SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU

1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychologia ogólna emocje i motywacje 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim General Psychology - Emotions and Motivation 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Badań nad Strukturą Ja, Psychologii Osobowościi 4. Kod przedmiotu/modułu 5. Rodzaj przedmiotu obowiązkowy 6. Kierunek studiów Psychologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) Jednolite studia magisterskie 8. Rok studiów II 9. Semestr (zimowy lub letni), zimowy 10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć) Forma zajęć: wykład, 30 godzin 11. Imiona, nazwiska, tytuły/stopnie naukowe osób prowadzących zajęcia Kinga Lachowicz-Tabaczek, dr hab., prof. w UWr (wykład z emocji) Alicja Keplinger, dr (wykład z motywacji) 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu brak 13. Cele przedmiotu C1 Dostarczenie wiedzy na temat specyfiki i istoty procesów emocjonalno 1

motywacyjnych i ich wpływu na percepcję i zachowanie C2 Zapoznanie z koncepcjami wyjaśniającymi źródła, przebieg i konsekwencje zjawisk emocjonalnych oraz motywacyjnych C3 Rozwinięcie umiejętności w zakresie wykorzystania wiedzy na temat procesów emocjonalnych i motywacyjnych do wyjaśniania realnych zjawisk i problemów psychologicznych C4 Dostarczenie wiedzy na temat związków między procesami emocjonalnomotywacyjnymi a procesami poznawczymi 14. Zakładane efekty kształcenia (dla przedmiotu) Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla kierunku) EK_W_01 Definiuje podstawowe pojęcia z zakresu psychologii emocji i motywacji oraz trafnie opisuje wpływ procesów emocjonalnomotywacyjnych na percepcję i zachowanie EK_W_02 Zna i trafnie opisuje koncepcje emocji i motywacji o różnych rodowodach teoretycznych EK_W_03 Wielowymiarowo i wieloaspektowo analizuje zjawiska emocjonalno motywacyjne w kontekście ich uwarunkowań EK_W_04 Potrafi określić wzajemne wpływy między procesami emocjonalno-motywacyjnymi oraz procesami poznawczymi K_W07 EK_U_01 Trafnie identyfikuje i potrafi właściwie opisać przebieg zjawisk i procesów emocjonalnych i motywacyjnych EK_U_02 Potrafi analizować i interpretować zjawiska emocjonalne i motywacyjne z różnych perspektyw teoretycznych EK_U_03 Potrafi praktycznie wykorzystać wiedzę na temat zjawisk emocjonalnych i motywacyjnych oraz ich związków z procesami poznawczymi do opisu i zrozumienia realnie występujących problemów psychologicznych K_U01, K_U09 2

EK_K_01 Trafnie rozpoznaje podstawowe emocje i motywy kierujące ludźmi w typowych sytuacjach społecznych EK_K_02 Potrafi w sposób zrozumiały przekazać wiedzę na temat przyczyn, przebiegu i skutków procesów emocjonalno motywacyjnych u siebie i u innych ludzi EK_K_03 Jest otwarty i wrażliwy na emocje innych ludzi oraz potrafi opisać ich możliwy wpływ na zachowanie z uwzględnieniem kontekstu społecznego i kulturowego K_K01, K_K06 15. Treści programowe 1. Istota emocji, składniki emocji treść, pobudzenie, kierunek i intensywność emocji, różnice między emocjami a procesami poznawczymi, typy emocji, różnice między emocjami pozytywnymi i negatywnymi 2. Systemy aktywacji emocji (wg C. Izarda- nerwowy, sensomotoryczny, motywacyjny, poznawczy), mózgowe mechanizmy powstawania emocji, dwie drogi nerwowe powstawania emocji, dowody na pierwszeństwo i niezależność emocji wobec procesów poznawczych teoria R. Zajonca, badania J.LeDoux 3. Sensomotoryczne, afektywne i poznawcze mechanizmy powstawania emocji, teoria Jamesa-Langego, wpływ ekspresji na powstawanie procesu emocjonalnego, wpływ popędów na powstawanie emocji, procesy poznawcze odpowiedzialne za powstawanie emocji ocena poznawcza i atrybucja, dwuczynnikowa teoria Schachtera i Singera, teoria oceny poznawczej Lazarusa, wpływ schematów poznawczych i rozbieżności poznawczej na powstawanie emocji 4. Wpływ emocji na procesy poznawcze wpływ lęku na poznanie i uwagę, funkcjonowanie poznawcze osób lękowych, wpływ nastroju pozytywnego i negatywnego na procesy poznawcze, teoria infuzji nastroju J.Forgasa i inne wyjaśnienia wpływu nastroju na myślenie 5. Właściwości, funkcje oraz źródła emocji podstawowych; smutek i depresja objawy depresji, przyczyny depresji, rodzaje depresji, przebieg depresji, poznawczo-behawioralna teoria i terapia depresji, wpływ depresji na zachowania społeczne i wykonanie zadań 6. Właściwości, funkcje oraz źródła emocji podstawowych; agresja - genetyczne i środowiskowe predyspozycje do zachowań agresywnych, formy agresji, wpływ mediów na agresję, teoria przeniesienia ekscytacji P. Zillmanna, teoria asocjacyjno-poznawcza A. Berkowitza, sposoby kontroli agresji 7. Właściwości, funkcje oraz źródła emocji podstawowych; niepewność, lęk i strach - behawioralne przejawy lęku, źródła lęku i strachu, destrukcyjne i rozwojowe funkcje lęku, wpływ lęku przed śmiercią na 3

samoocenę teoria opanowywania trwogi Greenberga, Pyszczynskiego i Salomona 8. Właściwości, funkcje oraz źródła wstydu i poczucie winy. Funkcje poczucia winy i wstydu, różnice pomiędzy poczuciem winy i wstydem w regulacji zachowania, związek poczucia winy i wstydu z rozbieżnościami w strukturze ja teoria rozbieżności w ja T. Higginsa. 9. Rozumienie motywacji. Dlaczego posługujemy się pojęciem motywacja. Podstawowe podejścia do motywacji (etologiczne, psychodynamiczne, behawiorystyczne, poznawcze, humanistyczne, topologiczne). Funkcje procesów motywacyjnych. Mechanizmy emocjonalne i poznawcze leżące u podstaw motywacji. Propozycja schematyzacji teorii motywacji według K. Madsena. Tradycje problematyki motywacji podsumowanie. 10.Motywacja do pracy. Pojęcie motywacji w zarządzaniu; modele motywacji tradycyjny Taylor, stosunków współdziałania Mayo, zasobów ludzkich ; integracyjny model motywacji; teorie motywacji skoncentrowane na potrzebach jednostki; teorie motywacji skoncentrowane na zachowaniu; model SEU jako podstawa procesu decyzyjnego w motywacji. Co ludzi motywuje i jak motywować? Motywacja do pracy w ujęciu międzykulturowym G. Hofstede.. Co ludzi motywuje? koncepcje Maslowa, Alderfera, McGregora, Herzberga, Atkinsona, McClellanda, Dweck. Jak motywować? koncepcje Vrooma, Portera, Lawlera, Tolmana, Skinera, Thorndika, Lewina, Hull, Zajonc. 11.Problem woli. Czego o woli dowiadujemy się od filozofów? Wola a konieczność i możliwość. Wola a rozum i uczucia. Wola a przyczyna. Wola a charakter i tożsamość. Determinizm i indeterminizm w kontekście problematyki woli. Problematyka woli w psychologii podejście funkcjonalne, np. według E. Tolmana, J. Kuhla i personalistyczne, np. według V. Frankla, czy E. Fromma. 12.Samoregulacja. Wyjaśnienie istoty samoregulacj Franken, Obuchowski, Łukaszewski. Ewolucja świadomości badania Damasio. Samoregulacja a zachowanie wg. Bandury. Frankena. Dążenia człowieka do homeostazy czy heterostazy? Sposoby spostrzegania świata - Dweck. Wyznaczanie celów. Plany działania - Galanter i Miller, Pribram. Perspektywa czasowa w procesach motywacyjnych. Samoregulacja i wizerunek siebie - Higgins. Nastawienie na proces. Wzorce i mechanizmy zaburzeń samoregulacji problematyka zaburzeń samoregulacji w badaniach psychologów np. Gilberta, Hazard, Millera, Berry ego. 13.Motywacja do podejmowania ryzyka. Ryzyko w różnych teoriach. O kulturach akceptujących i nieakceptujących ryzyko. Problematyka ryzyka w badaniach psychologów Berlyne, White, Seligman, Snyder, Wolpe, Langer, Zuckerman. Czy istnieje osobowość ryzykanta Kozielecki, Nosal. Postawy wobec ryzyka Franken, Gibson, Rowland. Normatywne i deskryptywne modele ryzyka. Interakcja czynników biologicznych i poznawczych związanych z uczeniem się. Teoria własnej skuteczności i sposoby opanowania lęku. Teoria przekonania o własnej skuteczności a poszukiwanie doznań. Definiowanie i wybór sytuacji ryzykownych. Różnice 4

indywidualne w zakresie sposobu interpretowanie działań ryzykownych w badaniach Trimpopa i Zaleśkiewicza. Ilościowe i jakościowe wymiary percepcji ryzyka. Sposoby pomiaru ryzyka w badaniach psychologicznych. 14.Bierność społeczna wyzwaniem dla psychologii motywacji. O niektórych przyczynach bierności społecznej. Bierność vs aktywność Strelau, Łukaszewski, Górycka, Fromm. Bierność społeczna w kontekście psychologii woli. Podstawowe problemy bierności w psychologii w perspektywie funkcjonalnej i personalistycznej Strelau, Bandura, Kuhl, Fromm. Prokrastynacja Knaus. Sposoby aktywizowania ludzi do działania na podstawie wybranych modeli Heckhausena i Gollwitzera. Inni ludzie w procesach motywacyjnych badania Schachtera, McAdamsa. Efekt facylitacji społecznej studium Tripletta. Próżniactwo społeczne Ringelman. 15.Motywacja osiągnięć i psychologia produktywności. Religia a kapitalizm. Poglądy Webera, Benthamy i Jana Pawła II jako inspiracja badań psychologicznych nad motywacją osiągnięć. Poglądy psychologów na temat motywacji osiągnięć - Coffer, Applay, Murray, McClelland, Reykowski Heckhausen, Doliński. Zachowania etosowe i sposoby ich rozumienia Bernard, Katz, Organ, Robins, Posakoff, Witkowski. Potrzeba osiągnięć jako akcelerator wzrostu ekonomicznego - Boski. Produktywność w ujęciu filozoficznym, ekonomicznym i psychologicznym. Orientacja produktywna i nieproduktywna - Fromm. Atrybuty i wskaźniki motywacji osiągnięć i produktywności. Przykłady badań na temat psychologicznych aspektów produktywności Doliński, Keplinger. Wpływ rywalizacji, kooperacji i indywidualizmu na funkcjonowanie jednostki Franken, Brown; motywy zachowań; rywalizacyjnych, kooperacyjnych i indywidualistycznych; przymus i uległość Franken, Brown. 16. Zalecana literatura Obowiązkowa: Psychologia emocji: 1. Ekman P., Davidson R. J. (red.) (1998). Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. Gdańsk: GWP, str. 179-197, 231-240 2. Kofta M. (1979). Samokontrola i emocje. Warszawa: PWN, str.152-168 3. Lewis, M., Haviland-Jones J.M. (2005). Psychologia emocji. Gdańsk: GWP, rozdziały: 36, 37, 39 4. Oatley K., Jenkins J. M. (2003). Zrozumieć emocje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, str. 95-115, 133-152, 260-284 5. Strelau J., Doliński, D. (red.) (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP, Tom I, str. 513-587 Psychologia motywacji: 1. Franken R.E. (2005). Psychologia motywacji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, str. 15-45, 46-82, 490-524. 2. Strelau J. (2000). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom II. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, rozdziały 29, 30, 31, 32 3. Strelau J., Doliński D. (red.). (2008). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP, (rozdziały poświęcone motywacji) 5

Uzupełniająca: Psychologia emocji: 1. Le Doux, J. (2000). Mózg emocjonalny. Poznań: Media Rodzina. 2. Padesky, C.A., Greenberger, D. (2010). Umysł ponad nastrojem. Kraków: Wydawnictwo UJ. 3. Rusaczyk M. (red.) (2008) Teoria opanowywania trwogi. Dyskurs w literaturze amerykańskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. 4. Sakson-Obada, O. (2009). Pamięć ciała. Warszawa: Diffin. 5. Staub, E. (2008). Podstawowe potrzeby ludzkie, altruizm i agresja. W: A.G. Miller (red.). Dobro i zło z perspektywy psychologii społecznej. Kraków: Wydawnictwo WAM. 6. Tangney, J.P., Stuewig, J. (2008). Źli ludzie i złe czyny z perspektywy emocji moralnych. W: A.G. Miller (red.). Dobro i zło z perspektywy psychologii społecznej. Kraków: Wydawnictwo WAM. Psychologia motywacji: 1. Bartkowiak G. (1999). Psychologia zarządzania. Poznań: Wydawnictwo AE, str. 119-141 2. Boski P. (2009). Kulturowe ramy zachowań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. 3. Boski P. (1980). Potrzeba osiągnięć jako psychologiczny czynnik rozwoju społeczno ekonomicznego. W: J. Reykowski (red.). Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi. Warszawa: Książka i Wiedza 4. Geen R.G. (1999). Motywacja społeczna. W: B. Parkinson, A.M. Colman (red.). Emocje i motywacje. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, str. 61-84 5. Griffin R.W. (2002). Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, str. 456-488 6. Juchnowicz M. (red.). (2007). Elastyczne zarządzanie kapitałem ludzkim w organizacji wiedzy. Warszawa: DIFIN. 7. Kozielecki J. (1997). Transgresja i kultura. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak, rozdział 5 8. Trzópek J. (2003). Problem woli. Kraków: Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana 9. Wärneryd K. E. (2004). Oszczędzanie. W: T. Tyszka (red.). Psychologia ekonomiczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, str. 530-563 10. Zaleśkiewicz T. (2005). Przyjemność czy konieczność. Psychologia spostrzegania i podejmowania ryzyka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, część 3 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia - wykład: Ocena podsumowująca (końcowa), będąca rezultatem średniej arytmetycznej, obliczanej z ocen z egzaminu pisemnego dotyczącego psychologii emocji (zawierającego pytania zamknięte i opisowe) oraz egzaminu pisemnego dotyczącego psychologii motywacji (zawierającego pytania zamknięte i opisowe) - wykład fakultatywny:. - ćwiczenia:. - laboratorium:. - konwersatorium:. - warsztat:. 6

- zajęcia fakultatywne:. - inne:. 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład: 30 godzin - wykład fakultatywny:. godzin - ćwiczenia:. godzin - laboratorium:. godzin - konwersatorium:. godzin - warsztat:. godzin - zajęcia fakultatywne:. godzin - inne:. godzin 30 godzin Praca własna studenta np.: - przygotowanie do zajęć:. godzin - opracowanie wyników:. godzin - czytanie wskazanej literatury: 15 godzin - napisanie raportu z zajęć:. godzin - przygotowanie do egzaminu: 55 godzin - przygotowanie do kolokwium:. godzin 70 godzin Suma godzin 100 godzin Liczba punktów ECTS 4 7