Jarosław B. Ćwikła. Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Transkrypt

1 Nowe algorytmy oceny odpowiedzi na leczenie w badaniach strukturalnych, dużo dalej niż klasyczne kryteria RECIST Jarosław B. Ćwikła Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

2 Radiologiczna ocena odpowiedzi Obiektywna odpowiedź na leczenie; Standaryzacja odpowiedzi, z uwagi na użycie wspólnego języka; Porównanie wyników na podstawie różnych protokołów badawczych; Zmniejszenie się wymiarów guza koreluje z pozytywną odpowiedzią na leczenie, wydłużenie PFS i OS; Użycie standardowych kryteriów odpowiedzi służy identyfikacji momentu progresji choroby; Kryteria RECIST 2000* oraz modyfikacja RECIST 1.1 z 2009** *Therasse P et al. J Nat Cancer Inst 2000;92: **Eisenhauer EA et al. Eur J Cancer 2009;45:

3 Ocena odpowiedzi w RECIST 1.0 Czy widoczne w badaniu zmiany są mierzalne; Standardowo min. wielkość zmiany 10mm, ocena w płaszczyźnie osiowej; Standardowa rekonstrukcja obrazów o grubości przekroju 5mm. 3

4 RECIST zmiany niemierzalne Zmiany o wymiarze <10mm; Przerzuty do kości; Przerzuty do opon; Ascit, wysięk opłucnowy i płyn w osierdziu; Zapalny nowotwór piersi; Lymphangitis kończynowy lub płucny; Zmiany brzuszne bez potwierdzenia obecności w technikach obrazowych; Zmiany torbielowate i/lub nekrotyczne; 4

5 RECIST 1.0 i RECIST 1.1 Ocena w 4 kategoriach, CR, PR, SD, DP; Typ obrazowania CT, MR; Typ guzów (lite); Liczba ocenianych zmian (max.10; 5 na organ); Punkt odcięcia PD jest większy niż w WHO; Max wymiar zmiany mierzalnej target (1D 10mm), za wyjątkiem w. chłonnych gdzie pomiar w osi krótkiej; Patologiczne w. chłonne >15mm (10-15mm niemierzalne nontarget), w czasie remisji pomiar w. chłonnego >0mm; Normalizacja wielkości w. chłonnego <10mm. 5

6 Pomiar ognisk wyjściowo RECIST 1.0 W badaniu wyjściowym, zmiany ogniskowe, mierzalne Przynajmniej w jednej osi >10 mm (TK) RECIST 1.1 Pomiar przynajmniej w jednej osi, min 10 mm (TK) i MR (nie mniej niż podwójna grubość przekrojów, minimum 10mm); Minimalna wielkość mierzonych zmianach > 10 mm 6

7 Zmiany niemierzalne RECIST 1.0 Zmiany w kościach; Mts do opon mózgowych; Ascit nowotworowy; Wysięg neo w opłucnej; w osierdziu; Lymphangitis skórny/płucny; Torbiele; RECIST 1.1 Mts do opon mózgowych; Wysięg neo w opłucnej; w osierdziu; Rak zapalny piersi; Organomegalia w badaniu fizykalnym bez potwierdzenia w obrazowaniu; Lymphangitis skórny/płucny; 7

8 Ocena w. chłonnych RECIST 1.0 Bez specyficznych ustaleń RECIST 1.1 Definicje: Norma: oś krótka <10mm; Target oś krótka > 15 mm Niemierzalne: oś krótka pomiędzy mm 8

9 9

10

11 05/ / /

12 Rezultat leczenia Zmiana max 1D wymiaru (RECIST %). Zmiana max 2D wymiaru (WHO %). Zmiana objętości (Volume %). PR DP (1) DP (2)

13 Odpowiedź RECIST 1.0 i 1.1 Odpowiedź całkowita (overall response); RECIST najlepsza odpowiedź osiągnięta pomiędzy startem leczenia o wystąpieniem progresji i/lub wznowy; Długość odpowiedzi (CR); RECIST od rozpoczęcia terapii do PD, kiedy po raz pierwszy stwierdzono; Konieczność potwierdzenia CR lub PR w kolejnym badaniu po min >4T; RECIST 1.0 ogólnie stosowana; RECIST 1.1 w badaniach bez randomizacji, punkt końcowy odpowiedź na leczenie. 13

14 Nowe zmiany Nontarget Target Nie CR CR CR Odpowiedź niecałkowita lub SD CR Odpowiedź całkowita PR Bez PD PR PR Bez PD SD SD Tak lub nie PD Każda PD Tak Każda każda PD 14

15 15

16 16

17 17

18 18

19 19

20

21 21

22 22

23

24 24

25

26 Toksyczność NCI-CTC AE v.3.0: 3 i 4 stopnia w grupie chorych otrzymujących everolimus związana Zapalenie jamy ustnej 14 (7%) vs. 0 Biegunka 7 (3%) vs 0; niedokrwistość u 12 (6% ) vs. 0; hiperglikemia u 5% vs. 2% pacjentów Trombocytopenia u 8 (4%); 26

27 Cumulative Proportion Surviving (Kaplan-Meier) Complete Censored 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 Cumulative Proportion Surviving 0,3 0,2 0,1 0, Time (Months) OS PFS

28 RECIST oraz odpowiedź kliniczna 28

29 29

30 Wszyscy Chorzy Trzustka Jelito Cienkie RECIST v M N=66 (%) 12 M N=60 (%) 6 M N=30 (%) 12 M N=28 (%) 6 M N=36 (%) 12 M N=32 (%) PR 12 (18) 20 (33) 7 (23) 11 (39) 5 (14) 9 (28) SD 50 (76) 34 (57) 22 (73) 13 (46) 28 (78) 21 (66) DP 6 (4) 6 (10) 1 (3) 4 (14) 3 (8) 2 (6) RECIST v.1.0 NEJM 2011;364:501 Sunitinib N=86 (%) Placebo N=85 (%) CR 2 (2) 0 PR 6 (7) 0 SD 54 (63) 51 (60) DP 12 (14) 23 (27) N.A. 12 (14) 11 (13) NEJM 2011;364:514 Everolimus Placebo N=191 (%) N=189 (%) Redukcja 123 (64,4) 39 (20,6) B.Z. 11 (5,8) 10 (5,3) Wzrost 43 (22,5) 112 (59,3) PR 10 (5) 4 (2%) SD (73) (51) DP (14) (42) 30

31

32

33 33

34 Odpowiedź na leczenie - Brachyterapia HDR NET, MR przed brachyterapią 3 miesiące po brachyterapii TK

35 Ograniczenia klasycznego RECIST Odpowiedź na leczenie może prowadzić do zwiększenia wymiarów zmian; Ogniska GIST czy raka jądra mogą być większe z uwagi na zwyrodnienie torbielowate, czy krwawienie, pojawiające się w trakcie leczenia; Zintegrowana technika badań strukturalnych i czynnościowych może to przełamać. 35

36 Ograniczenia RECIST Stosowanie leków nowej generacji nie musi znacząco redukować wymiaru zmian; Częsta dysproporcja pomiędzy odpowiedzią kliniczną i obiektywną (radiologiczną) w początkowej fazie follow-up; Konieczne wprowadzenie pojęć: czasu wolnego do progresji choroby (PFS); Całkowitego przeżycia (OS); Kontroli objawów choroby. 36

37