Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach Żarki Kuratorium Oświaty w Krakowie
Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 2/23
Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 14-10-2014-28-10-2014 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Barbara Zgłobicka, Anna Dziedzic. Badaniem objęto 77 uczniów (ankiety i wywiad grupowy), 85 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 21 nauczycieli (ankieta i wywiady grupowe). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami partnerów szkoły, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 3/23
Obraz szkoły Szkoła Podstawowa razem z Przedszkolem Samorządowym i Gimnazjum wchodzi w skład Zespołu Szkół w Żarkach, którego organem prowadzącym jest Gmina Libiąż. Nauka w Szkole odbywa się na jedną zmianę, funkcjonuje 10 oddziałów. Szkoła znajduje się w centrum wsi, w bezpiecznym i przyjaznym miejscu. Posiada odpowiednie warunki do realizacji podstawy programowej: dysponuje dwiema salami gimnastycznymi, salą komputerową z dostępem do internetu, wykorzystywaną wspólnie przez Szkołę Podstawową i Gimnazjum, biblioteką z czytelnią i 4 stanowiskami komputerowymi. Sale lekcyjne i inne pomieszczenia są wyposażone w pomoce dydaktyczne i odpowiedni sprzęt. Uczniowie mogą korzystać z obiadów w stołówce szkolnej. Szkoła zapewnia uczniom przyjazne i bezpieczne warunki do wszechstronnego rozwoju z uwzględnieniem ich indywidualnych potrzeb i możliwości. Uczniowie odnoszą sukcesy na konkursach w Szkole i poza nią, zaś wynik uzyskany na sprawdzianie w klasie 6 w ostatnim roku wzrósł z 6 na 8 stanin. Działania antydyskryminacyjne są realizowane tylko przez część grona pedagogicznego. Szkoła Podstawowa w Żarkach współpracuje z Ochotniczą Strażą Pożarną, Libiąskim Centrum Kultury - Domem Kultury w Żarkach, Libiąskim Klubem Sportowym, z Fundacją Brata Alberta, z Kołem Gospodyń Wiejskich, stowarzyszeniami emerytów w zakresie rozwijania zainteresowań artystycznych i sportowych uczniów, budowania postaw akceptacji i empatii, realizacji różnorodnych projektów i konkursów, a także wydarzeń kulturalnych obejmujących swoim zasięgiem społeczność Żarek. Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 4/23
Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 3 Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach Szkoła podstawowa Żarki Astronautów Kod pocztowy 32-593 Urząd pocztowy ŻARKI Telefon 0326272114 Fax 0326272114 Www Regon 001205922 Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 216 Oddziały 10 szkolazarki.edupage.org publiczna Nauczyciele pełnozatrudnieni 15.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 5.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 2.33 Średnia liczba uczących się w oddziale 21.6 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 14.4 MAŁOPOLSKIE chrzanowski Libiąż gmina miejsko-wiejska Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 5/23
Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) B Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) B W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) B W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 6/23
Wnioski 1. Uczniowie nabywają kompetencje określone w podstawie programowej. Przejawia się to w wysokich wynikach sprawdzianu (w ostatnim roku odnotowano wzrost efektów kształcenia i poprawę wyniku z 6 na 8 stanin) oraz w innych sukcesach uczniów. 2. W Szkole rozpoznaje się możliwości, potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną uczniów i na tej podstawie realizuje działania mające na celu wsparcie uczniów zarówno mających problemy w nauce jak i zdolnych. 3. W Szkole prowadzone są działania antydyskryminacyjne chociaż nie są one realizowane przez wszystkich nauczycieli. 4. Badania zewnętrzne oraz prowadzone w Szkole badania wewnętrzne, w tym informacje dotyczące losów absolwentów, są wykorzystywane do doskonalenia procesów edukacyjnych. Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 7/23
Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego są uwzględniane przy realizacji podstawy programowej. Nauczyciele uwzględniają warunki i sposoby realizacji podstawy programowej zalecane dla danego przedmiotu nauczania i kształtują kluczowe kompetencje. Wnioski wyciągane z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów są wykorzystywane w pracy z nimi, co przyczynia się do wzrostu wyników nauczania. Świadczą o tym wyniki sprawdzianu w klasie 6 (w ostatnim roku wzrost z 6 na 8 stanin) oraz inne sukcesy uczniów. W Szkole rozwija się umiejętności uczniów, które są przydatne na kolejnym etapie kształcenia i w dorosłym życiu. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego W Szkole diagnozuje się osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego poprzez obserwacje, analizę dokumentów, analizę opinii i orzeczeń Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej oraz wyników sprawdzianów, diagnoz i testów. "Nauczyciele mają dostęp do raportów OKE czy IBE, oraz raportów przygotowanych przez nauczycieli". W klasie 4 pracuje się w oparciu o wyniki ogólnopolskiego badania umiejętności trzecioklasistów OBUT, Sprawdzianu Trzecioklasisty z Operonem oraz analizę testu z języka angielskiego. Na tej podstawie planuje się pracę dydaktyczną w Szkole, zajęcia wyrównawcze i rozwijające zainteresowania, udział w konkursach, akcjach (np. Cała Polska czyta dzieciom), zapewnia się odpowiednie formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej (np. zajęcia logopedyczne). Nauczyciele dostosowują metody nauczania i sprawdzania osiągnięć. Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 8/23
Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Jak wynika z obserwacji zajęć nauczyciele umożliwiają uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji, między innymi: umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i piśmie, umiejętność pracy zespołowej, uczenia się. Na połowie lekcji rozwija się umiejętność czytania, nieco rzadziej myślenia matematycznego, naukowego czy umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji. Jak wynika z badań ankietowych przeprowadzonych wśród nauczycieli nieco rzadziej w porównaniu do innych badanych szkół rozwijają oni umiejętności czytania i uczenia się (wykres 1j, 2j). W procesie lekcyjnym są uwzględniane zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, np. organizacja sali w edukacji wczesnoszkolnej, prowadzenie zajęć w sali gimnastycznej, wykorzystywanie pomocy, mediów edukacyjnych, czynny udział uczniów w zdobywaniu wiedzy matematycznej, umożliwianie samodzielnego odkrywania związków i zależności, realizowanie bloków tematycznych, skuteczne porozumiewanie się w języku polskim i obcym, wykorzystywanie zdobytej wiedzy w praktyce itp. Dba się o infrastrukturę, organizuje pozalekcyjne formy nauki. Wykres 1j Wykres 2j Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 9/23
Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Nauczyciele monitorują i analizują osiągnięcia uczniów poprzez ocenianie, stwarzanie uczniom możliwości zadawania pytań, sprawdzanie w jaki sposób uczniowie wykonują zadania, czy rozumieją omawiane kwestie, zadawanie pytań, zbieranie informacji zwrotnych od uczniów. Wykorzystują też różne narzędzia diagnostyczne, nieco rzadziej proszą uczniów o podsumowanie, mniej niż połowa nauczycieli wskazuje na wykorzystywanie indywidualnej dokumentacji każdego ucznia. Wypowiedzi nauczycieli w ankietach w większości potwierdzają dane zebrane w czasie obserwowanych zajęć. Ponadto nauczyciele zbierają informacje o osiągnięciach uczniów poprzez rozmowy z nimi i ich rodzicami, analizy wyników konkursów czy udziału w projektach. Nauczyciele formułują wnioski z analiz i je wdrażają, przez modyfikację metod i form pracy, indywidualizację nauczania, prowadzenie zajęć dodatkowych, wzmacnianie pozytywne, ocenianie, zachęcanie do udziału w konkursach czy zwracanie uwagi na zagadnienia, które sprawiają uczniom trudność. Około 1/3 nauczycieli wskazuje na dostosowanie wymagań, podejmowanie doskonalenia zawodowego, zwiększanie roli aktywizacji uczniów, współpracę z rodzicami (wykres 1o). Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 10/23
Wykres 1o Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 11/23
Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych W Szkole przeprowadza się np. badania OBUT, DUMa, sprawdziany próbne, prowadzi ewaluację wewnętrzną. Bieżące analizy osiągnięć uczniów i wnioski z nadzoru mają wpływ na organizację zajęć dodatkowych, udział w konkursach, stosowane metody i formy pracy, wykorzystanie mediów edukacyjnych, indywidualizację procesu nauczania, ocenianie, doskonalenia nauczycieli, współpracę z rodzicami czy promocję osiągnięć. W Szkole prowadzi się działania profilaktyczne, akcje charytatywne, współpracuje z Policją, domami dziecka, Fundacją Brata Alberta, obowiązuje zakaz używania telefonów komórkowych, utrzymano jednolity strój szkolny. Podejmowane w szkole działania mają wpływ na wzrost wyników nauczania. Szkoła na sprawdzianie w klasie 6 osiągnęła najwyższy wynik - 8 stanin w roku 2014 po wzroście z 6 (2012 i 2013). Poziom opanowania umiejętności w zakresie czytania, pisania, wykorzystania wiedzy w praktyce w ostatnich 3 latach rósł. Poziom opanowania umiejętności w zakresie rozumowania i korzystania z informacji po spadku w 2013 wzrósł w ostatnim roku. Ogółem w przeciągu ostatnich trzech lat poziom umiejętności badanych na sprawdzianie w klasie 6 ma raczej tendencję wzrostową. Uczniowie odnoszą sukcesy w konkursach (np. Halowa piłka nożna IV miejsce w gminie, XII Gminna Olimpiada Wiedzy o Zdrowiu I miejsce (kl. 4-6) i IV (kl. 1-3) Turniej BRD I miejsce I i II wicemistrz ortografii w VI Gminnym Konkursie Ortograficznym "Gżegżółka"). Uczniowie deklarują, że są zadowoleni ze zdobywania i podnoszenia umiejętności np. "z matematyki, z historii, z angielskiego i z wf ", uzyskiwanych ocen czy udziału i osiągnięć w konkursach, zawodach. Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy W Szkole rozwija się umiejętności przydatne na kolejnym etapie kształcenia, m. in. umiejętność komunikowania się w języku polskim i obcym, czytania, pisania, pozyskiwania informacji z różnych źródeł, posługiwania się technologiami IT, umiejętność wykorzystania narzędzi matematycznych w życiu codziennym, koordynacyjno-manualne, umiejętność pracy zespołowej, uczenia się, pracy metodą projektu. Ponadto nauczyciele wskazują, że kształcą samodzielność, odpowiedzialność, uczą radzenia sobie z niepowodzeniami, przestrzegania norm społecznych, gospodarowania czasem, rozwijają zainteresowania uczniów, kształcą postawy społeczne i patriotyczne. Sukcesowi uczniów służą stosowane przez nauczycieli metody i formy pracy, korelacja międzyprzedmiotowa, stwarzanie okazji do doświadczeń, organizowane wyjścia i wycieczki (np. do lasu, do skansenu w Wygiełzowie), zajęcia dodatkowe i konsultacje, udział w programach (Indywidualizacja procesu nauczania), akcjach (Cała Polska czyta dzieciom), konkursach, współpraca z partnerami Szkoły (np. Muzeum w Chrzanowie), zapewnienie odpowiedniej bazy i wyposażenia (np. kąciki tematyczne, pomoce dydaktyczne, multimedia). Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 12/23
Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Stan oczekiwany: W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują nauczanie i wspierają uczniów. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Możliwości i potrzeby rozwojowe oraz sytuacja społeczna uczniów są w Szkole rozpoznawane. Na tej podstawie organizuje się zajęcia wyrównawcze, rozwijające zainteresowania, rewalidacyjne, zajęcia indywidualne oraz logopedyczne. Działania antydyskryminacyjne są prowadzone w Szkole, chociaż nie angażuje się w nie całe grono pedagogiczne. Nawiązuje się współpracę z organizacjami i instytucjami świadczącymi poradnictwo i pomoc, indywidualizuje pracę z uczniami, dostosowuje metody i formy pracy do potrzeb uczniów. Otrzymywane wsparcie zdaniem uczniów odpowiada ich potrzebom, chociaż zdaniem rodziców zdarzają się przypadki, że nie jest ono wystarczające. Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia W Szkole rozpoznaje się możliwości, potrzeby, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia poprzez analizę opinii i orzeczeń Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, obserwacje, analizę wytworów uczniów, postępów, diagnozy. Nauczyciele dzielą się między sobą wiedzą o uczniach podczas pracy w zespołach na radach pedagogicznych, na bieżąco współpracując z pedagogiem czy dzięki informacjom uzyskiwanym od partnerów Szkoły. Nauczyciele jednak nie zawsze rozmawiają z rodzicami o możliwościach i potrzebach uczniów czy możliwości ich rozwoju (wykres1j, 2j). W Szkole 25 uczniów zostało rozpoznanych jako potrzebujący wsparcia ze względu na "orzeczenia o kształceniu specjalnym, dysleksję, zaburzenia rozwoju, grupę ryzyka dysleksji, problemy z nauką i zachowaniem". Opracowano IPETy, objęto uczniów pomocą psychologiczno-pedagogiczną, dostosowuje się dla nich wymagania i ocenianie, organizuje zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, logopedyczne, konsultacje, nauczanie indywidualne. Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 13/23
Wykres 1j Wykres 2j Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia Działania podejmowane w Szkole są adekwatne do potrzeb uczniów. Główne kryteria wpływające na ofertę Szkoły to indywidualne potrzeby, trudności i zainteresowania uczniów, "podniesienie efektów nauczania i wychowania". Aby wspierać uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi organizuje się zajęcia wyrównawcze, rewalidacyjne, socjoterapeutyczne, zajęcia indywidualne oraz logopedyczne. Nauczyciele obserwują uczniów, analizują uzyskiwane wyniki. Organizuje się pomoc psychologiczno-pedagogiczną, prowadzi dodatkowe konsultacje, zajęcia pozalekcyjne. Nauczyciele indywidualizują pracę z uczniami. Opracowywane są dodatkowe treści, różnicuje się zadania, pracę domową, wydłuża czas pracy, stosuje pochwały. Rozpoznawane potrzeby, możliwości uczniów i wnioski wyciągane na tej podstawie mają wpływ na dostosowywanie wymagań, dobór metod, form pracy, stosowane pomoce, udział w projektach. Zdaniem uczniów w Szkole są zajęcia pozalekcyjne, które ich interesują i są pomocne w nauce (wykres 1j i 2j). Jednak zdaniem rodziców zajęcia te nie zawsze są dostosowane do potrzeb ich dzieci (wykres 3j). Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 14/23
Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 15/23
Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki Część grona pedagogicznego wskazuje, że tematy dyskryminacji podejmowane są na zajęciach z wychowawcą i zajęciach edukacyjnych, realizowane są programy profilaktyki i wychowawczy. Dzięki współpracy z Fundacją Brata Alberta w Libiążu propaguje się idee tolerancji i integracji społecznej, dzięki współpracy z Kołem Gospodyń i Domem Opieki Nasz Dom - uczy się szacunku wobec starszych. Kilku nauczycieli wskazuje np. na działalność koła charytatywnego, akcje charytatywne Góra grosza, zbiórkę zabawek i słodyczy dla dzieci z domów dziecka, spotkania z edukatorami zewnętrznymi (psychologiem "Autoagresja", policjantem "Odpowiedzialność nieletnich"), współpracę z pedagogiem, działania prozdrowotne czy profilaktyczne, oglądanie filmów i spektakli o tematyce profilaktycznej, objęcie uczniów klas pierwszych szczególną opieką. Kilku wskazuje na działania związane z niepełnosprawnością/stanem zdrowia, wiekiem. Pomimo podejmowanych działań antydyskryminacyjnych zdarzają się przypadki dyskryminacji, na co wskazują dane z wywiadu z uczniami: "Jak ktoś jest biedniejszy albo chory, jest wyzywany, odrzucany". W badaniach ankietowych około 1/3 nauczycieli przyznaje, że nie prowadziło działań antydyskryminacyjnych w tym lub poprzednim roku szkolnym. Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną Szkoła współpracuje z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Chrzanowie oraz innymi instytucjami wspierającymi ją w kształceniu i wychowaniu uczniów, między innymi: Libiąskim Centrum Kultury, Libiąskim Klubem Sportowym, Miejską Biblioteką w Libiążu, Powiatowym Młodzieżowym Domem Kultury w Trzebini, Policją, Muzeum w Chrzanowie, Strażą Pożarną, Gminną Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Profilaktyki, Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Chrzanowie, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Powiatowym Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej, sądem i kuratorami społecznymi, Parafią, stowarzyszeniami. Uczniom i Szkole jest zapewniana adekwatna do potrzeb pomoc merytoryczna, organizacyjna i materialna. Uczniowie mają większą możliwość rozwoju zainteresowań i talentów, wzbogacenia swoich doświadczeń, rozwoju różnorodnych umiejętności, zagospodarowania czasu wolnego. Uczą się funkcjonować w różnych sytuacjach społecznych, tolerancji. Dzięki współpracy umożliwia się prezentację osiągnięć i prac uczniów, propaguje tradycje oraz podnosi poziom bezpieczeństwa w Szkole i wokół niej. Nauczyciele otrzymują wsparcie merytoryczne, np. szkolenia. Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 16/23
Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia W Szkole indywidualizuje się proces nauczania. Nauczyciele motywują uczniów do podejmowania różnych form aktywności, co potwierdzają obserwowane lekcje. Dostosowują oni m.in. metody i formy pracy do potrzeb uczniów (praca indywidualna, w parach, grupach, dyskusja, ćwiczenia praktyczne), wskazują cele uczenia się i korzyści z podejmowanych działań, odwołują się do doświadczeń i wiedzy uczniów, korzystają z pomocy dydaktycznych multimediów. Chwalą nawet za najmniejsze osiągnięcia, omawiają postępy. Uczniowie wymieniają się poglądami, notują, słuchają, odpowiadają na pytania. Nauczyciele pomagają uczniom wymagającym wsparcia, upewniają się, czy materiał jest dla nich zrozumiały, monitorują wykonywane działania, różnicują polecenia, przygotowują odrębne karty pracy, zadania o różnym stopniu trudności, zadania dodatkowe dla chętnych, dostosowują tempo pracy. Uczniowie mogą uczestniczyć we wszystkich zajęciach, na których chcą być (wykres 1j). Wykres 1j Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 17/23
Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom Wsparcie otrzymywane w Szkole odpowiada na potrzeby uczniów. Większość nauczycieli wierzy w możliwości uczniów i mówi im, że mogą się uczyć nawet trudnych rzeczy (wykres 1j-2j). W opinii większości rodziców wychowawcy i nauczyciele uczący ich dzieci służą rada i wsparciem w sytuacjach trudnych, chociaż zdarzają się przypadki gdy to wsparcie nie jest wystarczające (wykres 3j-4j). Wykres 1j Wykres 2j Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 18/23
Wykres 3j Wykres 4j Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 19/23
Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Stan oczekiwany: Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W Szkole analizuje się wyniki sprawdzianu w klasie 6 oraz wyniki ewaluacji wewnętrznej. Wnioski z tych analiz wykorzystywane są np. do doskonalenia procesu lekcyjnego, rozwijania kluczowych kompetencji, wzbogacania oferty edukacyjnej. Na podstawie monitoringu i analizy podejmowanych działań modyfikuje się je odpowiednio do potrzeb. W procesie nauczania wykorzystuje się badania zewnętrzne jak i wewnętrzne, w tym badania prowadzone przez samych nauczycieli w klasach oraz wiedzę o losach absolwentów. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania W Szkole analizuje się wyniki sprawdzianów oraz ewaluacji wewnętrznej. Dyrektor wskazuje "Diagnoza wyników uczniów stanowi podstawę planowania pracy dydaktycznej nauczycieli i jest podstawą do działań naprawczych, natomiast wnioski z ewaluacji wewnętrznej stanowią podstawę do podejmowania działań mających na celu podnoszenie efektywności nauczania i wychowania". Około 3/4 grona pedagogicznego podaje przykłady wykorzystywania wniosków z analiz sprawdzianów. Nauczyciele wskazują między innymi, że służą one do planowania i modyfikowania pracy, organizacji zajęć wyrównawczych i rozwijających, konsultacji. Nauczyciele dostosowują metody i formy do potrzeb i możliwości uczniów, zwiększają ilość czasu poświęconego na zadania sprawdzające czytanie ze zrozumieniem, kształtowanie umiejętności samodzielnego poszukiwania informacji, ćwiczenie kluczowych kompetencji, włączają zadania typu egzaminacyjnego do kartkówek i testów, przeprowadzają większą ilość testów, zadań problemowych. Stosują korelację międzyprzedmiotową, indywidualizację nauczania, rozwijają u uczniów umiejętności oceny własnych wiadomości, motywują ich do wytężonej nauki, korzystając ze wsparcia rodziców. Wskazują też na stosowanie oceniania holistycznego. Nieomal wszyscy nauczyciele korzystają z wniosków z ewaluacji wewnętrznej np. do opracowania planu działań Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 20/23
wychowawczych, modyfikowania planów dydaktycznych, układania regulaminów klasowych, zwracania uwagi na rozróżnienie i rozumienie praw i obowiązków ucznia (wycieczki, imprezy integrujące, pogadanki), kształtowania pożądanych postaw uczniów, podejmowania działań profilaktycznych, organizacji konsultacji, warsztatów, współpracy z innymi nauczycielami, pedagogiem szkolnym oraz rodzicami w celu rozwiązywania problemów wychowawczych i edukacyjnych, dbania o bezpieczną i higieniczną pracę ucznia. Uczący wskazują też na motywowanie uczniów do udziału w konkursach, promowanie ich osiągnięć, dostosowywanie wymagań, realizację projektów (np. Już pływam) oraz doskonalenie nauczycieli. Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane W Szkole monitoruje się, analizuje i modyfikuje w razie potrzeby podejmowane działania. W wyniku monitoringu wprowadzono dodatkowe zajęcia, konsultacje, przeszkolono nauczycieli w zakresie wykorzystywania wyników sprawdzianu do doskonalenia pracy dydaktycznej. Nauczyciele deklarują, że wdrożyli zmiany odnośnie urozmaicenia zajęć (stosowane pomoce, uatrakcyjnienie oferty dydaktycznej, warsztatu pracy), oceniania i "wprowadzanie oceniania holistycznego (praktyka w ocenianiu jako egzaminator)". Część z nich dokonała zmian w stosowanych metodach i formach pracy, indywidualizacji nauczania, prowadzeniu zajęć dodatkowych, wyrównawczych i konsultacji, stosowanej korelacji międzyprzedmiotowej. Kilku nauczycieli wskazało na zmodyfikowanie planów pracy, zwiększanie ilości godzin przeznaczonych na słabiej opanowane umiejętności, mobilizowanie uczniów do aktywności własnej, organizowanie wyjazdów, wycieczek, akcentowanie działań związanych z bezpieczeństwem (np. dyżury), udział w projektach: "aktywizowanie uczniów poprzez angażowanie ich w projekty o zróżnicowanym poziomie trudności". Monitorowanie działań i jego wyniki mają też wpływ na udział uczniów w konkursach, promowanie pracy zespołowej, udział w akcjach (np. Cała Polska czyta dzieciom) czy planowanie tematyki spotkań z rodzicami ("na temat sprawdzianów"). Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych W Szkole w celu określenia efektów nauczania wykorzystuje się wyniki zewnętrznych sprawdzianów w klasie 6, Ogólnopolskie Badanie Umiejętności Trzecioklasistów OBUT, Sprawdzian Kompetencji Trzecioklasisty Operon, diagnozę umiejętności matematycznych klas piątych DUMa, testy wydawnictw. Nauczyciele wskazują też na wykorzystywanie badań zewnętrznych dotyczących procesów edukacyjnych, np. badania IBE na temat gotowości szkolnej sześciolatków wykorzystane do dostosowania planu pracy do ich potrzeb, badania prof. Edyty Gruszczyk-Kolczyńskiej o dzieciach uzdolnionych matematycznie "porównywanie umiejętności matematycznych naszych uczniów", "badania dotyczące zajęć sportowych prowadzone przez ministerstwo", PISA wykorzystywane przy rozwijaniu umiejętności czytania, przygotowywaniu uczniów do konkursów, "Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zapoznajemy się z badaniami prowadzonymi przez agencję i wykorzystujemy materiały szkoleniowe" Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 21/23
Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów W Szkole prowadzi się badania wewnętrzne odpowiadające na jej potrzeby i w ich wyniku wprowadza się modyfikacje w działaniach edukacyjnych, wychowawczych i organizacyjnych. Wyniki badań wykorzystuje się do planowania pracy edukacyjnej, monitorowania realizacji podstawy programowej, wyłonienia uczniów mających trudności w nauce, organizacji pomocy uczniom (zajęcia wyrównawcze, logopedyczne, pomoc materialna), podziału uczniów na grupy z języka angielskiego, rozwiązywania problemów wychowawczych, indywidualizacji proces nauczania. Badania są też wykorzystywane przy współpracy z rodzicami. Większość uczniów Szkoły Podstawowej kontynuuje edukację w Gimnazjum mieszczącym się w tym samym budynku. Wiedza o losach absolwentów służy do budowania oferty edukacyjnej, "prowadzę rozmowy z nauczycielami... o ewentualnych brakach uczniów, aby weryfikować swoją pracę z następną grupą dzieci", pokazania różnych możliwości wyboru przyszłej drogi zawodowej, wspierania właściwych zachowań i postaw uczniów, motywowania ich do "podejmowania wysiłku, pokonywania trudności". Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 22/23
Raport sporządzili Barbara Zgłobicka Anna Dziedzic Kurator Oświaty:... Zespół Szkół w Żarkach-Szkoła Podstawowa w Żarkach 23/23