WOJEWODA ŁÓDZKI PNIK-III.431.3.2019 Łódź, 15 kwietnia 2019 r. Pan Robert Bartosik Przewodniczący Rady Miejskiej w Łasku Pan Gabriel Szkudlarek Burmistrz Łasku WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 pkt 1 i art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. z 2011 r. Nr 185, poz. 1092) w związku z art. 160 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (j.t. Dz. U. z 2019 r., poz. 52) dalej Pusp, w okresie od 19 lutego do 1 marca 2019 r. w Urzędzie Miejskim w Łasku, ul. Warszawska 14, 98-100 Łask, dalej zwanym Urzędem, przeprowadzona została kontrola w zakresie wykonywania przez gminę zadania zleconego z zakresu administracji rządowej, polegającego na przygotowaniu wyborów ławników do sądów rejonowych i okręgowych w okresie od 1 stycznia 2015 r. do 31 stycznia 2016 r. Kontrolę przeprowadzili, zgodnie z upoważnieniami Wojewody Łódzkiego z 11 lutego 2019 r., wydanymi na podstawie art. 16 ust. 2 w związku z art. 2 pkt 1 i art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy o kontroli w administracji rządowej oraz art. 160 2 Pusp wymienieni pracownicy oddziału kontroli Wydziału Prawnego, Nadzoru i Kontroli Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi: - Pani Izabela Marczak Główny Specjalista, pełniąca funkcję kierownika zespołu kontrolerów (upoważnienie Nr 10/2019), - Pan Paweł Remisz p.o. Kierownika oddziału, pełniący funkcję członka zespołu kontrolerów (upoważnienie Nr 12/2019), - Pani Katarzyna Laszczyk - Starszy Inspektor, pełniąca funkcję członka zespołu kontrolerów (upoważnienie Nr 11/2019) 1. 1 Akta kontroli, str. 23-28. 1
Burmistrzem Miasta Łask w kontrolowanym okresie był Pan Gabriel Szkudlarek, Przewodniczącym Rady Miejskiej w Łasku, dalej zwanej Radą, był Pan Robert Bartosik 2. W toku kontroli zbadano dokumentację przesłaną przez Prezesa Sądu Okręgowego w Sieradzu, Prezesa Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli i Prezesa Sądu Rejonowego w Łasku odnoszącą się do 17 wybranych ławników. Powyższe stanowi 100% kart zgłoszeń kandydatów wybranych na ławników 3. Wyjaśnienia podczas czynności kontrolnych złożyli: Przewodniczący Rady - Pan Robert Bartosik oraz Burmistrz Łasku - Pan Gabriel Szkudlarek 4. Mając na uwadze poniżej opisane ustalenia, działalność jednostki kontrolowanej w przedmiocie kontroli należy ocenić pozytywnie z uchybieniami 5. I. Przygotowanie organizacyjne do wykonywania kontrolowanych zadań. 1. Ustalono, iż pod względem organizacyjnym czynności wykonywane były przez jednostkę kontrolowaną w sposób właściwy i terminowy. Dokumentacja dotycząca wyborów ławników prowadzona jest w sposób staranny i uporządkowany. 2. Zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym Urzędu czynności związane z przeprowadzaniem wyborów ławników należały do kompetencji Biura Rady 6. 3. Zakres czynności pracownika Biura Rady, zajmującego się wykonywaniem kontrolowanych zadań zawiera stosowne zapisy dotyczące wyborów ławników 7. Pracownik nie uczestniczył w szkoleniach dotyczących przygotowania i przeprowadzenia wyborów ławników. 4. W kontrolowanej jednostce prowadzony był, uzupełniany w sposób rzetelny, Rejestr zgłoszeń kandydatów na ławników do sądów powszechnych 8. 2 Akta kontroli, str. 31-36. 3 Akta kontroli: 41 156. 4 Wyjaśnienia z 1 marca 2019 r., akta kontroli, str. 157 170. 5 Skala ocen: pozytywna, pozytywna z uchybieniami, pozytywna z nieprawidłowościami, negatywna. Zgodnie ze Standardami kontroli w administracji rządowej wydanymi przez Prezesa Rady Ministrów 31 sierpnia 2017 r. za uchybienie należy uznać odstępstwo od stanu pożądanego o charakterze wyłącznie formalnym, nie powodujące następstw dla kontrolowanej działalności, zarówno w aspekcie finansowym, jak i wykonania zadań. 6 Zarządzenie Burmistrza Łasku Nr 186/2012 z dnia 15 października 2012 r. w sprawie ogłoszenia tekstu jednolitego Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Miejskiego w Łasku. Akta kontroli, str. 171 178. 7 Akta kontroli, str. 179-180. 8 Akta kontroli, str. 181-186. 2
II. Przygotowanie wyborów ławników. 1. Pismo Prezesa Sądu Okręgowego w Sieradzu w sprawie wyborów ławników wpłynęło do jednostki kontrolowanej 8 maja 2015 r 9. W piśmie podana została liczba ławników na kadencję 2016 2019. Do Sądu Okręgowego w Sieradzu powinno zostać wybranych 6 ławników, do Sądu Rejonowego w Łasku 10 ławników, do Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli - 4 ławników - wszyscy do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy. Jak opisano w dalszej części, Rada wybrała 17 ławników 10. Z wyjaśnień wynika, że zainteresowanie mieszkańców Gminy Łask pełnieniem funkcji ławnika zmalało, do wyborów zgłosiła się liczba kandydatów mniejsza od liczby wskazanej przez Prezesa Sądu Okręgowego w Sieradzu. 2. Informacja o wyborach ławników została zamieszczona na tablicy w Urzędzie (przy Biurze Rady), na drzwiach Urzędu, w BIP Urzędu, na słupach ogłoszeniowych oraz w prasie lokalnej. Natomiast karta zgłoszenia kandydata na ławnika udostępniona została w Biurze Rady i w BIP Urzędu. Udostępnienie wzoru karty zgłoszenia w siedzibie gminy wypełnia obowiązek wynikający z 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 czerwca 2011 r. w sprawie sposobu postępowania z dokumentami złożonymi radom gmin przy zgłaszaniu kandydatów na ławników oraz wzoru karty zgłoszenia 11. Ponadto w BIP umieszczono wzory oświadczeń kandydata oraz wzór listy poparcia obywateli, co należy uznać za dobrą praktykę 12. 3. W kontrolowanym okresie nie wpłynęły skargi lub wnioski dotyczące przygotowania i przeprowadzenia wyborów ławników. 4. Ustalono, iż dokumenty kandydatów na ławników były przyjmowane do 30 czerwca 2015 r., czym spełniony został przepis art. 162 1 Pusp 13. W ustawowym terminie wpłynęło do Urzędu 17 zgłoszeń. 5. W celu realizacji wymogu określonego w art. 162 9 Pusp Przewodniczący Rady wystąpił 3 lipca 2015 r. z pismem do Komendanta Wojewódzkiego Policji w Łodzi 14. Pismami z 14 lipca i 26 sierpnia 2015 r. organ ten przekazał Radzie informacje o kandydatach na ławników sporządzone na zasadach określonych dla informacji o kandydacie do objęcia 9 Akta kontroli, str. 187 190. 10 Uchwała Rady: Nr. XII/111/2015 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 30 września 2015 r. w sprawie wyboru ławników na kadencję 2016- -2019. Akta kontroli: 191 194. 11 Dz. U. z 2011 r., Nr 121, poz. 693. 12 http://www.bip.lask.pl/bip/index.php?t=200&fid=903. 13 Dz. U. z 2013 r., poz. 427 publikator aktu prawnego aktualny na początek okresu objętego kontrolą. 14 Akta kontroli, str. 195-204. 3
stanowiska sędziowskiego 15. Tym samym wypełniony został obowiązek określony w przywołanym przepisie. 6. Zespół opiniujący kandydatów na ławników, o którym mowa w art. 163 2 Pusp, został powołany uchwałą Rady 16. Opiniowanie kandydatów nastąpiło po formalnej weryfikacji dokumentacji pod względem kompletności i zgodności z wymogami prawa. Zgłoszenia kandydatów na ławników oceniane były także w oparciu o: informacje Komendanta Wojewódzkiego Policji w Łodzi, informacje o niekaralności na podstawie odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego a także wiedzę członków zespołu na temat kandydatów. Badanie przesłanek uniemożliwiających pełnienie funkcji ławnika, o których mowa w art. 159 1 i 2 Pusp oraz szczególnej znajomości spraw pracowniczych zostało dokonane w oparciu o dane zawarte w kartach zgłoszenia i załącznikach 17. Dokumentacja nosi ślady weryfikacji zgłoszeń przez zespół do spraw zaopiniowania kandydatów na ławników do sądów powszechnych. Zdaniem organu kontroli powyższa weryfikacja została przeprowadzona rzetelnie. 7. Żadne zgłoszenie na ławnika nie zostało pozostawione bez dalszego biegu. 8. W wyborach przeprowadzonych 30 września 2015 r., a więc w ustawowym terminie określonym w art. 163 1 Pusp, Rada dokonała wyboru: - 4 ławników do Sądu Okręgowego w Sieradzu, - 10 ławników do Sądu Rejonowego w Łasku, - 3 ławników do Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli, z których wszyscy wskazani byli do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy. Głosowanie zostało przeprowadzone jako tajne, tym samym Rada spełniła wymóg określony w art. 160 1 Pusp. 9. Uchwały Rady w sprawie wyboru ławników zostały przesłane prezesom właściwych sądów 19 października 2015 r. 18, a więc w terminie wskazanym w art. 164 1 Pusp. 10. Wszyscy kandydaci zostali wybrani na ławników, w związku z czym nie było konieczności odbioru zgłoszeń, tym samym w omawianym przypadku nie znalazł zastosowania przepis 5 ust. 1 wcześniej wymienionego rozporządzenia. 15 Akta kontroli, str. 205-226. 16 Uchwała Rady Miejskiej w Łasku Nr IX/78/15 z dnia 24 czerwca 2015 r. w sprawie powołania zespołu ds. zaopiniowania kandydatów na ławników do sądów powszechnych na kadencję 2016 2019. Akta kontroli: 227 228. 17 Opinia zespołu ds. zaopiniowania kandydatów na ławników do sądów powszechnych na kadencję 2016-2019 oraz Zasady przeprowadzenia wyborów ławników do sądów powszechnych na kadencję 2016-2019 na XII sesji w dniu 30.09.2015 r. (zał. do opinii) Akta kontroli: 229-400. 18 Akta kontroli: 401-412. 4
III. Ocena zgłoszeń kandydatów na ławników. Badanie dokumentacji 17 kandydatów wybranych na ławników wykazało, iż zgłoszeń dokonano na prawidłowych wzorach oraz załączono do nich wymagane dokumenty. Ustalono, że w kilku zgłoszeniach nie zostały zamieszczone niektóre informacje - braki dotyczą: nazwiska poprzednio używanego (2 przypadki), kierunku wykształcenia (1 przypadek), wskazania od ilu lat/miesięcy kandydat pozostaje w aktualnym statusie zawodowym (4 przypadki), wskazania od ilu lat kandydat jest zatrudniony lub prowadzi działalność gospodarczą na terenie gminy (1 przypadek), doświadczenia w pracy społecznej (1 przypadek), informacji o pełnieniu funkcji ławnika w poprzednich kadencjach (1 przypadek), informacji, czy kandydat jest proponowany do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy wraz ze zwięzłym uzasadnieniem potwierdzającym szczególną znajomość spraw pracowniczych (3 przypadki). Powyższe zgłoszenia były procedowane. Wymienione informacje wymagane są wzorem karty zgłoszenia kandydata na ławnika, określonym w załączniku do wcześniej podanego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. W omawianej kwestii złożono wyjaśnienia wskazujące na walidację braku: - nazwiska poprzednio używanego w związku z faktem, że kandydaci byli znani członkom zespołu, - kierunku wykształcenia w związku ze wskazaniem wykształcenia średniego, - pozostałych elementów w związku z uznaniem spełnienia przez kandydatów warunków określonych w Pusp na podstawie innych danych zawartych w karcie zgłoszenia, pełnienia przez daną osobę funkcji ławnika w poprzedniej lub poprzednich kadencjach oraz znajomości osoby kandydata przez członków zespołu. Ponadto w zgłoszeniach kandydatów dokonanych przez grupę mieszkańców stwierdzono, m.in.: nieczytelny adres zamieszkania (2 przypadki), brak miejscowości (8 przypadków), brak imienia (1 przypadek), brak PESEL (1 przypadek). Wyjaśniono, że na listach osób popierających kandydata uchybienie dotyczące braku miejscowości odnosi się do mieszkańców Łasku. Osoby popierające kandydatów w większości znane były członkom zespołu opiniującego. Ze wszystkich zgłoszeń wynikało, że kandydaci posiadają co najmniej wykształcenie średnie, tym samym spełniają przesłankę z art. 158 1 pkt 7 Pusp. W przypadku wątpliwości zespół zasięgał informacji z rejestru ewidencji ludności. Zespół weryfikując listę osób popierających kandydata na ławnika szczególną uwagę zwracał na osoby popierające, niebędące mieszkańcami Gminy Łask i takich osób nie uwzględniał przy weryfikacji poprawności podpisów. Ponadto w toku kontroli wyjaśniono, że karta 5
zgłoszenia kandydata na ławnika nie zawierała instrukcji, tj. jak należy wypełniać poszczególne pozycje oraz że nie należy pozostawiać niewypełnionych pól. Organ kontroli ocenia przytoczone wyjaśnienia jako zasadne w części, bowiem wzór karty zgłoszenia zawiera elementy instrukcji, jednak nie w zakresie, o którym mowa w udzielonych wyjaśnieniach. Zdaniem organu kontroli braki w kartach zgłoszeń nie miały negatywnego wpływu na ocenę przesłanek określonych w art. 158 i art. 159 Pusp, zatem złożone wyjaśnienia odnoszące się do walidacji braków uznaje się za zasadne, a opisany stan kwalifikuje się jako uchybienie. Przedstawiając powyższe ustalenia, Wojewoda Łódzki wnosi o rzetelną weryfikację i dokumentowanie, w kolejnych wyborach ławników, zgłoszeń kandydatów na ławników. Na podstawie art. 49 ustawy o kontroli w administracji rządowej, proszę o udzielenie informacji o sposobie wykonania zaleceń, wykorzystaniu wniosków lub przyczynach ich niewykorzystania albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych uchybień w terminie 20 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze (art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej). Z up. WOJEWODY ŁÓDZKIEGO Ewa Wardęga Dyrektor Wydziału Prawnego, Nadzoru i Kontroli 6