Gdańsk, 15 kwietnia 2009 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA W GDAŃSKU ul. Wały Jagiellońskie 36, 80-853 Gdańsk (0-58) 301 82 11, fax (0-58) 301 13 14 P/08/135 LGD-410-07-01-09 Pan Roman Zaborowski Wojewoda Pomorski WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku przeprowadziła kontrolę w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku ( Urząd ). Przedmiotem kontroli było wykonanie w 2008 r. budŝetu państwa w części 85/22 województwo pomorskie. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym 6 kwietnia 2009 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działalność dysponenta części w skontrolowanym zakresie. PowyŜsza ocena wynika z niŝej opisanych ustaleń. 1. Planowanie dochodów i wydatków do projektu ustawy budŝetowej na 2008 r. przebiegało zgodnie z przyjętymi w Urzędzie procedurami. Materiały do projektu tej ustawy oraz szczegółowy plan dochodów i wydatków budŝetowych na 2008 r. w części (układ wykonawczy) opracowano i przedstawiono Ministrowi Finansów z zachowaniem obowiązującego terminu i wymaganej szczegółowości.
2. Uzyskane w 2008 r. dochody w kwocie 107.148,5 tys. zł (głównie z tytułu gospodarowania zasobem nieruchomości Skarbu Państwa przez powiaty i mandatów karnych odpowiednio: 52.488,8 tys. zł i 31.157,8 tys. zł) były wyŝsze o 6.491,5 tys. zł, tj. o 6,4%, od zaplanowanych oraz wyŝsze o 647,2 tys. zł, tj. o 0,6%, od uzyskanych w 2007 r. Podstawą planowania dochodów było m.in. ich wykonanie za lata poprzednie i za I półrocze 2007 r. oraz przewidywane zmiany ich ustalania. Plan dochodów przekroczono głównie w wyniku uzyskania wyŝszych od planowanych wpłat z tytułu gospodarowania zasobem nieruchomości Skarbu Państwa przez powiaty (o 7.488,8 tys. zł, tj. o 16,6%) i mandatów karnych (o 2.681,8 tys. zł, tj. o 9,4%) oraz nieplanowanych zwrotów dotacji wraz z odsetkami (1.945,2 tys. zł). Uzyskanie niŝszych od planowanych wpływów z tytułu opłat za wydawanie dowodów osobistych (o 4.730,0 tys. zł, tj. o 49,3%) oraz opłat paszportowych (o 2.745,2 tys. zł, tj. o 27,5%) spowodowane było odpowiednio mniejszą od załoŝonej liczbą osób, które wymieniły dowód osobisty oraz zmniejszonym w wyniku otwarcia granic zainteresowaniem otrzymaniem paszportu. Zaległości netto na koniec 2008 r. wyniosły 149.123,9 tys. zł i w porównaniu do stanu na koniec 2007 r. (122.994,6 tys. zł) wzrosły o 26.129,3 tys. zł, tj. o 21,2%, głównie w wyniku zwiększenia o: 22.133,6 tys. zł (do 79.411,1 tys. zł), tj. o 38,6%, zaległości z tytułu niewyegzekwowanych naleŝności z tytułu zaliczek alimentacyjnych (od 1 października 2008 r. świadczeń z funduszu alimentacyjnego), wypłacanych przez gminy głównie z powodu niskiej skuteczności działań egzekucyjnych, prowadzonych przez komorników sądowych, 2.561,2 tys. zł (do 36.277,0 tys. zł), tj. o 7,6%, zaległości z tytułu mandatów karnych, pomimo ich odpisania na kwotę 6.788,4 tys. zł w związku z przedawnieniem głównie z powodu niskiej skuteczności działań egzekucyjnych urzędów skarbowych. 3. Kwotę wydatków ustaloną ustawą budŝetową (1.162.331,0 tys. zł) zwiększono decyzjami Ministra Finansów z rezerw: celowych o 420.762,0 tys. zł, ogólnej o 358,5 tys. zł i z części 29 Obrona narodowa o 9,4 tys. zł oraz zmniejszono (przeniesienie wydatków do części 41 Środowisko) o 347,7 tys. zł.
Plan wydatków sporządzono uwzględniając m.in. ich wykonanie w latach poprzednich i za I półrocze 2007 r. oraz potrzeby wynikające z realizowanych zadań, w tym w ramach projektów i programów dofinansowanych ze środków UE. Pomimo tego Wojewoda dokonał, na podstawie art. 154 ust. 1 pkt 3 ustawy o finansach publicznych 1, blokad wydatków w kwocie 42.117,8 tys. zł, w tym 28.911,5 tys. zł w rozdziale 85212, co uzasadnił m.in. zmniejszeniem się liczby osób uprawnionych do świadczeń z powodu emigracji zarobkowej oraz podjęciem zatrudnienia przez osoby dotychczas bezrobotne (ostatecznie w ww. rozdziale wykonano wydatki w kwocie 553.798,3 tys. zł, tj. w 93,2%). Przy dokonywaniu przeniesień wydatków przestrzegano postanowień art. 148 ustawy o finansach publicznych. Stwierdzono jednak, Ŝe 11 z 31 objętych badaniem decyzji Wojewody w sprawie zmian planu wydatków wprowadzono do systemu TREZOR po upływie od 31 do 77 dni od dnia ich wydania, co było spowodowane jak wynika z wyjaśnień Zastępcy Dyrektora Wydziału Finansów i BudŜetu Urzędu m.in. urlopem lub wykonywaniem innych obowiązków przez pracownika realizującego to zadanie. Wydatki 2008 r. (z niewygasającymi) wyniosły 1.503.795,5 tys. zł (tj. 95% planu po zmianach) i w porównaniu do 2007 r. były wyŝsze o 181.121,6 tys. zł, tj. o 13,7%. Wydatki bieŝące jednostek budŝetowych (bez finansowania projektów z udziałem środków UE) wyniosły 134.854,1 tys. zł (tj. 97,1% planu po zmianach) i zostały poniesione głównie na zakupy materiałów i usług (41.984,0 tys. zł) oraz wynagrodzenia z pochodnymi (73.567,7 tys. zł). Wydatki na wynagrodzenia (łącznie z finansowaniem projektów z udziałem środków UE) wykonano w kwocie 66.144,1 tys. zł (95,9% planu po zmianach). Przeciętne zatrudnienie w 2008 r. (1.434 osoby) było niŝsze o: 31 osób w porównaniu do 2007 r. oraz o 436 osób w porównaniu do planowanego limitu zatrudnienia. Przeciętne wynagrodzenie z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym (3.844 zł) było wyŝsze od wynikającego z planu po zmianach o 770 zł, tj. o 25,0% (w porównaniu do 2007 r. wzrosło o 24,6%). Wydatki majątkowe (z niewygasającymi, bez finansowania projektów z udziałem środków UE) zrealizowano w 98,5% (tj. w kwocie 169.537,9 tys. zł), m.in. z powodu niezrealizowania w rozdziale 60013 wydatków na kwotę 1.587,2 tys. zł z powodu niezaakceptowania refundacji zadania przez Ministerstwo Infrastruktury. 1 Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.).
Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie planowania i przekazywania środków na realizację 12 inwestycji budowlanych (na łączną kwotę według planu po zmianach 11.289 tys. zł) ujętych w ustawie budŝetowej. Na realizację 5 z ww. inwestycji, realizowanych przez Urząd i jednostki podległe, wykorzystano 1.765 tys. zł, tj. 99,9% planu po zmianach. Realizacji 1 inwestycji (na kwotę 176 tys. zł) nie zakończono z powodu trudności z wyłonieniem wykonawcy (niewykorzystane środki przeniesiono na realizację innych wydatków majątkowych). Wydatki przeznaczone na finansowanie projektów z udziałem środków UE (z niewygasającymi) zrealizowano w 63,6% (tj. w kwocie 8.441,4 tys. zł), przy czym wykonanie wydatków majątkowych wyniosło 99,5% (2.414,2 tys. zł). Zaplanowanych wydatków na prywatyzację (19,0 tys. zł) nie wykonano z powodu zakończenia procesu prywatyzacji bezpośredniej i ogłoszenia upadłości ostatniego czynnego przedsiębiorstwa. Liczba przedsiębiorstw, dla których Wojewoda był organem załoŝycielskim, zmniejszyła się z 8 na koniec 2007 r. do 5 na koniec 2008 r. (wszystkie w upadłości). Objęte badaniem wydatki ze środków rezerw celowych (na kwotę 234.124,5 tys. zł z niewygasającymi) wykorzystano w 97,2%, zgodnie z planowanym przeznaczeniem. Zgodnie z planowanym przeznaczeniem wykorzystano teŝ środki w kwocie 138,5 tys. zł z rezerwy ogólnej (pozostałej kwoty, tj. 220,0 tys. zł na sfinansowanie wydatków związanych z obchodami rocznicy wybuchu II wojny światowej, niewykorzystano ze względu na zbyt późne jej przyznanie). Przeniesione do realizacji w 2008 r. wydatki 2007 r. wykorzystano w kwocie 25.242,9 tys. zł, tj. w 93,7%, głównie w wyniku niewykorzystania środków (1.615,0 tys. zł), które zgodnie z art. 157 ust. 2 ustawy o finansach publicznych nie wygasły, spowodowanego m.in. zbyt późnym złoŝeniem przez beneficjentów wniosków o płatność i rezygnacją z realizacji inwestycji. Z upływem 2008 r. nie wygasły wydatki na kwotę 3.689,0 tys. zł, przeznaczone m.in. na realizację zadań: Przebudowa skrzyŝowania ul. Wybickiego z ul. Polną oraz Staromłyńską w Kolbudach (1.129 tys. zł przedłuŝające się postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego spowodowało opóźnienie w rozpoczęciu robót) i Przebudowa ciągu ul. Unruga pomiędzy skrzyŝowaniami z ul. Podgórska z Kuśnierską w Gdyni (1.220 tys. zł opracowanie dokumentacji projektowej pod koniec 2008 r. uniemoŝliwiło
zrealizowanie robót budowlanych), finansowanych z poŝyczek Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Zobowiązania jednostek budŝetowych na koniec 2008 r. wyniosły 6.446,9 tys. zł (w tym wymagalne: 0,2 tys. zł, powstałe w Wojewódzkim Inspektoracie Inspekcji Handlowej w Gdańsku, głównie w wyniku nieopłacenia otrzymanej pod koniec roku faktury za rozmowy telefoniczne) i dotyczyły głównie wydatków bieŝących tych jednostek (6.446,2 tys. zł). Na koniec 2008 r. wystąpiły zobowiązania wymagalne w gospodarstwach pomocniczych: Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii w Gdańsku Laboratorium Oceny Mleka w Malborku (116,7 tys. zł, w tym 85,8 tys. zł z tytułu opłat za ogrzewanie) oraz Kuratorium Oświaty w Gdańsku Zespole Ośrodków Szkoleniowo-Wypoczynkowych Zatoka w Sopocie (216,8 tys. zł, w tym 201,2 tys. zł z tytułu opłaty za trwały zarząd, objętej postępowaniem o stwierdzenie niewaŝności decyzji Prezydenta Miasta Sopotu dotyczącej tej opłaty). Otrzymane z Ministerstwa Finansów środki na wydatki budŝetowe (1.534.580,0 tys. zł) wykorzystano w 97,8% (1.500.106,5 tys. zł). Środki niewykorzystane (34.473,5 tys. zł) terminowo zwrócono na centralny rachunek bieŝący budŝetu państwa. Środki pozostające na koniec 2008 r. na rachunkach 16 z 21 dysponentów podległych Wojewodzie (4.019,8 tys. zł) zostały terminowo przekazane na rachunek dysponenta części. 4. Łączna kwota wykorzystanych dotacji (z wydatkami niewygasającymi) wyniosła 1.350.064,4 tys. zł, w tym dotacje celowe, przekazane jednostkom samorządu terytorialnego ( j.s.t. ), wykorzystano w kwocie 1.254.233,3 tys. zł (94,5% planu po zmianach). Na podstawie porozumień zawartych z 93 j.s.t. (na kwotę 11.644,6 tys. zł) przekazano dotacje celowe na realizację zadań z zakresu administracji rządowej w kwocie 7.104,9 tys. zł (2.919,0 tys. zł przeniesiono do realizacji w 2009 r., a 1.587,2 tys. zł nieprzekazano z przyczyn wskazanych przy opisie realizacji wydatków majątkowych). Badanie realizacji 6 porozumień, na podstawie których przekazano j.s.t. dotacje w kwocie 5.226,3 tys. zł, wykazało, Ŝe Urząd przestrzegał zasad i terminów przekazywania dotacji, określonych w tych porozumieniach. Z zachowaniem obowiązujących terminów przekazano j.s.t. informacje o kwotach dotacji na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz na realizację zadań własnych,
przyjętych w projekcie ustawy budŝetowej, a takŝe informacje o kwotach dotacji celowych i kwotach dochodów, wynikających z podziału kwot określonych w tej ustawie i ujętych w układzie wykonawczym budŝetu na 2008 r. 5. Łączne sprawozdania: Rb-23, Rb-27, Rb-28 i Rb-31 za 2008 r. oraz Rb-34, Rb-N i Rb-Z za IV kwartały 2008 r. sporządzono prawidłowo pod względem formalno rachunkowym, na podstawie sprawozdań podległych jednostek i własnego sprawozdania jednostkowego oraz terminowo przekazano do Ministerstwa Finansów. Zmiany wynikające z korekt sprawozdań jednostkowych prawidłowo ujęto w korektach sprawozdań łącznych. 6. Na realizację podzadania Gospodarowanie nieruchomościami Skarbu Państwa przeznaczono, według planu po zmianach, 9.342,3 tys. zł. W Urzędzie nie prowadzono odrębnej ewidencji wydatków na ww. podzadanie. Do dnia zakończenia kontroli nie opracowano informacji z wykonania wydatków budŝetu państwa w ujęciu zadaniowym za 2008 r. (termin przekazania tej informacji do Ministerstwa Finansów upływał 30 marca 2009 r.). 7. Zrealizowano wszystkie 3 wnioski po kontroli wykonania budŝetu państwa w 2007 r.: dotacji udzielano gminom na podstawie porozumień, tj. w sposób określony w art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu Pomoc państwa w zakresie doŝywiania 2, kwartalne informacje o realizacji ww. programu przekazywano terminowo do Ministra Pracy i Polityki Społecznej, a do finansowania ze środków budŝetu państwa dysponent przyjmował wyłącznie inwestycje posiadające programy inwestycji, zawierające wymagane przepisami elementy. Przedstawiając powyŝsze uwagi i oceny, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1) zintensyfikowanie działań w zakresie nadzoru nad realizacją dochodów budŝetowych z tytułu zwrotów świadczeń z funduszu alimentacyjnego i mandatów karnych, 2) zapewnienie bieŝącego wprowadzania do systemu TREZOR decyzji w sprawie zmian planu wydatków. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do 2 Dz.U. Nr 267, poz. 2259 ze zm.
dyrektora Delegatury NIK w Gdańsku, umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków, zawartych w tym wystąpieniu. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK oczekuje przedstawienia, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. Do wiadomości: Departament BudŜetu i Finansów