NAUKI W ZAKRESIE OPIEKI SPECJALISTYCZNEJ Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne



Podobne dokumenty
Pielęgniarstwo Pierwszego stopnia Praktyczny. Znajomość zagadnień z zakresu anatomii, fizjologii, psychologii, farmakologii.

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku Pielęgniarstwo. Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku:

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku. Pielęgniarstwo. Pierwszego stopnia praktyczny

Pielęgniarstwo. dr n med. Halina Doroszkiewicz mgr Agnieszka Zahorowska. Kod przedmiotu P-1-P-GPG studia stacjonarne w/zp.

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach W - 25 C - 0 L - 0 ZP- 0 PZ- 8 0

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku. Pierwszego stopnia (licencjackie) Praktyczny. Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych

1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych. Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku. Pierwszego stopnia (licencjackie) Praktyczny. Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne

OGÓŁEM LICZBA GODZIN -35 godz. ROK II SEMESTR III 35 godz.

Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne modułu/przedmiotu. 4 Forma studiów stacjonarne niestacjonarne 5 Rok studiów, Rok III, sem.

1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych. Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne

Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne modułu/przedmiotu

Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne - opis przedmiotu

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje w roku akademickim 2012/2013

Pielęgniarstwo. Kod przedmiotu P-1-P-APZŻ- studia stacjonarne w/zp. Zajęcia zorganizowane: 45h/40h - 3,5 Praca własna studenta: 30 h+40hpz 1,5

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA

1. Nazwa jednostki. Kod przedmiotu. 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej moduł 4. Nazwa modułu: Pierwszy stopień. 5. Poziom kształcenia

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015

Zakład Pielęgniarstwa Neurologicznego i Neurochirurgicznego Jednostka, dla której. Wydział Nauk o Zdrowiu przedmiot jest oferowany

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2016/2017

CHOROBY WEWNĘTRZNE I PIELĘGNIARSTWO INTERNISTYCZNE

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016

Zajęcia praktyczne 80 Zajęcia praktyczne 10 Praktyka zawodowa 80 Praktyka zawodowa A-70;C-110 D-90. zajęcia. Seminaria/ praktyczne

prof. dr hab. P. Pawłowski (wykład) dr n. med. Z. Foryś (wykład) dr n. med. Z. Foryś (zajęcia praktyczne)

SYLAB US MODU ŁU. In fo rma cje og ó lne. III rok, semestr VI 9 (teoria 3, zajęcia praktyczne 4, praktyka zawodowa 2)

CHIRURGIA I PIELĘGNIARSTWO CHIRURGICZNE

PEDIATRIA I PIELĘGNIARSTWO PEDIATRYCZNE

4. Zasady gromadzenia danych. 6. Udział pielęgniarki w terapii pacjentów

Studia drugiego stopnia stacjonarne Kod przedmiotu

OGÓŁEM LICZBA GODZIN -200 godz. ROK II SEMESTR III 40 godz. ROK III SEMESTR IV 160 godz. Zajęcia Praktyczne R III / SV

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku. Pierwszego stopnia (licencjackie) Praktyczny. mgr Mirosława Dziekońska

KARTA PRZEDMIOTU. OS-NiPN NEUROLOGIA Nazwa przedmiotu. w języku angielskim USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW.

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku. Pielęgniarstwo. pierwszego drugiego stopnia praktyczny. Kod przedmiotu P-2-K-PO studia stacjonarne

4 Forma studiów stacjonarne niestacjonarne. Zajęcia z bezpośrednim udziałem nauczyciela

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje w roku akademickim 2012/2013

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Specjalność jednolite magisterskie * Poziom studiów. I stopnia X II stopnia

Wydział Nauk o Zdrowiu przedmiot jest oferowany. Kierunek: Pielęgniarstwo Studia drugiego stopnia, niestacjonarne Kod przedmiotu

Pielęgniarstwo. pierwszego stopnia ( licencjackie) praktyczny. Prof. dr hab. E. Chyczewska Prof. dr hab. L. Chyczewski mgr M.

III, IV, V(stacjonarne)

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku Pielęgniarstwo. Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku:

Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne I Kod przedmiotu

Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne I - opis przedmiotu

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014

monitorowanie, dokumentowanie i interpretacja parametrów neurologicznych: orientacja, reakcja źrenic, aktywność ruchowa, przytomność, napięcie

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne

Położnictwo, ginekologia i pielęgniarstwo położniczo - ginekologiczne dr n. o zdr. Dorota Izabela Piechocka mgr Anna Kordyńska

wykład, dyskusja, pogadanka, zajęcia konwersatoryjne Prezentacja multimedialna WIEDZA

Program zajęć praktycznych i praktyk zawodowych Kierunek: Pielęgniarstwo studia pierwszego i drugiego stopnia

Pielęgniarstwo. mgr Irena Stepaniuk. Kod przedmiotu P-1-P-P- studia stacjonarne. Zajęcia zorganizowane: 15h/- - 0,5 Praca własna studenta: 15 h 0,5

Prowadzi poradnictwo w zakresie samoopieki pacjentów w chorobach wewnętrznych

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach Instytut Ochrony Zdrowia. Choroby wewnętrzne i pielęgniarstwo internistyczne - wykłady

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach

Sylabus na rok 2013/2014

Badania fizykalne - opis przedmiotu

I nforma c j e ogólne. Geriatria i Pielęgniarstwo Geriatryczne. Pielęgniarstwo Nie dotyczy

Opis modułu kształcenia

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

Pielęgniarstwo. Kod przedmiotu P-1-K-BwP studia stacjonarne w/sem. Zajęcia zorganizowane: 20h/20h - 1,7 Praca własna studenta: 10h - 0,3

Psychiatria z uwzględnieniem problemów ludzi starszych Pielęgniarstwo

PODSTAWY CHIRURGII RATOWNICTWO MEDYCZNE. Anatomia prawidłowa człowiek, Fizjologia, Patofizjologia, Podstawy chorób wewnętrznych,

SYLABUS MODUŁU/PRZEDMIOTU KSZTAŁCENIA

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /2022 r.

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015

Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne - opis przedmiotu

1. INFORMACJE O PRZEDMIOCIE A.

Praktyka zawodowa z Anestezjologii i pielęgniarstwa w zagrożeniu życia Studia stacjonarne

Pielęgnowanie w przypadkach klinicznych trudnych etycznie

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019

Pielęgniarstwo. Nauki społeczne

SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Informacje ogólne. Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagrożeniu życia

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

[3ZSKME/KII] Podstawy geriatrii

Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych - opis przedmiotu

Zajęcia praktyczne. Seminaria/ Suma Zajęcia z bezpośrednim udziałem nauczyciela Praca własna studenta. Zajęcia praktyczne.

Wyższa Szkoła Medyczna, Wydział Ogólnomedyczny Fizjoterapia Drugi Praktyczny. mgr M. Tomaszewska

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych. Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych

Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS Obciążenie studenta

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

Rok. II, sem. III C Rodzaj zajęć i liczba godzin. Zajęcia z bezpośrednim udziałem nauczyciela

PLAN STUDIÓW DLA NABORU 2017/2018

Opis modułu kształcenia

Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2012/2013. Forma studiów: Niestacjonarne Kod kierunku: 12.

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2018/ /23 r.

Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu

KARTA PRZEDMIOTU / SYLABUS. Zakład Położnictwa, Ginekologii i Opieki Położniczo-Ginekologicznej

SYLABUS na studiach podyplomowych. Nazwa studiów podyplomowych. Interdyscyplinarna Opieka Psychogeriatryczna

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia

Transkrypt:

Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające/wymagania wstępne: Nazwa modułu / przedmiotu (przedmiot lub grupa przedmiotów) Osoby prowadzące: Pielęgniarstwo Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku Wydział Ogólnomedyczny pierwszego stopnia (licencjackie) praktyczny Student zna zagadnienia z zakresu anatomii, fizjologii, patologii, badan fizykalnych NAUKI W ZAKRESIE OPIEKI SPECJALISTYCZNEJ Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne dr n med. Krystyna Paprocka dr n med. Katarzyna Snarska mgr Nadzieja Romaniuk Forma studiów liczba godzin/liczba punktów ECTS Kod przedmiotu P-1-P-NiPN- studia stacjonarne w/zp ECTS: 8,0 studia niestacjonarne w/ćw liczba punktów ECTS Zajęcia zorganizowane: 45/80-5,0 Praca własna studenta: 30h+80hPZ 3,0 Bilans nakładu pracy studenta Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach udział w zajęciach praktycznych 9x5 (45h) 1,5 10 x 8 h ( 80h) 3,5 konsultacje 3 x 2 h (6 h) - RAZEM: 131 h 5,0 przygotowanie do praktycznych Praktyki zawodowe przygotowanie do egzaminu Samodzielna praca studenta: zajęć 10 h 80 h 20 h 3,0 RAZEM: 110 h 3,0

Cele modułu: Przekazanie teoretycznej wiedzy i kształtowanie umiejętności pielęgnowania chorego z choroba układu nerwowego. Kształtowanie teoretycznych i praktycznych umiejętności rozpoznawania problemów chorego, diagnozowanie stanu, podejmowanie interwencji. Przygotowanie do samodzielnego wdrażania modeli opieki, standardów i procedur pielęgniarskich niezbędnych do holistycznej opieki nad chorym. Kształtowanie postawy: odpowiedzialności za wykonywana prace sumienności w wykonywaniu obowiązków wrażliwości na potrzeby ludzi chorych Efekty kształcenia: Przedmiotowy efekt kształcenia Efekty kształcenia EKP_W01 Charakteryzuje czynniki ryzyka i zagrożeń D.W02 zdrowotnych pacjentów w różnym wieku i stanie zdrowia EKP_W02 Charakteryzuje techniki i procedury D.W09 pielęgniarskie stosowane w opiece nad chorym w zależności od jego wieku i stanu zdrowia pacjenta EKP_W03 zna role pielęgniarki przy przyjęciu chorego do D.W12 przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego w zależności od wieku i stanu zdrowia EKP_W04 Zna swoiste zasady organizacji opieki D.W14 specjalistycznej ( geriatrycznej, intensywnej opieki medycznej, neurologicznej, psychiatrycznej, pediatrycznej, internistycznej, chirurgicznej, paliatywnej oraz systemu ratownictwa medycznego w Polsce) EKP_W05 Różnicuje etiopatogenezę schorzeń wieku D.W15 podeszłego: cukrzycy, chorób serca, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, zespołowa otępiennych, zespołu Parkinsona i depresji. EKP_W06 Zna metody, techniki i narzędzia oceny D.W26 świadomości i przytomności EKP_W07 Zna możliwości stosowania psychoterapii u D.W29 chorych z zaburzeniami układu nerwowego EKP_W08 Wyjaśnia patofizjologię zaburzeń występujących D.W36 w przebiegu chorób, urazów układu nerwowego i grożących powikłań EKP_U01 Gromadzi informacje, formułuje diagnozę D.U01 pielęgniarską, ustala cele i plan opieki, wdraża interwencje pielęgniarskie oraz dokonuje ewaluacji opieki EKP_U02 Motywuje chorego i jego opiekunów do wejścia D.U04 Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia

do grupy wsparcia społecznego EKP_U03 Prowadzi profilaktykę powikłań w przebiegu D.U05 chorób EKP_U04 Diagnozuje stopień ryzyka rozwoju odleżyn i D.U08 dokonuje ich klasyfikacji EKP_U05 Doraźnie podaje tlen, modyfikuje dawkę stałą D.U11 insuliny szybko i krótko działającej EKP_U06 Przygotowuje chorego do badan D.U12 diagnostycznych pod względem fizycznym i psychicznym EKP_U07 Rozpoznaje powikłania leczenia D.U20 farmakologicznego, dietetycznego, rehabilitacyjnego i leczniczo- pielęgnacyjnego EKP_U08 Prowadzi rozmowę terapeutyczną D.U22 EKP_K01 Przestrzega praw pacjenta D.K05 EKP_K02 Rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone D.K06 obowiązki zawodowe EKP_K03 Przejawia empatię w relacji z pacjentem i jego D.U10 rodziną oraz współpracownikami Forma zajęć/metody dydaktyczne: FORMA ZAJEC DYDAKTYCZNYCH wykład, seminarium, zajęcia praktyczne, praktyka zawodowa Metody weryfikacji efektu kształcenia: Formułujące: wejściówka,, bieżąca informacja zwrotna, czasie zajęć, czynności Podsumowujące: kolokwium, egzamin teoretyczny, obserwacja 360 0 D.W02 D.W09 Nr efektu Metody weryfikacji efektu kształcenia kształcenia formujące podsumowujące wejściówka, bieżąca informacja zwrotna wejściówka, bieżąca informacja zwrotna D.W12 D.W14 wejściówka, bieżąca informacja zwrotna D.W15 D.W26 wejściówka, ocena aktywności studenta w czasie zajęć, Kolokwium, egzamin teoretyczny Kolokwium, egzamin teoretyczny czynności, egzamin teoretyczny czynności, egzamin teoretyczny kolokwium,egzamin teoretyczny Kolokwium, egzamin teoretyczny D.W29 czynności, egzamin teoretyczny D.W36 wejściówka, ocena aktywności Kolokwium, egzamin teoretyczny

studenta w czasie zajęć, D.U01 D.U04 czasie zajęć, egzamin teoretyczny, egzamin teoretyczny, D.U05 D.U08 D.U11 D.U12 D.U20 D.U22 D.K05 D.K06 D.K10 czasie zajęć,, zaliczenie poszczególnych czynności czasie zajęć, zaliczenie poszczególnych czynności czynności, ocena aktywności studenta w czasie zajęć czasie zajęć kolokwium, kolokwium, obserwacja 360 0 obserwacja 360 0 obserwacja 360 0 Treści programowe: Wykłady (45h): 1. Badanie neurologiczne i opieka nad chorym. Anatomia układu nerwowego aspekty kliniczne. Układ piramidowy i pozapiramidowy. 3h 2. Postepowanie z chorym z zaburzeniami wyższych czynności nerwowych. Opieka pielęgniarska nad chorym nieprzytomnym. - 4 h. 3. Udar mózgu krwotoczny i niedokrwienny. Pielęgniarska ocena stanu pacjenta po udarze mózgu zasady opieki nad chorym w ostrej fazie udaru niedokrwiennego. Promocja i prewencja wtórna wobec chorych po udarach mózgowych.4-h 4.Zasady obserwacji i pielęgnowania pacjenta z krwawieniem podpajeczynówkowym w różnych okresach leczenia.-3 h 5. Problemy pielęgnacyjne pacjentów ze Stwardnianiem Rozsianym.- 3 h 6. Problemy pielęgnacyjne pacjentów z choroba Parkinsona.-3 h 7. Problemy chorego z bólem głowy (migrena).-3h 8. Postepowanie pielegnacyjno lecznicze wobec chorych z zespołami obwodowymi 4h 9. Problemy pielęgnacyjne wobec chorych z dyskopatia i zespołami bólowymi

kręgosłupa. Urazy kręgosłupa.- 4 h 10. Problemy pacjentów z chorobami rdzenia kręgowego (jamistość rdzenia, stwardnienie boczne zanikowe, guzy rdzenia, zwyrodnienie sznurowe).-3h 11. Rola pielęgniarki w opiece nad pacjentem z urazem czaszkowo-mózgowym-4h 12. Problemy psychologiczno pielęgnacyjne pacjentów z zespołem otępiennym-3 h 13. Opieka nad pacjentem z padaczka. Zasady postepowania w czasie napadu padaczkowego.-4h Zajęcia praktyczne (80h): 1. Wprowadzenie do zajęć w oddziale neurologii. Badania diagnostyczne w oddziale neurologii. Proces pielęgnowania chorego po udarze mózgu.- 10h 2. Problemy pielęgnacyjne chorego z krwotokiem podpajeczynówkowym.- 10h 3. Zadania pielęgniarki wobec chorego ze stwardnieniem rozsianym.- 10h 4. Proces pielęgnowania chorego z dyskopatia oraz zespołami bólowymi kręgosłupa.- 10h 5. Opieka pielęgniarska nad pacjentami z zespołami otępiennymi.- 10h 6. Problemy psychologiczno-pielęgnacyjne wobec pacjentów z choroba Parkinsona. Praca zaliczeniowa. Proces pielęgnowania wybranych pacjentów.- 10h 7. Zasady kompleksowej opieki wobec pacjentów z zaburzeniami układu krążenia, oddychania, pokarmowego, termoregulacji. Opieka nad chorym nieprzytomnym.- 10h 8. Problemy pielęgnacyjne wobec chorego z dystrofia mięśniową i miastenia.- 10h Literatura podstawowa: 1. Kozubski W.:Liberski P. : Neurologia, Warszawa 2008 2. Jaracz K, Kozubski W.: Pielęgniarstwo neurologiczne Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2008. 3. Adamczyk K.: Pielęgniarstwo neurologiczne. Wydawnictwo CZELEJ, Lublin 2003. 4. Adamczyk K.: Pielęgnowanie chorych po udarach mózgowych. Wydawnictwo CZELEJ, Lublin 2003. 5. Prusinski A.( red.): Neurologia praktyczna. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2002. 6. Stepien A.: Bóle głowy. Diagnostyka i leczenie. Wyd. Czelej, Lublin 2005 7. Barcikowska M., Bilikiewicz A.: Choroba Alzheimera w teorii i praktyce klinicznej. Wyd. Czelej, Lublin 2005 8. Hausman-Petusewicz I.: Choroby nerwowo-mięśniowe. Wyd. Czelej, Lublin 2005. 9. Dom_ał T.M.: Nerwobóle. Wyd. Czelej, Lublin 2005. 10. Adamczyk K.: Pielęgnowanie po udarach mózgowych. Wyd. Czelej, Lublin 2004 11. Kiperski J.(red.): Schorzenia i urazy kręgosłupa. PZWL, Warszawa 2001. 12. Olanow C.W., Watts R.L., Koller W.C.: Algorytm postepowania w chorobie Parkinsona. Wyd. Czelej, Lublin 2004. 13. Friedman A.: Choroba Parkinsona. Mechanizmy, rozpoznawanie, leczenie. Wyd. Czelej, Lublin 2005 14. Liberki P.P., Wszołek Z.K.: Otepienia czołowo- skroniowe. Wyd. Czelej, Lublin 2005 15. Jędrzejczak J.: Padaczka. Wyd. Czelej, Lublin 2005 16. Ślusarz R., Szewczyk M.T.: Pielęgniarstwo w neurochirurgii, Wyd. Borgis, Wydanie I, Warszawa 2006. Literatura uzupełniająca: 1. Rutkowska E.(red.): Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych. Podręcznik dla studentów pielęgniarskich studiów licencjackich. Wydawnictwo CZELEJ, Lublin 2002.

2. DeGood D.E.( red.): Bóle głowy, szyi i karku. Pomó_ sobie, oddziałując na psychike i ciało. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne s.c, Gdansk 2002.