112- to my właśnie! Nie czekamy- pomagamy! Innowacja pedagogiczna o charakterze wychowawczoprofilaktycznym oparta na autorskim programie dla dzieci 3-6 letnich Miejskiego Przedszkola nr 2 im. Szewczyka Dratewki w Chodzieży Opracowały: Marta Gryl Alina Kieruj Marta Pogorzelska Chodzież 2011
1. Wstęp: Opis jak doszło do powstania pomysłu Pomysł stworzenia innowacji pedagogicznej powstał w trakcie realizacji pilotażowej wersji programu wychowawczo- profilaktycznego 112- to my właśnie! Nie czekamy- pomagamy!, na którego realizację Miejskie Przedszkole nr 2 im. Szewczyka Dratewki otrzymało dofinansowanie z programu grantowego Na dobry początek Fundacji Banku Gospodarstwa Krajowego im. Jana Kantego Steczkowskiego. Pilotażowa wersja programu jest realizowana od stycznia 2011 roku i potrwa do czerwca 2011 roku. - Miejsce wdrażania działalności innowacyjnej Miejskie Przedszkole nr 2, ul.bosa 12, 64 800 Chodzież - Zasięg: Wszystkie grupy wiekowe uczęszczające do Miejskiego Przedszkola nr 2 im. Szewczyka Dratewki w Chodzieży - Czas trwania innowacji: Rok szkolny 2011\2012 - Koszty i źródła finansowania działalności innowacyjnej: Koszty własne. - Na jakim programie oparta jest innowacja Innowacja oparta jest na autorskim programie pt. 112- to my właśnie! Nie czekamy- pomagamy! napisanym przez nauczycielki pracujące w Miejskim Przedszkolu nr 2 im. Szewczyka Dratewki w Chodzieży: Martę Pogorzelską, Alinę Kieruj i Martę Gryl.
2. Opis zasad innowacji. - Uzasadnienie potrzeby wprowadzenia zmiany Współczesne czasy niosą wiele zagrożeń i niebezpieczeństw. Potrzeba bezpieczeństwa powinna stać się celem nadrzędnym. Dziecko powinno uczyć się oceniać okoliczności i elementy niebezpieczeństwa, uczyć się, jak,,unikać niebezpiecznych sytuacji lub jak z nich wybrnąć, uczyć się bycia ostrożnym i kształtować umiejętność mówienia,,nie. Wraz z rozwojem sprawności ruchowej dziecka zwiększają się jego możliwości oraz obszar działania. Dziecko staje się bardziej samodzielne, a tym samym może znaleźć się w całkiem nowych dla niego sytuacjach. Nie posiada jeszcze wystarczającej wiedzy i doświadczeń, aby przewidzieć, jakie niosą ze sobą niebezpieczeństwa i uniknąć ich. Wdrażanie do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych odbywa się poprzez uświadamianie wychowankom zagrożeń, jakie mogą wystąpić w najbliższym otoczeniu. Rozwijanie samokontroli u dzieci to podstawa kształtowania właściwego stosunku do bezpieczeństwa własnego i innych Nauczyciel w swoich działaniach powinien przesunąć akcent z odtwórczych form ruchu na możliwość podejmowania przez nie samodzielnych prób oceny sytuacji i stopnia zagrożenia. W wieku przedszkolnym z uwagi na bezpieczeństwo dziecka niezbędne jest stosowanie nakazów i zakazów koniecznych w jego codziennym życiu, które muszą bezwzględnie respektować. Na uświadomienie zagrożeń należy dziecku zwracać uwagę cały czas, wykorzystując wszystkie zajęcia tematyczne, w których zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa wplatają się w inne treści. Proponujemy organizować różne sytuacje edukacyjne, które sprzyjają kształtowaniu właściwych zachowań u dzieci w sytuacjach trudnych i zagrażających życiu i włączyć je na stałe do zakresu obowiązkowych zajęć przedszkolnych. - Cele ogólne Kształtowanie właściwych zachowań u dzieci w sytuacjach zagrożenia życia wymagających udzielenia pierwszej pomocy. - Cele szczegółowe Realizacja innowacji powinna umożliwić:
- pobudzanie umiejętności przewidywania skutków swoich działań i działań innych osób - uwrażliwienie na możliwość pojawienia się zagrożeń w codziennym życiu - zapoznanie ze sposobami radzenia sobie w sytuacjach trudnych - rozpoznanie i ocenę sytuacji zagrożenia - dokonywanie wyborów z przewidywaniem ich skutków - rozwijanie wrażliwości na krzywdę innych z jednoznacznym aktywizowaniem do niesienia pomocy w konkretnych sytuacjach - rozwijanie umiejętności dbania o własne bezpieczeństwo - rozwijanie umiejętności prawidłowego zawiadomienia służb ratowniczych. 3. Zasady innowacji Założenia Innowacja 112- to my właśnie! Nie czekamy- pomagamy! zakłada, że przedszkolaki, które zostaną objęte tym programem nie będą bały się pomagać w sytuacji zagrażającej bezpieczeństwu innych, będą wiedziały jak postąpić słusznie i racjonalnie. Dzieci nauczą się zachowań akceptowanych społecznie, sposobów reagowania w trudnych sytuacjach a zajęcia wpłyną na ich wszechstronny rozwój poprzez zapoznanie się z całą gamą emocji, uczuć i postaw. Na czym polega nowatorski charakter? Innowację 112- to my właśnie! Nie czekamy- pomagamy! wyróżnia stworzenie spójnej koncepcji dot. niezaprzeczalnej wartości wiedzy i umiejętności z zakresu szeroko pojętej pierwszej pomocy, wdrażanej już od najmłodszych lat przedszkolnych,. Nasz pomysł to propozycja nowej formy aktywności i edukacji dzieci najmłodszych w naszym otoczeniu społecznym. Wiedza jak ratować innych, jak wezwać pomoc, jak postępować w sytuacji zagrożenia życia powinna być dostępna dzieciom jak najwcześniej. Często o dalszych losach decydują pierwsze minuty pomocy. Warto więc znać podstawowe zasady działania podczas wypadków, na które napotykamy w życiu codziennym tak, aby pomagać a nie szkodzić. Dzieci te nie mają możliwości zdobycia wiadomości i umiejętności z zakresu pierwszej pomocy adekwatnie do swojego wieku. Przedszkole to dobre miejsce by dziecko dowiedziało
się, jak postępować gdy ktoś obok potrzebuje pomocy. Zajęcia będą miały charakter interdyscyplinarny. Dzięki ćwiczeniom w niewielkich grupach zadbamy o podmiotowość każdego wychowanka, dając mu możliwość bezpośredniego kontaktu z hipotetyczną sytuacją zagrożenia życia, w wielu różnych aspektach. Nareszcie zajęcia dot. bezpieczeństwa będą skupiały się na samodzielnych działaniach dziecka, wierze w jego wiedzę, kreatywność i możliwość odniesienia sukcesu w każdej sytuacji, nawet tej bardzo trudnej. Realizacja W ramach innowacji 112- to my właśnie! Nie czekamy- pomagamy! zorganizowane zostaną zajęcia dodatkowe dla dzieci w wieku przedszkolnym dot. dbałości o bezpieczeństwo swoje i innych. Początkiem projektu będzie spotkanie z rodzicami, na którym nauczyciele zapoznają rodziców z jego głównymi celami i założeniami. Spotkanie to będzie połączone z pogadanką prowadzoną przez psychologa, który zapozna uczestników z problematyką dotyczącą szeroko pojętego bezpieczeństwa dziecka. Planując działania z dziećmi przewidujemy wprowadzenie prostych elementów udzielania pierwszej pomocy. Dzieci stopniowo poznawać będą tajniki wiedzy przedmedycznej, zrozumieją potrzebę pomocy potrzebującym, ukształtują opanowanie w działaniu. Zajęcia będą prowadzone przez przeszkolonych w pilotażowej wersji programu nauczycieli, z częstotliwością 1 raz na miesiąc, w każdej z grup. Dzieci ćwicząc pokonają strach przed sytuacjami, w których zagrożone jest ludzkie życie. Każde zajęcia będą poświęcone innej tematyce, między innymi: poznanie przykładów wielu nieprzewidzianych zdarzeń, w których konieczne są działania pierwszej pomocy, nauka zachowania się na miejscu wypadku, znajomość telefonów alarmowych (Pogotowie Ratunkowe, Policja, Straż Pożarna), nauka rozmowy przez telefon z służbami ratowniczymi, przygotowanie dzieci do wykonania prostych czynności ratowniczych, apteczka małego ratownika (omówienie poszczególnych środków znajdujących się w apteczce, poznanie przeznaczenia środków opatrunkowych), nauka opatrywania niewielkich ran, skaleczeń, na czym polega omdlenie czy zakrztuszenie, omówienie zasad postępowania w przypadku oparzenia czy w przypadku krwawienia z nosa, ćwiczenia w rozpoznawaniu najbardziej niebezpiecznego stanu jakim jest ustanie oddychania itp. Poza zajęciami z zakresu pierwszej pomocy zaplanowaliśmy cykl spotkań z przedstawicielami Straży Pożarnej. Zaznajomią oni naszych podopiecznych z sygnałem alarmu przeciwpożarowego i nauczą ich właściwego zachowania w sytuacji pożaru w przedszkolu. Omówią i zaprezentują drogę ewakuacyjną w placówce. Nabytą wiedzę przedszkolaki będą miały szansę przećwiczyć w praktyce podczas próbnej ewakuacji. Planujemy także zajęcia z policjantem, który przypomni dzieciom zasady bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię z
sygnalizacją świetlną i bez sygnalizacji i uświadomi zagrożenia istniejące na drodze. Nauczycielki pod czujnym okiem policjanta poćwiczą z dziećmi praktyczne przechodzenie przez jezdnię. W każdej z grup zorganizowany zostanie cykl zajęć pod hasłem Obcemumówię NIE! oraz zajęcia otwarte dla rodziców. Wszystkie pomysły na działania będziemy realizować metodami aktywnymi. Przedszkolaki zetkną się z realnymi problemami i będą miały okazję samodzielnie je rozwiązać. W czerwcu 2012 roku planujemy pokaz umiejętności dzieciscenki sytuacyjne obrazujące przebieg akcji ratowniczej, wystawę zdjęć dokumentujących realizację innowacji. Każdy z naszych podopiecznych otrzyma dyplom Małego Ratownika. Efekty Dzieci dzięki realizacji projektu zyskają: - nauka oceny sytuacji zagrożenia, sposobów dbania o własne bezpieczeństwo i prawidłowego zawiadamiania służb ratowniczych - poznanie zasady postępowania w sytuacjach urazów i wypadków, - nauka procedury wzywania pomocy osoby dorosłej lub lekarza - zapoznanie się z drogą ewakuacji - nauka jak reagować w sytuacjach niebezpiecznych zachowań młodszych kolegów a w razie potrzeby jak nieść im pomoc - zwiększenie poczucia własnej odrębności i odpowiedzialności oraz pomoc w ugruntowaniu własnej wartości dzieci z zaniżoną samooceny Dzieci zdobędą niezbędną wiedzę i zostaną wyposażone w nowe umiejętności, dzięki którym pokonają strach przed sytuacjami niebezpiecznymi i na pozór bez wyjścia. Rodzice / opiekunowie dzięki realizacji projektu zyskają: - wzrost świadomości rodziców w zakresie korzyści płynących z wczesnej edukacji przedszkolnej, a w szczególności korzyści z zajęć specjalistycznych dotyczących bezpieczeństwa - poznanie barier i trudności, a co najważniejsze możliwości swojego dziecka. - działania przewidziane w projekcie stworzą okazję do rozmów o trudnych sprawach, sytuacjach zagrażających szeroko pojętemu bezpieczeństwu pomiędzy dziećmi, rodzicami i nauczycielami.
Ewaluacja Istotny elementem w pracy pedagogicznej jest ewaluacja. Współczesne rozumienie ewaluacji to nie tylko kontrola, ocena, zbieranie danych, to przede wszystkim refleksja własna ukierunkowana na rozwój. Kryterium oceny nie jest stan wiedzy dziecka w danym momencie, ale jego praca, włożony wysiłek, zaangażowanie i postępy. To właśnie te walory będą podlegały kontroli i ocenie, która będzie dokonywana poprzez kompleksową obserwację dziecka. Narzędziami sprawdzającymi i badającymi zmiany między osiągnięciami końcowymi a początkowymi będą obserwacje dzieci, skale postaw, wywiady, analiza wytworów dzieci. Formami sprawdzania osiągnięć, umiejętności i wiadomości będą różne konkursy, quizy, wystawy. Przy ocenianiu postaw będzie brane pod uwagę zaangażowanie dziecka, jego aktywność w realizacji działań, samodzielność w rozwiązywaniu problemów, umiejętność pracy w grupie. Doskonałą oceną są również opinie rodziców i innych nauczycieli. 4. Załączniki - Przykładowe scenariusze zajęć