PROGRAM WYCHOWAWCZY Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 8 Szkoła Podstawowa nr 3 w Sosnowcu na rok szkolny 2015/2016
PODSTAWA PRAWNA Konstytucja RP Podstawa programowa kształcenia ogólnego Ustawa z dnia 07.09.1991r. o Systemie Oświaty, z późniejszymi zmianami Statut szkoły GŁÓWNE CELE WYCHOWAWCZE 1. Wspomaganie wszystkich sfer osobowości ucznia poprzez: nabywanie umiejętności komunikacji interpersonalnej, uświadomienie, że sami mamy wpływ na jakość swojego życia, uczenie zachowań asertywnych, tolerancję i wzajemny szacunek, nabywanie umiejętności funkcjonowania w grupie doskonalenie własnych uzdolnień i zainteresowań 2. Motywowanie działań: dostrzeganie przydatności posiadania odpowiedniej wiedzy i umiejętności, prezentowanie różnych ról w życiu, uświadamianie znaczenia wiary we własne możliwości. 3. Kształtowanie zasadniczych wartości moralnych poprzez: wyrabianie umiejętności odróżniania dobra od zła, uwrażliwianie na cierpienia i potrzeby innych, odpowiedzialność za własne czyny, odpowiedzialność za drugiego człowieka (kolegę, koleżankę, nauczyciela, itp.) dążenie do budowania więzi między pokoleniami (uczeń nauczyciel, rodzice dzieci), 4. Promowanie zdrowego stylu życia, ochrony środowiska, postawy ekologicznej: świadomość istnienia czynników wpływających pozytywnie i negatywnie na zdrowie i rozwój człowieka, dbałość o zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne, uświadamianie zagrożeń występujących w środowisku i sposobów radzenia sobie z nimi, popularyzowanie aktywnego trybu życia, zapoznanie z formami ochrony przyrody (parki, rezerwaty, pomniki przyrody, odnowa gatunku), popularyzowanie właściwego stosunku do zwierząt. rozbudzenie wrażliwości na piękno otaczającego świata, dbałość o estetykę otoczenia, świadomość wpływu na stan środowiska społecznego i przyrodniczego. 5. Rozwijanie patriotyzmu, szacunku i dbałości o rodzinę, aktywizacja w życiu społecznym uświadamianie znaczenia rodziny w życiu jednostki i życiu społeczeństwa,
aktywne uczestnictwo w działalności samorządu szkolnego, współpraca ze społecznością lokalną, kształtowanie postaw patriotycznych, kultywowanie polskich tradycji, obyczajów, świąt, rozwijanie inicjatyw uczniowskich, organizacja życia kulturalnego w szkole - pozyskiwanie rodziców do współpracy 6. Wyrabianie nawyków kulturalnego zachowania się. stosowanie zwrotów grzecznościowych, właściwe zachowanie się w miejscach publicznych, właściwe zachowanie w stosunku do dorosłych i kolegów, poszanowanie mienia szkolnego i prywatnego, właściwa komunikacja międzyludzka. 7. Troska o bezpieczeństwo. zachowanie bezpieczeństwa na lekcjach i przerwach, przeciwdziałanie sytuacjom konfliktowym, uświadamianie młodzieży zagrożeń związanych z podejmowaniem zachowań ryzykownych, szerzenie wśród młodzieży znajomości prawa i wyrabianie nawyku poszanowania go. Obszar: Kształtowanie nawyków bezpiecznego i kulturalnego zachowania Zadania i sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi -Poznawanie i uczenie się norm obowiązujących w środowisku szkolnym -Szerzenie wśród dzieci świadomości praw i obowiązków, wyrabianie nawyku egzekwowania go poprzez poznawanie zasad ruchu drogowego, fragmentów Statutu szkoły, poznanie Praw Dziecka Wychowawcy Wychowawcy, Policjant, Rzecznik Praw Ucznia - Ćwiczenie zwrotów grzecznościowych i rozwijanie umiejętności stosownego zachowania się w miejscach publicznych poprzez organizowanie konkursów o tej tematyce, wyjścia klasowe do miejsc użyteczności publicznej, wycieczki, pogadanki Wychowawcy, Nauczyciele -Kształtowanie nawyku odpowiedzialności za wykonanie zadania oraz ład i porządek w miejscu pracy poprzez konsekwentne przestrzeganie kontraktu klasowego i zasad bezpieczeństwa Wychowawcy
- Uświadamianie uczniom zagrożeń związanych z podejmowaniem zachowań ryzykownych (kąpiel w nieoznaczonym kąpielisku, kontakt z nieznajomymi osobami, palenie papierosów, spożywanie alkoholu, nadmierne korzystanie z Internetu/komputera, konflikty, agresja fizyczna, słowna)poprzez dyskusje, pogadanki, scenki rodzajowe Wychowawcy, Psycholog, Pedagog, Pielęgniarka szkolna -Kształtowanie umiejętności proszenia o pomoc w trudnych sytuacjach poprzez dyskusje, pogadanki, historyjki obrazkowe, symulacje Wychowawcy, Wychowawcy Świetlicy, Katecheta Obszar: Kształtowanie zdrowej osobowości ucznia Zadania i sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi -Integrowanie zespołu klasowego poprzez zajęcia warsztatowe, organizowanie imprez i uroczystości klasowych, wycieczki, wyjazdy na Zieloną Szkołę Wychowawcy -Zachęcanie do różnych form aktywności fizycznej i popularyzacja aktywnego trybu życia poprzez gry ruchowo-sprawnościowe, organizowanie zawodów sportowych, rajdów, wycieczek - Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień uczniów poprzez organizowanie konkursów, prace plastyczne, zajęcia warsztatowe, autoprezentację, zajęcia edukacyjne -Poznawanie przez uczniów sfery emocjonalnej człowieka, form komunikacji, umożliwianie ekspresji i kontroli emocjonalnej w zależności od sytuacji poprzez zajęcia psychoedukacyjne, warsztatowe, scenki, spotkania z pracownikami Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Wychowawcy, Nauczyciele Wychowania Fizycznego Zespół Wspierania Uzdolnień, Wychowawcy, Nauczyciele Wychowawcy, Pedagog, Psycholog -Rozwijanie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji dla potrzeb edukacyjnych (poszerzania swojej wiedzy)poprzez zajęcia biblioteczne, dyskusje, przygotowanie do konkursów Bibliotekarz, Nauczyciele -Kształtowanie i praca nad uwewnętrznianiem norm moralnych przez uczniów poprzez prezentowanie właściwej postawy przez wszystkich pracowników szkoły, ćwiczenia warsztatowe, sytuacje dylematów moralnych, dostarczanie wiedzy na temat wartości ogólnoludzkich Wychowawcy, Katecheci
Obszar: Promowanie zdrowego stylu życia, ochrony środowiska, postawy ekologicznej Zadania i sposób realizacji Odpowiedzialni Uwagi - Zapoznawanie z zasadami zdrowego stylu życia pod kątem czynników sprzyjających zdrowiu: racjonalnego odżywiania się, aktywności fizycznej, odpowiedniego zaplanowania czasu na pracę i wypoczynek, higieny, zainteresowań (pogadanki, zajęcia przedmiotowe, organizowanie konkursów tematycznych, wystawę prac plastycznych, zajęcia sportowe, gazetki ścienne) Pielęgniarka szkolna, Wychowawcy, Nauczyciel przyrody, Nauczyciele plastyki, Nauczyciele Wychowania Fizycznego -Zapoznawanie z zasadami zdrowego stylu życia pod kątem czynników chorobotwórczych: nieodpowiedniej higieny, mało wartościowego pożywienia (słodycze, fast-food, napoje energetyzujące, gazowane), brak opieki lekarskiej, kontaktu z osobą chorą na choroby zakaźne poprzez pogadanki, zajęcia edukacyjne, prace plastyczne, konkursy tematyczne, gazetki ścienne -Zapoznanie z formami ochrony przyrody (parki, rezerwaty, pomniki przyrody, odnowa gatunku). Popularyzowanie właściwego stosunku do zwierząt. (Wycieczki krajoznawcze, rajdy, lekcje w terenie, wycieczki do instytucji, przedmiotowe zajęcia edukacyjne, organizowanie konkursów plastycznych). Wychowawcy, Nauczyciel przyrody, Bibliotekarz Wychowawcy, Nauczyciel przyrody, Nauczyciel plastyki, Wychowawcy świetlicy -Motywowanie do aktywnego uczestnictwa w rozwiązywaniu problemów ekologicznych poprzez organizowanie akcji proekologicznych (Zbieranie baterii, makulatury, sprzętu AGD, "Sprzątanie świata") Wychowawcy, Nauczyciel przyrody, Wychowawcy świetlicy Obszar: Rozwijanie patriotyzmu, szacunku i dbałości o rodzinę, aktywizacja w życiu społecznym -Wskazywanie ról społecznych podejmowanych na różnych etapach życia poprzez projekcje filmowe, formy artystyczne - przedstawienia teatralne, prace plastyczne, scenki edukacyjne Wychowawcy, Nauczyciel plastyki, Katecheci -Aktywne uczestnictwo w działalności wolontariatu szkolnego, rozwijanie inicjatyw uczniowskich poprzez organizowanie imprez szkolnych, konkursów, akcji charytatywnych, gazetki ścienne. Opiekun Samorządu Uczniowskiego, Wychowawcy, Pedagog, Wychowawcy świetlicy -Współpraca ze społecznością lokalną poprzez organizowanie i udział w lokalnych imprezach i uroczystościach (np Festyn szkolny) Organizatorzy Festynu, Wychowawcy, Dyrekcja Szkoły
-Kształtowanie postaw patriotycznych poprzez przekazywanie wiedzy na temat tradycji, historii i zwyczajów Polski oraz udział w uroczystościach państwowych i szkolnych Wychowawcy, Wychowawcy świetlicy, Nauczyciele historii, Bibliotekarz - Rozwijanie samorządności uczniów poprzez udział i możliwość wpływania na życie Szkoły (Samorząd Uczniowski) Wychowawcy, Opiekun Samorządu Uczniowskiego - Kształtowanie kontaktów z rodzicami w celu wspomagania ich działań wychowawczych oraz zapobieganiu niepowodzeniom w nauce dzieci poprzez zwiększanie świadomości wychowawczej na zebraniach i warsztatach dla rodziców, włączenie rodziców w organizację imprez i uroczystości szkolnych Wychowawcy, Pedagog, Psycholog, Dyrekcja Szkoły Szkoła dla Rodziców TRADYCJA SZKOŁY Uroczystość inauguracji i zakończenia roku szkolnego. Pasowanie na ucznia Pożegnanie absolwentów szkoły Ostatni dzwonek Opieka nad tablicami pamięci narodowej uczestnictwo w miejskich uroczystościach składania wiązanek kwiatów w rocznicę Września i zakończenia II wojny światowej. Festyn rodzinny Festiwal Nauki udział w programie ogólnopolskim Szkoła bez Przemocy FORMY REALIZACJI 1. Godziny do dyspozycji wychowawcy klasowego (tematyka godzin wychowawczych wynikająca z problematyki Programu wychowawczego szkoły jest opracowywana przez wychowawcę klasy i dostosowywana do specyfiki zespołu klasowego na cały cykl kształcenia ). 2. Prelekcje związane z założeniami programu wychowawczego wygłaszane przez specjalistów dla rodziców, nauczycieli, uczniów, wynikające z diagnozy potrzeb. 3. Stała współpraca z pedagogiem i psychologiem w celu rozwiązywania bieżących problemów wychowawczych oraz szkolenia nauczycieli i rodziców, a także prowadzenia lekcji tematycznych. 4. Stworzenie możliwości działania Samorządu Uczniowskiego oraz innych organizacji młodzieżowych mających prawo działać na terenie szkoły. 5. Wycieczki klasowe z wychowawcą (ujęte w planie wycieczek). 6. Pomoc w umiejętnym spędzaniu czasu wolnego przez ucznia. 7. Kultywowanie dobrych tradycji szkoły zgodnie z kalendarzem imprez i uroczystości szkolnych. 8. Współpraca z biblioteką szkolną i Miejską Biblioteką Publiczną, Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji, miejskim muzeum, Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną, TPD, KOPD, MOPS oraz innymi instytucjami świadczącymi pomoc na rzecz dzieci i młodzieży.
ZADANIA POSZCZEGÓLNYCH CZŁONKÓW SPOŁECZNOŚCI SZKOLNEJ W PROCESIE WYCHOWANIA Poniższe zadania nie są wszystkimi zadaniami poszczególnych pracowników - pedagogicznych i niepedagogicznych szkoły, lecz mają wyjątkowe znaczenie w procesie wychowawczym poprzez np. prezentowane postawy. A. Wychowawcy 1. Opracowują w oparciu o Program wychowawczy szkoły klasowy plan wychowawczy (w porozumieniu z uczniami i rodzicami). 2. Prowadzą systematycznie zajęcia w ramach godzin wychowawczych zgodnie z klasowym planem wychowawczym (przy wsparciu merytorycznym psychologa i pedagoga) 3. Zapoznanie uczniów ze Statutem Szkoły, Regulaminem Ucznia, Prawami Dziecka i Prawami Człowieka, 4. Prowadzą prawidłowo i systematycznie dokumentację klasową (roczny plan pracy dydaktyczno wychowawczej, dziennik lekcyjny, teczka wychowawcy klasowego, arkusze ocen). 5. Podejmują systematyczne wysiłki zmierzające do wytworzenia prawidłowej atmosfery wspólnoty klasowej. 6. Organizują klasowe zebrania rodziców. 7. Uczestniczą we wszystkich sytuacjach ważnych dla klasy (np. apelach szkolnych, wycieczkach), w których biorą udział ich wychowankowie. 8. Organizują wycieczki klasowe. 9. Czuwają nad postępami w nauce i frekwencją ucznia; są w stałym kontakcie z rodzicami; znają sytuacje pozaszkolne wychowanka. 10. W miarę potrzeb odwiedzają wychowanków w ich miejscu zamieszkania. B. Nauczyciele 1. Podstawowym obowiązkiem nauczyciela jest punktualne rozpoczynanie i kończenie zajęć oraz rzetelne przygotowanie się do nich. Formalnym wymogiem jest odnotowanie obecności ucznia w dzienniku lekcyjnym. 2. Każdy nauczyciel kieruje się dobrem ucznia; jest w ramach swojego czasu pracy do dyspozycji ucznia, aby prowadzić z nim rozmowy indywidualne. 3. Nauczyciel zachowuje neutralność w pracy dydaktycznej i wychowawczej biorąc pod uwagę wiek i podatność młodzieży na oddziaływania. Wszelkie ogłoszenia na terenie szkoły mogą się pojawiać jedynie za wiedzą i zgodą Dyrekcji. 4. Wszyscy nauczyciele wprowadzają do tematyki swojego przedmiotu elementy Programu Wychowawczego szkoły. 5. Obowiązkiem każdego nauczyciela jest każdorazowe reagowanie na dostrzeżone dobro i zło. 6. Nauczyciel winien przestrzegać praw ucznia oraz egzekwować jego obowiązki. 7. Zadaniem każdego nauczyciela jest dopilnowanie prawidłowego spędzania przerw przez młodzież. 8. Wszystkie funkcje wychowawcze podejmowane są świadomie i dobrowolnie. 9. Nauczyciele i inni pracownicy szkoły winni dbać o swoją godność zawodową.
C. Pedagog 1. Współpracuje w opracowaniu oraz realizacji Programu Wychowawczego szkoły. 2. Wspólnie z wychowawcami prowadzi rozeznanie sytuacji rodzinnej uczniów oraz pomaga w rozwiązywaniu trudnych problemów wychowawczych. 3. Organizuje zajęcia lub spotkania ze specjalistami z różnych dziedzin, szczególnie w zakresie zapobiegania nałogom, agresji, edukacji zdrowotnej, czy seksualnej przy pomocy wychowawców klasy. 4. Przygotowuje i opracowuje przy wsparciu wychowawców - ankiety umożliwiające lepsze rozpoznanie problemów oraz oczekiwań uczniów, rodziców i nauczycieli. 5. Wspiera merytorycznie wychowawców, nauczycieli w dostosowaniu treści przeprowadzanych zajęć do wieku rozwojowego i potrzeb uczniów. 6. Realizuje lub współrealizuje zajęcia w ramach Szkoły dla Rodziców. D. Psycholog 1. Współpracuje w opracowaniu oraz realizacji Programu Wychowawczego szkoły. 2. Wspólnie z wychowawcami prowadzi rozeznanie sytuacji rodzinnej uczniów, pomaga w zdiagnozowaniu przyczyn trudności wychowawczych oraz wskazuje możliwości ich rozwiązania. 3. Wspomaga organizację zajęć warsztatowych lub spotkań ze specjalistami z różnych dziedzin szczególnie w zakresie zapobiegania nałogom, agresji, edukacji zdrowotnej, czy seksualnej pomocy wychowawców klasy. 4. Przygotowuje i opracowuje przy wsparciu wychowawców - ankiety umożliwiające lepsze rozpoznanie problemów oraz oczekiwań uczniów, rodziców i nauczycieli. 5. Wspiera merytorycznie wychowawców, nauczycieli w dostosowaniu treści przeprowadzanych zajęć do wieku rozwojowego i potrzeb uczniów. 6. Realizuje lub współrealizuje zajęcia w ramach Szkoły dla Rodziców. D. Inni pracownicy szkoły 1. Pracownikom szkoły przysługuje podmiotowe traktowanie przez Dyrekcję, rodziców, kolegów i uczniów. 2. Swoją podstawą powinni być wzorem zachowań dla uczniów, szczególnie w zakresie: a) wywiązywania się z powierzonych obowiązków, b) kultury osobistej, c) zachowań prozdrowotnych. E. Rodzice 1. Rodzice powinni uczestniczyć w życiu szkoły i klasy. 2. Świadomie współpracują ze szkołą zgodnie z jej założeniami wychowawczymi. 3. Rodzice powinni uczestniczyć w zebraniach rodziców, dniach otwartych, prelekcjach poświęconych zagadnieniom wychowawczym. 4. Rodzice są zobowiązani do zwalniania dziecka z lekcji oraz usprawiedliwiania nieobecności zgodnie z procedurą. 5. Rodzice powinni dbać o odpowiedni strój i wygląd dziecka. 6. Niezbędnym elementem wychowania jest pomoc młodzieży w obowiązkach życia rodzinnego i domowego. 7. Współpraca rodziców ze szkołą może polegać na udziale w: a) wycieczkach, imprezach kulturalnych itp.
b)działaniach gospodarczych (np. pomoc w remontach, sponsoring, organizacja zabaw dochodowych i festynów). Ewaluacja szkolnego programu wychowawczego 1.Program Wychowawczy adresowany jest do uczniów. 2.Za jego realizację odpowiadają wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły w ramach powyższych zadań. 3.Wychowawcy po każdym semestrze sporządzają sprawozdanie z realizacji zadań Programu Wychowawczego 4.Na koniec zajęć dydaktycznych w danym roku szkolnym dokonuje się ewaluacji programu. 5.Narzędziami ewaluacji są: rozmowy z uczniami i wychowawcami, ankiety, diagnoza wychowawcza klasy, obserwacje i analizy zmian w zachowaniu, postawach i działaniu uczniów prowadzonej przez nauczycieli, wychowawców, Dyrekcję szkoły. Autorzy: mgr Adriana Jakóbczyk, mgr Magdalena Sobczyk, Zespół Wychowawczy