Etap I Bezpośrednie odniesienie kosztów rodzajowych do funkcji (wiersze 1-4) Zużycie surowców, materiałów i opakowao na podstawie dokumentów RW Wynagrodzenia na podstawie list płac obejmujących narzuty Amortyzacja - na podstawie księgi pomocniczej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (książka inwentarzowa lub program komputerowy) Etap II Pośrednie odniesienie kosztów rodzajowych do funkcji za pomocą kluczy rozliczeniowych (5-8) Dotyczy kosztów, które nie mogą byd w sposób bezpośredni odniesione do funkcji ponieważ nie wynika to z dokumentów źródłowych. Wiersz 5. energia elektryczna koszt zbiorczy zawarty w fakturze z zakładu energetycznego Rozliczenie kosztów w oparciu o odczyty z liczników energii lub na podstawie zainstalowanej mocy urządzeo w danej jednostce. Koszt energii = 300 000 zł Suma kwh = 600 000 kwh 300 000 zł/600 000 kwh = 0,5 zł/kwh przeciętny koszt energii na 1 kwh Następnie należy przemnożyd koszt 1 kwh przez moc zainstalowaną w poszczególnych jednostkach, np. Moc zainstalowana w wydziale remontowym = 50 000 kwh 50 000 kwh x 0,5 zł/kwh = 25 000 zł Wiersz 6. dzierżawa rozliczenie w stosunku do zajmowanej powierzchni Koszt dzierżawy = 270 000 zł Suma m 2 = 90 000 m 2 270 000 zł/90 000 m 2 = 3 zł/m 2 koszt dzierżawy za m 2 Następnie należy koszt dzierżawy za m 2 przemnożyd przez powierzchnię poszczególnych działów Wiersz 7. ubezpieczenie maszyn i urządzeo Rozliczenie w stosunku do wartości maszyn i urządzeo - ustalenie narzutu % kosztów ubezpieczeo na wartośd maszyn i urządzeo % narzut = 40 000 zł/ 1 600 000 zł = 0,25 (2,5%) Ubezpieczenie maszyn i urządzeo w wydziale montażu = 200 000 zł x 0,25 = 5 000 zł 1
Wiersz 8. pozostałe świadczenia dla pracowników Rozliczenie pozostałych świadczeo w oparciu o liczbę pracowników zatrudnionych w danym wydziale (metoda bardzo uśredniona) Koszt na jednego zatrudnionego: 42 200 zł/210 = 200 zł/zatrudnionego Koszty świadczeo w wydziale transportowym: 200zł/zatrudnionego x 10 zatrudnionych = 2 000 zł Etap III Rozliczenie kosztów zakupu Usługi wyładunku i transportu surowców i materiałów = 100 000 zł Wartośd zakupionych surowców = 1 600 000 Wartośd surowców wydanych do produkcji = 1 200 000 Należy policzyd jaka częśd tych kosztów została rozliczona na materiały bezpośrednie wydane do produkcji a jaka na materiały w magazynie i przeniesiona na następny miesiąc. Wskaźnik narzutu kosztów zakupu = KZpocz. KZokresu Mpocz. Mokresu Wskaźnik narzutu = (0+100 000 zł)/(0+1 600 000 zł) = 0,0625 Należy ustalid jaka częśd kosztów zakupu obciąża materiały wydane do produkcji, a jaka materiały w magazynie. 0,0625 x 1 200 000 zł = 75 000 zł koszty zakupu materiałów wydanych do produkcji 25 000 zł koszty zakupu materiałów w magazynie są aktywowane Etap IV Rozliczenie kosztów wydziałów pomocniczych W przedsiębiorstwie znajdują się dwa wydziały produkcji pomocniczej: remontowy i transportowy. Po zsumowaniu wszystkich kosztów obu wydziałów okazało się, że koszty wydziału remontowego wyniosły 130 000 zł, a wydziału transportowego 70 000 zł. Do rozliczenia kosztów wydziałów pomocniczych należy posłużyd się kluczami rozliczeniowymi aby dowiedzied się w jaki sposób wydziały te świadczyły usługi na rzecz innych komórek. Klucze to to dla wydziału remontowego rh, a dla transportowego km. Stawka kosztów w wydziale remontowym: 130 000 zł/ 2 600 rh = 50 zł/rh Stawka kosztów w wydziale transportowym: 70 000 zł/35 000 km = 2 zł/km Następnie należy przemnożyd stawki przez ilośd świadczeo dla poszczególnych jednostek. 2
Etap V Rozliczenie kosztów ogólnoprodukcyjnych Narzut kosztów ogólno produkcyjnych: 120 000 zł/(533 000 zł + 287 000 zł) = 0,1463 Następnie należy przemnożyd wartośd narzutu przez kwotę kosztów pośrednich w wydziałach. Wydział mechaniczny: 0,1463 x 533 000 zł = 78 000 zł Wydział montażowy: 0,1463 x 287 000 zł = 42 000 zł Kalkulacja kosztów wytworzenia wyrobów A i B metodą doliczeniową Koszty materiałów bezpośrednich 1 200 000 zł 60 zł/szt. wartośd materiałów dla wyrobu A i B Wielkośd produkcji A 10 000 Wielkośd produkcji B 10 000 Koszty zakupu według narzutu 0,0625 Koszty robocizny bezpośredniej 200 000 zł Liczba roboczogodzin 20 000 200 000 zł/20 000 rh = 10 zł/rh średni koszt robocizny bezpośredniej Koszty pośrednie wydziału mechanicznego (obróbki) 611 000 zł Koszty pośrednie wydziału montażu 329 000 zł Wydział obróbki 10 000 maszynogodzin Wydział montażu 20 000 roboczogodzin Stawka kosztów pośrednich w wydziale obróbki 611 000 zł/10 000 mh = 61,1 zł/mh Stawka kosztów pośrednich w wydziale montażu 329 000 zł/20 000 rh = 16,45 zł/rh Produkt A Materiały bezpośrednie w cenie zakupu 60 zł/szt. x 10 000 szt. = 600 000 zł Koszty zakupu 0,0625 x 600 000 zł = 37 500 zł Materiały bezpośrednie w cenie nabycia = 637 500 zł Robocizna bezpośrednia 7 000 rh x 10,00 zł/rh = 70 000 zł Koszty bezpośrednie 707 500 zł 3
Koszty pośrednie wydziału obróbki 61,1 zł/mh x 7 500 mh = 458 250 zł Koszty pośrednie wydziału montażu 16,45 zł/rh x 7 000 rh = 115 150 zł Razem koszty wyrobu 1 280 900 zł Jednostkowy koszt wytworzenia A 1 280 900 zł/10 000 szt. = 128,09 zł Produkt B Materiały bezpośrednie w cenie zakupu 60 zł/szt. x 10 000 szt. = 600 000 zł Koszty zakupu 0,0625 x 600 000 zł = 37 500 zł Materiały bezpośrednie w cenie nabycia = 637 500 zł Robocizna bezpośrednia 13 000 rh x 10,00 zł/rh = 130 000 zł Koszty bezpośrednie 767 500 zł Koszty pośrednie wydziału obróbki 61,1 zł/mh x 2 500 mh = 152 750 zł Koszty pośrednie wydziału montażu 16,45 zł/rh x 13 000 rh = 213 850 zł Razem koszty wyrobu 1 134 100 zł Jednostkowy koszt wytworzenia A 1 134 100 zł/10 000 szt. = 113,41 zł Rachunek zysków i strat do poziomu wyniku ze sprzedaży Wersja kalkulacyjna Przychody netto ze sprzedaży produktów 2 450 000,00 zł Koszty sprzedanych produktów 8 000 szt. A x 128,09 zł/szt. A + 7 000 szt. B x 113,41 zł/szt. B = 1 818 590,00 Zysk brutto ze sprzedaży 631 410,00 zł Koszty sprzedaży 318 000,00 zł Koszty zarządu 151 500,00 zł Zysk ze sprzedaży 161 910,00 zł Wersja porównawcza Zapas wyrobów gotowych 2 000 szt. A x 128,09 zł/szt. A + 3 000 szt. B x 113,41 zł/szt. B Aktywowane koszty zakupu 25 000 zł 4
Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi 3 071 410,00 zł Przychody netto ze sprzedaży produktów 2 450 000 zł Zmiana stanu produktów (wzrost wartości zapasów) 621 410,00 zł Koszty działalności operacyjnej 2 909 500,00 zł Amortyzacja 221 750 zł Zużycie materiałów i energii 175 000 zł + 1 200 000 zł +300 000 zł = 1 675 000 zł Usługo obce (transport, ubezpieczenie może byd w pozostałych kosztach, dzierżawa) 100 000 zł + 40 000 zł + 270 000 zł = 410 000 zł Wynagrodzenia 560 750 zł Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 42 000 zł Zysk ze sprzedaży 161 910,00 zł 5