1 Akademia Młodego Ekonomisty Społeczna odpowiedzialność biznesu dr Joanna Żukowska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 11 maja 2016 r.
2 Definicja CSR Koncepcja, zgodnie z którą przedsiębiorstwa dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne i ochrony środowiska w swoich strategiach działań na rynku, a także w stosunkach z różnymi grupami interesariuszy.(komisja Europejska)
3 CSR Społeczną odpowiedzialność biznesu określa się jako koncepcję, dzięki której przedsiębiorstwa na etapie budowania strategii dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z różnymi grupami interesariuszy, a także inwestycje w nie, czyli dobrowolne zaangażowanie. Odpowiedzialność biznesu to efektywna strategia zarządzania, która poprzez prowadzenie dialogu społecznego na poziomie lokalnym przyczynia się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw na poziomie globalnym i jednocześnie kształtowania warunków dla zrównoważonego rozwoju społecznego i ekonomicznego.
4 CSR Odpowiedzialny biznes to podejście strategiczne, długofalowe, oparte na zasadach dialogu społecznego i poszukiwaniu rozwiązań korzystnych tak dla przedsiębiorstwa, jak i jego całego otoczenia, pracowników, wszystkich interesariuszy i społeczności, w której działa firma. Odpowiedzialność firmy oznacza zwiększone inwestycje w zasoby ludzkie, ochronę środowiska i relacje z otoczeniem firmy, czyli interesariuszami. Prowadzi do trwałego sukcesu przedsiębiorstwa dzięki prowadzeniu dialogu z otoczeniem, uwzględnianiu ochrony środowiska i budowę kapitału społecznego.
5 CSR Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR-Corporate Social Responsibility) CSR, społeczna odpowiedzialność biznesu związana jest z relacją między biznesem a społeczeństwem Realizacja celów zdefiniowanych w Strategii Lizbońskiej, które są obligujące także dla nowych członków UE, w tym Polski.
6 CSR World Business Council for Sustainable Development określa CSR, jako ciągłe zobowiązanie biznesu do zachowań etycznych i przyczynianie się do ekonomicznego rozwoju, poprawy jakości życia siły roboczej, ich rodzin, tak samo jak lokalnej społeczności i społeczeństwa jako całości.
7 CSR Polskie Forum Odpowiedzialnego Biznesu odpowiedzialny biznes to dobrowolna strategia uwzględniająca społeczne, etyczne i ekologiczne aspekty w działalności gospodarczej oraz w kontaktach z interesariuszami (m.in. z pracownikami, z klientami, akcjonariuszami, dostawcami, społecznością lokalną). To wkład biznesu w realizację polityki zrównoważonego rozwoju gospodarczego oraz taki sposób prowadzenia firmy, w którym celem nadrzędnym jest osiągnięcie równowagi między jej efektywnością i dochodowością, a interesem społecznym.
8 Początki CSR Stany Zjednoczone - narodziny nowoczesnej firmy Koniec XIX wieku pojawiła się tam idea, zyskująca na popularności w okresie Wielkiego Kryzysu, która mówiła, że biznesmeni powinni być odpowiedzialni wobec społeczeństwa. Lata 50-te - Howard Bowen. W opublikowanej Social Responsibilities of the Businessman wyjaśniał, że aktywność biznesowa dotyka zwykłych ludzi, społeczeństwa i dlatego biznes powinien prowadzić takie działania, które będą spójne z celami i wartościami społecznymi. W następnych latach wskazywano, że społeczna odpowiedzialność biznesu zwraca uwagę menedżerów na szczególne relacje pomiędzy biznesem i społeczeństwem, których firma powinna być świadoma.
9 Początki CSR Lata 60-te i 70-te miała miejsce w USA dyskusja dotycząca etyki w biznesie, która zbudowała podwaliny współczesnych narzędzi takich jak np. audyt społeczny. Następnie, poczynając od USA i Europy za teorią podążyła praktyka i badania. Latach 90-te pojawiły się nowe trendy i koncepcje jak zrównoważony rozwój (sustainable development) czy korporacyjny obywatel (corporate citizenship). Obecnie punkt ciężkości w rozwoju CSR przeniósł się ze Stanów Zjednoczonych do Europy, szczególnie Wielkiej Brytanii.
10 Wobec kogo? Co składa się na odpowiedzialność? Carol Freeman Interesariusze - każdy, na kogo firma wpływa swoją działalnością i kto wpływa na firmę (udziałowcy, pracownicy, dostawcy, klienci, społeczność lokalna i środowisko naturalne).
11 Interesariusze To grupy i jednostki, które mogą wpływać lub są pod wpływem działania przedsiębiorstwa Akcjonariusze Klienci Dostawcy Władze administracyjne i partnerzy
Polityka CSR 12 Strategia Lizbońska celem jest uczynienie z Unii Europejskiej najbardziej konkurencyjnej, dynamicznej, opartej na wiedzy gospodarki świata, zdolnej do trwałego, zrównoważonego rozwoju, z większą liczbą miejsc pracy i spójnością społeczną. Green Paper on Corporate Social Responsibility w celu wywołania publicznej debaty poświęconej odpowiedzialności biznesu. Przedstawienie strategii realizacji i upowszechniania praktyk odpowiedzialnego biznesu w krajach Unii Europejskiej. Koncepcja odpowiedzialnego biznesu stała się jednym z kluczowych tematów w polityce gospodarczej UE. Utworzono odpowiednie instytucje, w parlamentach narodowych rozpoczęto procesy legislacyjne, uruchomione zostały programy badawcze.
13 Polityka CSR Efektem konsultacji po opublikowaniu Zielonej Księgi był White Paper - Communication on CSR - strategia realizacji i upowszechniania społecznej odpowiedzialności biznesu. Jest adresowany do instytucji europejskich, państw członkowskich, partnerów społecznych, organizacji biznesowych i konsumenckich, Europejska Kampania na Rzecz odpowiedzialnego Biznesu 2005. Cele kampanii to: upowszechnianie idei odpowiedzialności społecznej w środowisku biznes, promowanie dobrych przykładów wdrażania odpowiedzialnych praktyk, edukacja liderów.
14 CSR w opinii menedżerów Budowanie atmosfery zaufania jest niezbędne w Polsce, CSR stanie się filtrem dla współpracy z interesariuszami. Ewa Kamińska, Kierownik Działu Badań i Analiz, Poczta Polska SA Dialog, komunikacja z interesariuszami to kwestie niezwykle ważne, ponieważ firma ma wpływ na ich życie, komunikacja dwustronna to niezbędny warunek wzajemnego zrozumienia. Dorota Adamska, Public Relations Manager, BP Poland
15 CSR w opinii menedżerów CSR nabierze znaczenia w przyszłości, bo sami pracownicy w firmach chcą się rozwijać i robić coś pożytecznego, dobrego dla innych. Dariusz Pietrowski, Prezes, Centrum Wolontariatu w Warszawie CSR buduje współpracę, relacje i zaufanie. Maria Pilat, Pełnomocnik Zarządu ds. Public Relations, Hochtief
16 CSR w opinii menedżerów Angażujemy się we wszystko, co ma wartość dla naszej społeczności i dla naszego dobrego wizerunku. Dariusz Matuszak, Dyrektor Korporacyjny ds. Komunikacji, Polkomtel Wśród polskich przedsiębiorców jest wiele nieuświadomionego CSR. Grzegorz Piskalski, Dyrektor, Fundacja CentrumCSR.PL
17 Odpowiedzialny biznes to Wiarygodność Współpraca Solidność Uczciwość Zarządzanie odpowiedzialnością Zaufanie
18 Wymiary CSR Biznes a miejsce pracy Biznes a rynek Biznes a społeczeństwo Biznes a środowisko
19 CSR Wymogi formalne i prawne Interesy społeczne Ochrona środowiska Relacje z różnymi grupami interesariuszy Inwestycje W zasoby ludzkie, W ochronę środowiska W relacje z otoczeniem firmy
20 Cele firmy obsługa dotychczasowych klientów CSR pomoże osiągnąć powyższe cele zdobywanie nowych klientów dochodowość (zyskowność) (dobre wyniki finansowe) rozwijanie (wdrażanie, wprowadzanie, oferowanie) nowych produktów i usług
21 Koncepcja CSR Interesy społeczne i ochrona środowiska Relacje z interesariuszami Podejście strategiczne i długofalowe Charakter etyczny, prawny, finansowy i obywatelski Współpraca z pracownikami, społecznością lokalną Poczucie odpowiedzialności za konsumenta, inwestora, społeczeństwo, środowisko przyrodnicze
22 Przejawy działań CSR Edukacja społeczna Wysoka jakość miejsc pracy Promowanie postaw przedsiębiorczości
23 Edukacja społeczna Kształtowanie podstaw i możliwości powszechnego udziału w procesie edukacji, wyzwalanie inicjatywy społecznej i aktywności obywatelskiej Firmy realizują innowacyjne projekty partnerskie i konsekwentnie zwiększają swój poziom zaangażowania społecznego.
24 Promowanie postaw przedsiębiorczości Odpowiedzialne przedsiębiorstwa, funkcjonujące na polskim rynku, wpisują w program swoich działań aktywność na rzecz tworzenia dobrych warunków rozwoju dla małych przedsiębiorstw i propagowania kultury przedsiębiorczości.
Przykładowe podmioty wspierające CSR w Polsce 25
26 Przejawy CSR na świecie Narody Zjednoczone, OECD Dania, Szwecja obowiązkowe raportowanie CSR Rząd Wielkiej Brytanii - Minister ds. CSR
27 CSR na polskim rynku Stopień efektywnego wykorzystania energii Posiadanie kodeksu etycznego Programy realizowane na rzecz społeczności lokalnej Rzetelna informacja na etykietach
28
29
30 http://www.tescodlaszkol.pl/f/124
Pożądane działania wspierające CSR instytucje państwowe 31 Uznanie standardów odpowiedzialnego biznesu za ważny, obok wyników ekonomicznych, składnik oceny działalności gospodarczej w ramach W ramach zarządzania majątkiem skarbu państwa W procesie prywatyzacji, przy zamówieniach publicznych, udzielaniu pomocy publicznej;
Pożądane działania wspierające CSR instytucje państwowe 32 Bardziej aktywne włączenie się w europejski dyskurs na temat polityki wspierania społecznej odpowiedzialności biznesu, Promowanie i upowszechnianie zachowań odpowiedzialnych w biznesie Nagradzanie najlepszych praktyk Wspieranie szkoleń i edukacji z zakresu etyki i społecznej odpowiedzialności biznesu oraz przez promowanie najlepszych praktyk
33 Sugerowane działania analiza realizowanych w Polsce inicjatyw z zakresu odpowiedzialności biznesu zarówno wśród przedsiębiorstw największych, jak i tych z sektora MŚP, identyfikacja barier, wewnętrznych i zewnętrznych, ograniczających efektywność tych inicjatyw, dialog z organizacjami i przedsiębiorstwami zajmującymi się opracowywaniem programów społecznej odpowiedzialności, upowszechnianie zasad odpowiedzialnego biznesu wśród przedsiębiorstw poprzez współpracę w tym zakresie z organizacjami pracodawców, związkami zawodowymi, przedstawicielami świata nauki,
34 Sugerowane działania wsparcie społecznych kampanii promocyjnych, konkursów, nagród, szkoleń i innych działań w tym zakresie, edukacja na rzecz odpowiedzialności społecznej i dostosowanie priorytetów badawczych i edukacyjnych do potrzeb rynku pracy i aspiracji rozwojowych społeczeństwa, upowszechnienie wiedzy wśród przedstawicieli administracji centralnej i lokalnej stworzenie forum wymiany najlepszych doświadczeń we wdrażaniu zasad odpowiedzialności biznesu
35 Sugerowane przejawy CSR w organizacji Wprowadzanie kodeksów postępowania i programów CSR zgodnych z europejskimi i światowymi standardami, Przeprowadzanie okresowych audytów CSR, Analizowanie szerokiego kontekstu społecznego w procesie inwestycji, restrukturyzacji i planowania strategicznego (ocena wpływu społecznego), Korzystanie z najlepszych wzorów zaangażowania społecznego poprzez partnerstwo z organizacjami pozarządowymi.
Zadania przedsiębiorców w zakresie CSR 36 Brak tolerancji dla zachowań korupcyjnych i nieetycznych w środowiskach przedsiębiorców. Troska o przestrzeganie standardów odpowiedzialności społecznej i wyeliminowanie działalności realizowanej kosztem dobra publicznego. Systematyczne działania promujące uczciwe formy wygrywania przetargów, zdobywania zamówień, płacenie podatków
Zadania przedsiębiorców w zakresie CSR 37 Kształtowanie pozytywnych, partnerskich relacji z pracownikami. Stosowanie przejrzystych metod oceny pracy, zasad wynagradzania, przestrzeganie praw pracowniczych Wykorzystywanie metod zarządzania opartych na uczestnictwie. Akcentowanie kultury organizacji
38 Zadania organizacji pozarządowych w CSR Większe angażowanie się w prowadzenie badań i kształcenie w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu, zarówno formalne, jak i nieformalne; upowszechnianie zasady odpowiedzialności w biznesie zgodne ze standardami europejskimi podejmowanie inicjatyw społecznych mobilizujących firmy do działań etycznych i odpowiedzialnych;
39 Zadania organizacji pozarządowych w CSR promowanie dobrych praktyk w zakresie CSR, zwracając szczególną uwagę na ich wszechstronną i całościową weryfikację; prowadzenie monitorowania zachowań, ocenę i wskazywanie właściwych sposobów postępowania w przedsiębiorstwach; wykorzystywanie wiedzy i doświadczenia organizacji wdrażających zasady CSR: Global Compact UNDP, Forum Odpowiedzialnego Biznesu,
40 Korzyści wprowadzania CSR dla organizacji Wzrost zainteresowania inwestorów Zwiększenie lojalności konsumentów i interesariuszy Poprawa relacji ze społecznością i władzami lokalnymi Wzrost konkurencyjności Podnoszenie poziomu kultury organizacyjnej firmy Kształtowanie pozytywnego wizerunku firmy wśród pracowników Pozyskanie i utrzymanie najlepszych pracowników
41 Korzyści zewnętrzne CSR Budowanie pozytywnego wizerunku naszej firmy Ułatwianie sobie funkcjonowania w społeczności lokalnej Obecni klienci bardziej lojalni oraz pozyskiwanie nowych Misja naszej firmy bardziej wiarygodna Wzrost efektywności firmy Konkurencyjność na rynkach międzynarodowych Wzrost zainteresowania inwestorów Odliczenia podatkowe
42 Korzyści wewnętrzne CSR Wzrost satysfakcji i zadowolenia pracowników Przychylność pracowników Wzrost identyfikacji pracowników z firmą
43 Profesje CSR menedżer ds. CSR specjalista ds. zmiany klimatu specjalista ds. raportowania społecznego oficer etyki biznesu
44 Profesje CSR Badania Netimpact i Ellen Weinreb Analiza ofert pracy CSR, pochodzące głównie z krajów Europy Zachodniej i USA zanotowało 37 proc. wzrost miejsc pracy w tym obszarze. Oferty pracy w obszarze CSR dzieli się na trzy grupy pozycje wewnętrzne w firmach 25%, usługi CSR, takie jak consulting czy compliance 41% niezależne, np. badania 34% Dominujące stanowiska - wyższe pozycje menedżerskie (82 %) - 42 % - pozycja senior menedżera lub executive, a 40% pozycję menedżera.
45 Menedżer CSR Koordynuje działania CSR w firmie Wspiera komitet zarządu ds. Csr Lider CSR = CEO sytuacja idealna Zapewnia wsparcie i jest liderem ruchomego zespołu CSR gromadzącego kierowników i menedżerów, którzy uczestniczyli w procesie rozwoju strategii CSR i wdrażają ją w swoich działach Jest ambasadorem CSR Przygotowuje raportu społeczny podsumowujący z realizowanej strategii
46 Kampanie CSR w Polsce Podmiot Agencja marketingowa Brand Support Communication Unlimite Dzienniki Polskapresse i Media Regionalne Fundacja Dzieci Niczyje Fundacja Świętego Mikołaja Grupa Żywiec Akcja Cała Polska czyta dzieciom Pij mleko! Będziesz wielki Szkoła bez przemocy Zobacz Usłysz - Powiedz Mama w pracy Polityka alkoholowa
47 CSR w Polsce Servier, W trosce o Twoje zdrowie. Firma farmaceutyczna prowadzi akcje profilaktycznodiagnostyczne, mające na celu poprawę stanu zdrowia Polaków. Torfarm, Apteka bez barier. Dystrybutor farmaceutyczny przeprowadził akcję likwidacji barier architektonicznych oraz mentalnych w aptekach, wpisując się w ten sposób w ruch firm, które chcą rozwiązywać problemy osób niepełnosprawnych. Telekomunikacja Polska, Edukacja z internetem tp. Firma, jako potentat na rynku usług telekomunikacyjnych, udostępnił szkołom szerokopasmowy Internet, likwidując w ten sposób bariery w rozwoju regionów oraz wyrównując szanse młodych ludzi.
48 CSR w Polsce Citibank Handlowy, Moje finanse. Bank, inwestuje w szeroko rozumianą edukację finansową wśród uczniów: zasady funkcjonowania sektora finansowego, inwestowanie, zarządzanie finansami osobistymi. Instytut Monitorowania Mediów, PRaktykuj za granicą. Instytut oferujący usługi głównie PRowcom, inwestuje w rozwój tej grupy zawodowej w Polsce, wysyłając najlepszych stażystów na praktyki do zagranicznych agencji PRowych. METRO Group, Metro edukacja. Jeden z kluczowych graczy na rynku handlu wielkopowierzchniowego, inwestuje w edukację młodzieży w dziedzinie nowoczesnego handlu, oferując także praktyki zawodowe w firmie..
49 CSR w Polsce Motorola, Projekt Diversity. OS3 Multimedia, Polkomtel, TOPR, WOPR, GOPR. Powszechny Zakład Ubezpieczeń, Stop wariatom drogowym. Twórca oprogramowania inwestuje w zwiększenie liczby dziewcząt studiujących informatykę, tym samym przyczyniając się stwarzania im równych szans oraz promowania różnorodności. Dajemy wędkę, a nie rybę. Agencja interaktywna tworząca rozwiązania e-marketingowe, oferuje swoje usługi organizacjom pozarządowym, pomagając im w ten sposób bardziej profesjonalnie działać. Operator jednej z głównych sieci komórkowych w Polsce, udostępnił swoje zasoby i doświadczenie pracowników, by przy pomocy sieci Plus GSM stworzyć system, który ratuje ludzi. Czołowy ubezpieczyciel przeprowadził sugestywną kampanię mającą na celu zmniejszenie wypadków drogowych w Polsce.
50 International Paper Kwidzyń S.A. Realizacja Planów Celów i Zadań Środowiskowych przyniosła następujące najważniejsze efekty: obniżono ok. 13 % wskaźnik zużycia wody technologicznej, obniżono wskaźniki ładunków zawiesiny i ChZT w ściekach o ok. 20%, obniżono emisję tlenków azotu z kotłów węglowych o 33%, wykorzystując węgiel o obniżonej zawartości siarki zmniejszono emisję SO 2 o 8%, wyeliminowano stosowanie chloru do bielenia mas celulozowych oraz do dezynfekcji wody, tym samym znikło potencjalne zagrożenie wynikające z transportu, magazynowania i stosowania tej niebezpiecznej substancji,
51 DHL Polska Firma gospodarna i dalekowzroczna Systemy zarządzania środowiskowego Jeździmy ekologicznie Oszczędzamy papier Oszczędzamy energię Sortujemy odpady Sprzątanie Świata Pracownicy Działalność charytatywna Drużyna kolarska Wolontariat pracowniczy
52 Wolontariat pracowniczy Wolontariat pracowniczy, to sytuacja, kiedy wolontariusze pracownicy podejmują działania na rzecz określonej społeczności/ organizacji pozarządowej, a firma wspiera ich w tym poprzez: ogłaszanie konkursów grantowych i wspieranie zaangażowania pracowników, dodatkowymi funduszami na realizację projektów społecznych (np. program Provident Tak! Pomagam pracownicy mogą zgłaszać projekty, które są oceniane przez komisję konkursową, a następnie najlepsze są dofinansowane, kryterium wyboru projektu jest poziom zaangażowania pracowników, liczony liczbą godzin, które poświęcają na działania społeczne); ustalenie tzw. czasu na wolontariat tzn. pracownicy mogą poświęcić np. godzinę, dwie w miesiącu na działalność wolontariacką, co jest zapisane w dokumentach firmy; przejęcie przez firmę niektórych obowiązków, które na organizacje pozarządowe nakłada ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (np. Citi Handlowy wykupuje dla swoich pracowników wolontariuszy ubezpieczenie NNW).
53 Wolontariat pracowniczy Stosuje 2% polskich firm, rozważa 17% W 92% przypadków ma pozytywny wpływ na sposób postrzegania pracodawcy przez pracowników W 9 na 10 przypadków oddziałuje pozytywnie na postrzeganie firmy (marki) przez otoczenie zewnętrzne W co trzecim przypadku skorelowane jest z zauważalnym wzrostem liczby klientów To dla 9 na 10 pracowników-wolontariuszy wzrost lojalności wobec firmy To dla 86% pracowników-wolontariuszy szansa na poznanie kolegów z pracy w nowych sytuacjach, co przekłada się na późniejszą jakość współpracy w firmie
54 Korzyści dla biznesu: aktywne włączenie pracowników w działania społeczne podejmowane przez firmę; stworzenie pracownikom możliwości zaangażowania społecznego; wzmocnienie poczucia więzi pracownika z firmą; możliwość wykorzystania przez pracowników swojej wiedzy i kompetencji na rzecz organizacji pozarządowych (w przypadku usług pro bono); możliwość sprawdzenia się pracownika w nowych sytuacjach, nabycia nowej wiedzy i umiejętności, które mogą się przydać także w jego codziennej pracy, np. umiejętność zarządzania zespołem/ projektem; integracja pracowników podczas realizacji projektów społecznych.
Korzyści dla organizacji pozarządowych 55 pozyskanie wolontariuszy do realizacji projektów; możliwość pozyskania także dodatkowych funduszy na realizację projektów; dostęp do profesjonalnej wiedzy wolontariuszy (w przypadku usług pro bono); dostęp do profesjonalnych/ biznesowych wzorców zarządzania.
Komu najczęściej świadczona jest pomoc? 56
Zachęta do zaangażowania w wolontariat 57
Wolontariat w Polsce 58
Przyczyny wprowadzenia wolontariatu 59
60
61 Pojawia się potrzeba przeprowadzenia kampanii społecznej na temat społecznej odpowiedzialności biznesu adresowanej głównie do średnich i małych przedsiębiorstw i ich interesariuszy, czyli w tym przypadku m. in. społeczności lokalnych i organizacji społecznych działających na poziomie lokalnym. Zaplanuj skuteczną kampanię
62 dr Joanna Żukowska +48 513 152 172 jzukow@sgh.waw.pl