SPIS TREŚCI EDUKACJA Andrzej Dąbrowki: Staniny i inne kale... 2 Rudolf Łoś: Co wynika z tych planów... 5 Klaówka po zkole podtawowej... 6 Mam pomył... 8 TEMAT NUMERU KOMPUTER Elżbieta Bulczyńka: Powtórzenie z komputerem... 9 Marzenna Grochowalka: Powtórzenie z komputerem... 12 Anna Szynkowka: Podróże po Internecie... 14 Jolanta Otrowka: Banki w Internecie... 16 NAUCZANIE MATEMATYKI Alekandra Mazur: Reklama w telewizji... 17 Aneta Góra: Sudoku w zkole... 19 Krypin Tarnowki: Narciarki kręt kontrolowany... 20 Roman Augutyniak: Procenty lubiąięmnożyć... 22 Mam pomył... 24 Lit od Czytelniczki... 25 Janina Morka: W naukowym formacie... 26 Iwona Kucharka: Z potęgami za pan brat... 27 Jolanta Owoc:Prędkość, droga, cza... 30 Marcin Karpińki: Najgorzy dzień w roku... 32 Lit od Czytelnika... 34 Jolanta Machura:Abykąt nie mylił ię zkontem... 35 Dorota Nowak: Czy wiez, czego nie wiez?... 36 Marek Piarki: Algebra na arytmetyce cz.1... 38 Agniezka Piecewka-Łoś: Inna droga do analizy... 40 MATERIAŁY Wieława Janita: Dotknij, zobacz, wyobraź obie... 42 Klaówka po zkole podtawowej... 44 Z OSTATNIEJ ŁAWKI Szkoła przetrwania... 46 SPIS TREŚCI 1
Marzenna Grochowalka Powtórzenie z komputerem Na lekcji uczniowie korzytają z zadań pochodzących z płyty przygotowywanej przez GWO dla I klay gimnazjum (członkowie Klubu EmPlu mogą znaleźć pierwzy rozdział płyty na tronie internetowej www.gwo.pl). Jet to otatnia, powtórzeniowa, lekcja z działu Liczby i działania w klaie I gimnazjum. 1. Sprawdzenie pracy domowej (4 min). 2. Sformułowanie tematu, określenie celu lekcji (1 min). Nauczyciel informuje uczniów, że lekcja poświęcona jet podumowaniu i prawdzeniu wiadomości o liczbach. 3. Przypomnienie poznanych wiadomości o liczbach (10 min). Nauczyciel zadaje pytania, podaje przykłady do rozwiązania. Wkazane dziecko udziela odpowiedzi. Pozotali obliczają w pamięci lub w brudnopiie. Za poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje plu, za złą minu. a) Jakie liczby nazywamy naturalnymi? Czy liczba 5 jet liczbą naturalną? b) Jakie liczby nazywamy całkowitymi? Czy liczba 5,2 jet liczbą całkowitą? c) Jakie liczby nazywamy wymiernymi? Czy liczba 120 jet liczbą wymierną? d) Jak porównujemy ułamki zwykłe dodatnie o równych mianownikach? Porównaj 2 5 i 3 5. e) Jak porównujemy ułamki zwykłe dodatnie o równych licznikach? Porównaj 3 4 i 3 5. f) Jak porównujemy ułamki zwykłe dodatnie o różnych licznikach i mianownikach? Porównaj 3 4 i 5 6. 12 TEMAT NUMERU
g) Jak zamieniamy ułamek zwykły na dzieiętny? Zamień na ułamek dzieiętny liczby 3 4 i 1 3. h) Jak zamieniamy ułamek dzieiętny na zwykły? Zapiz liczbę 1,24 w potaci ułamka zwykłego. i) Jak porównujemy ułamek zwykły i dzieiętny dodatni? Porównaj liczby 1 5 i 0,25. j) Zamień ułamek 7 3 na liczbę miezaną. k) Zamień liczbę miezaną 4 1 2 na ułamek niewłaściwy. l) Podaj liczby odwrotne do liczb: 2, 3, 1 5,21 3. ł) Podaj liczby przeciwne do liczb: 2, 3, 1 5, 2 1 3. m) Co to znaczy krócić ułamek? Skróć ułamek 6 8 przez 2. n) Co to znaczy rozzerzyć ułamek? Rozzerz ułamek 3 4 przez 5. 4. Sprawdzenie wiadomości praca w parach (20 min). Uczniowie, iedząc po dwoje przy jednym komputerze, rozwiązują zadania z działu Liczby i działania (ryunek na poprzedniej tronie przedtawia zadanie 6.). Konieczne obliczenia mogą być wykonywane w brudnopiie. 5. Podumowanie pracy grup (9 min). Nauczyciel ma możliwość prawdzenia, ile zadań każda para rozwiązała poprawnie, ponieważ program komputerowy pokazuje raport (patrz ryunek poniżej). Po przejrzeniu wzytkich raportów nauczyciel nagradza najlepzych uczniów ocenami. Rozdaje też naklejki motywce. Uczniowie dzielą ię wrażeniami na temat pracy z komputerem. 6. Zapianie pracy domowej (1 min). Ćwiczenie 1.,. 3, Ćwiczenie 3. a) i b),. 3, Ćwiczenie 5.,. 4. Podane ćwiczenia pochodzą z kiążki Matematyka 1. Zezyt ćwiczeń, GWO. TEMAT NUMERU 13
Jolanta Owoc Prędkość, droga, cza Scenariuz lekcji dla I klay gimnazjum. Prędkość, droga, cza to zagadnienia, które zawze prawiają uczniom kłopoty. Ich wprowadzanie warto zacząć od odwołania ię do codziennych doświadczeń dzieci: każde z nich widuje piezących ię dokądś przechodniów, jadące po ulicy amochody czy portowców biorących udział w wyścigach. Na intuicję Na początek potawmy kilka życiowych pytań, na które uczniowie mogą odpowiedzieć bez wykonywania obliczeń, np. takich: Kto poruza ię zybciej: a) Jaś, który w minutę potrafi pokonać 200 metrów, czy Ania, która w minutę przebiegnie 250 metrów? b) Wiola, która w minutę przebiegnie 300 metrów, czy Rafał, który w 2 minuty pokona 500 metrów? c) Baia, która na woim rowerze potrafi w 2 godziny dojechać do dziadka miezkającego 20 kilometrów od jej domu, czy jej tata, któremu pokonanie tej tray zajmuje 1,5 godziny? Po uzykaniu intuicyjnych odpowiedzi zapoznajmy klaę z zależnością między prędkością, drogą i czaem: prędkość średnia = droga cza 200 m a) średnia prędkość Jaia 1min 250 m średnia prędkość Ani 1min 300 m b) średnia prędkość Wioli 1min 500 m średnia prędkość Rafała 2min 20 km c) średnia prędkość Bai 2 godz. 20 km średnia prędkość taty 1,5 godz. W przykładzie a) od razu widać, że Ania poruzała ię z więkzą prędkością: 250 m min > 200 m min Aby móc porównać dwie prędkości z drugiego przykładu, muimy najpierw wykonać obliczenia: 500 m 250 m to to amo co 2min 1min Teraz już widać, że z więkzą prędkością biega Wiola: 300 m min > 250 m min Przykład c) nie pozotawia wątpliwości: tata przyjeżdża na miejce pół godziny wcześniej, a więc mui jechać zybciej niż Baia, czyli poruzać ię z więkzą prędkością. Wyjaśnienia i przykłady W dalzej części zajęć wyjaśnijmy uczniom, że podtawową jednotką czau jet ekunda (1 ), a podtawową jednotką drogi metr (1 m). Zauważmy przy tym, że: 1min=60 1 godz. =1h=60min= =60 60 = 3600 1 km = 1000 m Można też w tym miejcu dodać, że prędkości wyrażamy przeważnie w metrach na ekundę ( m ) lub w kilometrach na godzinę ( km ) h i zaproponować podanie w tej eleganckiej formie prędkości, 30 MATEMATYKA I FIZYKA
z jakimi poruzają ię bohaterowie nazego zadania. Jaś Ania Wiola Rafał Baia tata 200 m 1min = 200 m 60 250 m 1min = 250 m 60 300 m 1min = 300 m 60 500 m 2min = 500 m 120 20 km 2 godz. 20 km 1,5 godz. = 10 km h = 13 1 3 = 3 1 3 = 4 1 6 = 5 m = 4 1 6 km h Nowe przykłady: Jeśli Małgoia przebiegła 18 metrów w ciągu 6 ekund, to mówimy, że biegła ze średnią prędkością 3 m (w ciągu każdej ekundy przebiegła 18 : 6 = 3 metry). Wiedząc, że średnia prędkość, z jaką poruza ię Ewa, wynoi 5 m, możemy obliczyć, jak długo będzie ona biegła na dytanie 70 metrów. Należy podzielić 70 : 5 = 14 Ewa będzie biegła 14 ekund. Jeśli Kaia biegnie ze średnią prędkością 3 m, możemy ię zatanowić, ile metrów dziewczynka przebiegnie w ciągu 4 ekund. Skoro 3 4 = 12, to Kaia w ciągu 4 ekund pokona 12 metrów. Zadania 1. Jacek idzie minutę do klepu pożywczego. W jakiej odległości od domu m m m chłopca toi ten klep, jeśli Jacek idzie ze średnią prędkością 2 m? 2. Jaką drogę przejdzie piechur w ciągu 15 minut, jeśli jego średnia prędkość wynoi 4 km h? 3. Rowerzyta przejechał 18 kilometrów w ciągu 2 godzin. Z jaką średnią prędkością w m jechał? 4. Gło rozchodzi ię z prędkością 330 m. Po jakim czaie ułyzymy uderzenie pioruna, który uderzył 1 km 650 m od na? W jakiej odległości od na uderzył piorun, jeżeli grzmot ułyzeliśmy w 10 ekund po ujrzeniu błykawicy? Natępne zadanie może prawiać kłopoty, ale przy pomocy nauczyciela uczniowie ą w tanie obie z nim poradzić. 5. Przeanalizuj dokładnie wyniki mitrzów kilku olimpijkich dycyplin portowych, przedtawione w tabeli. a) Oblicz, z jaką średnią prędkością poruzała ię kajakarka Joefa Guerrini w wyścigu na 500 m. b) Oblicz średnią prędkość Jaona Queally zdobywającego mitrzotwo w kolartwie portowym. c) Oblicz średnią prędkość Roberta Korzeniowkiego zdobywającego złoty medal w Sydney w 2000 roku. NAZWISKO (KRAJ) DYSCYPLINA DYSTANS CZAS Marion Jone (USA) bieg 200 m 21,84 Robert Korzeniowki (Polka) chód 50 km 3h42min22 Joefa Idem Guerrini (Włochy) kajakartwo 500 m 2 min 13,85 Inge de Bruijn (Holandia) pływanie tylem dowolnym 50 m 24,32 Jaon Queally (Wielka Brytania) kolartwo torowe 1000 m 1 min 1,61 Gezahegne Abera (Etiopia) maraton 42,195 km 2h10min11 MATEMATYKA I FIZYKA 31
Konkur Rozwiązania zagadek Matematołka z numeru 31. Matematyki w Szkole : Liczby wymierne i Równania równoważne. Spośród poprawnych odpowiedzi (a takich przyzła znaczna więkzość) wyloowaliśmy dwie: nadełaną przez panią Elżbietę Kaperkiewicz z Barlinka, która otrzymuje kiążkę Johna Allena Pauloa Analfabetyzm matematyczny i jego kutki, oraz nadełaną przez panią Helenę Kulezę z Kotli, która otrzymuje kiążkę Danuty Zaremby Sztuka nauczania matematyki w zkole podtawowej i gimnazjum.obie kiążki zotały wydane przez Gdańkie Wydawnictwo Oświatowe. Natępną zagadkę znajdą Pańtwo na tronie 8. Odpowiedzi można przyyłać pocztą zwykłą lub internetową. Matematyka w Szkole Czaopimo dla nauczycieli zkół podtawowych i gimnazjów Adre redakcji: 80-309 Gdańk al. Grunwaldzka 413, tel. (58) 340-63-80 fax (58) 340-63-01 Dział przedaży: tel. (58) 340-63-60 Adre do korepondencji: Matematyka w Szkole Czaopimo dla nauczycieli zkół podtawowych i gimnazjów kr. poczt. 59 80-876 Gdańk 52 e-mail: gazetamw@gwo.pl http://www.gwo.pl/gazeta Wydawca: Gdańkie Wydawnictwo Oświatowe, Sp. z o.o. 80-309 Gdańk, al. Grunwaldzka 413 KRS 0000125773 przy Sądzie Rejonowym w Gdańku Redaktor naczelny: Marcin Karpińki Redaguje kolegium: Marcin Braun Agniezka Cieielka Alekandra Golecka-Mazur Marcin Karpińki Joanna Kniter Jacek Lech Małgorzata Pały Michał Stukow Agniezka Szulc Projekt graficzny, okładka, ilutracje: Sławomir Kilian Skład: Maria Chojnicka Łukaz Sitko Zdjęcie na okładce: Kamila Goryzewka Druk i oprawa: Normex Nakład: 5500 egz. 48