WOJEWODA ŁÓDZKI PNK-IV.431.9.2012 Łódź, 4 czerwca 2012 r. Pan Andrzej Sauter Przewodniczący Rady Miejskiej w Pabianicach Pan Zbigniew Dychto Prezydent Miasta Pabianic WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. z 2011 r. Nr 185, poz. 1092) w związku z art. 160 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (j.t. Dz. U. z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, ze zm.) dalej Pusp, od 20 do 24 lutego 2012 r. w Urzędzie Miejskim w Pabianicach, ul. Zamkowa 16, 95-200 Pabianice, dalej zwanym Urzędem, przeprowadzona została kontrola w zakresie wykonywania przez gminę zadania zleconego z zakresu administracji rządowej, polegającego na przygotowywaniu wyborów ławników do sądów rejonowych i okręgowych w okresie od 1 stycznia 2011 r. do dnia kontroli. Kontrolę przeprowadzili, zgodnie z upoważnieniami Wojewody Łódzkiego z 6 lutego 2012 r., wydanymi na podstawie art. 16 ust. 2 ustawy o kontroli w administracji rządowej oraz art. 2 pkt 1 ww. ustawy w związku z art. 160 2 Pusp niżej wymienieni pracownicy Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi: 1
Piotr Pietrzak Starszy Inspektor w Oddziale Kontroli i Skarg Wydziału Prawnego, Nadzoru i Kontroli, pełniący funkcję kierownika zespołu kontrolerów (upoważnienie Nr 4/2012); Paweł Remisz Zastępca Kierownika Oddziału Kontroli i Skarg Wydziału Prawnego, Nadzoru i Kontroli (upoważnienie Nr 3/2012). Funkcję kierownika jednostki kontrolowanej pełni Pan Zbigniew Dychto (wybrany na Prezydenta Miasta Pabianic w dniu 21 listopada 2010 r.). Przewodniczącym Rady Miejskiej w Pabianicach, dalej zwanej Radą, jest Pan Andrzej Sauter (wybrany w dniu 29 listopada 2010 r.). Do udziału w czynnościach kontrolnych Przewodniczący Rady upoważnił Pana Arkadiusza Bujacza Naczelnika Biura Rady. W toku kontroli zbadano dokumentację przesłaną na podstawie art. 164 1 Pusp przez Urząd Miejski w Pabianicach Prezesowi Sądu Okręgowego w Łodzi i Prezesowi Sądu Rejonowego w Pabianicach odnoszącą się do 12 wybranych ławników, co stanowi ok. 39% wszystkich wybranych osób. Skontrolowano także dokumentację 3 osób, które nie uzyskały poparcia Rady oraz inne dokumenty dotyczące zakresu kontroli, uzyskane od jednostki kontrolowanej. Mając na uwadze poniżej wskazane ustalenia działalność jednostki kontrolowanej w przedmiocie kontroli należy ocenić pozytywnie z nieprawidłowościami. 1. Ustalono, iż pod względem organizacyjnym czynności prowadzone przez jednostkę kontrolowaną wykonywane były w sposób właściwy i terminowy, jednak opisany dalej fakt przesłania uchwał w sprawie wyborów ławników prezesom właściwych sądów z naruszeniem terminu określonego w Pusp wskazuje na niewłaściwe przygotowanie ostatniego etapu wyborów. Jednocześnie należy wskazać, iż dokumentacja dotycząca wyboru ławników prowadzona jest w sposób staranny i uporządkowany. 2. Pisma Prezesa Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie wyborów ławników wpłynęły do jednostki kontrolowanej w dniach: 13 kwietnia oraz 23 maja 2011 r. W piśmie z 23 maja 2011 r. podana została liczba ławników na kadencję 2012 2015. Do Sądu Rejonowego w Pabianicach winno zostać wybranych 26 ławników (w tym 10 do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy), do Sądu Okręgowego w Łodzi 2
17 ławników (w tym 3 do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy). 3. Informacja o wyborach ławników została wywieszona na tablicy ogłoszeń w siedzibie Urzędu niezwłocznie po wpływie pisma Prezesa Sądu Okręgowego w Łodzi, tj. 15 kwietnia 2011 r. i widniała tam do 30 czerwca 2011 r. Wzór karty zgłoszenia kandydata na ławnika był udostępniony w Punkcie Obsługi Interesantów i w Biurze Rady. Ponadto mając na celu ułatwienie procesu zgłaszania kandydatów na ławników udostępniono wzory oświadczeń składanych przez kandydatów oraz wzór listy poparcia kandydata. Powyższe dokumenty zostały także opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu; publikację zakończono 5 lipca 2011 r. Należy podkreślić, iż mając na względzie poinformowanie możliwie szerokiego kręgu mieszkańców o przysługującym prawie kandydowania na ławnika Urząd opublikował stosowną informację również w prasie lokalnej. 4. Ustalono, iż dokumenty kandydatów na ławników były przyjmowane do 30 czerwca 2011 r. Tym samym spełniony został przepis art. 162 1 Pusp. Jak wynika z uzyskanych wyjaśnień karty kilku kandydatów na ławników wpłynęły do Urzędu przed 14 czerwca 2011 r., tj. przed dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 czerwca 2011 r. w sprawie sposobu postępowania z dokumentami złożonymi radom gmin przy zgłaszaniu kandydatów na ławników oraz wzoru karty zgłoszenia (Dz. U. z 2011 r., Nr 121, poz. 693 ) dalej Rozporządzenie. Na skutek zmiany przepisów prawa pracownicy Biura Rady informowali telefonicznie kandydatów o zmianie wzoru karty zgłoszenia i zwiększeniu liczby wymaganych podpisów na liście poparcia. Podkreślić należy, iż czynności polegające na wezwaniu do zmiany lub uzupełnienia zgłoszeń, które wpłynęły przed 14 czerwca 2011 r. miały miejsce przed wpływem do Urzędu interpretacji Ministra Sprawiedliwości określającej tryb postępowania z tymi dokumentami. W terminie określonym w art. 162 1 Pusp wpłynęło do Urzędu 47 zgłoszeń kandydatów na ławników. Po upływie ww. terminu kandydatur nie zgłoszono. 5. W celu realizacji wymogu określonego w art. 162 9 Pusp Naczelnik Biura Rady wystąpił 20 lipca 2011 r. z pismem do Komendanta Wojewódzkiego Policji w Łodzi. W dniu 3 sierpnia 2011 r. Komendant Wojewódzki Policji w Łodzi przekazał Radzie informacje o kandydatach na ławników sporządzone na zasadach określonych dla informacji o kandydacie do objęcia stanowiska sędziowskiego. Tym samym wypełniony został obowiązek określony w przywołanym wyżej przepisie. 3
6. Zespół opiniujący kandydatów na ławników, o którym mowa w art. 163 2 Pusp został powołany Uchwałą Rady Nr XII/115/11 z dnia 27 czerwca 2011 r. Opiniowanie kandydatów nastąpiło po formalnej weryfikacji dokumentacji pod względem kompletności i zgodności z wymogami prawa. Badanie przesłanek uniemożliwiających pełnienie funkcji ławnika, o których mowa w art. 159 1 i 2 Pusp przez zespół opiniujący zostało dokonane wyłącznie w oparciu o dane zawarte w kartach zgłoszenia i załącznikach. Zdaniem organu kontroli powyższa weryfikacja była niepełna, jednak należy zauważyć, iż informacje zamieszczone w karcie zgłoszenia nie pozwalają na potwierdzenie lub wyeliminowanie okoliczności, o których mowa w art. 159 1 i 2 Pusp, a obowiązujące regulacje nie uprawniają Rady do żądania od kandydatów na ławników oświadczeń bądź innych dokumentów dotyczących przedmiotowej kwestii. 7. Ustalono, iż Rada nie wypełniła obowiązku określonego w art. 162 5 Pusp, tj. nie podjęła uchwały o pozostawieniu bez dalszego biegu kandydatur, które nie spełniły wymagań określonych w art. 162 2-5 Pusp. Głosowaniu nie poddano trzech kandydatur, które w ocenie zespołu opiniującego nie spełniły rygorów określonych w ww. przepisach. Wynik badania kart kandydatów, którym nie nadano dalszego biegu potwierdza zasadność zajętego przez zespół opiniujący stanowiska, należy zatem stwierdzić, iż wypełniony został wymóg określony w art. 162 10 Pusp. Z uzasadnionym stanowiskiem zespołu w przedmiotowej sprawie radni zapoznani zostali na XVIII sesji Rady w dniu 28 października 2011 r., na której odczytany został Protokół zespołu ds. wyboru ławników do sądów powszechnych na kadencję lat 2012-2015, z dn. 14 września i 25 października 2011 r. Jak wskazano wyżej Rada nie podjęła wymaganej ww. przepisem uchwały. Należy jednak podkreślić, iż przedstawione przez Przewodniczącą Zespołu stanowisko nie było przedmiotem dyskusji na forum Rady, nie wnoszono też w jego sprawie wniosków lub zapytań. 8. Uchwała Rady Nr XVIII/179/11 w sprawie wyboru ławników została podjęta w dniu 28 października 2011 r. W głosowaniu tajnym wyłoniono 31 ławników (do Sądu Okręgowego w Łodzi 5, do Sądu Rejonowego w Pabianicach 26). Tym samym Rada spełniła wymagania określone w art. 160 1 Pusp i art. 163 1 Pusp. 9. Badanie kart kandydatów na ławników, które uzyskano od prezesów właściwych sądów wykazało, iż zgłoszeń dokonano na prawidłowych wzorach oraz załączono do nich wymagane dokumenty. W aktach uzyskanych od Prezesa Sądu Rejonowego 4
w Pabianicach brak jest informacji o kandydatach, które przekazał Radzie Komendant Wojewódzki Policji w Łodzi, co stanowi naruszenie 4 Rozporządzenia. Organ kontroli zauważa jednak, iż ww. dokumenty zostały przesłane Prezesowi Sądu Rejonowego w Pabianicach w dniu 27 lutego 2012 r. Ponadto w kartach kilku kandydatów stwierdzono braki formalne w częściach B i C. Uzyskane wyjaśnienia wskazują, iż zarówno zespół opiniujący jak i radni nie wnosili zastrzeżeń co do możliwości poddania kandydatur pod głosowanie. W ocenie organu kontroli stwierdzone braki istotnie nie odnosiły się do przesłanek uzasadniających pozostawienie kandydatur bez dalszego biegu. 10. Uchwała w sprawie wyboru ławników została przesłana prezesom właściwych sądów w dniu 2 listopada 2011 r., tj. w terminie późniejszym niż określony w art. 164 1 Pusp, zgodnie z którym listę wybranych ławników wraz z dokumentami, o których mowa w art. 162 2-4 Pusp rady gmin przesyłają prezesom właściwych sądów najpóźniej do końca października. Sesja, na której podjęta została uchwała w sprawie wyboru ławników odbyła się w piątek, 28 października 2011 r., w godzinach popołudniowych, zatem przygotowanie dokumentów nastąpiło w poniedziałek, 31 października 2011 r., natomiast przesłanie nastąpiło w następnym dniu roboczym, tj. 2 listopada 2011 r. 11. Ustalono, iż kandydatom, którzy nie uzyskali poparcia Rady umożliwiono odbiór dokumentów. Natomiast do dnia rozpoczęcia kontroli Rada nie powołała komisji, o której mowa w 5 ust. 2 Rozporządzenia oraz nie została zniszczona dokumentacja kandydatów na ławników, którzy nie odebrali dokumentów w terminie określonym w 5 ust. 1 Rozporządzenia. Kontrolerom przedłożono propozycję porządku obrad Rady z 17 lutego 2012 r., który zawiera punkt dotyczący powołania ww. komisji. Nadesłana po zakończeniu czynności w jednostce kontrolowanej Uchwała Rady z 24 lutego 2012 r. Nr XXIII/264/12 w sprawie powołania doraźnej Komisji Rady Miejskiej w Pabianicach do zniszczenia dokumentów złożonych Radzie Miejskiej w Pabianicach przy zgłaszaniu kandydatów na ławników sadów powszechnych oraz protokół z posiedzenia Komisji doraźnej, które odbyło się 29 lutego 2012 r. pozwalają stwierdzić, iż opisane wyżej naruszenie prawa zostało usunięte. 12. W okresie objętym kontrolą Prezes Sądu Okręgowego w Łodzi nie wnioskował o przeprowadzenie uzupełniających wyborów ławników. 5
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż odpowiedzialność za działalność jednostki kontrolowanej w zakresie przygotowania wyborów ławników ponoszą Przewodniczący Rady Miejskiej w Pabianicach, Prezydent Miasta Pabianic oraz Naczelnik Biura Rady Miejskiej. Przedstawiając powyższe uwagi i oceny, Wojewoda Łódzki wnosi o: 1) przestrzeganie, określonej w ustawie Prawo o ustroju sądów powszechnych i rozporządzeniu w sprawie sposobu postępowania z dokumentami złożonymi radom gmin przy zgłaszaniu kandydatów na ławników oraz wzoru karty zgłoszenia, procedury i wynikających z niej terminów, w tym: a) podejmowanie uchwały w sprawie pozostawienia zgłoszeń kandydatów na ławników bez dalszego biegu, b) podejmowanie uchwały w sprawie powołania komisji, której zadaniem jest zniszczenie dokumentów nieodebranych przez kandydatów na ławników; 2) wzmożenie nadzoru nad procesem przygotowania wyborów ławników. Informuję, iż zgodnie z art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. Jednocześnie, działając na podstawie art. 49 ww. ustawy proszę o udzielenie informacji o sposobie wykonania zaleceń, wykorzystania wniosków lub przyczynach ich niewykorzystania albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Z up. Wojewody Łódzkiego /-/ Elżbieta Stępczyńska-Gortat Z-ca Dyrektora Wydziału Prawnego, Nadzoru i Kontroli 6