ANATOMIA PRAWIDŁOWA CZŁOWIEKA opracowała dr hab. Helena Stokłosa prof. nadzw. Studia stacjonarne I rok sem. 1 r.ak. 2015/2016 Wykłady (13 godz.) 1. Wiadomości wstępne: anatomia i jej działy, elementy budowy ciała ludzkiego (tkanki, narządy, układy). Układy wegetatywne, somatyczne i generatywne - ich rola w funkcjonowaniu organizmu jako całości. Osie i płaszczyzny ciała ludzkiego, położenia orientacyjne w przestrzeni. 2-3. Ogólny podział kośćca człowieka. Osteologia: funkcje, makrostruktura, kształt, fizyczne, biologiczne i biochemiczne właściwości kości. Rozwój kości. 4. Artrologia ogólna: rozwój połączeń kości, połączenia ścisłe podział, charakterystyka budowy; połączenia wolne budowa, rola stałych i niestałych składników stawu. 5. Stawy: stopnie swobody a kształt powierzchni stawowych, przykłady. 6. Miologia ogólna: makroskopowa budowa mięśni, morfologiczna i topograficzna klasyfikacja mięśni, pojęcie przyczepu mięśni (początkowy, końcowy, stały, ruchomy). 7. Mięśnie klasyfikacja funkcjonalna, formy działania. Narządy pomocnicze mięśni. Mięśnie wieloaktonowe. 8-9. Układ nerwowy: rozwój osobniczy, podział układu nerwowego, substancja szara i biała, opony mózgowo-rdzeniowe, płyn mózgowo-rdzeniowy, komory mózgowia. 10-11. Budowa zewnętrzna i wewnętrzna rdzenia kręgowego. 12-13. Rdzeń przedłużony, móżdżek, most, śródmózgowie budowa, funkcje Ćwiczenia (39 godz.) zajęcia w semestrze zimowym 01.10.2015 13.01.2016 przerwa świąteczna 21.12.2015 03.01.2016 uzupełnianie zaliczeń 14.01.2016 22.01.2016 1. Morfologia kości kończyny górnej: obojczyk, łopatka, kość ramienna, kość łokciowa, kość promieniowa, kości ręki.
2. Sprawdzian: osie i płaszczyzny, położenia w przestrzeni. Połączenia kości kończyny górnej (do stawu promieniowo-nadgarstkowego włącznie). 3. Sprawdzian: morfologia kości kończyny górnej. Mięśnie kończyny górnej topografia, przyczepy, działanie na stawy. 4. Sprawdzian: połączenia kości kończyny górnej. Morfologia kości kończyny dolnej: kość miedniczna, udowa, piszczelowa, strzałkowa, kości stopy. 5. Sprawdzian: mięśnie kończyny górnej. Połączenia kości kończyny dolnej (do stawu skokowo-goleniowego włącznie). Połączenia kości ręki i stopy. 6. Sprawdzian: morfologia kości kończyny dolnej. Mięśnie kończyny dolnej topografia, przyczepy, działanie na stawy. 7. KOLOKWIUM obejmujące wiadomości z zakresu ćwiczeń 1 6. Sprawdzian: połączenia kości kończyny dolnej i ręki. 8. Sprawdzian: mięśnie kończyny dolnej. Morfologia kości tułowia: kręgi szyjne, piersiowe, lędźwiowe, kość krzyżowa, kości klatki piersiowej. 9. Sprawdzian: morfologia kości tułowia. Połączenia kręgosłupa i klatki piersiowej. 10. Sprawdzian: połączenia kręgosłupa i klatki piersiowej. Kości czaszki, ich połączenia: ciemiączka, szwy, staw skroniowo-żuchwowy. Mięśnie mimiczne przyczepy, działanie, unerwienie. 11. Mięśnie głowy i szyi uczestniczące w ruchach żuchwy. Ruchy głowy i wykonujące je mięśnie. KOLOKWIUM obejmujące wiadomości z zakresu ćwiczeń 8 10. 12. Sprawdzian: czaszka, mięśnie głowy i szyi. KOLOKWIUM obejmujące tematy 1 10. 13. Zaliczenie. Warunki zaliczenia ćwiczeń: obecność na zajęciach wg zasad Regulaminu studiów ; uzyskanie pozytywnych ocen z wiadomości teoretycznych i umiejętności praktycznych (fantomy). Literatura podstawowa: 1. Bochenek A., Reicher M.: Anantomia człowieka, t. I. PZWL Warszawa 2009 2. Gładykowska-Rzeczycka J.: Anatomia narządów ruchu. AWF Gdańsk 1991. 3. Ignasiak Z.: Anatomia układu ruchu. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009. 4. Krechowiecki A., Czerwiński F.: Zarys anatomii człowieka. PZWL Warszawa 1987. 5. Marecki B.: Anatomia funkcjonalna. PWN Warszawa - Poznań 2004
6. Narkiewicz O., Moryś J.: Anatomia człowieka, t. I, II, III, IV. PZWL, Warszawa 2010. 7. Sokołowska-Pituchowa U.: Anatomia człowieka. PZWL Warszawa 2005. 8. Sylwanowicz W.: Anatomia człowieka. PZWL Warszawa 1990. Literatura uzupełniająca: 1. Aleksandrowicz R.: Mianownictwo anatomiczne. PZWL Warszawa 1989 2. Feneis H.: Ilustrowany słownik międzynarodowego mianownictwa anatomicznego. PZWL Warszawa 1986. 3. Michajlik A., Ramotowski W.: Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL Warszawa 2001. 4. Gołąb B., Traczyk W.: Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL Warszawa 1986. Atlasy anatomiczne 1. Aleksandrowicz R.: Mały atlas anatomiczny. PZWL Warszawa 2002. 2. Bertolini R., Leutert G.: Atlas anatomii człowieka układowy i topograficzny. PZWL Warszawa 1987. 3. Fischer G.: Anatomischer des Menschen. B. C. Stuttgart 1987. 4. Kahle W., Leonhardt H., Platzer W.: Podręczny atlas anatomii człowieka. Wyd. Med. Słotwiński Verlag Bremen 1998. 5. Kiss F., Szentugonthai J.: Atlas anatomii człowieka. PZWL Warszawa 1984. 6. Snielnikow R.: Atlas anatomii człowieka t. I. Medycyna Moskwa 1985. 7. Sobotta J.: Atlas anatomii człowieka. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław, T. 1, 2009; T. 2, 2008 Anatomia na żywym człowieku Studia stacjonarne II rok, 3 sem. r. ak. 2015/2016 opracowała dr hab. Helena Stokłosa prof. nadzw. zajęcia w semestrze zimowym 01.10.2015 13.01.2016 przerwa świąteczna 21.12.2015 03.01.2016 uzupełnianie zaliczeń 14.01.2016 22.01.2016 Ćwiczenia 26 godz.
1. Osie, płaszczyzny i okolice ciała ludzkiego. Wprowadzenie teoretyczne do palpacji struktur kończyny górnej. Lokalizacja i wyczuwalność elementów kostnych, stawowych, mięśniowych obręczy barkowej i ramienia. 2. Wprowadzenie teoretyczne do palpacji nerwów i naczyń krwionośnych kończyny górnej; lokalizacja i wyczuwalność wybranych elementów 3-4. Lokalizacja i wyczuwalność elementów kostnych, stawowych, mięśniowych, nerwów i naczyń przedramienia i ręki 5. Sprawdzian: kończyna górna 6. Lokalizacja i wyczuwalność elementów kostnych, stawowych, mięśniowych, nerwów i naczyń miednicy, uda i podudzia 7. Lokalizacja i wyczuwalność elementów kostnych, stawowych, mięśniowych, nerwów i naczyń stopy 8. Sprawdzian: kończyna dolna. Lokalizacja i wyczuwalność elementów kostnych, stawowych, mięśniowych, nerwów i naczyń głowy i szyi 9. Grzbiet i klatka piersiowa - lokalizacja i wyczuwalność elementów kostnych, stawowych, mięśniowych. Narządy klatki piersiowej 10. Kolokwium 11. Brzuch i miednica - lokalizacja i wyczuwalność elementów kostnych, stawowych, mięśniowych, położenie narządów. 12. Sprawdzian: głowa, szyja, tułów. 13. Zaliczenie przedmiotu Warunki zaliczenia przedmiotu: - obecność na wszystkich ćwiczeniach, - w przypadku nieobecności na ćwiczeniach student ustala z nauczycielem prowadzącym zajęcia sposób odrabiania zaległości (udział w ćwiczeniach z inną grupą, zdawanie materiału), - pozytywna ocena z każdego sprawdzianu wiadomości. Literatura: 1. Bochenek A., Reicher M.: Anatomia człowieka. T. I, PZWL Warszawa 2009. 2. Ignasiak Z, Żurek G. (red.): Anatomia na żywym człowieku. Wyd. Medyczne Urban &Partner, Wrocław 2007. 3. Kucharczyk K., Nowak M.: Wskazówki do ćwiczeń anatomicznych na osobniku żywym. PZWL Warszawa 1981.
4. Rohen J.W.: Atlas anatomii. Fotograficzne studium ciała człowieka. PZWL, Warszawa 2012. 5. Sobotta J.: Atlas anatomii człowieka. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław, T. 1, 2009; T. 2, 2008. ANTROPOMETRIA Studia II stopnia, rok I, sem. 1, r. ak. 2015/2016 opracowała dr hab. Helena Stokłosa prof. nadzw. Studia stacjonarne zajęcia w semestrze zimowym 01.10.2015 13.01.2016 przerwa świąteczna 21.12.2015 03.01.2016 uzupełnianie zaliczeń 14.01.2016 22.01.2016 Ćwiczenia (13 godz.) 1. Antropometria cele, zadania, działy. 2. Instrumentarium antropometryczne. 3. Punkty pomiarowe. 4. Techniki pomiarowe pomiary wysokościowe, szerokościowe, obwodów, fałdów skórno-tłuszczowych. Pomiary pośrednie. 5-7. Sprawdzian: punkty antropometryczne i techniki pomiarowe. Pomiary antropometryczne 8. Wskaźniki antropologiczne. Określanie proporcji ciała, dymorfizmu płciowego, asymetrii morfologicznej. 9. Typologie somatyczne: Kretschmera, Sheldona, Wankego i Heath-Carter. 10. Ocena własnej budowy ciała metodą Wankego i Heath-Carter. 11. Wiek biologiczny i normy rozwoju. 12. Sprawdzian z tematów 8 11. Przykłady praktycznego zastosowania metod antropometrycznych w rehabilitacji ruchowej i procesach odnowy organizmu. 13. Zaliczenie Warunki zaliczenia ćwiczeń: obecność na zajęciach wg zasad Regulaminu studiów ; uzyskanie pozytywnych ocen z realizowanego materiału Literatura podstawowa 1. Drozdowski Z.: Antropologia a rehabilitacja ruchowa. AWF Poznań, 1989
2. Drozdowski Z.: Antropometria w wychowaniu fizycznym. AWF Poznań, 2002. 3. Malinowski A., Strzałko J.: Antropologia. PWN Warszawa, 1989. 4. pod red. Malinowskiego A.: Antropologia a medycyna i promocja zdrowia. T.5 UŁ, Łódź 2002. 5. Szopa J: Wstęp do antropologii (skrypt dla studentów). AWF Katowice 2004. Literatura uzupełniająca Wolański N.: Rozwój biologiczny człowieka. Podstawy auksologii, gerontologii i promocji zdrowia. Wyd.7. PWN, Warszawa, 2005