Kod przedmiotu/modułu Nazwa przedmiotu Kierunek Specjalność Typ studiów Wymagania wstępne Wymagania końcowe MT2_01 Muzykoterapia Kompozycja i Teoria Muzyki Muzykoterapia II stopnia Zdany egzamin wstępny na kierunek studiów Kompozycja i teoria muzyki, specjalność Muzykoterapia. Wymagania zostały określone w Informatorze dla kandydatów na studia stacjonarne II stopnia. Egzamin obejmujący zakresem treści programu nauczania przedmiotu. Cele przedmiotu/modułu Poznanie teoretycznych podstaw muzykoterapii. Ukazanie związków między wybranymi kierunkami psychoterapii a muzykoterapią. Ukazanie autonomii muzykoterapii w stosunku do psychoterapii i pedagogiki muzycznej. Pogłębianie świadomości terapeutycznej i umiejętności określania celów terapii (u dzieci, dorosłych i seniorów) w odniesieniu do konkretnej koncepcji teoretycznej. Ukazanie wartości szeroko pojętej muzykoterapii społecznościowej. Treści kształcenia Podsumowanie ćwiczeń praktycznych zrealizowanych podczas studiów licencjackich w aspekcie: terapeutycznym, pedagogicznym, rekreacyjnym. Struktura muzyczna i struktura psychiczna. Trójfazowy model przeżycia muzycznego u osób zdrowych i zaburzonych psychicznie. Muzykoterapia w zaburzeniach psychosomatycznych. Muzykoterapia w anorexia nervosa. Muzykoterapia w geriatrii (domy pomocy społecznej i uniwersytet trzeciego wieku). Możliwości wykorzystania metod: H. Bonny, E. Lecourt, M. Priestley, Portretu Muzycznego oraz H. Boxill i Mobilnej Rekreacji Muzycznej na gruncie polskim. Muzykoterapia osób niepełnosprawnych intelektualnie. Muzykoterapia dzieci autystycznych. Muzykoterapia dzieci z zespołem ADHD. Przygotowywanie programów muzykoterapeutycznych dla dorosłych i dzieci. Edukacja muzyczna a muzykoterapia. Kierunki teoretyczne polskiej muzykoterapii w świetle koncepcji psychologicznych i pedagogicznych.
Zamierzone efekty kształcenia Formy kształcenia (np. wykład/ćwiczenia/inne) Student po ukończeniu kursu w zakresie wiedzy: samodzielnie rozwija wiedzę na temat kontekstu historycznego muzyki i jej związków z innymi dziedzinami współczesnego życia w sposób odpowiadający muzykoterapii [K2_W04]; posiada wiedzę dotyczącą swobodnego korzystania z różnorodnych mediów (książki, nagrania, materiały nutowe, Internet, nagrania archiwalne itp.) oraz umiejętność samodzielnego poszerzania i rozwijania wiedzy dotyczącej muzykoterapii [K2_W05]; posiada szeroką wiedzę z zakresu historii muzykoterapii [K2_W07]; wykazuje zrozumienie wzajemnych relacji pomiędzy teoretycznymi i praktycznymi aspektami muzykoterapii oraz wykorzystuje tę wiedzę dla dalszego rozwoju własnych umiejętności [K2_W10]; zna powiązania i zależności pomiędzy teoretycznymi i praktycznymi elementami muzykoterapii oraz potrafi je twórczo wykorzystywać [K2_W12]; w zakresie umiejętności: posiada wysoko rozwinięte cechy osobowościowe umożliwiające tworzenie, realizowanie i wyrażanie własnych pomysłów i koncepcji o dużym stopniu oryginalności [K2_U01]; potrafi wykazywać się umiejętnością świadomego zastosowania wiedzy w zakresie rozbudowanych form muzycznych w obszarze muzykoterapii [K2_U03]; posiada pogłębione umiejętności badawcze, obejmujące analizę prac innych autorów, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na rozwiązywanie także nietypowych zadań oraz problemów związanych z muzykoterapią [K2_U07]; kształtuje i rozwija indywidualne umiejętności twórcze i analityczne w zakresie muzykoterapii [K2_U09]; rozwija znane techniki i metody poszerzające zdolności do tworzenia, realizowania i wyrażania własnych pomysłów i koncepcji [K2_U10]; kreuje własne techniki operowania materia muzyczną i potencjałem naukowym, poszerzające zdolności do tworzenia, realizowania i wyrażania własnych koncepcji [K2_U11]; posiada umiejętność tworzenia metod zapisu oraz terminologii naukowej adekwatnych do przekazania oryginalnych idei oraz założeń koncepcyjnych [K2_U12]; posiada świadomość procesów zachodzących w trakcie tworzenia i realizowania własnych programów i koncepcji [K2_U14]; posiada umiejętność zawarcia danej idei w założonej formie będącej syntezą dotychczasowych doświadczeń [K2_U15]; potrafi uwzględnić elementy improwizacji w analizie i interpretacji muzyki różnych epok oraz szeroko pojętej praktyce muzykoterapeutycznej [K2_U17]; posiada umiejętność przygotowywania rozbudowanych prac pisemnych dotyczących zagadnień szczegółowych związanych z muzykoterapią, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a także różnych źródeł [K2_U18]; posiada umiejętność przygotowywania rozbudowanych wystąpień ustnych, z wykorzystaniem technik multimedialnych dotyczących zagadnień szczegółowych związanych z muzykoterapią, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a także różnych źródeł [K2_U19]; w sposób odpowiedzialny podchodzi do prezentacji publicznych w ramach muzykoterapii poprzez przygotowanie właściwych materiałów i umiejętność nawiązania przez muzykę kontaktu z odbiorcą [K2_U21]; posiada biegłość w kształtowaniu otwartej formy wypowiedzi artystycznej i naukowej z wykorzystaniem słuchu wewnętrznego i posiadanej wiedzy oraz wyobraźni słowno-muzycznej w sposób odpowiadający muzykoterapii [K2_U22]; w zakresie kompetencji społecznych: rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie i potrafi w sposób twórczy organizować proces kształcenia [K2_K01]; potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób i posiada umiejętność selekcji doświadczeń i ich transformacji na potrzeby pracy własnej i zespołowej w ramach muzykoterapii [K2_K02]; w sposób świadomy doskonali swoją wiedzę i umiejętności poprzez odpowiedzialny wybór dodatkowej specjalizacji oraz przedmiotów uzupełniających podstawowy tok studiów z zakresu muzykoterapii [K2_K03]; ma pogłębioną świadomość swojej wiedzy i umiejętności, umiejętnie dobiera doświadczenia oraz je przeobraża na potrzeby pracy i własnego rozwoju zawodowego [K2_K04]; jest zdolny do samodzielnego integrowania nabytej wiedzy [K2_K05]; jest zdolny do samodzielnego podejmowania w zorganizowany sposób nowych i kompleksowych działań, także w warunkach ograniczonego dostępu do potrzebnych informacji [K2_K06]; stymuluje działania w zakresie muzykoterapii i specjalności pokrewnych (podejmowanie projektów o charakterze interdyscyplinarnym lub też wymagających współpracy z przedstawicielami innych dziedzin) [K2_K07]; w świadomy i odpowiedzialny sposób wyraża za pośrednictwem mediów swoje opinie na temat stanu kultury muzycznej oraz muzykoterapii w kraju [K2_K08]; potrafi w sposób świadomy oraz poparty doświadczeniem wykorzystać w różnych sytuacjach mechanizmy psychologiczne wspomagające podejmowane działania muzykoterapeutyczne [K2_K09]; posiada umiejętność krytycznej oceny prowadzącej do doskonalenia własnych dokonań na gruncie muzykoterapii [K2_K10]; posiada popartą doświadczeniem sprawność w komunikowaniu się i umiejętność życia w społeczeństwie [K2_K11]; inicjuje pracę z innymi osobami w ramach wspólnych projektów i działań [K2_K12]; przewodniczy działaniom, pracy zespołowej, prowadzeniu negocjacji i właściwej organizacji działań muzykoterapeutycznych [K2_K13]; posiada umiejętność prezentowania w przystępnej formie skomplikowanych zadań muzykoterapeutycznych [K2_K15]; w sposób świadomy działa w przestrzeni objętej zasadami prawa autorskiego i praw pokrewnych [K2_K16]. wykład, zajęcia zbiorowe
! Punkty ECTS (nakład pracy studenta niezbędny do osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia) Rok I II Semestr 1 2 3 4 Punkty ECTS 7 7 Ilość godzin w tygodniu 2 2 Rodzaj zaliczenia zst egz Legenda zst zaliczenie ze stopniem egz egzamin Kryteria oceny i sposoby weryfikacji Zaliczenie na podstawie przygotowywanych referatów, prezentacji, pokazów na temat muzykoterapii, wiedzy, znajomości literatury. Weryfikowane także na podstawie testów.
Literatura Cesarz H., Muzykoterapia jako czynnik aktywizujący i wzbogacający jakość życia osób starszych, Fizjoterapia 2007, 15, 3, 67-72. Dobrzyńska E., Cesarz H., Muzykoterapia, [w:] Psychiatria w praktyce ogólnolekarskiej, 2006, tom 6, nr 2, s. 84-88. Dobrzyńska E., Więcko R., Cesarz H., Muzykoterapia i terapia poznawczobehawioralna u osób starszych z rozpoznaniem depresji, Psychogeriatria Polska, 2006, 3(2), 105-112. Galińska E., Ciało, emocje, myślenie w obrazie <ja> pacjentek anorektycznych w muzykoterapii, Biuletyn Grupy Roboczej Muzykoterapia, Sekcja Psychoterapii PTP, Warszawa, Nr 1/4/ 1998, s.49-53. Galińska E., Muzyka jako nośnik cech człowieka Przegląd psychologiczny, 2008, t. 51, nr 4, 423-441. Galińska E., Muzyka w terapii. Psychologiczne i fizjologiczne mechanizmy jej działania, [w:] Człowiek - muzyka psychologia, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Warszawa 2000, s. 473-485. Galińska E., Muzykoterapia a somatoterapia, Biuletyn Grupy Roboczej Muzykoterapia, Nr 1/3/1993, s. 25-32. Galińska E., Podstawowe kierunki teoretyczne muzykoterapii, [w:] Arteterapia, Zeszyt Naukowy Nr 52, Akademia Muzyczna, Wrocław 1990, s. 32-44. Galińska E., Psychoterapeutyczna analiza przeżycia muzycznego, [w:] Z zagadnień zdolności percepcji i kształcenia muzycznego, Z. Burowska, E. Głowacka (red.), Zeszyt Naukowy Akademii Muzycznej, Kraków 1987. Galińska E., Rola struktur i form muzycznych w psychoterapii Muzyka, 2008, 3, s. 45-74. Galińska E., Z zagadnień muzykoterapii, [w:] M. Manturzewska, H. Kotarska, (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki, WSiP, Warszawa, 1990, s. 217-231. Galińska E., Kozińska J., Wpływ muzyki na symboliczny i diagnostyczny wymiar procesu wyobrażeniowego, Muzyka, 2005, 4, s. 3-30. Janicki A. G., Przesłanki dla muzykoterapii chorób psychosomatycznych, Zeszyty Naukowe Nr 34, Akademia Muzyczna, Wrocław 1983, s. 63-87. Kierył M., Elementy terapii i profilaktyki muzycznej, Warszawa 2004. Lapoujade Ch., Lecourt E., Psychothérapie, psychoanalise et musicothérapie, [w:] E. Lecourt (red.): La revue de musicothérapie, vol. XIV, nr 4, Paryż 1994, s. 30-31. Lecourt E., Les méthodes en musicothérapie, [w:] E. Lecourt (red.): La revue de musicothérapie, vol. XIV, nr 4, Paryż 1994, s. 15-16. Lecourt E., Muzyka i struktura muzyczna, Psychoterapia I, (128), 2004, s. 77-81. Lecourt E., Muzykoterapia czyli jak wykorzystać siłę dźwięków, Videograf II, Katowice 2008. Lewandowska K., Muzykoterapia dziecięca. Zbiór rozpraw z psychologii muzycznej dziecka i muzykoterapii dziecięcej, Gdańsk 2007. Metera A., Muzykoterapia. Muzyka w medycynie i edukacji, Leszno 2002. Nordoff P., Robbins C., Terapia muzyką w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi. Historia, metoda i praktyka, Impuls, Kraków 2008. Rączka G., Zajęcia muzyczno-rytmiczne [w:] Rozwój daje radość. Terapia dzieci upośledzonych w stopniu głębokim, Kielin J. (red), GWP, Gdańsk 2002. Oldfield A., Interactive Music Therapy A Positive Approach. Music Therapy at a Child Development Centre, Jessica Kingsley Publishers. London and Philadelfia 2006. Oldfield A., Flower C., Music Therapy with Children and Their Families. Foreword by Vince Hesketh, James, Jessica Kingsley Publishers. London and Philadelfia 2008. Pavlicevic M., Dynamic Interplay in Clinical Improvisation, The Journal of British Music Therapy 1990, vol. 4, nr 2, s. 5-9. Samela K., Ośrodek pomocy społecznej miejscem aktywizacji ludzi starych. Rola i wykorzystanie muzykoterapii, Muzykoterapia Polska, Akademia Muzyczna, Wrocław, 2003, T.2, Nr 2 (6), s. 31-38. Schalkwijk F. W., Music and People with Developmental Disabilities, Music Therapy, Remedial Music Making and Musical Activities, Translated by Andrey James, Jessica Kingsley Publishers. London and Philadelfia 2007. Schmolz A., Znaczenie muzyki w psychosomatyce, Zeszyty Naukowe Nr 29, PWSM, Wrocław 1981, s. 166-176. Schwabe Ch., Leczenie muzyką chorych z nerwicami i zaburzeniami czynnościowymi, PZWL, Warszawa 1972. Szulc W., Muzykoterapia jako przedmiot badań i edukacji, Wydawnictwo Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2005. Szwed E.,, Wilk A.: Znaczenie percepcji muzycznej w terapii dydaktycznej stosowanej u pacjentów trzeciego wieku, Zeszyty Naukowe Nr 34, Akademia Muzyczna, Wrocław, 1983, s. 89-100. Wigram T., De Backer J. (red.), Clinical Applications of Music Therapy in Developmental Disability, Paediatrics and Neurology, Jessica Kingsley Publisher, London and Philadelfia 2002. Wigram T., Pedersen I. N., Bonde L.O., A Comprehensive Guide to Music Therapy. Theory, Clinical Practice, Research and Training, Jessica Kingsley Publishers. London and Philadelfia 2004. Wigram T., Saperston B., West R., The Art & Science of Music Therapy: A Handbook, Harwood Academic Publishers. Amsterdam 1996. Wood M., Music for people with learning disabilities, A Condor Book Souvenir Press (Educational & Academic) Lid., London 1993. Zimbardo P., Psychologia i życie, PWN, Warszawa 1999, rozdz. 18, s. 664-707.
Język wykładowy Prowadzący polski dr Helena Cesarz Uwagi