POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych

Podobne dokumenty
MASZYNA ASYNCHRONICZNA 1. Oblicz sprawność silnika dla warunków znamionowych przy zadanej mocy strat i mocy znamionowej. Pmech

Kolokwium dodatkowe II (w sesji letniej) Maszyny Elektryczne i Transformatory st. st. sem. IV 2014/2015

Maszyny Elektryczne i Transformatory Kolokwium dodatkowe w sesji poprawkowej st. n. st. sem. III (zima) 2011/2012

SK-7 Wprowadzenie do metody wektorów przestrzennych SK-8 Wektorowy model silnika indukcyjnego, klatkowego

LINIA PRZESYŁOWA PRĄDU STAŁEGO

Maszyny Elektryczne i Transformatory st. st. sem. III 2018/2019. Maszyny Elektryczne i Transformatory st. st. sem. III 2018/2019

SCHEMAT ZASTĘPCZY MASZYNY INDUKCYJNEJ

Maszyny Elektryczne i Transformatory st. st. sem. III (zima) 2012/2013

Badanie trójfazowych maszyn indukcyjnych: silnik klatkowy, silnik pierścieniowy

SYSTEMY ELEKTROMECHANICZNE

Podstawowe układy pracy tranzystora bipolarnego

Maszyny Elektryczne Ćwiczenia

Wytrzymałość śruby wysokość nakrętki

W(s)= s 3 +7s 2 +10s+K

( ) ( ) s = 5. s 2s. Krzysztof Oprzędkiewicz Kraków r. Podstawy Automatyki Zadania do części rachunkowej

LABORATORIUM PODSTAWY ELEKTROTECHNIKI

MIERNICTWO WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH I NIEELEKTRYCZNYCH

Badanie kabli wysokiego napięcia

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii Instytut Inżynierii Mechanicznej

15. STANOWISKOWE BADANIE MECHANIZMÓW HAMULCOWYCH Cel ćwiczenia Wprowadzenie

Badanie silnika indukcyjnego jednofazowego i transformatora

Politechnika Wrocławska Instytut Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych. Materiał ilustracyjny do przedmiotu. (Cz. 4)

BADANIE SILNIKA INDUKCYJNEGO STEROWANEGO Z FALOWNIKA NAPIĘCIA

PRZYCZYNY I SKUTKI ZMIENNOŚCI PARAMETRÓW MASZYN INDUKCYJNYCH

Maszyny Elektryczne i Transformatory st. n. st. sem. III (zima) 2018/2019

Sterowanie prędkością silnika krokowego z zastosowaniem mikrokontrolera ATmega8

Urządzenia przeciwwybuchowe badanie transformatora

Przetworniki Elektromaszynowe st. n.st. sem. V (zima) 2016/2017

XXX OLIMPIADA FIZYCZNA (1980/1981). Stopień I, zadanie teoretyczne T4 1

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Ćwiczenie: "Obwody ze sprzężeniami magnetycznymi"

Przejmowanie ciepła przy kondensacji pary

WZORY Z FIZYKI POZNANE W GIMNAZJUM

Kształty żłobków stojana

, , , , 0



POLITECHNIKA GDAŃSKA LABORATORIUM MASZYNY ELEKTRYCZNE

BADANIE SILNIKA WYKONAWCZEGO PRĄDU STAŁEGO

MMF ćwiczenia nr 1 - Równania różnicowe

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych

f '. Funkcja h jest ciągła. Załóżmy, że ciąg (z n ) n 0, z n+1 = h(z n ) jest dobrze określony, tzn. n 0 f ' ( z n

POLITECHNIKA GDAŃSKA

SEKCJA AUTOMATYKI, ELEKTROTECHNIKI, BIOCYBERNETYKI I TELEKOMUNIKACJI

MODELOWANIE MASZYN SYNCHRONICZNYCH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI Z EKSCENTRYCZNOSCIĄ WIRNIKA

2 Przykład C2a C /BRANCH C. <-I--><Flux><Name><Rmag> TRANSFORMER RTop_A RRRRRRLLLLLLUUUUUU 1 P1_B P2_B 2 S1_B SD_B 3 SD_B S2_B

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Ćwiczenie M 1 - protokół. Badanie maszyn prądu stałego: silnika bocznikowego i prądnicy obcowzbudnej

Temat ćwiczenia: OBWODY PRĄDU SINUSOIDALNEGO Pomiary w obwodzie z obciążeniem rezystancyjnym, indukcyjnym i pojemnościowym.

Zadanie 1. Podaj model matematyczny układu jak na rysunku: a) w postaci transmitancji, b) w postaci równań stanu (równań różniczkowych).

PRACOWNIA ELEKTRYCZNA Sprawozdanie z ćwiczenia nr

INSTRUKCJA. Ćwiczenie A2. Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyny metodą dynamiczną.

POMIAR PĘTLI HISTEREZY MAGNETYCZNEJ

Badanie ograniczników przepięć

ĆWICZENIE A2 INSTRUKCJA OBSŁUGI

Przejścia optyczne w cząsteczkach

WYKŁAD 11 OPTYMALIZACJA WIELOKRYTERIALNA

PROTOKÓŁ POMIAROWY - SPRAWOZDANIE

Politechnika Wrocławska Instytut Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Z TR C. Materiał ilustracyjny do przedmiotu. (Cz. 3)

Ćwiczenie 6. BADANIE TRANSFORMATORÓW STANOWISKO I. Badanie transformatora jednofazowego V 1 X

CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE UKŁADÓW DYNAMICZNYCH

SZEREGOWY SYSTEM HYDRAULICZNY

ZASADY ENERGOELEKTRYKI

Projektowanie wzmacniacza tranzystorowego OE

Układ napędowy z silnikiem indukcyjnym i falownikiem napięcia

WYZNACZANIE HARMONICZNYCH PRZESTRZENNYCH SEM INDUKOWANYCH W PRĘTACH WIRNIKA JEDNOFAZOWEGO SILNIKA INDUKCYJNEGO Z POMOCNICZYM UZWOJENIEM ZWARTYM

ĆWICZENIE 3 REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH

Rama płaska metoda elementów skończonych.

7. OBLICZENIA WIELKOŚCI ZWARCIOWYCH ZA POMOCĄ KOMPUTERÓW

SYSTEMY ELEKTROMECHANICZNE kier. Elektrotechnika, studia 2 stopnia stacjonarne, sem. 1, 1, 2012/2013 SZKIC DO WYKŁADÓW Cz. 3

Maszyny Elektryczne i Transformatory sem. III zimowy 2012/2013

Badanie ograniczników przepięć

APROKSYMACJA I INTERPOLACJA. funkcja f jest zbyt skomplikowana; użycie f w dalszej analizie problemu jest trudne

Ćwiczenia nr 5. TEMATYKA: Regresja liniowa dla prostej i płaszczyzny

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie transformatora jednofazowego

Przetworniki Elektromaszynowe st. st. sem. IV (letni) 2015/2016

Wartość średnia półokresowa prądu sinusoidalnego I śr : Analogicznie określa się wartość skuteczną i średnią napięcia sinusoidalnego:

Trójfazowe silniki indukcyjne. 1. Wyznaczenie charakterystyk rozruchowych prądu stojana i momentu:

RUCH FALOWY. Ruch falowy to zaburzenie przemieszczające się w przestrzeni i zmieniające się w

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów dotychczasowych gimnazjów. Schemat punktowania zadań

Skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła na bazie elektrowni jądrowej w Polsce

! "#$%&'! "# &' ( )*+,-. "#!! "/ :;/ ##$. 45 F45GH,! I#JKILMNO!PQ RST UV:WX)*+,Y PZJ[ -\IL]^_)* <`abc PZ QWX 2E _ a _ c a

23 PRĄD STAŁY. CZĘŚĆ 2

WPŁYW ASYMETRII SZCZELINY POWIETRZNEJ NA WARTOŚĆ NAPIĘĆ I PRĄDÓW WAŁOWYCH W SILNIKACH INDUKCYJNYCH DUśEJ MOCY

X X. Rysunek 1. Rozwiązanie zadania 1 Dane są: impedancje zespolone cewek. a, gdzie a = e 3

Transformacja: płytka - włókno w zorientowanej eutektyce Al-Si

Komputerowa symulacja doświadczenia Rutherforda (rozpraszanie cząstki klasycznej na potencjale centralnym

Maszyny Synchroniczne

Badanie wyładowań ślizgowych

SPRĘŻYNA DO RUCHU HARMONICZNEGO V 6 74

σ r z wektorem n r wynika

ROZKŁAD NORMALNY. 2. Opis układu pomiarowego

ZAGADNIENIE WYZNACZANIA PARAMETRÓW OBIEKTÓW ELEKTROMAGNETYCZNYCH W WARUNKACH ICH PRACY

Ćwiczenia rachunkowe TEST ZGODNOŚCI χ 2 PEARSONA ROZKŁAD GAUSSA

Pomiar parametrów w obwodach magnetycznych Pomiar parametrów w łączach selsynowych

Ćwiczenie S 113 BADANIE PRZEKŁADNIKÓW NAPIĘCIOWYCH

KONKURS FIZYCZNY etap wojewódzki 2003/2004 Zestaw zadań Zadanie 1. Zadanie 2.

CHARAKTERYSTYKA WYKONANIA NA YCZENIE

20. Model atomu wodoru według Bohra.

Opis i zakres czynności sprzątania obiektów Gdyńskiego Centrum Sportu

Transkrypt:

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Eletotechii i Autoatyi Kateda Eegoeletoii i Mazy Eletyczych S Y S T E M Y E L E K T O M E C H A N I C Z N E POJEKT/LABOATOIUM ĆWICZENIE (SI SILNIK INDUKCYJNY WYZNACZANIE PAAMETÓW DYNAMICZNEGO MODELU OBWODOWEGO Mateiały poocicze Kieue Eletotechia Studia tacjoae -giego topia eet Opacował Mieczyław oowi Gzegoz Koto Michał Micha Gdań 0-0

M. oowi G Koto, M. Micha: Sili iducyjy. SILNIKI INDUKCYJNY WYZNACZANIE PAAMETÓW DYNAMICZNEGO MODELU OBWODOWEGO Poga zajęć. CEL ZAJĘĆ.... DYNAMICZNY MODEL OBWODOWY SILNIKA INDUKCYJNEGO.... WYZNACZANIE WATOŚCI PAAMETÓW DYNAMICZNEGO MODELU OBWODOWEGO SILNIKA INDUKCYJNEGO..... Wyzaczaie watości paaetów odelu liiowego a podtawie daych atalogowych..... Wyzaczaie watości paaetów odelu ieliiowego a podtawie daych doświadczalych... 6 4. PYTANIA... 7 5. SPAWOZDANIE... 7 6. LITEATUA... 7. CEL ZAJĘĆ Cele zajęć jet wyzaczaie watości paaetów dyaiczego odelu obwodowego ilia iducyjego a podtawie daych atalogowych i doświadczalych/poiaowych.. DYNAMICZNY MODEL OBWODOWY SILNIKA INDUKCYJNEGO Dyaiczy odel obwodowy ilia iducyjego pzedtawioo a y.. W odelowaiu obwodowy azyy iducyjej eliiację zieego pzęŝeia agetyczego uzwojeń tojaa i wiia, będącego fucją ąta połoŝeia wiia θ, uzyuje ię pzez zatąpieie fizyczego uzwojeia wiia uzwojeie jaby ieuchoy uzwojeie outatoowy, tz. uzwojeie opiay w uładzie wpółzędych ztywo związay ze tojae (aalogiczie ja w iliu pądu tałego. Do opiu tójoiowy/tójfazowy uład uzwojeń ilia iducyjego zatępuję ię ułade dwuoiowy/dwufazowy (uład te twozą dwie oie wzajeie potopadłe w liteatuze zwyle ozaczoe ybole αβ (ide góy ozacza, Ŝe oie te ą związae ze tojae. Cele upozczeia opiu (uiięcia yboli alfabetu geciego zaiat ybolu αβ pzyjęto a y. ozaczeie uładu oi ybole ab.(ybol zwyle tooway dla azy dwufazowych. Uwaga: SpzęŜeia uzwojeń tojaa i wiia opiao z putu widzeia obewatoa związaego ze tojae (obewatoa ieuchoego w pzeciwieńtwie do obewatoa wiującego z wiiie. Ide góy w opiie wielości wiia ozacza, Ŝe wielości te opiao z putu widzeia obewatoa związaego ze tojae.

' e a b ω λ ' > 0 a L l L ' l ' a' u a i a e ta λ a L λ' a ' e ta i' a u' a u' a 0 wii zwaty ' e b a ω λ ' < 0 b L l L ' l ' b' u b i b e tb λ b L λ' b ' e tb i' b u' b u' b 0 wii zwaty ( P J P Te ( ( (λ i b a λ ai b ( P B? T L y.. Dyaiczy odel obwodowy (aalog eletyczy ilia iducyjego odel opiay w dwuoiowy ieuchoy uładzie wpółzędych tojaa ab (αβ. Uwaga: Stzałowaie a y.. pzyjęto wg owecji iliowej (odbioiowej. Pzyjęte a y. ybole paaetów (eleetów obwodowych ozaczają:, ' - ezytacje uzwojeia tojaa i wiia; L l, L ' l - iducyjości ozpozeia uzwojeia tojaa i wiia; L - iducyjość ageowaia uzwojeia tojaa, tóej watość odpowiada uzwojeiu tójfazoweu; P - liczba bieguów; J - oet bezwładości wiia; B - wpółczyi tacia. elacja iędzy pędością eletyczą (ad el./ a pędością echaiczą wiia (ad. ech./ opiaa jet zaleŝością: P ω ω Ide pi ozacza powadzeie watości zieych i paaetów do liczby zwojów uzwojeia tojaa, a ide góy ozacza opiaie odpowiediej wielości wiia w uładzie oi a-b tojaa (ótowo ozaczoych ab.

M. oowi G Koto, M. Micha: Sili iducyjy.. WYZNACZANIE WATOŚCI PAAMETÓW DYNAMICZNEGO MODELU OBWODOWEGO SILNIKA INDUKCYJNEGO ozwaŝoo dwa pzypadi wyzaczaia watości paaetów dyaiczego odelu obwodowego ilia iducyjego: odelu liiowego (odelu o paaetach tałych a podtawie daych atalogowych; odelu ieliiowego (odelu o paaetach zieych a podtawie daych doświadczalych... Wyzaczaie watości paaetów odelu liiowego a podtawie daych atalogowych Watości paaetów odelu obwodowego ilia oŝa obliczyć z wytaczającą doładością dla obliczeń iŝyieich a podtawie jego daych atalogowych []. Pzyład taich daych podao poiŝej w tablicach tab. i tab.. W tab. podao wyaz azw wielości atalogowych tójfazowych iliów iducyjych i odpowiadających i ozaczeń. Pzyłady typowych daych atalogowych iliów iducyjych tójfazowych pzedtawiają tabl. oaz tabl.. Tablica. Wyaz ozaczeń wielości atalogowych iliów iducyjych i odpowiadających i azw Nazwa wielości atalogowej Ozaczeie wielości atalogowej Typ ilia Moc zaioowa Pędość obotowa zaioowa Napięcie tojaa zaioowe Pąd tojaa zaioowy Spawość zaioowa Wpółczyi ocy zaioowy Względy pąd ozuchowy (I /I Względy oet ozuchowy (T /T PzeciąŜalość tatycza oete (T ax /T Moet bezwładości Czętotliwość zaioowa Napięcie wiia zaioowe Pąd wiia zaioowy Liczba bieguów p. Sg90S- P U I η coϕ i t p T J f U I P

Tablica. Pzyłady daych atalogowych tójfazowych iliów iducyjych latowych Typ P I [A] pzy U η co ϕ i t pt J W ob/i 0V( 80V(Y 400V(Y % - - - - g -bieguowe, 000 ob/i, f 50Hz Sg90S-.50 840 6.00.5. 78 0.84 5.6.5.6 0.009 SgM- 4.00 95 4.0 8. 7.8 85 0.87 7.4..7 0.0088 Sg-B 7.5 95 5.0 4.6.8 87 0.9 7.7.5.8 0.000 4-bieguowe, 500 ob/i, f 50Hz Sg90S-4.0 45 4.9.8.7 74 0.8 4.7..4 0.00 Sg00L-4B.00 45.0 6.9 6.6 8 0.8 6.0.6 0.0079 SgM-4 7.5 455 6.5 5. 4.6 86.5 0.86 7.5.4. 0.050 6-bieguowe, 000 ob/i, f 50Hz Sg90S-6 0.75 90.7.. 7 0.74.9.0. 0.006 SgM-6B.0 955 9.7 5.6 5.4 79 0.75 5.0..5 0.08 SgM-6A 4 965 6.5 9.6 9. 8.5 0.76 5.8..7 0.000 8-bieguowe, 750 ob/i, f 50Hz Sg90L-8 0.55 680.6..8 6 0.65.0.6.8 0.004 Sg00L-8B.0 70 6.0.5. 7 0.67.5.7. 0.00 SgM-8 70.0 7.5 7. 8 0.74 5.0.0.4 0.0400 Tablica. Pzyłady daych atalogowych tójfazowych iliów iducyjych pieścieiowych Typ P I [A] pzy U η co ϕ U I pt J W ob/i 80V ( % - V A - g 4-bieguowe, 500 ob/i, f 50Hz Sug5S4A 90 46 7.0 90.7 0.88 5.0 58.0..5 Sug55S4 60 477 94.0 9.8 0.89 4.0 84.0 6.8 6.8 Sug55L4 50 484 450.0 94.9 0.89 506.0 98.0 4.4.0 6-bieguowe, 000 ob/i, f 50Hz Sug5S6 75 97 4.0 9.6 0.86 68.0 70.0. 4.8 Sug55S6 98 47.0 9.4 0.87 74.0.0. 8. Sug55L6 00 986 69.0 94.8 0.87 65.0 94.0 4. 7.0 8-bieguowe, 750 ob/i, f 50Hz Sug5S8 55 7 5.0 9. 0.8 50.0 4.0.4 5. Sug55S8 0 75 8.0 9.4 0.8 50.0 88.0.9 0.9 Sug55M8B 60 77.0 94.6 0.8 504.0 89.0. 4.8 Do obliczeń watości paaetów odelu obwodowego iliów iducyjych oŝa zatoować atępujące zaleŝości []: ezytacja tojaa: a połączeie Y

b połączeie ( U c ( c M. oowi G Koto, M. Micha: Sili iducyjy. 5 / / ( p ( P P w [Ω] ( ( U ( c ( c / p ( P T T P w [Ω] ( ezytacja wiia (powadzoa do tojaa: a połączeie Y b połączeie iducyjość tojaa: a połączeie Y L b połączeie L ( P P t ( i I ( P W ( i ( I t w [Ω] ( fw w [Ω] (4 / U / L π f w [H] (5 I [ (coϕ coϕ / ] U L π f I / [ (coϕ coϕ / ] w [H] (6 iducyjość ozpozeia tojaa i wiia: a połączeie Y l b połączeie l ( L L l l 4 [( U / /( ii ] ( π f L L iducyjość ageowaia: 4 [( U /( ii / ] ( π f w [H] (7 w [H] (8 M L L w [H] (9 l gdzie, poślizg zaioowy ( / /( f / P w [j. w.] (0 0 poślizg ytyczy (dla oetu ayalego T ax wpółczyi ( p p w [j. w.] ( T T c L / l M w [j. w.] ( oŝa załoŝyć c.0 wpółczyi tacia lepiego: pzy załoŝeiu tat echaiczych (tacie i wetylacja P (0.00...0.0 P w [W] B P /( π / 60 w [N /ad] ( W pzypadu iliów pieścieiowych dodatowo obliczay: t ( / ( / w [j. w.] (4 i t / w [j. w.] (5 gdzie poślizgi ad ą obliczae za poocą ówań (0 i (.

.. Wyzaczaie watości paaetów odelu ieliiowego a podtawie daych doświadczalych Podtawą wyzaczaia watości paaetów tatyczego odelu obwodowego ilia iducyjego (podaego a y. jet poia ezytacji uzwojeń, póba biegu jałowego i zwacia (zczegóły patz: Mazyy iducyje/aychoicze tójfazowe - Badaie chaateyty. Itucja do Laboatoiu Mazy Eletyczych, Kateda Eegoeletoii i Mazy Eletyczych. WEiA. PG, Gdań, 00 li. y.. Statyczy odel obwodowy (cheat zatępczy ilia iducyjego. Poia ezytacji uzwojeń ilia etodą techiczą Poia wyoać etodą techiczą lub otie (tylo ezytacji tojaa S.. Póba biegu jałowego U' [V] I' [A] P'[W] U''[V] I'' [A] P''[W] I''' [A] Wyzaczeie paaetów gałęzi ageującej cheatu zatępczego ilia iducyjego: U ( U U I0 ( I I I P0 P P P P 0 Cu0 I 0 P0 P0 PCu 0 coφ0 U I0 I I0 i φ0 IFe I0 co φ0 U U X Fe I I Fe. Póba zwacia U' [V] I' [A] P'[W] U'' [V] I'' [A] P''[W] I''' [A] I [A] Wyzaczeie paaetów gałęzi zwaciowej cheatu zatępczego ilia iducyjego: P Uz ( U U Iz ( I I I Pz P P co φ z z U z Iz U P Z z z z z - z Uwaga: watość ezytacji tojaa wyzaczoo w p. zał. I z I z eatacje ozpozeiowe:. Moet bezwładości Xl X l X z Z z z Moet bezwładości zwyle wyzacza ię etodą wybiegu patz itucja: Silii pądu tałego wyzaczaie paaetów dyaiczego odelu obwodowego.

M. oowi G Koto, M. Micha: Sili iducyjy. 7 4. PYTANIA. Podaj poób wyzaczaia watości paaetów dyaiczego odelu obwodowego ilia iducyjego a podtawie jego daych atalogowych.. Podaj poób wyzaczaia watości paaetów dyaiczego odelu obwodowego ilia iducyjego a podtawie jego daych doświadczalych.. Nayuj uład poiaowy do wyzaczaia ezytacji i eatacji/iducyjości. Podaj zaady dobou eleetów uładu.. 4. Nayuj uład poiaowy do wyzaczaia oetu bezwładości ilia etodą wybiegu. Podaj zaady dobou eleetów uładu. 5. SPAWOZDANIE Opacowaie pawozdaia powio zawieać: toę tytułową wg atępującego uładu: POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ ELEKTOTECHNIKI I AUTOMATYKI KATEDA ENEGOELEKTONIKI I MASZYN ELEKTYCZNYCH SYSTEMY ELEKTOMECHANICZNE POJEKT/LABOATOIUM Kieue Eletotechia Studia tacjoae -ego topia, eet ĆWICZENIE SILNIKI INDUKCYJNY WYZNACZANIE PAAMETÓW MODELU OBWODOWEGO Opacował: Iię i azwio gupy laboatoyjej data oddaia pawozdaia dae zaioowe (atalogowe i dae obwodowe badaego ilia pądu tałego; uzaadieie fizycze uzyaych wyiów (powio być apiae w tylu iŝyiei!!! - tz. iiu języa tetowego a aiu języa gaficzego i yboliczego; wyaz liteatuy wyozytaej pzy piaiu pawozdaia. 6. LITEATUA. A. Boboń, J. Kudła: Opi pogau ayoo. Pol. Śląa, Itytut Mazy i Uządzeń Eletyczych, Gliwice, 99.. P.C. Kaue: Aalyi of Electic Machiey. Mc Gau - Hill Boo Cop. New Yo, 986.. W. Late: Teoia azy eletyczych. WNT, Wazawa, 98. 4. Z. Maitiu: Mazyy eletycze cz. I, II. Sypt PG, 98, 984. 5. W. Paze: Stay ieutaloe azy eletyczych pądu pzeieego. WNT, Wazawa, 986. 6. S. ozczy: Teoia azy eletyczych. WNT, Wazawa, 979. 7. oowi M., Micha M., Koto G., Kutt F.: Mazyy eletycze woół a: zatoowaie, budowa, odelowaie, chaateytyi, pojetowaie. (e-ypt. Wyd. PG, Gdań, 0. http://pbc.gda.pl/dliba/docetadata?id640&fo&diid&veid&lp&qi 8. M. oowi: Szic do wyładów z pzediotu Sytey eletoechaicze. Kateda Eegoeletoii i Mazy Eletyczych. WEiA, PG, Gdań, 0/0. http://www.ely.pg.gda.pl/e-echatoia/idex.php?toaat&odye&odzw