OFERTA EDUKACYJNA PEDAGOGICZNEJ BIBLIOTEKI WOJEWÓDZKIEJ W RZESZOWIE NA I SEMESTR ROKU SZKOLNEGO 2015/2016 Propozycja terminów: 9, 16, 23, 30 wrzesień 21, 28 październik 4, 18 listopad 2, 9, 16 grudzień 13, 20, 27 styczeń 1
SPIS TREŚCI: Informacje organizacyjne... 3 Formy doskonalące dla nauczycieli... 4 Baza Bibliografia bez tajemnic: warsztaty dla nauczycieli.... 4 Tworzenie prezentacji w programie PREZI...4 Wychowanie przedszkolne... 5 Dzieciaki z naszej paki (cykl 8 spotkań biblioterapeutycznych)... 5 Bobik i Milusia zapraszają do biblioteki... 7 Szkoła podstawowa - Edukacja Wczesnoszkolna... 8 "Jak niedźwiedź Wojtek został żołnierzem Armii generała Andersa" - spotkanie czytelnicze z książką Łukasza Wierzbickiego "Dziadek i niedźwiadek"... 8 em warto powiedzieć NIE (zajęcia biblioterapeutyczne)... 9 Samotni w tłumie czyli porozmawiajmy o przyjaźni i odrzuceniu (zajęcia biblioterapeutyczne)... 10 Inny nie znaczy gorszy (zajęcia biblioterapeutyczne)... 11 Szkoła podstawowa Klasy IV-VI... 12 Z książką przez wieki zajęcia z historii książki dla szkoły podstawowej... 12 Kiedy śmieje się dziecko - śmieje się cały świat opowieść o Januszu Korczaku - wychowawcy i przyjacielu dzieci: spotkanie czytelnicze... 13 Cyberprzemoc : co to takiego i kto może pomóc Fidze? (zajęcia biblioterapeutyczne)... 15 Wróblem wyleci a wołem wróci : siła plotki (zajęcia biblioterapeutyczne)... 16 Gimnazjum... 18 opisma regionalne przełomu XIX i XX wieku jako źródło wiedzy o Rzeszowie: prezentacja prasy ze zbiorów PBW i Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej (zajęcia biblioteczne dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych).... 18 Z książką przez wieki zajęcia z historii książki dla gimnazjum... 20 Szkoły ponadgimnazjalne... 21 opisma regionalne przełomu XIX i XX wieku jako źródło wiedzy o Rzeszowie: prezentacja prasy ze zbiorów PBW i Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej (zajęcia biblioteczne dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych).... 21 2
Informacje organizacyjne Formy doskonalenia dla nauczycieli i uczniów proponowane przez Pedagogiczną Bibliotekę Wojewódzką w Rzeszowie i jej Filie w powiatach dębickim, kolbuszowskim, leżajskim, łańcuckim, mieleckim, ropczycko-sędziszowskim, strzyżowskim są bezpłatne. Uczestnicy zajęć otrzymują: - materiały edukacyjne w formie elektronicznej: na adres poczty e-mailowej lub zapisane na przenośnej pamięci, - potwierdzenie u działu w zajęciach w formie drukowanej. Zajęcia są realizowane: - w Wypożyczalni PBW w Rzeszowie przy ul. Gałęzowskiego 4 oraz w Czytelni przy ul. Towarnickiego 3, - w siedzibach filii. Proponowane zajęcia edukacyjne dla uczniów oraz formy doskonalące dla nauczycieli mogą być realizowane w szkołach i placówkach oświatowych po ustaleniu warunków organizacyjnych. Udział w zajęciach należy zgłosić telefonicznie lub e-mailowo. 3
Formy doskonalące dla nauczycieli Temat Baza Bibliografia bez tajemnic: warsztaty dla nauczycieli Kompetencje ok. 60 minut Nauczyciele, nauczyciele-bibliotekarze Efektywne wyszukiwanie literatury na określony temat w komputerowej bazie Bibliografia Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Rzeszowie przy pomocy języków wyszukiwawczych (JHP BN i słów kluczowych) Cele szkolenia zapoznanie z bazami komputerowymi PBW w Rzeszowie zapoznanie z językami informacyjno-wyszukiwawczymi bazy Bibliografia kształcenie umiejętności posługiwania się bazą komputerową Bibliografia Metody podające (wykład, instruktaż do ćwiczeń) aktywizujące (rozmowa, ćwiczenia z wykorzystaniem komputerowej bazy Bibliografia i katalogu OPAC PBW w Rzeszowie) Wymagania Sala wyposażona w komputery z dostępem do Internetu. Przeglądarki internetowe: Mozilla, Google Chrome lub Internet Explorer. Ekran i projektor multimedialny. Uczestnicy posiadają podstawową znajomość obsługi komputera Prowadzący: mgr Irena Niemczak, mgr Bożena Osetkowska-Zajdel Zajęcia odbywają się w Czytelnia PBW w Rzeszowie ul. Towarnickiego 3. Zgłoszenia: tel. 17 2218120 lub e-mailowo: Bozena.Osetkowska@pbw.org.pl ; Irena.Niemczak@pbw.org.pl ; czytrz@pbw.org.pl 4
Temat Tworzenie prezentacji w programie PREZI Cel ogólny Cele szkoleniowe 2 x 60 minut Nauczyciele, nauczyciele-bibliotekarze Praktyczne poznanie przez uczestników aplikacji Prezi. Wspomaganie bibliotek i szkół w wykorzystywaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych. Uczestnik będzie posiadał umiejętność: tworzenia nowej prezitacji, wstawiania multimedialnych obiektów do prezitacji (tekst, ramka, obraz, film, kształty, symbole, pliki PDF, prezentacje PowerPoint), tworzenia własnego motywu dla prezitacji i korzystania z gotowych motywów, tworzenia ścieżki przejścia pomiędzy poszczególnymi obiektami w prezitacji, ustawienia animacji dla obiektów w ścieżce, grupowania i rozgrupowywania obiektów, zapisywania prezitacji w trybie online i offline, wydruku prezitacji, pracy zespołowej w Prezi, Metody Wymagania Indywidualna praca przy komputerze, prezentacja, instuktaż. Uczestnik: posiada podstawową znajomość obsługi komputera oraz konto poczty mailowej. Pomoce: komputery z dostępem do Internetu mające jedną z przeglądarek: Mozilla Firefox, Google Chrome. Ekran i projektor multimedialny. Proponowany termin 02.12.2015r., godz. 13 oo -15 00 Osoba prowadząca: Alina Daniel (Wydział Gromadzenia i Opracowania Zbiorów) Miejsce: Czytelnia PBW w Rzeszowie ul. Towarnickiego 3 Kontakt: tel. (17) 853-62-23 w. 24 e-mail : Alina.Daniel@pbw.org.pl Wychowanie przedszkolne Program Dzieciaki z naszej paki (cykl 8 spotkań biblioterapeutycznych) Dzieci przedszkolne (5-6 letnie) 5
Tematy Każde zajęcia trwają około 60 minut 1. Trudne początki Zajęcia koncentrują się wokół emocji i lęków, jakie odczuwają dzieci podczas pierwszych dni w przedszkolu. 2. Sposób na nieśmiałość Tematyka spotkania dotyczy sposobów radzenia sobie z własną nieśmiałością i wstydem. 3. Drogie dzieci, czy wy wiecie królewicze są na świecie! Podczas zajęć dzieci uczą się zasad panujących w grupie przedszkolnej, odnoszących się do zachowań akceptowanych i nieakceptowanych społecznie, sposobów komunikacji oraz wyrażania emocji. 4. Ze złością nam nie do twarzy W trakcie spotkania dzieci poznają sposoby radzenia sobie z tzw. negatywnymi emocjami. 5. Kiedy warto powiedzieć nie Celem zajęć jest nauka zachowań asertywnych i wzmacnianie poczucia własnej wartości wśród dzieci. 6. Wzajemnie sobie potrzebni Podczas spotkania dzieci zastanawiają się nad tym, czym jest talent oraz zdolności oraz w jaki sposób można je w sobie pielęgnować/rozwijać. 7. Śmiech szyderca Celem zajęć, jest ukazanie uczuć oraz emocji osoby szykanowanej lub prześladowanej przez grupę. 8. Świat jest pełen wyjątkowych ludzi Warsztaty koncentrują się wokół zagadnienia samoakceptacji oraz akceptacji innych. Metody Cele główne: oparte na słowie (rozmowa kierowana, burza mózgów, czytanie bajek i opowiadań) aktywizujące (techniki z zakresu arteterapii) oparte na praktycznej działalności uczniów (np. rysunek) Budowanie systemu wartości, w tym wychowanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe. Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek. Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach 6
z dziećmi i dorosłymi. Rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych. Cel główny programu Adaptacja do grupy przedszkolnej / integracja grupy przedszkolnej oraz wzmacnianie poczucia własnej wartości wśród dzieci. Każde zajęcia realizują nieco inne bardziej szczegółowe cele. Prowadzenie: Ewelina Kutyła-Stręciwilk tel. (17) 853-34-42 Uwagi Zajęcia odbywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul. Towarnickiego 3. Nauczyciel sam wybiera tematy, których realizacją jest zainteresowany. Temat Bobik i Milusia zapraszają do biblioteki Metody Cele edukacyjne Dzieci przedszkolne (5-6 letnie) około 60 minut Cele główne: oparte na słowie (rozmowa kierowana, burza mózgów, czytanie bajek i wierszy) aktywizujące (wycieczka po bibliotece, poszukiwanie pluszowych zwierzaków) Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie przyrodniczym. Wychowanie dla poszanowania zwierząt. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo innych. Rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych. - dzieci rozwijają zainteresowania dotyczące zwierząt szczególnie kotów; - dzieci kształtują postawy opiekuńcze w stosunku do zwierząt; - dzieci znają zwyczaje i upodobania kotów; - dzieci znają utwory literackie dotyczące kotów; Metody pokaz, pogadanka, głośne czytanie tekstu, Kamishibai - to tradycyjna japońska sztuka opowiadania historii za pomocą obrazków/ilustracji wykonanych na kartonowych planszach o wymiarach 37x27,5 wsuwanych do małego drewnianego parawanu nazywanego butai. Kamishibai 7
można porównać do teatru marionetkowego, w którym miejsce marionetek zajmują ilustracje. Utwory literackie wykorzystywane podczas zajęć książki: Ja Bobik Ewa Kozyra-Pawlak, Kotka Milusia Elena Molisani, wiersze: Kot Jan Brzechwa, Zeszły się cztery koty Ludwik Jerzy Kern, Kotek się uczy Stefania Szuchowa. Dzieci słuchają bajek i wierszy, w których głównymi bohaterami są koty. Dowiadują się na czym polega kocia natura, jakie są zwyczaje i upodobania tych zwierzaków. Słuchają piosenek oraz oglądają muzyczne teledyskami, a także prezentację multimedialna, dotyczącą jednej z bajek wykorzystywanych podczas zajęć. Na koniec, trzymając się rozwiniętej wełnianej włóczki zwiedzają Czytelnię, oraz poszukują ukrytych pomiędzy półkami pluszowych zwierzaków, mieszkańców biblioteki. Prowadzenie: Ewelina Kutyła-Stręciwilk i Joanna Kawiorska tel. (17) 853-34-42 Uwagi Zajęcia odbywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul. Towarnickiego 3. Szkoła podstawowa - Edukacja Wczesnoszkolna Temat "Jak niedźwiedź Wojtek został żołnierzem Armii generała Andersa" - spotkanie czytelnicze z książką Łukasza Wierzbickiego "Dziadek i niedźwiadek" ok. 75 min. Uczniowie klas 1-3 szkoły podstawowej Edukacja społeczna Uczeń zna najważniejsze wydarzenia z okresu II wojny światowej. Język polski Uczeń interesuje się książką i czytaniem, słucha w skupieniu czytanych utworów. Korzysta z informacji: uważnie słucha wypowiedzi i korzysta z przekazywanych 8
informacji, rozumie tekst i wyciąga z niego wnioski, wyszukuje potrzebne informacje. Przejawia wrażliwość estetyczną, rozszerza zasób słownictwa poprzez kontakt z dziełem literackim. Cele edukacyjne -popularyzacja postaci niedźwiedzia Wojtka - towarzysza broni żołnierzy 2 Korpusu Polskiego; - rozwijanie zainteresowań tematyką historyczną dotyczącą II wojny światowej; - kształtowanie postaw patriotycznych i szacunku do weteranów wojennych; - kształtowanie pozytywnego stosunku do zwierząt; - promocja czytelnictwa wśród dzieci. W oparciu o książkę Łukasza Wierzbickiego Dziadek i niedźwiadek dzieci poznają niesamowitą historię misia Wojtka, towarzysza broni żołnierzy 2 Korpusu Polskiego, nawiązującą do autentycznych wydarzeń z okresu drugiej wojny światowej. W trakcie zajęć czytane są wybrane fragmenty książki, a na dużym ekranie wyświetlane zdjęcia małego i dorosłego misia, ilustracje z książki, mapy, archiwalny filmik o bitwie o Monte Cassino oraz filmiki z udziałem niedźwiedzia. Na koniec odtwarzany jest klip, który w atrakcyjnej (komiksowej) formie ilustruje losy Wojtka. Poza tym dzieci mają możliwość obejrzenia przygotowanych eksponatów, obejmujących: elementy wyposażenia żołnierskiego z czasów drugiej wojny światowej, wojenną maskę gazową, elementarz z tego okresu, rysunki i portrety misia w towarzystwie żołnierzy. Na pamiątkę spotkania czytelniczego uczniowie otrzymują zakładki do książek, a na ręce opiekuna grupy wręczana jest mała maskotka pluszowy miś w zielonym mundurku. Prowadzenie: Joanna Kawiorska tel. (17) 853-34-42 Uwagi Zajęcia odbywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul Towarnickiego 3 Temat em warto powiedzieć NIE (zajęcia biblioterapeutyczne) 60 minut Uczniowie klas I-III szkoły podstawowej Edukacja polonistyczna Uczeń rozumie teksty i wyciąga z nich wnioski. Uczeń uczestniczy w rozmowach: zadaje pytania, udziela odpowiedzi i prezentuje własne zdanie. 9
Edukacja społeczna Uczeń wie jak należy zachowywać się w stosunku do rówieśników. Uczeń wie, że nie należy kłamać lub zatajać prawdy. Uczeń zna zagrożenia ze strony ludzi; wie, do kogo należy się zwrócić o pomoc. Etyka Uczeń wie, że nie można dążyć do zaspokojenia swoich pragnień kosztem innych. Edukacja plastyczna Uczeń podejmuje działalność twórczą, posługując się środkami wyrazu plastycznego (stosując określone materiały, narzędzia i techniki plastyczne). Cele edukacyjne Uczniowie: - rozumieją, że mają prawo powiedzieć NIE, - znają sytuacje, w których odmowa jest niedopuszczalna (wynikająca z obowiązków dziecka-ucznia) - znają sposoby asertywnej odmowy, - potrafią wymienić kilka sytuacji międzyrówieśniczych, w których mają prawo odmówić. Zajęcia prowadzone są metodą warsztatową. Na rozpoczęcie spotkania nauczyciel proponuje dzieciom udział w zabawach integracyjno zapoznawczych. Następnie rozpoczyna się właściwa część zajęć, podczas której uczniowie słuchają opowiadania P. Holtz O zającu, który psom się nie kłaniał, a także uczestniczą w rozmowie pod kierunkiem prowadzącego, koncentrującej się wokół tekstu oraz zagadnień asertywności. Uczniowie samodzielnie zgłaszają nauczycielowi pomysły na temat W jaki sposób powiedzieć NIE. Propozycje zapisywane są na tablicy. Korzystając z powyższych wskazówek dzieci uczą się konstruować proste komunikaty, nikogo nie obrażające, ale respektujące prawo do odmowy. Na zakończenie zajęć dzieci wykonują pracę plastyczną Głośno mówimy NIE. Prowadzenie: Ewelina Kutyła-Stręciwilk tel. (17) 853-34-42 Uwagi Zajęcia odbywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul. Towarnickiego 3 Temat Samotni w tłumie czyli porozmawiajmy o przyjaźni i odrzuceniu (zajęcia biblioterapeutyczne) 60 minut Uczniowie klas I-III szkoły podstawowej Edukacja polonistyczna Uczeń rozumie teksty i wyciąga z nich wnioski. 10
Uczeń uczestniczy w rozmowach: zadaje pytania, udziela odpowiedzi i prezentuje własne zdanie. Edukacja społeczna Uczeń odróżnia dobro od zła, uczy się zasad sprawiedliwości i prawdomówności; nie krzywdzi słabszych i pomaga potrzebującym. Uczeń zna zasady bycia dobrym kolegą. Etyka Uczeń wie, że nie można zabierać cudzej własności. Edukacja plastyczna Uczeń podejmuje działalność twórczą, posługując się środkami wyrazu plastycznego (stosując określone materiały, narzędzia i techniki plastyczne). Cele edukacyjne Uczniowie: - rozumieją znaczenie przyjaźni w życiu człowieka, - potrafią wymienić cechy dobrego przyjaciela oraz osoby, która nigdy przyjacielem by nie została, - wiedzą jak czuje się osoba izolowana od grupy lub przez nią szykanowana, - rozróżniają zachowania koleżeńskie i samolubne. Zajęcia prowadzone są metodą warsztatową. Spotkanie rozpoczyna się zabawą integracyjno zapoznawczą. Następnie dzieci słuchają opowiadania M. Musierowicz Kurczak, a także uczestniczą w rozmowie pod kierunkiem nauczyciela, na tematy związane z tekstem. Wspólnie tworzą obraz wymarzonego przyjaciela oraz osoby, która nigdy nie zostałaby ich przyjacielem. Nauczyciel proponuje dzieciom wykonanie książki Ja i mój przyjaciel. Każdy z uczestników zajęć ilustruje jedną stronę wspólnej pracy. Prowadzenie: Ewelina Kutyła-Stręciwilk tel. (17) 853-34-42 Uwagi Zajęcia odbywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul. Towarnickiego 3 Temat Inny nie znaczy gorszy (zajęcia biblioterapeutyczne) 60 minut Uczniowie klas I-III szkoły podstawowej Edukacja polonistyczna Uczeń rozumie teksty i wyciąga z nich wnioski. Uczeń uczestniczy w rozmowach: zadaje pytania, udziela odpowiedzi 11
i prezentuje własne zdanie. Edukacja społeczna Uczeń uczy się zasad sprawiedliwości; nie krzywdzi słabszych. Uczeń wie jak należy zachowywać się w stosunku do rówieśników. Uczeń zna zasady bycia dobrym kolegą. Uczeń jest tolerancyjny, wie, że wszyscy ludzie mają równe prawa. Etyka Uczeń wie, że należy naprawić wyrządzoną szkodę. Edukacja plastyczna Uczeń podejmuje działalność twórczą, posługując się środkami wyrazu plastycznego (stosując określone materiały, narzędzia i techniki plastyczne). Cele edukacyjne Uczniowie: - rozumieją czym jest tolerancja, - potrafią wymienić cechy osoby tolerancyjnej, - potrafią wymienić zachowania nieakceptowane społecznie, - rozumieją uczucia osoby szykanowanej z powodu inności. Zajęcia prowadzone są metodą warsztatową. Dzieci uczestniczą w zabawach integracyjno zapoznawczych, po których następuje właściwa część zajęć: odczytanie opowiadania M. Musierowicz Kurczak, a także rozmowa kierowana na tematy związane z tekstem. Uczniowie zastanawiają się jakie cechy powinien posiadać uczeń, który akceptuje innych i jest tolerancyjny. Dzieci podają swoje propozycje, a prowadzący zapisuje je na tablicy. Na zakończenie zajęć dzieci rysują jak wyobrażają sobie dalsze losy głównych bohaterów opowiadania. Prowadzenie: Ewelina Kutyła-Stręciwilk tel. (17) 853-34-42 Uwagi Zajęcia odbywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul. Towarnickiego 3 Szkoła podstawowa Klasy IV-VI Temat Z książką przez wieki zajęcia z historii książki dla szkoły podstawowej Ok. 90 min. Uczniowie klas 4-6 szkoły podstawowej 12
Historia i społeczeństwo Wymagania ogólne: Uczeń przyporządkowuje fakty historyczne datom; dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością. Wymagania szczegółowe: Uczeń wyjaśnia znaczenie wynalazku pisma dla wspólnoty ludzkiej. Zajęcia komputerowe Uczeń korzysta z komputera, wybranych programów edukacyjnych do poszerzania wiedzy. Cele edukacyjne Uczniowie: - zapoznają się z dziejami książki od czasów starożytnych po współczesne; - potrafią wyjaśnić pojęcia związane z historią książki, takie jak tabliczka gliniana, kodeks, pergamin, skryptorium, prasa drukarska, e-book; - potrafią określić czas i miejsce poszczególnych etapów rozwoju książki; - rozumieją znaczenie pisma i jego nośników w rozwoju cywilizacyjnym; - znają zasady rozwiązywania interaktywnych ćwiczeń w programie HotPotatoes. Zajęcia obejmują w przekroju zagadnienia od okresu prehistorycznego do czasów współczesnych, pokazując jak zmieniała się forma książki oraz materiały piśmiennicze na przestrzeni dziejów. Treści przedstawiane są w oparciu o prezentację multimedialną oraz szereg eksponatów (m. in. papirus, papier ręcznie czerpany). Nauczyciel pokazuje uczniom wybrane starodruki ze zbiorów bibliotecznych, w tym najstarszy zabytek Fraszki Kochanowskiego, wydane w Krakowie w 1604 r. W ramach podsumowania zajęć uczniowie rozwiązują przy komputerach testy zawierające quizy i krzyżówki odnoszące się do tematu lekcji. Prowadzenie: Ewelina Kutyła-Stręciwilk, Renata Kozłowska tel. (17) 853-34-42 Uwagi Zajęcia odbywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul. Towarnickiego 3 Temat Kiedy śmieje się dziecko - śmieje się cały świat opowieść o Januszu Korczaku - wychowawcy i przyjacielu dzieci: spotkanie czytelnicze Ok. 60 min. 13
Uczniowie klas 4-6 szkoły podstawowej Język polski Wymagania ogólne: Uczeń rozwija umiejętność uważnego słuchania; poznaje teksty kultury odpowiednie dla stopnia rozwoju emocjonalnego i intelektualnego; rozwija umiejętność wypowiadania się w mowie na tematy poruszane na zajęciach. Wymagania szczegółowe: Uczeń zna teksty literackie wskazane przez nauczyciela; uczestniczy w rozmowie, prezentuje własne zdanie i uzasadnia je. Historia i społeczeństwo Wymagania ogólne: Uczeń dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością; interesuje się problematyką społeczną. Wymagania szczegółowe: Uczeń zna wybrane prawa dziecka i wie, gdzie można się zwrócić, gdy są one łamane; kształtuje w sobie postawy tolerancji, szacunku do człowieka, wrażliwości i aktywności społecznej; charakteryzuje życie ludności na okupowanych, w okresie II wojny światowej, terytoriach Polski, z uwzględnieniem losów ludności żydowskiej. Cele edukacyjne Uczniowie: - wiedzą kim był Janusz Korczak; - zapoznają się z warunkami życia oraz zasadami obowiązującymi w Domu Sierot, którym kierował Korczak, - poznają dwa utwory literackie dotyczące życia i działalności Korczaka; - dostrzegają rolę Korczaka jako prekursora walki o prawa dziecka; - poznają fakty historyczne dotyczące II wojny światowej, a zwłaszcza holokaustu. Podczas zajęć nauczyciel przedstawia uczniom dwie książki dla dzieci i młodzieży: Pamiętnik Blumki Iwony Chmielewskiej oraz Jest taka historia: opowieść o Januszu Korczaku Beaty Ostrowickiej. Dzieci poznają fragmenty utworów w trakcie głośnego czytania. Sylwetka pedagoga oraz tło historyczne epoki, w której żył przedstawiane są także w oparciu o prezentację multimedialną, zawierającą archiwalne zdjęcia, ilustracje Chmielewskiej oraz 3 krótkie filmy (wspomnienia byłych wychowanków Domu Sierot i dokument o getcie warszawskim). Nauczyciel inicjuje rozmowę z uczniami na temat sytuacji dziecka we współczesnym świecie. Informuje o zmianach w sposobie postrzegania okresu dzieciństwa i stosunku dorosłych do dzieci na przełomie XIX i XX wieku, zaznaczając wkład Janusza Korczaka w walkę o prawa dziecka. Spotkanie uatrakcyjnia bogata scenografia nawiązująca do życia w Domu Sierot, w tym sznurki z praniem, czyli dawnymi ubrankami dziecięcymi. Podczas zabawy z piłką, dzieci 14
otrzymują ilustrowane plansze z cytatami z Pamiętnika Blumki, które zawierają przesłanie Korczaka. Uczniowie czytają głośno wybrane fragmenty książki, po czym zawieszają plansze na sznurkach (zamiast prania ). Prowadzenie: Izabela Tomoń-Bąk, Joanna Kawiorska. tel. (17) 853-34-42 Uwagi Zajęcia odbywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul. Towarnickiego 3 Temat Cyberprzemoc : co to takiego i kto może pomóc Fidze? (zajęcia biblioterapeutyczne) 60 minut Uczniowie klas IV-VI szkoły podstawowej Język polski Uczeń rozwija sprawność uważnego słuchania tekstu literackiego, określa temat i główną myśl utworu. Uczeń konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami, wyraża swój stosunek do postaci, charakteryzuje i ocenia bohaterów. Uczeń uczestniczy w rozmowach: zadaje pytania, udziela odpowiedzi, prezentuje własne zdanie. Etyka Uczeń odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa (np. przyjaźń wrogość, prawda kłamstwo i inne). Uczeń dostrzega różnorodność postaw i zachowań ludzi. Przyjmuje odpowiedzialność za własne zachowania. Plastyka Uczeń podejmuje działalność twórczą, posługując się środkami wyrazu plastycznego (stosując określone materiały, narzędzia i techniki plastyczne). Cele edukacyjne Uczniowie - uświadamiają sobie istnienie różnych form cyberprzemocy, - zwracają uwagę na uczucia kolegów doświadczających tej formy przemocy, 15
- poznają konsekwencje grożące sprawcom, - wiedzą, u kogo ofiara może szukać pomocy, - uświadamiają sobie jak powinni zachować się świadkowie cyberprzemocy. Zajęcia prowadzone są metodą warsztatową. Zajęcia rozpoczynają się od badania nastroju (buzie smutna lub uśmiechnięta) i zabawy integracyjnej uczniowie kolejno kończą zdania Czuję się dzisiaj ; Chciałbym być teraz. Następnie rozpoczyna się właściwa część zajęć zabawą w Karteczki na plecach. Nauczyciel czyta fragment tekstu Grzegorza Kasdepke pt. Figa i inicjuje rozmowę na temat tego, co spotkało Figę, jaki to ma związek z poprzednią zabawą, nawiązuje do tematu zajęć i pyta uczniów czym może być cyberprzemoc. Prowadzący czyta do końca tekst opowiadania i wspólnie z uczniami zastanawia się nad odpowiedziami na pytania: dlaczego Figa nie chciała iść do szkoły, dlaczego była smutna, jak się czuła oglądając w Internecie nakręcone przez kolegów filmy, co spotkało chłopców, którzy sfilmowali Figę. Na zakończenie zajęć uczniowie pracują w kilku grupach przygotowują zestaw wskazówek (może być w formie plakatu) dla ofiar cyberprzemocy. Prowadzący zapisuje na dużym arkuszu wszystkie pomysły uczestników. Warsztaty kończą się badaniem nastroju i oceną zajęć (buzia smutna, buzia uśmiechnięta). Prowadzenie: Renata Kozłowska Tel. (17) 853 34 42 Uwagi Zajęcia odbywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul. Towarnickiego 3 Temat Wróblem wyleci a wołem wróci : siła plotki (zajęcia biblioterapeutyczne) 60 minut Uczniowie klas IV-VI szkoły podstawowej Język polski Uczeń rozwija sprawność uważnego słuchania tekstu literackiego, określa temat i główną myśl utworu. 16
Uczeń konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami, wyraża swój stosunek do postaci, charakteryzuje i ocenia bohaterów. Uczeń uczestniczy w rozmowach: zadaje pytania, udziela odpowiedzi, prezentuje własne zdanie. Etyka Uczeń odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa (np. przyjaźń wrogość, prawda kłamstwo i inne). Uczeń dostrzega różnorodność postaw i zachowań ludzi. Przyjmuje odpowiedzialność za własne zachowania. Plastyka Uczeń podejmuje działalność twórczą, posługując się środkami wyrazu plastycznego (stosując określone materiały, narzędzia i techniki plastyczne). Cele edukacyjne Uczniowie - uświadamiają sobie ile zła może wyrządzić komuś plotka, - zwracają uwagę na ryzyko, jakie pociąga za sobą przytaczanie zasłyszanych opinii i pogłosek, - znają sposoby radzenia sobie z przykra plotką. Zajęcia prowadzone są metodą warsztatową. Zajęcia rozpoczynają się od badania nastroju (buzie smutna lub uśmiechnięta) i zabawy w głuchy telefon. Następnie rozpoczyna się właściwa część zajęć nauczyciel czyta wiersz Jana Brzechwy Ptasie plotki i pyta uczniów co to jest plotka i jak inaczej możemy ją nazwać. Prowadzący czyta opowiadanie Madonny pt. : Jabłka pana Peabody ego i inicjuje rozmowę na temat przeczytanego tekstu, siły słów. Pyta, czy ktoś spotkał się z plotką na swój temat, czy plotkował na temat innych. Nauczyciel zwraca uwagę na uczucia osoby obmawianej, pyta o możliwość sprostowania plotki. W następnej części zajęć uczniowie na różnokolorowych kartkach rysują plotkę. Prowadzący prosi o podarcie kartek na drobne kawałeczki i rozsianie plotki po całej sali. Następnie prosi o pozbieranie swoich kartek. Pyta, czy to łatwe zadanie i który etap był najtrudniejszy. Całość zabawy odnosi do tematu zajęć. Pod koniec zajęć prowadzący czyta krótką opowieść dydaktyczną Bruna Ferrero Był sobie chłopiec. Warsztaty kończą się badaniem nastroju i oceną zajęć (buzia smutna, buzia uśmiechnięta). Prowadzenie: Renata Kozłowska Tel. (17) 853 34 42 17
Uwagi Zajęcia odbywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul. Towarnickiego 3. Gimnazjum Temat opisma regionalne przełomu XIX i XX wieku jako źródło wiedzy o Rzeszowie: prezentacja prasy ze zbiorów PBW i Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej (zajęcia biblioteczne dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych). ok. 90 minut Uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych Historia i społeczeństwo Wymagania ogólne: zapoznanie z początkami prasy rzeszowskiej zapoznanie z historią życia codziennego w Rzeszowie XIX wieku Wymagania szczegółowe: wyjaśnienie terminu prasa zapoznanie z krótką historią prasy na świecie i w Polsce zapoznanie z sytuacją społeczno-ekonomiczna Rzeszowa na przełomie XIX/XX w. przybliżenie sylwetek twórców rzeszowskiej prasy zapoznanie z wydawnictwami, jakie na przełomie XIX/XX wieku wychodziły w Rzeszowie wraz ich krótką charakterystyką zapoznanie z zasobami prasy rzeszowskiej znajdującej się w zbiorach 18
Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej zapoznanie się ze zbiorami Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej, zwłaszcza z kolekcją czasopism i pocztówek Zajęcia komputerowe Uczeń korzysta z komputera, wybranych programów edukacyjnych oraz zasobów Internetu do poszerzania wiedzy Cele edukacyjne Uczniowie: wiedzą co to jest prasa jak wyglądała sytuacja społeczno-ekonomiczna w Rzeszowie w 2 połowie XIX w. (ludność, gospodarka) znają twórców rzeszowskiej prasy znają najważniejsze tytuły ukazujące się w Rzeszowie na przełomie XIX i XX w. Podczas zajęć nauczyciel posługując się multimedialną prezentacją przedstawia uczniom: historię prasy na świecie i w Polsce realia Rzeszowa w XIX w. tj. gospodarka i handel, urzędy, szkolnictwo i poziom oświaty mieszczan rzeszowskich, ludność zarówno pod kątem wyznania, narodowości jak i zatrudnienia (zwrócenie uwagi na mieszkańców Rzeszowa wyznania Mojżeszowego oraz wojskowych stacjonujących w mieście) sylwetki twórców prasy w Rzeszowie najważniejsze rzeszowskie tytuły prasowe przełomu XIX/XX w. czasopiśmiennictwo fachowe i mniejszości narodowych, jakie ukazywały się wówczas w Rzeszowie prezentacja 5-minutowego filmu ukazującego Rzeszów w latach 20-tych Podczas zajęć bibliotecznych uczniowie zapoznają się z treścią XIX-wiecznych czasopism i próbują scharakteryzować jakiego typu informacje ukazywały się w ówczesnej prasie, jakie były stałe bloki tematyczne, co interesowało czytelników i do jakiej grupy mieszkańców miasta była ona adresowana. Prowadzący: Bożena Osetkowska-Zajdel Tel. (17) 853-34-42 Uwagi Zajęcia dobywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul. Towarnickiego 3 19
Temat Z książką przez wieki zajęcia z historii książki dla gimnazjum Ok. 90 min. Wszystkie klasy gimnazjum Historia Wymagania ogólne: Uczeń sytuuje wydarzenia i zjawiska historyczne w czasie oraz porządkuje je; dostrzega zmiany w życiu społecznym oraz ciągłość w rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym. Wymagania szczegółowe: Uczeń lokalizuje w czasie i przestrzeni cywilizacje starożytnej Mezopotamii i Egiptu; wyjaśnia znaczenie pisma w procesie powstawania państw; rozpoznaje typy pisma wykształcone na terenie Mezopotamii i Egiptu; podaje przykłady osiągnięć cywilizacyjnych antyku, które mają wpływ na cywilizację współczesną; wyjaśnia rolę Arabów w przekazywaniu dorobku kulturowego pomiędzy Wschodem a Zachodem; wyjaśnia kulturotwórczą rolę Kościoła w średniowiecznej Europie; ocenia rolę druku dla cywilizacji europejskiej. Zajęcia komputerowe Uczeń korzysta z komputera, wybranych programów edukacyjnych do poszerzania wiedzy. Cele edukacyjne Uczniowie: - zapoznają się z dziejami książki od czasów starożytnych po współczesne; - potrafią wyjaśnić pojęcia związane z historią książki, takie jak tabliczka gliniana, kodeks, pergamin, skryptorium, prasa drukarska, e-book; - potrafią określić czas i miejsce poszczególnych etapów rozwoju książki; - rozumieją znaczenie pisma i jego nośników w rozwoju cywilizacyjnym; - znają zasady rozwiązywania interaktywnych ćwiczeń w programie HotPotatoes. Zajęcia obejmują w przekroju zagadnienia od okresu prehistorycznego do czasów współczesnych, pokazując jak zmieniała się forma książki oraz materiały piśmiennicze na przestrzeni dziejów. Treści przedstawiane są w oparciu o prezentację multimedialną oraz szereg eksponatów (m. in. papirus, papier ręcznie czerpany). Nauczyciel pokazuje uczniom wybrane starodruki ze zbiorów bibliotecznych, w tym najstarszy zabytek Fraszki Kochanowskiego, wydane w Krakowie w 1604 r. W ramach podsumowania zajęć uczniowie rozwiązują przy komputerach testy zawierające quizy i krzyżówki odnoszące się do tematu lekcji. 20
Prowadzenie: Ewelina Kutyła-Stręciwilk, Renata Kozłowska tel. (17) 853-34-42 Uwagi Zajęcia odbywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul. Towarnickiego 3 Szkoły ponadgimnazjalne Temat opisma regionalne przełomu XIX i XX wieku jako źródło wiedzy o Rzeszowie: prezentacja prasy ze zbiorów PBW i Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej (zajęcia biblioteczne dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych). ok. 90 minut Uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych Historia i społeczeństwo Wymagania ogólne: zapoznanie z początkami prasy rzeszowskiej zapoznanie z historią życia codziennego w Rzeszowie XIX wieku Wymagania szczegółowe: wyjaśnienie terminu prasa zapoznanie z krótką historią prasy na świecie i w Polsce zapoznanie z sytuacją społeczno-ekonomiczna Rzeszowa na przełomie XIX/XX w. przybliżenie sylwetek twórców rzeszowskiej prasy zapoznanie z wydawnictwami, jakie na przełomie XIX/XX wieku wychodziły w Rzeszowie wraz ich krótką charakterystyką zapoznanie z zasobami prasy rzeszowskiej znajdującej się w zbiorach 21
Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej zapoznanie się ze zbiorami Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej, zwłaszcza z kolekcją czasopism i pocztówek Zajęcia komputerowe Uczeń korzysta z komputera, wybranych programów edukacyjnych oraz zasobów Internetu do poszerzania wiedzy Cele edukacyjne Uczniowie: wiedzą co to jest prasa jak wyglądała sytuacja społeczno-ekonomiczna w Rzeszowie w 2 połowie XIX w. (ludność, gospodarka) znają twórców rzeszowskiej prasy znają najważniejsze tytuły ukazujące się w Rzeszowie na przełomie XIX i XX w. Podczas zajęć nauczyciel posługując się multimedialną prezentacją przedstawia uczniom: historię prasy na świecie i w Polsce realia Rzeszowa w XIX w. tj. gospodarka i handel, urzędy, szkolnictwo i poziom oświaty mieszczan rzeszowskich, ludność zarówno pod kątem wyznania, narodowości jak i zatrudnienia (zwrócenie uwagi na mieszkańców Rzeszowa wyznania Mojżeszowego oraz wojskowych stacjonujących w mieście) sylwetki twórców prasy w Rzeszowie najważniejsze rzeszowskie tytuły prasowe przełomu XIX/XX w. czasopiśmiennictwo fachowe i mniejszości narodowych, jakie ukazywały się wówczas w Rzeszowie prezentacja 5-minutowego filmu ukazującego Rzeszów w latach 20-tych Podczas zajęć bibliotecznych uczniowie zapoznają się z treścią XIX-wiecznych czasopism i próbują scharakteryzować jakiego typu informacje ukazywały się w ówczesnej prasie, jakie były stałe bloki tematyczne, co interesowało czytelników i do jakiej grupy mieszkańców miasta była ona adresowana. Prowadzący: Bożena Osetkowska-Zajdel Tel. (17) 853-34-42 Uwagi Zajęcia dobywają się w Czytelni PBW w Rzeszowie, ul. Towarnickiego 3 22
23