Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW.

Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW.

Rak trzustki na drugim miejscu pośród nowotworów w gastroenterologii. Na 9 miejscu pod względem lokalizacji narządowej. Na 4 miejscu wśród przyczyn zgonów. Przeżycie roczne ok. 24%, pięcioletnie ok. 5%. Wczesne rozpoznanie dotyczy tylko ok. 7% wszystkich raków trzustki, 15% - 20% w chwili diagnozy to raki resekcyjne, 30-40% to raki lokalnie zaawansowane nieresekcyjne (LAPC), 40% to raki trzustki z odległymi przerzutami. 20-30% raków trzustki to raki w IIIst. lokalnie zaawansowane nieresekcyjne guzy naciekające pień trzewny i tętnicę krezkową górną, średnie przeżycie tych chorych to 5-11 miesięcy pomimo postępu w chemioterapii i radioterapii. Wzrost śmiertelności z powodu raka trzustki ( obecnie ponad 9 na 100 000) Martin C.R. et al. Ann Surg Oncol DOI 10.1245/s10434-012-2736-1

Nowa technika nietermicznej ablacji, pole elektromagnetyczne powoduje powstawanie hydrofilowych porów w błonie komórkowej, elektroforów droga dla makrocząsteczek do wnętrza komórki. Fuller w 1898 roku pole elektromagnetyczne powoduje efekt bakteriostatyczny (próbki wody). Lata 80te rozwój elektroporacji. Elektrochemoterapia ( ECT) wprowadzanie leków cytostatycznych do komórek nowotworowych. Elektrogenoterapia (EGT) wprowadzenie cząstek DNA i RNA do wnętrza komórek.

Elektroporacja odwracalna w połączeniu z chemioterapią ( np.bleomycyną) używana w leczeniu nowotworów elektrochemioterapia. Elektroporacja nieodwracalna (IRE) równie skuteczna jak inne techniki ablacji (zamrażanie, chemiczna, ultradźwiękowa, falami radiowymi, laserowa) jednak bez termicznego uszkodzenia tkanek sąsiadujących, naczyń i nerwów i bez konieczności stosowania chemioterapii. Davalos R V, Annals of Biomedical Engineering, Vol. 33, No. 2, February 2005 ( 2005) pp. 223 231

Ablacja tkanek nowotworowych guzy wątroby pierwotne i przerzutowe, rak gruczołu krokowego, rak trzustki, guzy nerek, guzy płuc, raki piersi, guzy mózgu. Pech M et al J Vasc Interv Radiol 2012 Narayanan G, et al. Gastroenterol Hepatol (N Y). 2011 May;7(5):313-6. PubMed PMID: 21857833; PubMed Central PMCID: PMC3127037. Neal R. et al. GastroPMC312703enterol Hepatol (N Y). 2011 May;7(5):313-6. PubMed PMID: 21857833; PubMed Central PMCID: 7.

56 pacjentów z rakiem trzustki w III st. leczonych IRE (Nanoknife, Angiodynamics). 49 pacjentów (90%) pre- IRE chmioterapia lub chemioradiacja średnio 5 miesięcy. 40 pacjentów (73%) post- IRE chemioterapia lub chemioradiacja 85 pacjentów z rakiem trzustki (LAPC) leczonych standardowo- chemioterapia, radioterapia. Cel pracy określenie czasu przeżycia pacjentów z rakiem trzustki (LAPC) leczonych IRE, porównanie ze standardową chemio i radioterapią.

Przeżycie bez lokalnego zaawansowania nowotworu - 14mies. vs. 6mies. Przeżycie bez odległych zmian 15mies. vs. 9 mies. Całkowite przeżycie od leczenia - 20mies. vs. 13mies. R. C. G. Martin II et al. Ann Surg Oncol DOI 10.1245/s10434-012- 2736-1

78 letni pacjent z nieresekcyjnym rakiem trzustki, stopień III, T4,N0,M0 z naciekiem na pień trzewny i tętnicę krezkową górną, z zakrzepicą żyły wrotnej i śledzionowej. 2 sesje ablacji,1 zabieg 4 elektrody (Nanoknife, AngioDynamics) założono pod kontrolą usg, zabieg w znieczuleniu ogólnym), 2 zabieg po 2 tygodniach, 3 elektrody, zabiegi bez powikłań. MR po miesiącu i 6 miesiącach, kontrola PET, spadek Ca 19,9 z 1500 do 240 po 6 mieisącach, leczenie przerzutu do wątroby ablacja RF. MR nie stwierdzono uprzednio widocznej masy guza, nie było uszkodzeń naczyń. Bagla S. et al., J Vasc Interv Radiol, 2012.

Chemio i radioterapia jest stosowana w uzyskaniu resekcyjności lokalnie zaawansowanego raka trzustki, jednak wyniki są niezadawalające. Resekcyjne raki trzustki to ok. 10-20% rozpoznanych raków. Ok.40% lokalnie zawansowanych raków jest nieresekcyjnych- naciek na pień trzewny, tętnicę krezkową górną. Ok. 1/3 pacjentów z LAPC po leczeniu neo adjuwantowym może być operowanych. Zastosowanie IRE w celu uzyskania resekcyjności ocena efektu i bezpieczeństwa leczenia, ocena czasu przeżycia.

14 pacjentów z LAPC, 15 procedur IRE (przezskórne) 11 pacjentów rak trzustki lokalnie zaawansowany, 3 pacjentów z przerzutami odległymi. 10 pacjentów chemioterapia przed IRE, 9 radioterapia. Powikłania pneumothorax, zapalenie trzustki, krwiaki. 2 pacjentów po IRE resekcja trzustki z wolnym marginesem, przeżycie bez objawów 11 i 14 miesięcy. Pacjenci z odległymi przerzutami nie odnieśli korzyści. Narayanan G. et al. J Vasc Interv Radiol 2012; 23:1613 1621.

Zachowanie naczyń i brak uszkodzenia endothelium i mięśni gładkich w polu działania IRE możliwe jest dzięki ochronnemu działania kolagenowego szkieletu naczyń. Cel pracy ocena bezpieczeństwa procedury IRE dla naczyń w pobliżu pola działania elektroporacji ( ok. 1cm od pola). 79 procedur IRE,56 pacjentów (21M,35F),72 zmiany. Naczynia w pobliżu pola IRE: tętnice płucne,wątrobowe,biodrowe,nerkowe,śledziono we,krezkowe górne, pień trzewny, aorta i różne naczynia żylne. 61 naczyń w odległ.mniej niż 5mm, 23 5-10mm.

Follow-up - 1-15miesięcy, angioct (pierwsze w ciągu 24 godz.po procedurze). 61 naczyń w odległ.mniej niż 5mm, 23 naczynia 5-10mm. Ocena kalibru, kształtu i przepływu w naczyniach. Zwężenie stwierdzono w 1 naczyniu, zakrzep w 2 naczyniach z 84 badanych naczyń. Narayanan G. et al. J Vasc Interv Radiol 2012.