1 Warszawa, dnia 28 listopada 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA W WARSZAWIE ul. Filtrowa 57, 00-950 Warszawa tel. 444-57-72 fax. 444-57-62 P/08/139 LWA-41037-2-2008 Pan Mirosław Milewski Prezydent Miasta Płocka WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 roku o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Warszawie przeprowadziła kontrolę w Urzędzie Miasta Płocka (zwanym dalej Urzędem ) w zakresie efektywności egzekucji administracyjnej podatków i opłat, dla których ustalania lub określania i pobierania właściwy jest organ wykonawczy gminy, w latach 2006-2008 (do 30.04.). W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli podpisanym w dniu 24 października 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Warszawie, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Prezydentowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, działalność Urzędu w zakresie egzekucji administracyjnej podatków i opłat, dla których ustalania lub określania i pobierania właściwy jest Prezydent Miasta, jako organ wykonawczy gminy. W latach 2005, 2006, 2007 i 2008 (do 30.04) kwota dochodów wykonanych z tytułu podatków i opłat wyniosła odpowiednio: 140.089,7 tys. zł, 152.031,4 tys. zł,
2 164.356,0 tys. zł i 59.507,2 tys. zł. Zaległości z tytułu podatków i opłat na koniec 2005 r. wynosiły 5.991,8 tys. zł, 2006 r. - 7.954,3 tys. zł, 2007 r. - 6.185,6 tys. zł oraz na koniec kwietnia 2008 r. - 5.991,8 tys. zł. Oznacza to, Ŝe wzrost zaległości w 2006 r. w stosunku do 2005 r. wyniósł 32,8%, a w 2007 r. zaległości te zmalały o 22,2% w stosunku do roku 2006. Zmniejszenie się zaległości w 2007 r. w porównaniu do 2006 r. wynikało z faktu wyegzekwowania kwoty 2.022,6 tys. zł od firmy w Płocku z tytułu zaległych rat podatku od nieruchomości za 2002 r. i 2007 r. Ustalono, Ŝe wzrastała ilość załatwionych tytułów wykonawczych w przeliczeniu na jednego pracownika komórki egzekucyjnej Urzędu (483 w 2005 r., 625 w 2006 r., 658 w 2007 r., 206 do 30 kwietnia w 2008 r.), natomiast wyegzekwowana z tych tytułów kwota wynosiła w kolejnych latach odpowiednio 154,5 tys. zł, 145,4 tys. zł, 791,3 tys. zł i 33,3 tys. zł. Skutkiem tego wskaźnik poniesionych nakładów (wynagrodzeń pracowników komórki egzekucyjnej Urzędu) na wyegzekwowanie 1 złotówki wynosił odpowiednio 0,28 zł, 0,31 zł, 0,06 zł i 0,42 zł. zadań: Formułując pozytywną ocenę NIK uwzględniła prawidłową realizację następujących - w Urzędzie powołane zostały referaty, zajmujące się prowadzeniem rachunkowości oraz egzekucją podatków i opłat, a pracownicy w nich zatrudnieni posiadali zakresy czynności, w których ujęto wszystkie zadania tych komórek, - ewidencje upomnień i tytułów wykonawczych prowadzone były zgodnie ze wzorami określonymi w rozporządzeniu Ministra Finansów z 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 137, poz. 1541 ze zm.), - rzetelnie przypisano naleŝności i zaewidencjonowano wpłaty, dotyczące zbadanych 58 decyzji podatkowych (o największych wartościach i dotyczących 20 podatników), - prawidłowo udokumentowano 20 zbadanych (wybranych losowo, spośród 218 przeprowadzonych w kontrolowanym okresie) własnych postępowań kontrolnych; w wyniku tych kontroli w 5 przypadkach kontrolowani złoŝyli korektę deklaracji nieruchomości zgłoszonych do opodatkowania (dot. osób prawnych), w 1 przypadku kontrolowany złoŝył zaległe deklaracje za lata 2006 i 2007, w 6 przypadkach kontrolowani złoŝyli aktualny wykaz nieruchomości (dot. osób fizycznych), a w przypadku kontroli dotyczącej podatku od środków transportu kontrolowany złoŝył korektę deklaracji, - 20 losowo wytypowanych do kontroli tytułów wykonawczych zawierało wszystkie elementy określone w art. 27 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz.1954 ze zm.), - w kontrolowanym okresie nie wystąpiły przypadki umarzania przez Prezydenta Miasta Płocka postępowań egzekucyjnych na skutek nieściągalności,
3 - sprawozdania Rb-27S z wykonania dochodów budŝetowych za lata 2005-2007 oraz Rb-PDP z wykonania podstawowych dochodów budŝetowych za lata 2005 2007 sporządzone były zgodnie z ewidencją księgową. Ustalenia kontroli wykazały jednak następujące nieprawidłowości i uchybienia w toku realizacji zadań stanowiących przedmiot kontroli: - zakładowy plan kont, ustalony zarządzeniem Nr 5815/06 Prezydenta Miasta Płocka z dnia 30 października 2006 r., nie uwzględniał wszystkich zmian wynikających z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 czerwca 2006 r. w sprawie zasad rachunkowości i planu kont w zakresie ewidencji podatków, opłat i niepodatkowych naleŝności budŝetowych dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 112, poz. 761). W planie kont nie ujęto bowiem pozabilansowych kont syntetycznych, o których mowa w 12 ww. rozporządzenia: 990 rozrachunki z osobami trzecimi z tytułu ich odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe podatnika, 991 rozrachunki z inkasentami z tytułu pobieranych przez nich podatków podlegających przypisaniu na kontach podatników. Ww. konta pozabilansowe wprowadzono dopiero w dniu 17 maja 2007 r., tj. po terminie określonym w 35 ww. rozporządzenia (1 stycznia 2007 r.), - ustalone w Urzędzie (zarządzeniem Prezydenta z dnia 10 lipca 2008 r.) procedury kontroli finansowej nie określały granicznych terminów wystawiania upomnień oraz tytułów wykonawczych, co w ocenie NIK pozostawiało dowolność działania w tym zakresie, - kontrola 20 przypadków zaległości o najwyŝszych kwotach (w tym 18 przypadków zaległości z tytułu podatku od nieruchomości i 2 przypadki zaległości z tytułu podatku od środków transportowych) na łączną kwotę 176.465,06 zł, wobec których na koniec ww. okresów nie podjęto Ŝadnych czynności wykazała, Ŝe we wszystkich przypadkach zaległości zostały uregulowane (w 7 przypadkach na raty), przy czym w 12 przypadkach po upływie terminu następnej płatności. Okres jaki upłynął od terminu płatności do dnia uregulowania zaległości wynosił od 28 do 174 dni. Do momentu uregulowania zaległości przez zobowiązanego (w 20 badanych sprawach) Urząd, pomimo upływu terminu płatności, nie podejmował działań w celu wyegzekwowania zaległości, Analiza 45 zaległości występujących na koniec lat 2005-2007 na łączną kwotę 294.228,07 zł wykazała, Ŝe: w 9 przypadkach upomnienia na kwotę 162.448,60 zł wystawiono w czasie od 31 do 60 dni od upływu terminu płatności, w 17 przypadkach - na kwotę 84.873,70 zł powyŝej 60 dni, a w 10 przypadkach czas jaki upłynął od terminu płatności do wystawienia upomnienia przekroczył 100 dni (w skrajnym przypadku wyniósł 1908 dni, tj. ponad 5 lat), w 6 przypadkach tytuły wykonawcze na kwotę 133.339,62 zł wystawiono w czasie od 31 do 60 dni od daty doręczenia upomnienia, a w 4 przypadkach na kwotę 14.517,60 zł powyŝej 60 dni; w 3 przypadkach czas jaki upłynął od daty doręczenia upomnienia do daty wystawienia tytułu wykonawczego przekroczył 100 dni (w skrajnym przypadku wyniósł 459 dni), w toku postępowań egzekucyjnych, jak wynika ze złoŝonych wyjaśnień, w Urzędzie stosowana była praktyka wykonywania telefonów do podatników w sprawie zaległości podatkowych (na róŝnych
4 etapach postępowania, tj. przed wysłaniem upomnienia lub przed wystawieniem tytułu wykonawczego). Czynności te nie były jednak ujęte w obowiązujących w Urzędzie procedurach egzekucyjnych oraz nie były dokumentowane w postaci stosownych notatek słuŝbowych. w 5 przypadkach (25,0 %) na kwotę 12.082,00 zł pierwszą czynność podjęto w czasie od 31 do 60 dni od daty wystawienia tytułu wykonawczego, a w 1 przypadku (4,0 %) na kwotę 2.228,00 zł powyŝej 60 dni, czas trwania 16 postępowań zakończonych wynosił od 15 do 405 dni (średnio 146 dni), czas trwania 4 postępowań nie zakończonych (do dnia kontroli) wynosił od 338 do 553 dni (średnio 453 dni); łączna kwota objęta tymi postępowaniami wynosiła 35.627,75 zł. Ustalono, iŝ Prezydent Miasta nie prowadził postępowań egzekucyjnych w odniesieniu do zaległości z tytułu opłat za pobyt dłuŝników w izbie wytrzeźwień pomimo, Ŝe stosownie do postanowień art. 19 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji był właściwym organem do poboru i egzekucji w tym zakresie. Tytuły wykonawcze przekazywane były do naczelników właściwych miejscowo urzędów skarbowych. W latach 2006-2008 (do 30.04.) Izba Wytrzeźwień w Płocku przekazała do Urzędu Skarbowego w Płocku 4170 tytułów wykonawczych na łączną kwotę 715,3 tys. zł. Poniesione koszty postępowań egzekucyjnych prowadzonych przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Płocku wobec tych zaległości wyniosły w tym okresie łącznie 4,7 tys. zł. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. RozwaŜenie potrzeby określenia w procedurach kontroli finansowej terminów wystawiania upomnień i tytułów wykonawczych. 2. Podjęcie działań organizacyjnych mających na celu poprawę efektywności i skuteczności egzekucji administracyjnej podatków i opłat lokalnych. 3. Objęcie postępowaniem egzekucyjnym zaległości z tytułu opłat za pobyt w Izbie Wytrzeźwień, zgodnie z art. 19 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. 4. Uwzględnienie w planie audytu wewnętrznego egzekucji administracyjnej podatków i opłat, dla których ustalenia lub określania i pobierania właściwy jest organ wykonawczy gminy. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Warszawie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje od Pana Prezydenta, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Stosownie do art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Prezydentowi prawo na piśmie zgłoszenia do dyrektora Delegatury NIK w Warszawie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu.
5 W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o której mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały w sprawie ich rozpatrzenia.