ZOGNISKOWANE WYWIADY GRUPOWE Wojciech Puczyńśki Kamil Jakubicki Bartosz Kaliszewski
Definicja Zogniskowany wywiad grupowy (grupa fokusowa, dyskusja grupowa) metoda badawcza wykorzystywana w badaniach jakościowych w psychologii, socjologii, badaniach społecznych i marketingowych.jest to dyskusja prowadzona przez tzw. moderatora, w której uczestniczy jednocześnie kilka osób (7-9). Zadaniem moderatora jest odpowiednie ukierunkowanie (zogniskowanie) wywiadu, tak aby dowiedzieć się jak najwięcej na badany temat. Twórcami metody zogniskowanych wywiadów grupowych są Robert Merton i Paul Lazarsfeld
Rodzaje zogniskowanych wywiadów grupowych Grupy wydłużone (Extended) - trwające ponad 2 godziny (czasami nawet cały dzień) Minigrupy (Mini FGI) - w których uczestniczy 4-6 osób Grupy eksperckie (Delfickie) - prowadzone z ekspertami, specjalistami w danej dziedzinie Grupy kreatywne - gdzie zadaniem specjalnie zrekrutowanych uczestników jest wymyślenie nowego rozwiązania, nazwy, strategii itd. Zwykle prowadzone metodą burzy mózgów (brain storm). Diada wywiad z parą uczestników. Triada - 1 prowadzący, 3 uczestników. Stosuje się w celu wprowadzenia namiastki procesów grupowych, stymulujących przebieg dyskusji.
Podstawowe cechy Wywiady jest realizowany w grupie (kilku uczestników, focus group interview) Wywiad jest zogniskowany (skoncentrowana wokół jakiegoś tematu) Rozmowa jest pogłębiona, a nie powierzchowna (group depth interview) Jest to dyskusja a nie tylko odpowiedzi na zadawane pytania (group discussion)
Etapy badania satysfakcji przy użyciu zogniskowanego wywiadu grupowego Metoda zogniskowanego wywiadu grupowego nie ogranicza się wyłącznie do przeprowadzenia dyskusji z respondentami. Trzeba się do tego dobrze przygotować, a po przeprowadzonym badaniu przeanalizować i zinterpretować wyniki.
Określenie problemu badawczego Należy zdecydować: -czy badanie ma dotyczyć pozytywnych czy negatywnych doświadczeń związanych z produktem -najistotniejszych dla zadowolenia klienta parametrów -oceny zadowolenia z wyrobu w porównaniu z konkurencją
Planowanie Obejmuje: -określenie kryteriów wyboru respondentów -liczby planowanych wywiadów -przewidywanych kosztów -czasu badania -lokalizacji -potrzebnego sprzętu
Przygotowanie Faza przygotowania to czas kiedy trzeba stworzyć scenariusz wywiadu i zrekrutować uczestników badania
Przygotowanie 1. REKRUTACJA: Należy ustalić liczbę uczestników badania: - grupa 8 do 12 osób to optymalna liczba osób - grupa 5-6 osób- przebieg dyskusji może być mało interesujący - grupa 12-14 osób tworzą się podgrupy, utrudniona jest kontrola, wycofanie niektórych uczestników z dyskusji 2. SCENARIUSZ jest planem wywiadu, który zawiera zagadnienia odpowiadające problemowi badawczemu i przybliżony czas przeznaczony na każde z nich
Realizacja wywiadu -przekazanie podstawowych informacji dotyczących przebiegu sesji -zgoda na nagrywanie przebiegu wywiadu -inicjacja dyskusji dotyczącej zagadnień zawartych w scenariuszu wywiadu -podsumowanie sesji i wnioski
Analiza i interpretacja wyników Na podstawie zebranych informacji możemy odpowiedzieć sobie na postawione przed badaniem pytania badawcze i sprecyzować rekomendacje.
Cechy dobrego moderatora zadaje odpowiednie pytania otwarty na nowe informacje dużo wie, ale nie wszystko umie słuchać odróżnia mówienie od odpowiedzi na pytania ma wyczucie czasu jest dobrym obserwatorem wrażliwy na komunikaty niewerbalne
Zalety i ograniczenia zogniskowanych wywiadów grupowych
Zalety Ograniczenia Dynamika grupy (pozytywny wzajemny wpływ uczestników na siebie m.in. stymulowanie własną wypowiedzią innych do brania udziału w dyskusji) Możliwość wystąpienia negatywnego wzajemnego oddziaływania uczestników na siebie (m.in. zjawisko konformizmu grupowego, sugerowanie, dominowanie) Pozytywny wpływ moderatora: - skuteczne stymulowanie dyskusji (stymulowanie aktywności uczestników i kreatywności grupy) - uzyskiwanie obiektywnych informacji (poprzez minimalizowanie czynników zaburzających obiektywizm uzyskiwanych informacji) Negatywny wpływ moderatora: - hamowanie dyskusji (np. poprzez nieadekwatne sygnały werbalne i niewerbalne) - uzyskiwanie nieobiektywnych informacji (np. zgodne z własnymi hipotezami lub oczekiwaniami klietna) Informacje od większej liczby osób w danym czasie Informacje bardziej powierzchowne niż w wywiadzie indywidualnym Wiele możliwości interpretacji (bogactwo wniosków) Ryzyko nadinterpretacji lub mylnej interpretacji analiza często trudniejsza niż w badaniach ilościowych
Dziękujemy za uwagę!