Rośnij zdrowo, bądź bezpieczny Przedszkole Nr 50 w Warszawie Program profilaktyki szkolny 2014/2015 1
I ZAŁOŻENIA PROGRAMU Profilaktyka to chronienie człowieka przed zagrożeniem oraz reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Celem profilaktyki jest, zatem ochrona dzieci, wychowanków przed zakłóceniami rozwojowymi, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określanych w literaturze przedmiotu jako zachowania ryzykowne. Głównym założeniem programu jest ukształtowanie świadomości zdrowotnej dzieci oraz nawyków dbania o własne zdrowie w codziennych sytuacjach w przedszkolu i w domu. Realizatorami programu są wszyscy pracownicy przedszkola, a szczególnie nauczyciele i dyrektor przedszkola. Bardzo ważna jest również współpraca z rodzicami dzieci oraz z osobami i instytucjami zajmującymi się profilaktyką i wychowaniem. II CELE OGÓLNE PROGRAMU Promocja zdrowego stylu życia Zapewnienie dzieciom bezpiecznego i kulturalnego uczestnictwa w ruchu drogowym poprzez praktyczne ich wdrażanie Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek. Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi. III CELE SZCZEGÓŁOWE Kształtowanie u dzieci w wieku przedszkolnym świadomej i czynnej postawy w dążeniu do zachowania zdrowia Nabywanie przez dzieci właściwych nawyków higienicznych i żywieniowych Rozwijanie aktywności ruchowej z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa Świadome unikanie niebezpiecznych sytuacji i zagrożeń Umiejętność zachowania się, wypracowanie mechanizmów reagowania w sytuacjach kryzysowych Troska o sprawność fizyczna dzieci, zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych. Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych. IV METODY REALIZACJI PROGRAMU Podające - pogadanka - opowiadanie - opis - objaśnianie (wyjaśnianie) 2
Problemowe - klasyczna metoda problemowa - aktywizujące (gry dydaktyczne, inscenizacje, dyskusja dydaktyczna, metoda sytuacyjna) Praktyczne - pokaz - ćwiczenia V FORMY REALIZACJI PROGRAMU Do realizacji treści zawartych w programie należy wykorzystać każdą sprzyjającą sytuacje dydaktyczno-wychowawczą. Do form organizacyjnych służących realizacji programu należą. Zabawy dowolne zaspokajające psychiczne, społeczne i fizyczne potrzeby dziecka (z uwzględnieniem zabaw twórczych) Gry i zabawy dydaktyczne Prace dzieci Pantomima, drama Wycieczki, spacery, pobyt w ogrodzie Uroczystości przedszkolne Kontakty indywidualne VI WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI Udział rodziców Wspólne podejmowane decyzji dotyczących niektórych aspektów życia przedszkolnego Włączanie rodziców do wspólnego udziału w uroczystościach przedszkolnych, konkursach Pedagogizacja rodziców w ramach spotkań z nauczycielami i specjalistami: policja, psychologiem, pedagogiem, dietetykiem, lekarzem. Informowanie rodziców o sukcesach i kłopotach ich dzieci, włączanie ich do wspierania osiągnięć rozwojowych dzieci i łagodzenia trudności, na jakie natrafiają. VII EFEKTY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Dziecko wie: Dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia. Dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu. Uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnych Umie poprawnie umyć i wytrzeć się oraz umyć zęby Samodzielnie korzysta z toalety Utrzymuje porządek w swoim otoczeniu Wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić Orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze środków transportu. 3
Zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich. Obdarza uwagą dzieci i dorosłych, rozumie, co mówią i czego oczekują, grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy. Umie przedstawić się: podaje swoje imię, nazwisko i adres zamieszkania; wie, komu może podawać takie informacje. Próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu i w domu; ma rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić, a gdzie nie. VII OSOBY ODPOWIEDZIALNE ORAZ TERMIN REALIZACJI Osobami odpowiedzialnymi za realizacje programu sa wszyscy nauczyciele pracujący z dziećmi. Program realizowany jest przez cały rok szkolny. L.P. ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI 1. Poznanie zasad zdrowego trybu życia 1. Pogadanka i zabawy dydaktyczne o tematyce Chcę być zdrowy - dostarczanie informacji o znaczeniu zdrowego trybu życia. 2. Rozpoznawanie zachowań sprzyjających i szkodzących zdrowiu. 3. Zabawy na cztery pory roku 4. Zachęcanie do spożywania różnorodnych posiłków w przedszkolu i w domu 5. Prowadzenie zajęć pokazujących właściwe zachowanie się przy stole podczas posiłków. 6. Ćwiczenia relaksacyjne i ruchowe kształcące umiejętność panowania nad własnym ciałem, odprężeniu, koncentracji uwagi. 7. Organizacja spartakiady pod hasłem Potyczki rodzinne w czasie Festynu rodzinnego. 8. Rozmowa połączona z pokazem - Poprawne mycie i wycieranie rąk 9. Samodzielne korzystanie z toalety 10. Samodzielne ubieranie i rozbieranie się 11. Stwarzanie okazji do wspólnej zabawy dzieci starszych i młodszych. 12. Spotkania rodziców ze specjalistami, wspieranie ich w prawidłowym postępowaniu z dzieckiem. a. Angażowanie rodziców w działalność prozdrowotną przedszkola. b. Dostarczanie dzieciom wzorców właściwej troski o zdrowie 13. Zajęcia sprzyjające zrozumieniu potrzeby wizyt kontrolnych u lekarza i gabinecie stomatologicznym 14. Udział w konkursach promujących zdrowy tryb życia organizowanych w przedszkolu, na terenie Dzielnicy, miasta, 4
kraju. 15. Spotkania dzieci z lekarzem, stomatologiem, dietetykiem, logopedą. 16. Realizacja programu Gdy przedszkolak dobrze zje, to wesoło bawi się 17. Współpraca nauczycieli z rodzicami przedszkolaków włączanie ich współrealizacji zamierzeń edukacyjnych. 2. Przestrzeganie higieny narządów zmysłów, higieny otoczenia oraz wypoczynku 1. Zabawy relaksacyjne Hałas męczy, cisza relaksuje. 2. Zabawy zachęcające i propagujące mówienie umiarkowanym głosem 3. Organizowanie wycieczek do parku i lasu. 4. Nawiązanie współpracy z centrum edukacji Lasy Miejskie 5. Codzienny pobyt na świeżym powietrzu (co najmniej 1/5 czasu, w przypadku dzieci młodszych 1/4 ) 6. Przestrzeganie rytmu i organizacji dnia w przedszkolu. 7. Organizowanie zabaw tematycznych 8. Częste wietrzenie pomieszczeń przedszkolnych 9. Obserwacja pracy wszystkich pracowników przedszkola podczas wykonywania codziennych obowiązków 3. Poznanie przez dzieci zagrożeń i sposobów unikania ich 1. Zasady bezpiecznego poruszania się w przedszkolu, na drogach i w środkach transportu pogadanka Bezpieczna droga do przedszkola wycieczka spacer po osiedlu rozpoznawanie znaków drogowych dotyczących ruchu pieszego. spotkanie z policjantem, przedstawicielem Straży Miejskiej wykorzystanie przykładów z literatury dziecięcej udział w konkursach o zasadach bezpiecznego poruszania się. umożliwienie samodzielnego i bezpiecznego organizowania zabaw dowolnych w bezpiecznych miejscach w sali i w ogrodzie przeprowadzenie praktycznych zajęć z cyklu Dziecko uczestnikiem Ruchu Drogowego z wykorzystaniem pomocy dydaktycznych (miasteczko ruchu drogowego) 2. Zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin i zwierząt - organizowanie sytuacji edukacyjnych przybliżających dziecku omawiane zagadnienia: drama, literatura, zabawy tematyczne, historyjki obrazkowe, filmy edukacyjne, sytuacje z życia przedszkolnego. 3. Lekarstwa i środki chemiczne - pogadanki i rozmowy uświadamiające dzieciom skutki samodzielnego zażywania lekarstw i zabawy środkami chemicznymi. 5
4. Udział dzieci w kursie Mały ratownik 5. Zjawiska atmosferyczne obserwacje i doświadczenia dotyczące zjawisk atmosferycznych(opady, burze, wichury, mróz, upał) prowadzenie kalendarza pogody wspólne oglądanie lub słuchanie prognozy pogody w celu lepszego rozumienia jej i adekwatnego ubierania się. działania edukacyjne wpływające na podejmowanie rozsądnych decyzji wynikających z pogody np. nie stoimy pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmujemy czapki w mróz lub upalną pogodę. 6. Popsute zabawki i sprzęt ogrodowy - planowe sprawdzanie i konserwacja zabawek i sprzętu 4. Kształtowanie umiejętności społecznych przez dzieci, porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych 1. Słuchanie opowiadań i wierszy - analiza oceny postępowania 2. Stosowanie zabaw i gier interpersonalnych 3. Kształtowanie pożądanych postaw moralnych: życzliwości, koleżeństwa, tolerancji, uczciwości i uprzejmości (zwroty grzecznościowe). 4. Rozmowy i zabawy rozwijające umiejętność rozpoznawania oraz nazywania własnych uczuć, określanie własnego nastroju. 5. Rozmowa połączona z działaniem dot. przedstawiania się (imię, nazwisko, adres zamieszkania) oraz uświadamiająca, komu można podawać takie informacje. 6. Współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną. 7. Zapobieganie przemocy i eliminowanie agresji słownej i fizycznej wśród dzieci reagowanie na wszelkie formy przemocy w grupie, zajęcia terapeutyczne dla dzieci 8. Wdrażanie dzieci do poszanowania cudzej własności pogadanki, zabawy tematyczne i dramowe 10. Pomoc dzieciom gorzej funkcjonującym społecznie współpraca z psychologami, zabawy grupowe, terapia indywidualna i grupowa. 11. Organizowanie sytuacji edukacyjnych pozwalających dziecku zrozumienie zasady kultury współżycia z innymi, wykorzystanie dramy, odniesienie do postaci z literatury, wykorzystanie codziennych zdarzeń w przedszkolu 12. Budowanie pozytywnych relacji społecznych z wszystkimi w grupie i w przedszkolu. 13. Dostrzeganie wartości takich jak: dobro, odwaga, przyjaźń, tolerancja. 14. Kształtowanie u dziecka umiejętności rozpoznawania i wyrażania emocji; istota myślenia i działania empatycznego, określanie sytuacji będących źródłem radości, smutku, strachu czy złości. 6
VIII EWALUACJA Dyskusje, wymiana opinii na spotkaniach Rady Pedagogicznej Anonimowa ankieta wśród nauczycieli i rodziców IX DODATKOWE INFORMACJE O REALIZACJI PROGRAMU Program ma charakter otwarty, jego treści mogą być rozszerzone w zależności od zainteresowań dzieci, inwencji nauczyciela oraz warunków i środków dydaktycznych, jakimi dysponuje przedszkole. Będzie on realizowany w roku szkolnym 2014/2015 we wszystkich grupach wiekowych. Podstawowym warunkiem prawidłowej realizacji programu Rośnij zdrowo, bądź bezpieczny! jest znajomość psychofizycznej sylwetki dziecka w wieku przedszkolnym oraz świadomość znaczenia systematycznych oddziaływań w procesie kształtowania się właściwych postaw. Dziecko w wieku przedszkolnym charakteryzuje niedoskonała spostrzegawczość, rozproszona i mimowolna uwaga, niski poziom myślenia przyczynowo-skutkowego, słaba orientacja przestrzenno czasowa, skłonność do nieprzemyślanych, żywiołowych decyzji. Wszystkie te cechy wskazują, iż należy objąć taki kierunek oddziaływań wychowawczo-dydaktycznych, który umożliwi wyrobienie określonych umiejętności oraz sprawności niezbędnych w bezpiecznym uczestnictwie dzieci w codziennym życiu w domu i w przedszkolu. Treści z zakresu programu profilaktyki nie będą stanowić odrębnego bloku tematycznego do realizacji. Okazją do ich wprowadzenia będą zajęcia i zabawy poświęcone różnorodnej tematyce i kształtujące wszechstronne umiejętności dziecka. 7