Spis treœci Wykaz skrótów... XI Wstêp... XIII Rozdzia³ I. Przedmiot postêpowania... 1 1. Uwagi ogólne... 1 2. Przedmiot postêpowañ wnioskowych... 4 3. Przedmiot postêpowañ wszczynanych z urzêdu... 5 Rozdzia³ II. Zasady ogólne postêpowania podatkowego... 7 1. Uwagi ogólne... 7 2. Zasada praworz¹dnoœci... 8 3. Zasada zaufania... 11 4. Zasada udzielania informacji... 14 5. Zasada prawdy materialnej... 15 6. Zasada czynnego udzia³u strony w postêpowaniu podatkowym... 18 7. Zasada przekonywania... 22 8. Zasada szybkiego i wnikliwego za³atwiania spraw... 24 9. Zasada pisemnoœci... 27 10. Zasada dwuinstancyjnoœci... 29 11. Zasada trwa³oœci decyzji ostatecznych... 31 12. Zasada jawnoœci postêpowania... 35 Rozdzia³ III. Postanowienia ogólne dotycz¹ce postêpowania podatkowego... 37 1. Podmioty postêpowania podatkowego uwagi ogólne... 37 2. Organy podatkowe... 40 3. W³aœciwoœæ organów podatkowych... 41 3.1. W³aœciwoœæ rzeczowa... 41 3.2. W³aœciwoœæ miejscowa... 43 3.3. Spory o w³aœciwoœæ... 50 4. Wy³¹czenie pracownika organu podatkowego oraz organu podatkowego... 51 4.1. Zasada bezstronnoœci... 51 4.2. Obligatoryjne wy³¹czenie pracownika... 51 4.3. Fakultatywne wy³¹czenie pracownika... 54 5. Wy³¹czenie organu podatkowego... 55 6. Strona... 57 6.1. Definicja strony... 57 6.2. Zdolnoœæ prawna i zdolnoœæ do czynnoœci prawnych strony... 59 V
6.3. Ustanowienie pe³nomocnika oraz kuratora dla osoby u³omnej... 61 7. Nastêpcy prawni strony... 63 8. Podmioty na prawach strony... 64 8.1. Udzia³ prokuratora i Rzecznika Praw Obywatelskich w postêpowaniu podatkowym... 64 8.2. Udzia³ organizacji spo³ecznej w postêpowaniu podatkowym... 65 Rozdzia³ IV. Czynnoœci pomocnicze w postêpowaniu podatkowym... 67 1. Dorêczenia... 67 1.1. Postanowienia ogólne dotycz¹ce dorêczeñ... 67 1.2. Podmioty, którym dorêcza siê pisma... 71 1.3. Sposoby dorêczenia pism osobom fizycznym... 75 1.4. Sposoby dorêczenia pism osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemaj¹cym osobowoœci prawnej... 80 1.5. Potwierdzenie dorêczenia pisma... 82 1.6. Odmowa przyjêcia korespondencji... 84 2. Wezwania... 85 2.1. Obowi¹zek stawienia siê na wezwanie organu podatkowego... 85 2.2. Elementy wezwania i zasady jego dorêczania... 90 3. Protoko³y i adnotacje... 93 3.1. Uwagi ogólne... 93 3.2. Protokó³... 94 3.3. Adnotacje... 96 4. Udostêpnienie akt... 98 Rozdzia³ V. Wszczêcie i prowadzenie postêpowania podatkowego... 101 1. Zasady wszczêcia postêpowania... 101 2. Postêpowanie wnioskowe... 103 2.1. ¹danie wszczêcia postêpowania... 103 2.2. Braki w podaniu... 109 2.3. Skierowanie podania do niew³aœciwego organu oraz ³¹czenie kilku spraw w jednym podaniu... 111 3. Wszczêcie postêpowania z urzêdu... 113 4. ¹czenie spraw... 117 5. Za³atwianie spraw... 119 6. Upowa nienie do za³atwiania spraw w imieniu organu podatkowego 122 7. Przedawnienie w postêpowaniu podatkowym... 123 7.1. Uwagi ogólne... 123 7.2. Przedawnienie prawa do wydania i dorêczenia decyzji ustalaj¹cej wysokoœæ zobowi¹zania podatkowego... 124 7.3. Przedawnienie prawa do wydania i dorêczenia decyzji okreœlaj¹cej wysokoœæ zobowi¹zania podatkowego... 128 8. Terminy... 133 8.1. Rodzaje terminów, zasady ich obliczania oraz zasady zachowania terminów... 133 8.2. Przywrócenie uchybionego terminu... 136 9. Zawieszenie postêpowania podatkowego... 138 VI Spis treœci
9.1. Obligatoryjne zawieszenie postêpowania podatkowego... 138 9.2. Fakultatywne zawieszenie postêpowania podatkowego... 142 9.3. Podjêcie zawieszonego postêpowania i bieg terminów w czasie zawieszonego postêpowania... 143 Rozdzia³ VI. Dowody i postêpowanie dowodowe... 145 1. Zagadnienia ogólne... 145 2. Dowód w postêpowaniu podatkowym... 147 3. Informacje pochodz¹ce z banków i innych instytucji finansowych... 151 4. Ksiêgi podatkowe szczególna moc dowodowa... 155 5. Dowód z dokumentów... 163 6. Dowód z przes³uchania œwiadków... 166 7. Dowód z opinii bieg³ych... 171 8. Dowód z oglêdzin... 175 9. Dowód z przes³uchania strony... 177 10. Dowody z deklaracji... 178 11. Rozprawa... 182 12. Ocena zebranego materia³u dowodowego przez stronê oraz prawo wypowiedzenia siê w tej sprawie przez stronê... 186 Rozdzia³ VII. Rozstrzygniêcia organu pierwszej instancji... 191 1. Postanowienia... 191 1.1. Zagadnienia ogólne... 191 1.2. Elementy postanowienia... 193 1.3. Odpowiednie stosowanie do postanowieñ niektórych przepisów dotycz¹cych decyzji... 196 1.3.1. Uwagi ogólne... 196 1.3.2. Odpowiednie stosowanie do wszystkich postanowieñ niektórych przepisów dotycz¹cych decyzji... 197 1.3.3. Odpowiednie stosowanie niektórych przepisów dotycz¹cych decyzji do postanowieñ, na które przys³uguje za alenie, oraz postanowieñ, o których mowa w art. 228 1 OrdPU... 203 2. Decyzje... 209 2.1. Rodzaje decyzji... 209 2.2. Zajêcie stanowiska przez inny organ warunkiem wydania decyzji przez organ podatkowy... 215 2.3. Elementy decyzji... 217 2.3.1. Zagadnienia ogólne... 217 2.3.2. Oznaczenie organu podatkowego jako element decyzji... 219 2.3.3. Data wydania decyzji... 219 2.3.4. Oznaczenie strony w decyzji... 221 2.3.5. Powo³anie podstawy prawnej w decyzji... 222 2.3.6. Rozstrzygniêcie... 224 2.3.7. Uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji... 225 2.3.8. Pouczenie w decyzji... 228 VII
2.3.9. Podpis osoby upowa nionej z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska s³u bowego... 230 2.4. Uzupe³nienie lub sprostowanie decyzji... 231 2.5. Poprawianie decyzji przez prostowanie b³êdów rachunkowych i innych oczywistych omy³ek oraz wyjaœnianie w¹tpliwoœci co do treœci decyzji... 234 2.6. Nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalnoœci... 237 Rozdzia³ VIII. Wzruszanie rozstrzygniêæ organu podatkowego na drodze administracyjnej... 243 1. Postêpowanie odwo³awcze... 243 1.1. Uwagi ogólne... 243 1.2. Treœæ odwo³ania... 246 1.2.1. Zagadnienia ogólne... 246 1.2.2. Zarzuty przeciw decyzji jako element odwo³ania... 247 1.2.3. Okreœlenie istoty i zakresu ¹dania bêd¹cego przedmiotem odwo³ania... 249 1.2.4. Wskazanie w odwo³aniu dowodów uzasadniaj¹cych ¹danie strony... 251 1.3. Zasady wnoszenia oraz przekazywania odwo³ania... 252 1.4. Rozpatrzenie odwo³ania przez organ podatkowy pierwszej instancji... 257 1.5. Pozostawienie odwo³ania bez merytorycznego rozpatrzenia... 259 1.6. Postêpowanie wyjaœniaj¹ce w ramach postêpowania odwo³awczego... 261 1.7. Mo liwoœæ wydania decyzji pogarszaj¹cej sytuacjê prawn¹ osoby odwo³uj¹cej siê... 262 1.8. Decyzje koñcz¹ce postêpowanie odwo³awcze... 266 1.8.1. Uwagi ogólne... 266 1.8.2. Decyzje utrzymuj¹ce w mocy decyzjê organu pierwszej instancji... 267 1.8.3. Decyzja uchylaj¹ca decyzjê organu pierwszej instancji w ca³oœci albo w czêœci iwtymzakresie orzekaj¹ca co do istoty sprawy lub umarzaj¹ca postêpowanie w sprawie... 268 1.8.4. Decyzja uchylaj¹ca decyzjê organu pierwszej instancji w ca³oœci i przekazuj¹ca sprawê do rozpatrzenia w³aœciwemu organowi pierwszej instancji... 271 1.8.5. Decyzja umarzaj¹ca postêpowanie odwo³awcze... 272 1.8.6. Decyzja uchylaj¹ca zaskar on¹ decyzjê w ca³oœci i przekazuj¹ca sprawê do organu podatkowego pierwszej instancji w celu ponownego przeprowadzenia postêpowania 274 1.8.7. Decyzje wydawane przez SKO... 276 1.9. Wstrzymanie wykonania decyzji ostatecznych... 277 2. Za alenia... 279 2.1. Uwagi ogólne... 279 2.2. Zasady oraz skutki wniesienia za alenia... 280 VIII Spis treœci
2.3. Przepisy dotycz¹ce odwo³añ maj¹ce odpowiednie zastosowanie do za aleñ... 282 3. Wznowienie postêpowania podatkowego... 284 3.1. Zagadnienia ogólne... 284 3.2. Przes³anki stanowi¹ce podstawê wznowienia postêpowania podatkowego... 291 4. Rodzaje decyzji wydawanych po wznowieniu postêpowania... 300 4.1. Uwagi ogólne... 300 4.2. Decyzje odmawiaj¹ce uchylenia dotychczasowej decyzji... 302 4.3. Decyzje uchylaj¹ce w ca³oœci lub w czêœci decyzjê dotychczasow¹... 304 5. Stwierdzenie niewa noœci decyzji... 306 5.1. Zagadnienia ogólne... 306 5.2. Wszczêcie postêpowania i rodzaje rozstrzygniêæ... 307 5.3. Okolicznoœci stanowi¹ce podstawê stwierdzenia niewa noœci decyzji... 311 5.3.1. Uwagi ogólne... 311 5.3.2. Wydanie decyzji z naruszeniem przepisów o w³aœciwoœci... 312 5.3.3. Wydanie decyzji bez podstawy prawnej... 313 5.3.4. Wydanie decyzji z ra ¹cym naruszeniem prawa... 314 5.3.5. Wydanie decyzji dotycz¹cej sprawy rozstrzygniêtej inn¹ decyzj¹ ostateczn¹... 316 5.3.6. Skierowanie decyzji do osoby niebêd¹cej stron¹ w sprawie... 318 5.3.7. Wydanie decyzji, która by³a niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalnoœæ ma charakter trwa³y... 320 5.3.8. Wydanie decyzji zawieraj¹cej wadê powoduj¹c¹ jej niewa noœæ na mocy wyraÿnie wskazanego przepisu prawa 321 5.3.9. Wydanie decyzji, której wykonanie wywo³a³oby czyn zagro ony kar¹... 321 6. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej... 321 6.1. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej na podstawie art. 253, 253a oraz 254 Ordynacji podatkowej... 321 6.2. Uchylenie decyzji ostatecznej na podstawie art. 255 Ordynacji podatkowej... 324 7. Wygaœniêcie decyzji... 325 7.1. Zagadnienia ogólne... 325 7.2. Przes³anki stwierdzenia wygaœniêcia decyzji... 326 7.3. Wygaœniêcie decyzji z mocy prawa... 329 Rozdzia³ IX. Kontrola podatkowa... 331 1. Zagadnienia ogólne... 331 2. Zakres i zasady wszczêcia kontroli podatkowej... 336 2.1. Podmioty uprawnione do przeprowadzenia kontroli podatkowej oraz podmioty kontrolowane i osoby upowa nione do ich reprezentowania... 336 2.2. Wszczêcie kontroli podatkowej... 339 IX
3. Zasady prowadzenia kontroli podatkowej... 345 3.1. Zagadnienia ogólne... 345 3.2. Prawa i obowi¹zki kontroluj¹cego w ramach czynnoœci kontrolnych... 347 3.3. Prawa i obowi¹zki kontrolowanego oraz osób upowa nionych do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw, pracowników oraz osób wspó³dzia³aj¹cych z kontrolowanym, w ramach czynnoœci kontrolnych... 352 4. Zakoñczenie kontroli podatkowej... 354 4.1. Uwagi ogólne... 354 4.2. Protokó³ kontroli... 356 5. Zastrze enia i uwagi do protoko³u kontroli... 359 6. Kontrola podatkowa przedsiêbiorców... 362 7. Odpowiednie stosowanie przepisów Dzia³u IV Ordynacji podatkowej przy przeprowadzaniu kontroli podatkowej... 372 Zakoñczenie... 379 Indeks rzeczowy... 383 X