 2008

2 Spis treści 1. Metodologia badania Wyniki badania Wnioski z przeprowadzonego badania Skłonność przejazdu kierowcy DK Skłonność przejazdu kierowcy DW Abonament miesięczny kierowcy DK Abonament miesięczny kierowcy DW WraŜliwość kierowców na uciąŝliwości w ruchu Zachowanie kierowców przy utrzymaniu cen 27gr/km Skłonność przejazdu kierowcy DK Charakterystyka próby badawczej Częstotliwość podróŝy samochodem na danym odcinku drogi Typ pojazdu Pora dnia Analiza przychodów Załączniki: narzędzia badawcze...błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 2

3 1. Metodologia badania Badanie zostało przeprowadzone metodą bezpośrednich wywiadów ankietowych z kierowcami uczestniczącymi w ruchu samochodowym na wybranych odcinkach dróg. Badanie przeprowadzono w dniach: 26 kwietnia (sobota) oraz 29 kwietnia (wtorek) 2008 roku w godzinach: 6-9; 11-13; 15-18; Wolą wykonawcy badań było rzetelne ich przeprowadzenie, ale przede wszystkim uniknięcie ew. zagroŝeń dla bezpieczeństwa kierujących pojazdami, ankieterów i innych uczestników ruchu. Badanie odbyło się przy ścisłej współpracy z funkcjonariuszami Policji, którzy przez cały czas prowadzenia badania, zatrzymywali systematycznie wybrane pojazdy w celu przeprowadzenia badania ankietowego. Badanie przeprowadzono wśród kierowców samochodów osobowych i dostawczych do 3,5 t. W zaleŝności od drogi, na której prowadzone było badanie długość przeprowadzanej ankiety z kierowcą wahała się od 1 do 2 minut. Do prowadzenia ankietowania wyznaczono cztery punkty pomiarowe: dla drogi krajowej nr 1: 1. Zatoka w Łęgowie - kierunek Tczew 2. Początek ruchu wahadłowego w kierunku Trójmiasta dla drogi nr 222 (dwustronny punkt pomiarowy): 3. Gołębiewko dwa przystanki autobusowe w obu kierunkach dla autostrady A1: 4. Bramki wjazdowe i wyjazdowe węzeł Rusocin 3

4 2. Wyniki badania 2.1. Wnioski z przeprowadzonego badania 1) Z przeprowadzonego badania wynika, iŝ obniŝenie opłaty za przejazd autostradą A1 do 3 zł (12 gr/km) wywoła znaczące zainteresowanie tym przejazdem kierowców podróŝujących alternatywnymi drogami (DK1 i DW222). Zainteresowanie to istotnie wzrasta do poziomu 2 zł (8 gr/km). Dalsze obniŝanie ceny prawdopodobnie nie wywołałoby znacznego wzrostu ruchu na analizowanym odcinku A1. 2) Przy cenie 3,50 zł (14 gr/km) ok. 47% kierowców podróŝujących drogą krajową nr 1 deklaruje, Ŝe będzie korzystać z autostrady A1 realizując analogiczne podróŝe w sytuacji wydłuŝenia czasu przejazdu remontowanym odcinkiem DK1 o 30 minut. 3) Odpowiednio ok. 44% kierowców drogi wojewódzkiej nr 222 zapłaciłoby 3,50 zł za przejazd A1. 4) Relatywnie najwięcej skłonni są płacić za przejazd autostradą A1 kierowcy mieszkający na południe od Tczewa oraz innych miejscowości, odległych od regionu. 5) Najmniejsze koszty przejazdu są w gotowi ponieść okoliczni mieszkańcy odcinka DK1 od Tczewa do Pruszcza Gdańskiego. 6) Łączne, miesięczne wydatki za przejazdy autostradami wydają się budzić wśród kierowców wyŝszy sprzeciw w porównaniu do rozpatrywania jednostkowo ponoszonych wydatków na kaŝdy przejazd. Polscy kierowcy nie są przyzwyczajeni do płacenia za przejazdy autostradami i najprawdopodobniej ten fakt w znacznym stopniu wyjaśnia pojawiającą się rozbieŝność. 7) 37% kierowców deklaruje chęć przejazdu autostradą A1 przy cenie 6,70 zł w przypadku wydłuŝenia czasu przejazdu DK1 o 30 minut. Kierowcy w obliczu znacznych utrudnień w ruchu zostaliby zmuszeni do ponoszenia wysokich opłat, których nie akceptują przy normalnych warunkach drogowych (bez prowadzonych remontów). 8) Po zaprezentowaniu wszystkich moŝliwości przejazdu (czyli poza płatnym przejazdem A1 - przejazd remontowaną DK1 lub objazdy bocznymi drogami) odsetek kierowców deklarujących chęć realizowania podróŝy autostradą A1 przy 4

5 opłacie 6,70 zł wyniósł 24%. Oznacza to, Ŝe znaczna część kierowców, zanim zdecyduje się na podróŝ płatną autostradą, jednak rozwaŝy i poszuka innych dróg objazdowych (takiej odpowiedzi udzieliło 47% badanych), a blisko co czwarty kierowca będzie dalej jeździł remontowaną DK1 (28%) Skłonność przejazdu kierowcy DK1 Skłonność przejazdu A1 w przypadku przedłuŝenia czasu przejazdu o 30 minut, w zaleŝności od częstości podróŝowania odcinkiem Tczew Pruszcz Gdański / obwodnica: Wykres 1. Skłonność przejazdu A1 kierowcy z DK1 Cena: 6 zł 5 zł 4 zł 3 zł 2 zł 1 zł za darmo Ogółem: 17% 21% 32% 63% 83% 86% 99% Podstawa procentowa: wszyscy badani kierowcy na drodze krajowej nr 1 (n=408) Szacowany odsetek kierowców ogółem, zainteresowanych przejazdem A1 za cenę 3,50 zł: 47,5% 5

6 2.3. Skłonność przejazdu kierowcy DW222 Skłonność przejazdu A1, w zaleŝności od częstości podróŝowania odcinkiem Starogard Gdański /Godziszewo Trójmiasto/ obwodnica: Wykres 2. Skłonność przejazdu A1 kierowcy z DW222 Cena: 6 zł 5 zł 4 zł 3 zł 2 zł 1 zł za darmo Ogółem: 11% 17% 25% 63% 75% 81% 100% Podstawa procentowa: wszyscy badani kierowcy na drodze wojewódzkiej nr 222 (n=142) Szacowany odsetek kierowców ogółem, zainteresowanych przejazdem A1 za cenę 3,50 zł: 44% 6

7 2.4. Abonament miesięczny kierowcy DK1 Jakie miesięczne wydatki na przejazd autostradą zaakceptował(a)by Pan/i na czas trwania remontów na odcinku Tczew-Łęgowo? Opłata ta miałaby formę miesięcznego abonamentu niezaleŝnie od ilości przejazdów. Wykres 3. Akceptowany poziom miesięcznych wydatków za przejazd A1 kierowcy DK1 Cena: 250 zł 200 zł 150 zł 100 zł 50 zł Ogółem: 1% 4% 13% 35% 68% Podstawa procentowa: wszyscy badani kierowcy na drodze krajowej nr 1 (n=408) 7

8 2.5. Abonament miesięczny kierowcy DW222 Jakie miesięczne wydatki na przejazd autostradą zaakceptował(a)by Pan/i na czas trwania remontów na drodze krajowej nr 1 czyli do czerwca 2009 roku? Wykres 4. Akceptowany poziom miesięcznych wydatków za przejazd A1 kierowcy DW222 Cena: 250 zł 200 zł 150 zł 100 zł 50 zł Ogółem: 4% 6% 18% 40% 71% Podstawa procentowa: wszyscy badani kierowcy na drodze wojewódzkiej nr 222 (n=142) 8

9 2.6. WraŜliwość kierowców na uciąŝliwości w ruchu Wykres 5. Skłonność do przejazdu odcinkiem A1 za cenę 6,70 zł przy wydłuŝeniu czasu przejazdu DK1 UciąŜliwość: o 15 minut o 30 minut o 45 minut o 60 minut i więcej Ogółem: 19% 37% 53% 62% Podstawa procentowa: wszyscy badani kierowcy na drodze krajowej nr 1 (n=408) 9

10 2.7. Zachowanie kierowców przy utrzymaniu cen 27gr/km Jeśli cena za przejazd autostradą A1 nie zmieni się, a czas podróŝy remontowaną jedynką wzrośnie o 30 minut, to: Wykres 6. Zachowanie kierowców przy utrzymaniu cen 27gr/km Podstawa procentowa: wszyscy badani kierowcy na drodze krajowej nr 1 (n=408) 10

11 2.8. Skłonność przejazdu kierowcy DK1 Skłonność przejazdu A1 w przypadku przedłuŝenia czasu przejazdu o 30 minut, przy danej cenie, w podziale na miejsce zamieszkania kierowców: Wykres 7. Skłonność przejazdu kierowcy DK1 Pruszcz Gd. i okolice 21% 79% remontowany odcinek DK1 26% 70% 5% Tczew i okolice 29% 71% na PN od Trójmiasta 29% 71% Trójmiasto i okolice 31% 66% 2% Inne miejscowości 38% 62% na PD od Tczewa 44% 56% Ogółem 32% 67% 1% 4 zł lub więcej 3 zł lub mniej nie pojechałby w ogóle Podstawa procentowa: wszyscy badani kierowcy na drodze krajowej nr 1 (n=408) Kierowcy mieszkający w okolicach Pruszcza Gdańskiego, remontowanego odcinka DK1 (Łęgowo Tczew) oraz Tczewa byli najmniej skłonni do ponoszenia opłaty powyŝej 3 zł za przejazd autostradą A1. Mieszkańcy Trójmiasta i okolic równieŝ w zdecydowanej większości deklarowali chęć korzystania z autostrady A1 przy opłatach nie przekraczających 3 zł. Kierowcy mieszkający w dalszej części kraju, na południe od Tczewa, charakteryzowali się relatywnie większą skłonnością do ponoszenia kosztu przejazdu autostradą A1 w wysokości 4 zł lub więcej. 11

12 3. Charakterystyka próby badawczej PoniŜej zaprezentowane są rozkłady podstawowych charakterystyk badanej próby w podziale na badane dni oraz dla wszystkich badanych łącznie. Dane przedstawiono dla kierowców podróŝujących drogami: DK1 oraz DW Częstotliwość podróŝy samochodem na danym odcinku drogi Wykres 8. Częstotliwość podróŝy samochodem na danym odcinku drogi DK 1 Sobota 33% 24% 20% 24% n=101 Wtorek 41% 21% 21% 17% n=307 Razem 39% 22% 21% 19% n=408 DW 222 Sobota 35% 15% 19% 31% n=26 Wtorek 37% 22% 28% 12% n=116 Razem 37% 21% 27% 15% n=142 codziennie (5-7 razy w tygodniu) kilka razy w miesiącu kilka razy w tygodniu rzadziej niŝ 1 w miesiącu Większość badanych stanowiły osoby podróŝujące na danych odcinkach przynajmniej kilka razy w tygodniu (ponad 60%). Znaczną grupę stanowiły osoby podróŝujące codziennie (37-39%) wyłączając dni wolne. W sobotę zauwaŝalny jest wyŝszy udział kierowców podróŝujących najrzadziej (raz w miesiącu lub rzadziej) w porównaniu do dnia powszedniego w którym prowadzono pomiar. 12

13 3.2. Typ pojazdu Wykres 9. Typ pojazdu DK 1 Sobota Wtorek 84% 80% 16% 20% n=101 n=307 Razem 81% 19% n=408 DW 222 Sobota 92% 8% n=26 Wtorek 94% 6% n=116 Razem 94% 6% n=142 osobowy dostawczy do 3,5t Znakomitą większość badanych kierowców stanowili kierowcy samochodów osobowych. Na drodze wojewódzkiej nr 222 odsetek pojazdów dostawczych biorących udział w badaniu był najniŝszy. Relacja badanych kierowców pojazdów osobowych i dostawczych odpowiada wielkości ruchu generowanego przez oba typy pojazdów na analizowanych odcinkach, co w przypadku celu badania ma istotne znaczenie. 13

14 3.3. Pora dnia Wykres 10. Pora dnia Sobota 58% DK 1 31% 11% n=101 Wtorek 23% 35% 21% 21% n=307 Razem 32% 34% 15% 19% n=408 DW 222 Sobota 50% 38% 12% n=26 Wtorek 30% 28% 32% 9% n=116 Razem 25% 32% 33% 10% n=142 od 6 do 11 od 11 do 15 od 15 do 17 od 17 do 20 Pora dnia w którym prowadzono badania na wyznaczonych odcinkach dróg przedstawiono na wykresie 10. Jak wynika z zaprezentowanych danych, próba badawcza obejmowała swoim zasięgiem najwaŝniejsze dla ruchu drogowego momenty: szczyt poranny oraz szczyt popołudniowy, oraz okres pomiędzy szczytowym natęŝeniem ruchu jak i okres wieczorny. Z punktu widzenia celu badania waŝne było uwzględnienie opinii wszystkich uczestników ruchu na badanych odcinkach. Brak prowadzenia badania pojazdów w sobotę przed godziną na drodze DW 222 oraz w sobotę w godzinach na drodze DK 1 wynikał z czynników niezaleŝnych od wykonawcy badania dostępności funkcjonariuszy Policji niezbędnych do prowadzenia badania. Nie mniej jednak fakt ten nie miał istotnego znaczenia dla ostatecznego wyniku badania i został podczas analiz uwzględniony. 14

15 4. Analiza przychodów Etap I. Pierwsze prognozy przychodów z opłat pobieranych za przejazd samochodów osobowych i dostawczych odcinkiem autostrady A1 Rusocin-SwaroŜyn, wykonano w maju 2008 roku. Dzięki symulacji zachowań kierowców w kolejnych miesiącach, w warunkach obniŝonych opłat za przejazd autostradą do 14 gr/km moŝliwe było zrealizowanie głównego celu badania, czyli przewidzenia wielkości ruchu na analizowanym odcinku autostrady oraz wysokości wpływów z tego tytułu. Analiz dokonano w oparciu o dane ruchu (na drogach: DK1, DW222; A1) oraz informacje i wnioski pochodzące z przeprowadzonego badania ankietowego przez PBS DGA w kwietniu W analizach uwzględniono wzrost ruchu o charakterze turystycznym w miesiącach: lipiec i sierpień 2008 (na podstawie analizy danych ruchu na DK1 za lata ubiegłe). Oszacowano i uwzględniono równieŝ wzrost popularności autostrady A1 przez pierwszy okres jej funkcjonowania jak równieŝ wpływ uciąŝliwości w ruchu pojazdów spowodowanych obszernym remontem odcinka DK1. W danych uzyskanych z GTC (koncesjonariusza) wynika, Ŝe wzrost popularności autostrady wśród kierowców był widoczny jeszcze we wrześniu Nie znając dokładnego terminu oddania do uŝytku kolejnego odcinka autostrady, nie zakładano przyrostu ruchu z tego tytułu w okresie do końca grudnia W wyniku przeprowadzonych analiz oszacowano, iŝ średnie dobowe natęŝenie ruchu na analizowanym odcinku, w okresie 1 maja 31 grudnia 2008 roku, przy cenie 14 zł/km wyniesie pojazdów. Na tej podstawie obliczono, iŝ łączny przychód z tego tytułu wyniesie 10,1 mln zł. Przy obliczeniu wysokości przychodu brano pod uwagę wielkość ruchu realizowanego na odcinkach: Rusocin SwaroŜyn, Rusocin Stanisławie, Stanisławie SwaroŜyn. 15

16 Przychód z wcześniejszego okresu obliczono na podstawie szczegółowych danych o rzeczywistym ruchu dobowym, zrealizowanym w terminie obowiązywania opłat w wysokości 27 gr/km i wyniósł on 2,7 mln zł. Z uwagi na tajemnice handlową, dane o wysokości przychodu nie były ujawnione i wszelkie informacje pochodzą z obliczeń i szacunków PBS DGA. Etap II. Chcąc poznać bardziej precyzyjne szacunki wielkości przychodów z tytułu realizowanych przejazdów samochodów osobowych i dostawczych, w październiku 2008 ponownie dokonano analiz ruchu w oparciu o nowe informacje: 1. wielkość ruchu na odcinku Rusocin SwaroŜyn we wrześniu 2008 (przyjęto za podstawę obliczeń ruch dobowy z okresu września 2008 przekazany przez spółkę GTC); 2. otwarcie kolejnego odcinka autostrady A1 w dniu 17 października 2008 oddano do bezpłatnego uŝytku kierowcom odcinek SwaroŜyn-Nowe Marzy o długości 65 km prawdopodobnie do końca 2008 roku. Po uzyskaniu powyŝszych informacji stwierdzono, iŝ wzrost popularności autostrady w pierwszym okresie jej funkcjonowania jest wyŝszy od przewidywanego i skorygowano ten współczynnik. RównieŜ na wzrost szacowanego średniego ruchu dobowego w okresie maj grudzień 2008 wpłynął fakt oddania do darmowego uŝytku kolejnego odcinka autostrady. 16

17 W oparciu o powyŝsze informacje przygotowano drugą symulację ruchu na odcinku autostrady A1 Rusocin SwaroŜyn i oszacowano następujące przychody: Podsumowanie. Zgodnie z informacjami uzyskanymi z Ministerstwa Infrastruktury, pierwotnie załoŝono wpływy do Krajowego Funduszu Drogowego z przejazdów samochodami osobowymi i dostawczymi odcinkiem A1 Rusocin-SwaroŜyn, na poziomie 14 mln zł za okres 2008 roku. Tymczasem z ekspertyz konsultantów Ministerstwa wynika, Ŝe wpływy te, na skutek obniŝenia opłat za przejazd z 27 gr/km do 14 gr/km, będą mniejsze o ok. 7 mln zł. Analizy PBS DGA nie są tak pesymistyczne, gdyŝ przewiduje się, iŝ rzeczywiste wpływy powinny osiągnąć pierwotnie załoŝony przez Ministerstwo poziom. Nie wyklucza się, iŝ przyrost ruchu pojazdów na odcinku Rusocin-SwaroŜyn, będący efektem przedterminowego oddania do uŝytku kolejnych 65 km autostrady oraz braku pobierania opłat za pokonanie tego odcinka do końca 2008 roku, spowoduje przekroczenie zakładanej kwoty przychodu na rok